انواع دارایی مالی

صورت های مالی در حسابداری

صورت‌های مالی گزارش‌های استانداردی از وضعیت مالی شرکت در یک دوره مشخص هستند و هدف از گزارشگری مالی بازنمایی اطلاعات خلاصه‌شده و طبقه‌بندی‌شده درباره وضعیت مالی، عملکرد مالی و انعطاف‌پذیری مالی واحد تجاری، به گونه‌ای که برای دامنه گسترده‌ای از استفاده‌کنندگان صورت‌های مالی در اتخاذ تصمیمات اقتصادی سودمند واقع شود.

انواع صورت‌های مالی

الف) صورت‌های مالی اساسی

1. ترازنامه شامل : *دارایی‌ها(سمت راست ترازنامه) *بدهی‌ها *حقوق صاحبان سهام(سمت چپ ترازنامه)
2. صورت سود و زیان
3. صورت جریان وجوه نقد

ب) یادداشت‌های توضیحی همراه صورت‌های مالی

آخرین تغییرات صورتهای مالی (ترازنامه)

دارایی های جاری:

• در ترازنامه جدید سرفصل حسابها و اسناد دریافتنی تجاری و غیرتجاری ایجاد شده که در ترازنامه قدیم در قالب دو سرفصل حساب ها و اسناد دریافتنی تجاری و سایر حساب ها و اسناد دریافتنی تجاری بود.
• عنوان سرفصل سفارشات و پیش پرداخت ها در ترازنامه قدیم به سرفصل پیش پرداختها تغییر یافته است.
• حساب دارایی های نگهداری شده برای فروش، به عنوان آخرین طبقه از دارایی های جاری در صورتهای مالی جدید ایجاد گردیده است.

دارایی های غیرجاری:

• در ترازنامه جدید و در طبقه فوق سرفصل دریافتنی های بلندمدت به عنوان اولین قدم ایجاد گردیده که در ترازنامه قدیم این سرفصل وجود نداشته است.
• حساب سرمایه گذاری بلندمدت که در ترازنامه قدیم ما قبل آخرین قلم یعنی سرفصل سایر دارائیها درج میگردید در ترازنامه جدید به عنوان دومین قلم از اقلام دارائیهای غیرجاری طبقه بندی شده است.
• حساب سرمایه گذاری در املاک به عنوان سومین قلم ایجاد گردیده که قبلا نبوده است.
• دارایی های نامشهود و سپس دارایی های ثابت مشهود در ترازنامه جدید درج گردیده که در ترازنامه قدیم ابتدا دارایی های ثابت مشهود ثبت و سپس دارایی های نامشهود نشان داده شود.

بدهی های جاری:

• همانند دارایی های جاری در این قسمت نیزحسابها و اسناد پرداختنی تجاری و سایر حسابها و اسناد پرداختنی که به ترتیب اولین و دومین قلم را در قسمت مربوطه در ترازنامه قدیم تشکیل می دادند، در ترازنامه جدید تحت عنوان پرداختنی های تجاری و غیرتجاری به صورت یک قلم واحد درج گردیده است.
• حساب مالیات پرداختنی در ترازنامه جدید ایجاد گردیده و حساب ذخیره مالیات حذف شده است.
• حساب سود سهام پرداختنی که در ترازنامه قدیم قلم ماقبل آخر طبقه بدهی جاری بوده است در ترازنامه جدید بعد از حساب مالیات پرداختنی درج شده است.
• حساب تسهیلات مالی بعد از سود سهام پرداختنی در ترازنامه جدید ذکر شده که ترازنامه قدیم، حساب تسهیلات مالی دریافتی بوده و آخرین قلم از بدهی های جاری را تشکیل می داده است.
• حساب ذخایر در ترازنامه جدید ایجاد گردیده که طبق یادداشتهای پیوست میتواند شامل ذخیره تضمین محصول، گارانتی و نظایر آن باشد.
• حساب پیش دریافتها ددر ترازنامه جدید بعد از ذخایر و قلم ماقبل آخر در طبقه فوق میباشد در صورتیکه در ترازنامه قدیم بعنوان سومین قلم بوده است.
• حساب بدهی های مرتبط با دارایی های نگهداری شده برای فروش آخرین طبقه در قسمت بدهی هاهی جاری در ترازنامه جدید که این حساب قبلا وجود نداشته است.

بدهیهای غیرجاری:

• حسابها و اسناد پرداختنی بلندمدت در ترازنامه قدیم، به حساب پرداختنی های بلندمدت تغییر عنوان داده است.
• حساب تسهیلات مالی دریافتی بلندمدت در ترازنامه قدیم با حذف کلمه دریافتی، به حساب تسهیلات مالی بلندمدت در ترازنامه جدید تبدیل شده است.

حقوق صاحبان سهام:

• در قسمت حقوق صاحبان سهام ترازنامه قدیم، مقابل حساب سرمایه و داخل پرانتز تعداد سهم و مبلغ هر سهم پرداخت شده درج می گردید، لیکن در ترازنامه جدید صرفا حساب سرمایه ثبت و در یادداشتهای همراه اطلاعات مربوط به تعداد و مبلغ هر سهم ذکر میگردد.
• حساب افزایش سرمایه در جریان بعنوان دومین قلم ایجاد گردیده که مربوط به افزایش سرمایه واحد تجاری بوده که افزایش مذکور به تصویب مجمع عمومی فوق العاده رسیده، لیکن مراحل ثبت آن در جریان بوده ضمن اینکه این حساب در ترازنامه قدیم وجود نداشته است.
• حساب اندوخته صرف سهام در ترازنامه جدید ایجاد گردیده که مربوط به مابه التفاوت مبلغ فروش و مبلغ اسمی سهام منتشره و فروش رفته بابت افزایش سرمایه میباشد.
• حساب مازاد تجدید ارزیابی دارایی ها بعد از حساب های اندوخته ای در ترازنامه جدید ایجاد گردیده و در ترازنامه قدیم این حساب ذکر نشده است.
• حساب تفاوت تسعییر از عملیات خارجی مربوط به واحدهای تجاری که دارای واحدهای مستقر در خارج از کشور هستند، انواع دارایی مالی که بعنوان قلم ما قبل آخردر قسمت حقوق صاحبان سهام ترازنامه جدید ایجاد شده است.

نحوه ي تهيه و تنظيم صورتهاي مالي از روي مدارك ناقص

بسياري از موسسات كوچك از سيستم حسابداري يك طرفه سنتي استفاده مي كنند اين گونه موسسات براي تهيه صورت هاي مالي يا اظهارنامه ي مالياتي از حسابداران كمك مي گيرند و حسابداران با بررسي اسناد موجود و پرس و جو اطلاعات لازم را كسب و بر مبناي سيستم حسابداري دو طرفه يعني معادله اساسي حسابداري صورتهاي مالي را تنظيم مي كنند.

در زير معادله اساسي حسابداري را مشاهده مي كنيد:

دارايي = بدهي + حقوق صاحب(صاحبان) سهام

تهيه و تنظيم ترازنامه از روي مدارك ناقص:

در شرکت های حسابداری كه از سيستم حسابداري يك طرفه سنتي استفاده مي شود، برخي اطلاعات اساسي مانند دريافت هاي نقدي، چك هاي صادر شده ،مبالغي كه بايد به بستانكاران پرداخت شود يا مبالغي كه بايد از بدهكاران دريافت شود در مكان هاي مختلف ثبت مي شود.
براي مثال مبلغ نقدينگي را مي توان از شمارش موجودي صندوق و صورت حساب بانك (پرينت حساب) تعيين كرد. مبلغ حساب هاي دريافتني از تلخيص صورت حسابهاي دريافت نشده ي فروش(سياهه)مشخص مي گردد.يا مبلغ چك هاي صادر شده مي تواند از دسته چك مشخص شود.موجودي هاي جنسي مي تواند از طريق شمارش تعيين و بر اساس سياهه هاي خريد (صورت حسابهاي خريد) قيمت گذاري شود.بهاي تمام شده دارايي هاي غير جاري نيز مي تواند به همين نحود تعيين گردد. مبلغ بستانكاران مي تواند از تلخيص سياهه هاي پرداخت نشده خريد و صورت حسابهاي ماهانه فروشندگان مشخص شود. با استفاده از مدارك مزبور و ساير منابع اطلاعاتي ترازنامه اين گونه موسسات در هر تاريخي مي تواند معين شود. بدين ترتيب كه پس از تعيين بدهي ها و دارايي ها، مبلغ حقوق صاحب(صاحبان) سرمايه از طريق معادله اساسي حسابداری كه در بالا ذكر شد به دست مي آيد.

نوشته‌های مرتبط

چگونگی ﻣﺴﺌﻮﻟﯿﺖ ﻣﺪﯾﺮﺍﻥ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺑﺪﻫﯽ ﻣﺎﻟﯿﺎﺗﯽ ﺷﺮﮐﺖ

ﻣﺴﺌﻮﻟﯿﺖ ﻣﺪﯾﺮﺍﻥ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺑﺪﻫﯽ ﻣﺎﻟﯿﺎﺗﯽ ﺷﺮﮐﺖ با توجه به ﻣﺎﺩﻩ ۱۲۲ ﻗﺎﻧﻮﻥ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﭘﻨﺠﻢ ﺗﻮﺳﻌﻪ:‏« ﻣﺪﯾﺮﺍﻥ ﺍﺷﺨﺎﺹ ﺣﻘﻮﻗﯽ. ادامه مطلب

محاسبه مالیات مودیان حقیقی و حقوقی

روال محاسبه مالیات مودیان حقیقی و حقوقی را در این متن بررسی می کنیم. در طبقه بندی سازمان امور. ادامه مطلب

نرخ مالیات بر درآمد

گروه هایی که مشمول پرداخت مالیات بر درآمد اشخاص حقیقی و مالیات بر درآمد حقوقی هستند:کلیه حقوق‌بگیران، اصناف،. ادامه مطلب

اختلافات مالياتی و مراحل رسيدگی به آن ها

اختلافات مالیاتی به معنای ایجاد دوگانگی بین مودیان مالیاتی و سازمان امور مالیاتی است. پس از آن که مودیان. ادامه مطلب

مراحل اعتراض به برگه تشخیص مالیاتی

در این مطلب قصد داریم نحوه اعتراض به برگه تشخیص مالیاتی را بررسی کنیم، ابتدا مالیات های ابزاری و. ادامه مطلب

محاسبه مالیات بر ارزش افزوده خرید و فروش

ارزش افزوده به زبان ساده عبارت است از ارزشی که در هر مرحله از تولید بر یک کالا افزوده. ادامه مطلب

متمم مالیاتی چیست و چه زمانی صادر می گردد؟

مطابق با ماده ۱۵۷ قانون مالیات های مستقیم مرور زمان مالیاتی ۵ سال است. سازمان امور مالیاتی در هر. ادامه مطلب

مالیات غیرعادلانه چیست؟

مفاهیمی از "مالیات غیرعادلانه" در ماده ۲۵۱ مکرر قانون مالیات های مستقیم؛به دلیل وجود هر یک از این موارد. ادامه مطلب

مالیات تراکنش های بانکی اشخاص

مالیات تراکنش های بانکی اشخاص با توجه به ابلاغیه مهم مورخ ۵/ ۲/ ۱۴۰۰ معاون درآمدهای مالیاتی سازمان امور. ادامه مطلب

مالیات بر درآمد اتفاقی

مالیات بر درآمد اتفاقی، مالیاتی است که شما از درآمدهای نقدی و غیر نقدی بلاعوض و یا دریافت جایزه،. ادامه مطلب

آشنایی با انواع بازارهای مالی و بازار سرمایه

وقتی از بازارهای مالی حرف می‌زنیم، بیشتر افراد تصویر بازار شلوغ بورس نیویورک یا معامله‌گران عصبانی تالار معاملات آتی شیکاگو را به یاد می‌آورند. البته این تصاویر دیگر قدیمی شده‌اند، زیرا این روزها معاملات آنلاین جای مبادلات رو در رو را گرفته‌اند. صرافی‌های ارز دیجیتال تنها بخشی از بازارهای مالی هستند؛ زیرا این بازارها مدت‌ها پیش از وجود صرافی‌ها و کارگزاری‌ها به شکل امروزی وجود داشته‌اند. بازارهای مالی از زمانی که بشر به کشاورزی و داد و ستد آن با دیگران روی آورد، وجود داشته اند. اگر کشاورزان برداشت مناسبی نداشتند باید برای کاشت محصول در سال بعد بذر به‌دست می‌آوردند. اگر هم برداشت خوبی داشتند باید تصمیم می‌گرفتند که محصولات مازاد خود را ذخیره یا مبادله کنند. این شرایط آنها را مجبور می‌کرد تا برای به‌دست آوردن بذر یا غذای ذخیره با دیگران معامله کنند.

درآمد ماهیگیران نیز به مقدار صید، نوع ماهی‌ها و آب و هوا وابسته و بی‌ثبات بود. در حقیقت، تصمیمات و مبادلات تمامی آن کشاورزان و ماهیگیران بود که اساس بازارهای مالی و بازار سرمایه امروزی را تشکیل داد. داد و ستد هایی که هدف آن بسیار شبیه بازارهای امروزی است. در این مقاله شما با مفهوم بازار مالی و انواع بازارهای مالی و بازار سرمایه آشنا خواهید شد.

بازارهای مالی چیست؟

بازار مالی (Financial Market) بستری است که افراد و نهادها از آن برای انجام معاملات با انواع دارایی‌ها مانند اوراق بهادار، ارزهای دیجیتال و دیگر دارایی‌های قابل تعویض استفاده می‌کنند. بازار براساس قرار گرفتن فروشندگان و خریداران در یک مکان کار می‌کند و قانون عرضه و تقاضا نیز قیمت‌ها را در بازار مشخص می‌کند. در حقیقت، انواع بازارهای مالی به افراد کمک می‌کند تا به راحتی یکدیگر را پیدا کنند؛ آنها با این کار انجام معامله میان کاربران را تسهیل می‌کنند.

بازارهای مالی انواع مختلفی دارند؛ ویژگی‌های دارایی مورد معامله و نیازهای کاربران است که مشخصات هرکدام از این بازارها را تعیین می‌کند. بازار سهام، بازار فارکس، بازار ارزهای دیجیتال، بازار پول، بازار اوراق قرضه، بازار کالا و بازار مشتقه از محبوب‌ترین شکل‌های بازارهای مالی هستند. این بازارها بستری هستند که کسب و کارهای مختلف برای جذب سرمایه انواع دارایی مالی مورد نیاز خود برای توسعه، از آن استفاده می‌کنند. در واقع، بازارهای مالی مانند کانال‌هایی هستند که جریان سرمایه‌ را از عرضه‌کنندگان به سمت تقاضاکنندگان هدایت می‌کنند.

بازار سرمایه (Capital Market) نیز بخشی مهم از بازارهای مالی است که معاملات ابزارهای مالی مانند سهام، اوراق بدهی، صندوق‌های قابل معامله (ETF) و غیره را تسهیل می‌کند. همچنین، منبع جذب سرمایه برای افراد، شرکت‌ها و دولت‌های است و نقش مهمی در تقسیم منابع و ایجاد نقدینگی برای کارکارآفرینان بازی می‌کند. انواع بازارهای مالی را می‌توان براساس نوع دارایی مورد معامله و زمان سررسید آنها تقسیم‌بندی کرد.

انواع بازارهای مالی

بازارهای مالی بسیار زیادی در سراسر جهان وجود دارند و هر کشوری حداقل از یکی از انواع آنها استفاده می‌کند. برخی از این بازارها کوچک‌تر هستند و سرمایه در گردش کمی دارند، برخی دیگر نیز مانند «بازار بورس نیویورک» که روزانه تریلیون دلار معامله در آن انجام می‌شود در سطح بین‌المللی شناخته شده هستند. در ادامه این مقاله ۶ نوع از شناخته‌شده‌ترین انواع بازارهای مالی را بررسی می‌کنیم:

بازار سهام (Stock Market)

بازار سهام یا بازار بورس، شناخته‌شده‌ترین شکل از بازارهای مالی است. در این بازار سهام شرکت‌ها (سهامی عام) توسط معامله‌گران و سرمایه‌گذاران خرید و فروش می‌شود. هر سهم قیمتی دارد که براساس عواملی مانند ارزش بازار، دارایی‌های شرکت و عرضه و تقاضا و .. مشخص می‌شود. زمانی که قیمت این سهم‌ها به دلیل عوامل اقتصادی یا تجاری افزایش می‌یابد، سرمایه‌گذاران می‌توانند با فروش آنها کسب درآمد کنند. در این بازار خرید سهام برای سرمایه‌گذاران ساده است، اما چالش واقعی انتخاب سهامی است که در نهایت سودآور باشد. در واقع، زمانی که سهام را با قیمت کمتر می‌خرید و با قیمت بالاتر می‌فروشید می‌توانید کسب درآمد کنید.

بسیاری از شرکت‌ها از بازار سهام برای جذب سرمایه استفاده می‌کنند؛ آنها این کار را از انواع دارایی مالی طریق بازار اولیه یا عرضه اولیه عمومی (IPO) انجام می‌دهند. بازار اولیه (Primary Market) زمانی شکل می‌گیرد که دارایی شرکت برای اولین بار عرضه و فروخته شود. در این بازار، شرکت سرمایه مورد نیاز خود را به طور مستقیم و از طریق فروش سهام به سرمایه‌گذاران تامین می‌کند. معامله‌گران پس از لیست شدن شرکت و عرضه آن در بازار اولیه، معامله‌گران می‌توانند سهام شرکت را در بازار ثانویه خرید و فروش کنند. در حقیقت، تمامی معاملات سهام در بازار بورس، درون بازار ثانویه (Secondary Market) انجام می‌شوند.

نکته جالب اینجاست که بازار بورس اوراق بهادار از قرن‌ها پیش و زمانی که هیچ فناوری در کار نبوده، وجود داشته است. بزرگترین بازارهای سهام که در کشورهای توسعه یافته مانند آمریکا و ژاپن به شکل امروزی از قرن ۱۹ یا ۲۰ ایجاد شده‌اند.

بازار اوراق قرضه (Bond Market)

بازار اوراق قرضه که با نام بازار درآمد ثابت نیز شناخته می‌شوند، شکل دیگری از بازارهای مالی است. شرکت‌ها، سازمان‌ها و دولت‌ها با فروش اوراق قرضه در این بازار سرمایه مورد نیاز خود برای توسعه را به‌دست می‌آورند. بسیاری از شهرداری‌ها نیز برای تامین مالی مخارج مورد نیاز خود برای ساخت پروژه های عمومی مانند مدرسه، ایستگاه آتش نشانی، پارک‌ها و جاده‌ها اوراق قرضه منتشر می‌کنند. ارواق قرضه (Bond) نوعی سرمایه‌گذاری است که در آن سرمایه‌گذار از طریق خرید اوراق پول قرض می‎‌دهد؛ در مقابل شرکت یا نهاد فروشنده متعهد می‌شود تا اعتبار دریافتی را در بازه زمانی مشخص و با پرداخت سود دوره‌ای ثابت بازپرداخت کند.

اوراق قرضه شبیه توافقی میان وام‌دهنده و وام‌گیرنده است که جزییات وام مانند مقدار سرمایه، زمان بازپرداخت و سود پرداختی در آن مشخص شده است. به همین دلیل گاهی اوقات به بازار اوراق قرضه بازار بدهی یا بازار اعتباری نیز می‌گویند. بیشتر معاملات بازار اوراق قرضه در بازار اولیه انجام می‌شود؛ جایی که در آن سرمایه‌گذاران اوراق قرضه را از فروشندگان (وام‌گیرندگان) خریداری می‌کنند. معامله‌گران می‌توانند اوراق بهاداری را که قبلا منتشر شده در بازار ثانویه خرید و فروش کنند. معمولا این معاملات از طریق بازار بورس یا فرابورس انجام می‌شود، البته که حجم سرمایه معامله شده در بازارهای اوراق قرضه بسیار بیشتر از بازارهای سهام است.

مهم‌ترین مزیت بازار اوراق قرضه نسبت به بازار سهام، ریسک پایین‌‌تر سرمایه‌گذاری است. همین ویژگی باعث می‌شود تا اوراق قرضه نسبت به سهام بازدهی و سودآوری کمتری نیز داشته باشد. همچین این نکته را در نظر داشته باشید، با اینکه اوراق قرضه شرکتی نرخ بهره بالاتری دارند اما اوراق تحت حمایت دولت از امنیت بیشتری برخوردار هستند. ورشکستگی بدترین سناریویی است که سرمایه‌گذاران می‌توانند تجربه کنند؛ در این شرایط شرکت‌ها معمولا می‌توانند بخشی از سرمایه را پس بدهند.

بازار کامودیتی (Commodity Market)

بازار کامودیتی یکی دیگر از انواع بازارهای مالی است که تولیدکنندگان و مصرف‌کنندگان در آن به معامله کالای اساسی می‌پردازند. در یک تعریف ساده، کامودیتی کالایی است که می‌توان آن را با کالاهای مشابه دیگر معامله کرد. در این بازار کالاهای اساسی را به دو دسته کلی کامودیتی سخت و کامودیتی نرم تقسیم می‌کنند. کالاهای انرژی مانند نفت و گاز و فلزات گران‌بها مانند طلا، نقره و پلاتین در دسته کامودیتی‌‌های سخت قرار می‌گیرند. کالاهای کشاورزی مانند گندم، ذرت و سویا و محصولاتی مانند پنبه، قهوه و شکر را می‌توان در دسته کامودیتی‌های نرم قرار داد. فلزات اساسی مانند آلومینیوم، مس، روی و آهن نیز در دسته کامودیتی‌های جای می‌گیرند.

معاملات در بازار کامودیتی به دو دسته تقسیم می‌شود: معاملات اسپات (Spot) و معاملات آتی یا فیوچر (Future). در بازار اسپات، کالاهای اساسی با پول مبادله می‌شوند. در بازار آتی نیز کالاهای اساسی در تاریخی از پیش تعیین شده و با قیمتی مشخص معامله می‌شوند. بیشتر معاملات کالاهای اساسی در بازارهای مشتقه و به شکل معاملات اسپات انجام می‌شود. معامله‌گران همچنین می‌توانند کامودیتی‌ها را بازار بورس، فرابورس و صرافی‌های لیست شده به شکل آتی معامله کنند. بورس کالای شیکاگو (CME) و اینترکانتیننتال اکسچنج (ICE) دو کارگزاری بزرگ برای انجام معاملات کامودیتی در جهان هستند.

بازارهای کامودیتی قدمتی به اندازه تاریخ تمدن بشری دارند، این بازارها یک بستری متمرکز و با قدرت نقدشوندگی بالا برای تولیدکنندگان و مصرف‌کنندگان ایجاد می‌کنند. برای مثال، این بازارها می‌توانند تجارت محصولات کشاورزی را کارآمدتر و هماهنگ‌تر کنند. معاملات آتی بازار کامودیتی، با ایجاد یک مکانیسم خرید تضمین‌شده به بسیاری از کشاورزان کوچک کمک می‌کند.

بازار ارزهای دیجیتال (Crypto Market)

گسترش فناوری بلاک چین در سال‌های گذشته باعث شده تا ارزهای دیجیتال به عنوان یک دارایی ارزشمند مورد توجه بسیاری قرار بگیرند. از سال ۲۰۱۸ بازارهای ارزهای دیجیتال به عنوان بخشی از بازارهای مالی رشد بسیار سریعی را تجربه کرده‌اند. بیت کوین (BTC)، اتریوم (ETH) و سایر رمز ارزها، همگی دارایی‌های دیجیتال غیر متمرکز مبتنی بر بلاک چین هستند. در حال حاضر، نزدیک به ۱۴ هزار کوین و توکن متفاوت در حدود ۵۰۰ صرافی ارز دیجیتال در سراسر جهان معامله می‌شوند. معامله‌گران و سرمایه‌گذاران بازار رمز ارزها برای خرید و فروش و نگهداری این دارایی‌ها دیجیتالی نیاز به استفاده از یک کیف پول ارز دیجیتال خواهند داشت.

ماهیت دیجیتال و ناشناس بازارهای دیجیتال باعث می‌شود تا بستر مناسب‌تری برای انجام پروژه‌های پانزی یا کلاهبرداری باشد. در این بازار، صرافی‌هایی که از آنها برای انجام معاملات استفاده می‌شود به دوسته صرافی‌های متمرکز (CEX) و صرافی‌های غیرمتمرکز (DEX) تقسیم می‌شوند. صرافی‌های متمرکز همانطور که از نامشان پیداست پلتفرم‌های متمرکزی برای معامله رمز ارزها هستند. صرافی‌های غیرمتمرکز بدون هیچ مرجع مرکزی کار می‌کنند؛ این صرافی امکان مبادله بدون واسطه و همتا به همتا (P2P) ارزهای دیجیتال را برای کاربران خود فراهم می‌کنند.

با اینکه بازار کریپتوکارنسی یک بازار مالی بسیار جوان است اما در دهه گذشته به طور شگفت انگیزی گسترش یافته است. بر طبق گزارش وب‌سایت coinmarketcap، ارزش کل بازارهای ارزهای دیجیتال بیش از ۲.۵ تریلیون دلار است. برخی افراد عقیده دارند که عدم وجود یک سیستم قانون‌گذاری مشخص، بزرگ‌ترین مشکل این بازار است. کشورهای مختلف قوانین متفاوتی در رابطه با استفاده از رمز ارزها دارند؛ در حقیقت بسیاری از کشورها بازار ارزهای دیجیتال را به‌جای نوآوری یک خطر برای اقتصاد خود می‌دانند.

بازار فارکس (Forex Market)

فارکس (Forex) مخفف عبارت Foreign Exchange به معنی تبادل ارزهای خارجی است. بازار فارکس مهم‌ترین نوع بازارهای مالی است؛ این بازار امکان انجام معاملات جفت ارزهای مختلف را برای معامله‌گران فراهم می‌کند. سرمایه‌گذاران خرد، بانک‌ها، شرکت‌ها، صندوق‌های سرمایه‌گذاری و شرکت‌های مدیریت سرمایه گذاری همگی از بازار فارکس برای انجام سفته‌بازی و پوشش ریسک (Hedging) استفاده می‌کنند. برخلاف تصور بسیاری از افراد، اولین شکل از بازارهای فارکس قرن‌ها قدمت دارند و به دوره بین النهرین باز می‌گردند.

معامله‌گران می‌توانند ۱۷۰ جفت ارز مختلف را در بازار فارکس معامله کنند. امروزه، حجم معاملات روزانه بزرگترین بازار مالی چیزی در حدود ۶.۶ تریلیون دلار و بیش از مجموع بازارهای سهام، بازارهای مشتقه و بازار ارزهای دیجیتال است. فارکس یک بازار مالی گسترده است، در واقع شبکه گسترده‌ای از کامپیوترها و واسطه‌ها در سراسر جهان این بازار را تشکیل داده‌اند. همچنین، کارگزاران فارکس می‌توانند به عنوان بازارساز (Market Maker) عمل کنند و قیمت‌های بید (Bid) و اسک (Ask) پیشنهاد دهند که با قیمت رقبا در بازار متفاوت است.

بازار فارکس را می‌توان به دو بخش تقسیم کرد: بازار بین بانکی و بازار خارج بورس (OTC). بازار بین‌ انواع دارایی مالی بانکی (Interbank Market) شبکه‌ای جهانی است که بانک‌ها و موسسات مالی از آن برای مبادله ارزها و سایر مشتقات ارزی میان خود استفاده می‌کنند. سرمایه‌گذاران و معامله‌گران نیز می‌توانند با استفاده از کارگزاری‌ یا بروکر‌ها به معامله در بازار خارج از بورس (OCT) فارکس بپردازند.

بازار مشتقه (Derivatives Market)

بازار مشتقه یکی از مدرن‌ترین انواع بازارهای مالی است. به زبان ساده، بازار مشتقه بستری را فراهم می‌کند که در آن خریداران و فروشندگان دارایی مورد نظر خود را بر روی یک قیمت توافقی پیش خرید یا پیش فروش می‌کنند. در این بازار، دارایی‌ها و کالاها به شکل اوراق مشتقه‌ مانند قراردادهای آتی و اختیار معامله، مورد خرید و فروش قرار می‌گیرند. این قراردادهای مالی ارزش خود را از یک کالای اساسی یا گروهی از دارایی‌ها مانند سهام، اوراق قرضه، ارزها و غیره به‌ دست می‌آورند به همین علت به اوراق مشقه، اوراق ثانویه نیز می‌گویند.

سرمایه‌گذاران از اوراق مشتقه برای پوشش ریسک (Hedge)، کاهش ریسک و با سفته‌بازی استفاده می‎‌کنند. به این معنی که آنها ریسک با انتظار پاداش می‌پذیرند. بسیاری از افراد سرمایه‌گذاری در بازار مشتقه را به عنوان شکلی پیشرفته از سرمایه‌گذاری در نظر می‌گیرند. قراردادهای اوراق مشتقه به دو دسته اصلی تقسیم می‌شوند: لاک (Lock) و آپشن (Option). در قراردادهای لاک مانند قراردادهای آتی، طرفین معامله از ابتدا در مورد شرایط و مدت زمان قرارداد متعهد می‌شوند. در قراردادهای آپشن یا اختیار معامله مانند قراردادهای سهام، به طرفین این اجازه را می‌دهند تا پیش از پایان زمان قرارداد، حق خرید یا فروش دارایی خود را داشته باشند.

سوالات متداول

سهم بازار کریپتو و فارکس از بازار مالی چقدر است؟

یبشتر از ۹۹ درصد حجم بازار در اختیار مارکت فارکس و حدود ۰.۱ درصد در بازار کریپتوکارنسی‌ در حال گردش است.

معاملان مشتقات چیست؟

به مجموع معاملات آپشن و مارجین معاملات مشتقات می‌گویند.

نکته: توجه داشته باشید این مقاله صرفا با هدف راهنمایی و آشنایی شما با بازارهای مالی نوشته شده است و آکادمی ارز تودی مسئولیتی در مقابل تصمیمات یا عواقب مالی آن برای افراد ندارد.

صورت های مالی در حسابداری

صورت‌های مالی گزارش‌های استانداردی از وضعیت مالی شرکت در یک دوره مشخص هستند و هدف از گزارشگری مالی بازنمایی اطلاعات خلاصه‌شده و طبقه‌بندی‌شده درباره وضعیت مالی، عملکرد مالی و انعطاف‌پذیری مالی واحد تجاری، به گونه‌ای که برای دامنه گسترده‌ای از استفاده‌کنندگان صورت‌های مالی در اتخاذ تصمیمات اقتصادی سودمند واقع شود.

انواع صورت‌های مالی

الف) صورت‌های مالی اساسی

1. ترازنامه شامل : *دارایی‌ها(سمت راست ترازنامه) *بدهی‌ها *حقوق صاحبان سهام(سمت چپ ترازنامه)
2. صورت سود و زیان
3. صورت جریان وجوه نقد

ب) یادداشت‌های توضیحی همراه صورت‌های مالی

آخرین تغییرات صورتهای مالی (ترازنامه)

دارایی های جاری:

• در ترازنامه جدید سرفصل حسابها و اسناد دریافتنی تجاری و غیرتجاری ایجاد شده که در ترازنامه قدیم در قالب دو سرفصل حساب ها و اسناد دریافتنی تجاری و سایر حساب ها و اسناد دریافتنی تجاری بود.
• عنوان سرفصل سفارشات و پیش پرداخت ها در ترازنامه قدیم به سرفصل پیش پرداختها تغییر یافته است.
• حساب دارایی های نگهداری شده برای فروش، به عنوان آخرین طبقه از دارایی های جاری در صورتهای مالی جدید ایجاد گردیده است.

دارایی های غیرجاری:

• در ترازنامه جدید و در طبقه فوق سرفصل دریافتنی های بلندمدت به عنوان اولین قدم ایجاد گردیده که در ترازنامه قدیم این سرفصل وجود نداشته است.
• حساب سرمایه گذاری بلندمدت که در ترازنامه قدیم ما قبل آخرین قلم یعنی سرفصل سایر دارائیها درج میگردید در ترازنامه جدید به عنوان دومین قلم از اقلام دارائیهای غیرجاری طبقه بندی شده است.
• حساب سرمایه گذاری در املاک به عنوان سومین قلم ایجاد گردیده که قبلا نبوده است.
• دارایی های نامشهود و سپس دارایی های ثابت مشهود در ترازنامه جدید درج گردیده که در ترازنامه قدیم ابتدا دارایی های ثابت مشهود ثبت و سپس دارایی های نامشهود نشان داده شود.

بدهی های جاری:

• همانند دارایی های جاری در این قسمت نیزحسابها و اسناد پرداختنی تجاری و سایر حسابها و اسناد پرداختنی که به ترتیب اولین و دومین قلم را در قسمت مربوطه در ترازنامه قدیم تشکیل می دادند، در ترازنامه جدید تحت عنوان پرداختنی های تجاری و غیرتجاری به صورت یک قلم واحد درج گردیده است.
• حساب مالیات پرداختنی در ترازنامه جدید ایجاد گردیده و حساب ذخیره مالیات حذف شده است.
• حساب سود سهام پرداختنی که در ترازنامه قدیم قلم ماقبل آخر طبقه بدهی جاری بوده است در ترازنامه جدید بعد از حساب مالیات پرداختنی درج شده است.
• حساب تسهیلات مالی بعد از سود سهام پرداختنی در ترازنامه جدید ذکر شده که ترازنامه قدیم، حساب تسهیلات مالی دریافتی بوده و آخرین قلم از بدهی های جاری را تشکیل می داده است.
• حساب ذخایر در ترازنامه جدید ایجاد گردیده که طبق یادداشتهای پیوست میتواند شامل ذخیره تضمین محصول، گارانتی و نظایر آن باشد.
• حساب پیش دریافتها ددر ترازنامه جدید بعد از ذخایر و قلم ماقبل آخر در طبقه فوق میباشد در صورتیکه در ترازنامه قدیم بعنوان سومین قلم بوده است.
• حساب بدهی های مرتبط با دارایی های نگهداری شده برای فروش آخرین طبقه در قسمت بدهی هاهی جاری در ترازنامه جدید که این حساب قبلا وجود نداشته است.

بدهیهای غیرجاری:

• حسابها و اسناد پرداختنی بلندمدت در ترازنامه قدیم، به حساب پرداختنی های بلندمدت تغییر عنوان داده است.
• حساب تسهیلات مالی دریافتی بلندمدت در ترازنامه قدیم با حذف کلمه دریافتی، به حساب تسهیلات مالی بلندمدت در ترازنامه جدید تبدیل شده است.

حقوق صاحبان سهام:

• در قسمت حقوق صاحبان سهام ترازنامه قدیم، مقابل حساب سرمایه و داخل پرانتز تعداد سهم و مبلغ هر سهم پرداخت شده درج می گردید، لیکن در ترازنامه جدید صرفا حساب سرمایه ثبت و در یادداشتهای همراه اطلاعات مربوط به تعداد و مبلغ هر سهم ذکر میگردد.
• حساب افزایش سرمایه در جریان بعنوان دومین قلم ایجاد گردیده که مربوط به افزایش سرمایه واحد تجاری بوده که افزایش مذکور به تصویب مجمع عمومی فوق العاده رسیده، لیکن مراحل ثبت آن در جریان بوده ضمن اینکه این حساب در ترازنامه قدیم وجود نداشته است.
• حساب اندوخته صرف سهام در ترازنامه جدید ایجاد گردیده که مربوط به مابه التفاوت مبلغ فروش و مبلغ اسمی سهام منتشره و فروش رفته بابت افزایش سرمایه میباشد.
• حساب مازاد تجدید ارزیابی دارایی ها بعد از حساب های اندوخته ای در ترازنامه جدید ایجاد گردیده و در ترازنامه قدیم این حساب ذکر نشده است.
• حساب تفاوت تسعییر از عملیات خارجی مربوط به واحدهای تجاری که دارای واحدهای مستقر در خارج از کشور هستند، که بعنوان قلم ما قبل آخردر قسمت حقوق صاحبان سهام ترازنامه جدید ایجاد شده است.

نحوه ي تهيه و تنظيم صورتهاي مالي از روي مدارك ناقص

بسياري از موسسات كوچك از سيستم حسابداري يك طرفه سنتي استفاده مي كنند اين گونه موسسات براي تهيه صورت هاي مالي يا اظهارنامه ي مالياتي از حسابداران كمك مي گيرند و حسابداران با بررسي اسناد موجود و پرس و جو اطلاعات لازم را كسب و بر مبناي سيستم حسابداري دو طرفه يعني معادله اساسي حسابداري صورتهاي مالي را تنظيم مي كنند.

در زير معادله اساسي حسابداري را مشاهده مي كنيد:

دارايي = بدهي + حقوق صاحب(صاحبان) سهام

تهيه و تنظيم ترازنامه از روي مدارك ناقص:

در شرکت های حسابداری كه از سيستم حسابداري يك طرفه سنتي استفاده مي شود، برخي اطلاعات اساسي مانند دريافت هاي نقدي، چك هاي صادر شده ،مبالغي كه بايد به بستانكاران پرداخت شود يا مبالغي كه بايد از بدهكاران دريافت شود در مكان هاي مختلف ثبت مي شود.
براي مثال مبلغ نقدينگي را مي توان از شمارش موجودي صندوق و صورت حساب بانك (پرينت حساب) تعيين كرد. مبلغ حساب هاي دريافتني از تلخيص صورت حسابهاي دريافت نشده ي فروش(سياهه)مشخص مي گردد.يا مبلغ چك هاي صادر شده مي تواند از دسته چك مشخص شود.موجودي هاي جنسي مي تواند از طريق شمارش تعيين و بر اساس سياهه هاي خريد (صورت حسابهاي خريد) قيمت گذاري شود.بهاي تمام شده دارايي هاي غير جاري نيز مي تواند به همين نحود تعيين گردد. مبلغ بستانكاران مي تواند از تلخيص سياهه هاي پرداخت نشده خريد و صورت حسابهاي ماهانه فروشندگان مشخص شود. با استفاده از مدارك مزبور و ساير منابع اطلاعاتي ترازنامه اين گونه موسسات در هر تاريخي مي تواند معين شود. بدين ترتيب كه پس از تعيين بدهي ها و دارايي ها، مبلغ حقوق صاحب(صاحبان) سرمايه از طريق معادله اساسي حسابداری كه در بالا ذكر شد به دست مي آيد.

نوشته‌های مرتبط

چگونگی ﻣﺴﺌﻮﻟﯿﺖ ﻣﺪﯾﺮﺍﻥ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺑﺪﻫﯽ ﻣﺎﻟﯿﺎﺗﯽ ﺷﺮﮐﺖ

ﻣﺴﺌﻮﻟﯿﺖ ﻣﺪﯾﺮﺍﻥ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺑﺪﻫﯽ ﻣﺎﻟﯿﺎﺗﯽ ﺷﺮﮐﺖ با توجه به ﻣﺎﺩﻩ ۱۲۲ ﻗﺎﻧﻮﻥ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﭘﻨﺠﻢ ﺗﻮﺳﻌﻪ:‏« ﻣﺪﯾﺮﺍﻥ ﺍﺷﺨﺎﺹ ﺣﻘﻮﻗﯽ. ادامه مطلب

محاسبه مالیات مودیان حقیقی و حقوقی

روال محاسبه مالیات مودیان حقیقی و حقوقی را در این متن بررسی می کنیم. در طبقه بندی سازمان امور. ادامه مطلب

نرخ مالیات بر درآمد

گروه هایی که مشمول پرداخت مالیات بر درآمد اشخاص حقیقی و مالیات بر درآمد حقوقی هستند:کلیه حقوق‌بگیران، اصناف،. ادامه مطلب

اختلافات مالياتی و مراحل رسيدگی به آن ها

اختلافات مالیاتی به معنای ایجاد دوگانگی بین مودیان مالیاتی و سازمان امور مالیاتی است. پس از آن که مودیان. ادامه مطلب

مراحل اعتراض به برگه تشخیص مالیاتی

در این مطلب قصد داریم نحوه اعتراض به برگه تشخیص مالیاتی را بررسی کنیم، ابتدا مالیات های ابزاری و. ادامه مطلب

محاسبه مالیات بر ارزش افزوده خرید و فروش

ارزش افزوده به زبان ساده عبارت است از ارزشی که در هر مرحله از تولید بر یک کالا افزوده. ادامه مطلب

متمم مالیاتی چیست و چه زمانی صادر می گردد؟

مطابق با ماده ۱۵۷ قانون مالیات های مستقیم مرور زمان مالیاتی ۵ سال است. سازمان امور مالیاتی در هر. ادامه مطلب

مالیات غیرعادلانه چیست؟

مفاهیمی از "مالیات غیرعادلانه" در ماده ۲۵۱ مکرر قانون مالیات های مستقیم؛به دلیل وجود هر یک از این موارد. ادامه مطلب

مالیات تراکنش های بانکی اشخاص

مالیات تراکنش های بانکی اشخاص با توجه به ابلاغیه مهم مورخ ۵/ ۲/ ۱۴۰۰ معاون درآمدهای مالیاتی سازمان امور. ادامه مطلب

مالیات بر درآمد اتفاقی

مالیات بر درآمد اتفاقی، مالیاتی است که شما از درآمدهای نقدی و غیر نقدی بلاعوض و یا دریافت جایزه،. ادامه مطلب

آموزش حسابداری مقدماتی -حساب دارایی ها

در مطلب مربوط به معادله اساسی حسابداری توضیح داده شد که دارایی ها = بدهی ها + سرمایه می باشد و هر یک از اجزای معادله اساسی حسابداری نیز تشریح شد. همچنین در مطلب ماهیت حسابها، حساب و ماهیت و نحوه بدهکار و بستانکار شدن هر حساب توضیح داده شد. در این مطلب قصد داریم بابت دارایی ها که یک سمت معادله اساسی حسابداری چند حساب پر کاربرد را معرفی و تشریح نمائیم.

انواع دارایی ها

دارایی ها طبق استانداردهای حسابداری به دو دسته دارایی های جاری و دارایی های غیر جاری تقسیم می شوند. دارایی های جاری در زمان کمتری نسبت به دارایی های غیر جاری قابلیت تبدیل به وجه نقد را دارند.

افزایش دارایی ها در قسمت بدهکار (سمت راست) حساب ثبت می گردد و کاهش دارایی ها در قسمت بستانکار (سمت چپ) حساب ثبت می شود

موجودی نقد و بانک ( نوع : دارایی جاری )

حساب موجودی نقد و بانک شامل موجودی نزد بانکها (ریالی و ارزی) ، موجودی صندوق (ریالی و ارزی)، موجودی نزد تنخواه گردان (ریالی و ارزی ) و حساب وجوه نقد در راه می باشد. یک از مهمترین خصوصیات موجودی نقد و بانک قدرت نقد شوندگی بالای آن می باشد. هر گونه دریافت و پرداخت وجه نقد ( عملیات خزانه داری ) در این حساب ثبت می گردد.

حسابهای دریافتنی تجاری (نوع : دارایی جاری )

در حسابداری کلیه کسب و کارها حسابداران از این حساب جهت نگهداری مطالبات کسب و کار از دیگران استفاده می کنند. زمانی که کالا یا خدمتی به شخص یا شرکتی به طور نسیه ارائه می گردد سرفصل حسابهای دریافتنی تجاری مورد استفاده قرار می گیرد.

سایر حسابهای دریافتنی ( نوع : دارایی جاری )

حساب سایر حسابهای دریافتی مانند حسابهای دریافتنی تجاری می باشد با این تفاوت که طرف مقابل کسب و کار ما مشتری یا خریدار نمی باشد ( تجاری نمی باشد). مانند پرسنل شرکت، سازمان تامین اجتماعی ، اداره دارایی و …

اسناد دریافتنی تجاری ( نوع : دارایی جاری )

هر زمانی که یک کسب و کار بابت فروش کالا یا خدمات و یا تسویه مطالبات خود از مشتریان (خریداران کالا و خدمات شرکت ) چک، سفته یا اسناد بهادار دریافت نماید می بایست از سرفصل اسناد دریافتنی تجاری استفاده شود.

اسناد دریافتنی غیر تجاری ( نوع : دارایی جاری )

هر زمانی که یک کسب و کار بابت موضوعی غیر از فروش کالا یا خدمات و یا تسویه مطالبات خود از مشتریان (خریداران کالا و خدمات شرکت ) چک، سفته یا اسناد بهادار دریافت نماید می بایست از سرفصل اسناد دریافتنی غیر تجاری استفاده شود. مانند دریافت چک مازاد مالیات پرداختی به اداره دارایی. یا چک دریافتی از کارکنان بابت تسویه وام یا مساعده دریافتی ایشان.

موجودی مواد و کالا ( نوع : دارایی جاری )

هر زمانی که اقدام به خرید کالا جهت فروش و یا خرید مواد اولیه جهت تولید کالا می نماییم از این حساب می بایست استفاده گردد. ( لازم به ذکر است این حساب زمانی مورد استفاده قرار می گیرد که روش ثبت موجودی مواد و کالا روش دائمی باشد نه روش ادواری – که این مطلب در مطالب آتی توضیح داده خواهد شد)

پیش پرداخت ها ( نوع : دارایی جاری )

استفاده از حساب پیش پرداخت ها زمانی مجاز می باشد که جهت خرید کالا یا خدماتی قبل از دریافت کالا و خدمات وجهی چه به صورت نقد و چه به صورت چک به فروشنده پرداخت می شود. مانند پیش پرداخت بیمه – پیش پرداخت خرید کالا – پیش پرداخت اجاره و …

سرمایه گذاری های کوتاه مدت ( نوع : دارایی جاری )

اگر سرمایه گذاری به قصد تبدیل به وجه نقد در طی مدتی کمتر از یکسال باشد ، کوتاه مدت تلقی خواهد شد و در این حساب ثبت می گردد

زمین و ساختمان ( نوع : دارایی غیر جاری )

زمین و ساختمان خریداری شده توسط کسب و کار جهت سایت اداری یا کارگاه تولیدی در این حساب ثبت می گردد.

ماشن آلات ( نوع : دارایی غیر جاری )

ماشین آلاتی که جهت تولید کالا خریداری می شوند در حساب ماشین آلات ثبت می شوند مانند ماشین آلات تراشکاری و …

وسائط نقلیه ( نوع : دارایی غیر جاری )

هر گونه وسیله نقلیه سبک و سنگین که در مالکیت کسب و کار قرار گیرد در این حساب ثبت می گردد. مانند خودرو سواری، اتوبوس، کامیون و …

اثاثیه و منصوبات ( نوع : دارایی غیر جاری )

خرید انواع اثاثیه و منصوبات از جمله میز و صندلی ، کولر، یخچال، کامپیوتر و … می بایست در این حساب ثبت گردد.

سرمایه گذاری های بلند مدت ( نوع : دارایی غیر جاری )

اگر سرمایه گذاری به قصد تبدیل به وجه نقد در طی مدتی بیش از یکسال باشد ، بلند مدت تلقی خواهد شد و در این حساب ثبت می گردد

دارایی های نامشهود ( نوع : دارایی غیر جاری )

برخی از داراییها فیزیکی نمی باشند بنابراین قابل مشاهده عینی نیستند مانند حق الامتیاز، حق الاختراع، حق الاکتشاف، حق نشر و … این نوع دارایی ها در زمان خریداری (تصاحب) به حساب دارایی های نامشهود منظور می شوند.

انواع بازارهای مالی، شناخت و کارکردهای آن

ممکن است با شنیدن نام بازار، ذهنتان به سمت مکان‌هایی برود که برای معامله باید در آن حضور داشته باشید تا بتوانید چیزی را مبادله کنید. از بازار تره‌بار گرفته تا بازار سکه و طلا. در ادامه قصد معرفی بازارهایی را داریم که برای خرید و فروش در آن، نیازی به حضور فیزیکی نیست.

بازارهای مالی چه هستند؟

بازارهای مالی (Financial Markets) بازارهایی هستند که در آن‌ها معامله‌گران، دست به خرید و فروش دارایی‌های مالی می‌زنند. دارایی‌هایی نظیر اوراق‌بهادار، طلا، سهام، کالا و. در این بازارها معامله می‌شوند. قیمت معاملات در این بازارها بر اساس فرایند عرضه و تقاضا مشخص می‌شود.

بازارهای مالی، یک سیستم باز و منظم ایجاد می‌کنند، تا شرکت‌ها بتوانند به سرمایه مورد نیاز خود دسترسی پیدا کنند. این بازارها برای عملکرد صحیح اقتصادهای سرمایه‌داری بسیار حیاتی هستند. به‌طور کلی بازارهای مالی شرایطی را ایجاد می‌کنند تا بین افراد با مازاد منابع و کسانی که با کمبود منابع مالی مواجه هستند، یک ارتباطی شکل گیرد.

زمانی که حرف از بازارهای مالی می‌شود، بیشتر افراد ذهنشان تنها به‌سمت بورس اوراق بهادار متمایل می‌شود. در حالی که بازارهای مالی مختلف، با اهداف متفاوتی وجود دارد که اکثر افراد با آن‌ها آشنا نیستند. بازارهایی مانند بورس کالا، بازار طلا، بازار مسکن و. نمونه‌ای از این بازارها هستند. در این مقاله سعی بر آن است که شما را با برخی از این بازارها آشنا کنیم.

کارکردهای بازار مالی

یکی از کارکردهای بازارهای مالی قیمت‌یابی (Price Discovery process) است. یعنی با توجه به اطلاعاتی که در بازار وجود دارد و بر‌اساس قیمت عرضه و تقاضای موجود، قیمت اوراق بهادار تعیین می‌شود.

هر چه بازار کاراتر باشد، قیمت اوراق بهادار صحیح‌تر تعیین می‌شود، یعنی قیمت ورقه بهادار به قیمت واقعی آن نزدیک‌تر می‌شود.

هر چه بازار کاراتر باشد قیمت اوراق بهادار درست‌تر تعیین می‌شود، یعنی قیمت ورقه بهادار به قیمت واقعی آن نزدیک‌تر می‌شود. علاوه‌بر کارایی بازار، هر‌چه شرایط رقابت کامل در بازار بیشتر فراهم باشد (یعنی تمامی اطلاعات در دسترس عموم قرار داشته باشند و تعداد زیادی معامله‌گر در بازار حضور داشته باشند) قیمت اوراق بهادار بهتر و نزدیک‌تر به قیمت واقعی آن مشخص می‌شوند.

کمک به فرآیند تشکیل و تخصیص سرمایه از دیگر مزایای این بازارها هستند. بازارهای مالی منجر‌به انتقال پول‌های اضافی و بلا‌استفاده سرمایه‌گذاران خرد و کلان به بخش‌هایی از صنایع و خدمات که مستعد رشد هستند و یک مزیت نسبی نسبت به دیگر صنایع دارند، می‌شوند. همچنین این بازار باعث می‌شود که ریسک، بین متقاضیان و دارندگان وجوه تقسیم شود.

در شکل زیر طبقه‌بندی‌های مختلف از بازار‌های مالی را می‌بینید.

تقسیم‌بندی بازارهای مالی

تقسیم‌بندی بازارهای مالی

بازارهای مالی را می‌توان بر‌اساس حق مالی، سررسید ابزار مورد معامله، ساختار سازمانی و زمان واگذاری آن‌ها به چهار طبقه دسته‌بندی کرد.

بازارهای مالی بر‌اساس حق مالی

بازارهای مالی بر‌اساس حق مالی به دو دسته‌ی بازار بدهی و بازار سهام تقسیم می‌شوند.

بازار بدهی

بازار بدهی، بازاری است که در آن مطالبات ثابت یا ابزارهای بدهی مثل اوراق قرضه معامله می‌شوند.

بازار سهام

بازاری است که در آن سرمایه‌گذاران به مبادله سهام می‌پردازند.

بازار مالی بر‌اساس سررسید ابزار مورد معامله

بازارها بر‌اساس سر‌رسید ابزار قابل معامله به دو دسته بازار پول و سرمایه تقسیم می‌شوند.

بازار پول (Money Market)

بازار پول، بازاری است که در آن اوراق بهادار با سررسید کمتر از یک سال معامله می‌شوند. در این انواع دارایی مالی بازار سرعت نقد‌شوندگی بسیار بالا است. نرخ بهره در بازار پول متناسب با مدت زمان نگهداری اوراق بهادار است. یعنی هر‌چه مدت زمان نگهداری اوراق بهادار بیشتر باشد، نرخ بهره هم افزایش پیدا می‌کند. نرخ بهره بازار پول به دلیل کوتاه‌تر بودن مدت زمان سررسید، کمتر از نرخ بهره بازار سرمایه است. همچنین در این بازار ریسک عدم پرداخت پایین است.

اوراقی مانند اوراق خزانه (اوراق بهادار کوتاه‌مدت با سررسید 3 ماه تا یک سال) و اوراق تجاری شرکت‌ها (اوراق با سررسید 270 روز یا کمتر)، نمونه‌ای از اوراق قابل معامله در بازار پول هستند. از نهادهای مالی مختلف این بازار می‌توان بانک‌های تجاری و واسطه‌های مالی و. را نام برد. برای آشنایی بیشتر با نهادهای مالی می‌توانید به مقاله آشنایی با نهادهای مالی مراجعه کنید.

بازار سرمایه (Capital Market)

در بازار سرمایه اوراق بهادار با سر‌رسید بیشتر از یک ‌سال مورد معامله قرار می‌گیرند. اوراقی نظیر اوراق قرضه بلند‌مدت و سهام از جمله اوراق قابل معامله در این بازار هستند. به‌طور کلی این بازار هدایت و تخصیص منابع اقتصادی را تسهیل می‌کند.

بازار سرمایه ابزارهای قابل معامله در خود را از لحاظ چرخه عمرشان در دو بازار مختلف در خود جای داده است.

بازار اولیه (Primary Market)

بازار اولیه، بازاری است که اوراق بهادار برای اولین بار در آن عرضه و مبادله می‌شوند. به‌طور کلی می‌توان گفت که تشکیل سرمایه در بازار اولیه اتفاق می‌افتد.

بازار ثانویه (Secondary Market)

بعد از این‌که اوراق بهادار برای اولین بار (مثل عرضه‌های اولیه) در بازار اولیه مورد معامله قرار گرفتند، وارد بازار ثانویه می‌شوند. بازار ثانویه این امکان را فراهم می‌آورد تا اوراقی که قبلا در بازار اولیه معامله شدند، دوباره قابلیت معامله داشته باشند و دارندگان آن‌ها نگرانی از جهت خرید یا فروش اوراق نداشته باشند.تعداد دفعات انجام معامله انواع دارایی مالی در بازار ثانویه محدودیتی ندارد. بازار بورس نمونه‌ای از بازارهای ثانویه سازمان‌یافته است.

قیمت اوراق بهادار (مثل سهام) در بازار ثانویه، عملکرد مدیریت شرکت را نشان می‌دهد. اگر قیمت سهامی بالا رود، نشانگر عملکرد خوب واحد مدیریت است که در نهایت منجر‌به افزایش سرمایه و ثروت سهامدارانش می‌شود.

بازار ثانویه می‌تواند به شکل‌های زیر نیز وجود داشته باشد.

بازار مذاکره یا حراج (Auction Market)

در این بازار خریداران و فروشندگان و یا کارگزاران آن‌ها به‌طور مستقیم با هم معامله می‌کنند. معامله زمانی در این بازار انجام می‌شود که بالاترین قیمتی که برای خرید سهم پیشنهاد شده با پایین‌ترین قیمتی که یک شخص حاضر است سهام خود را به‌ فروش برساند، برابر باشند.

بازار کارگزاری (Broker Market)

اگر به تعداد کافی خریدار و فروشنده در بازار مزایده وجود نداشته باشد، معامله‌گران به یک کارگزار مراجعه می‌کنند. کارگزار با دریافت حق کمیسیون، طرف معامله‌ای که حاضر به خرید یا فروش سهامش متناسب با شرایط شما باشد را پیدا می‌کند و از این طریق معامله انجام می‌شود.

بازار دلالی (Dealer Market)

افرادی در بازار وجود دارند که حاضر به پذیرش ریسک ناشی از نوسانات قیمت‌ها هستند. این افراد از تغییرات قیمت در بازار استفاده می‌کنند. نوسان‌گیر‌ها را می‌توان از جمله فعالان این بازار دانست.

بازارهای مالی بر‌اساس ساختار سازمانی

همان‌طور که در جدول بالا می‌بینید. بازارهای مالی از لحاظ قانون‌مندی، نظم انواع دارایی مالی و ساختار سازمانی به چهار دسته تقسیم می‌شوند.

بازارهای رسمی

بورس اوراق بهادار از بازارهای رسمی سازمان‌یافته است که شامل تسهیلات فیزیکی مشهود است. قوانین و شرایط سخت‌گیرانه‌ای برای شرکت‌هایی که وارد بورس می‌شوند اعمال می‌شود. این شرکت‌ها از لحاظ میزان نقدینگی، شفافیت اطلاعات و. بررسی می‌شوند. به‌طور کلی ریسک شرکت‌های فعال در بورس کمتر از سایر بازارها نظیر فرابورس است. عمده‌ترین اعضای فعال در بورس ایران، عبارت‌اند از: کارگزاران، معامله‌گران و بازارسازان

به این بازار، بازار اول نیز گفته می‌شود و معاملات مربوط به شرکت‌های بورسی در آن انجام می‌شود.

بازار خارج از بورس (Over The Counter)

بازار خارج از بورس (OTC) که به آن بازار مبتنی بر چانه‌زنی نیز می‌گویند، بازاری است که در آن معامله بر روی اوراق بهادار شرکت‌هایی که در بورس پذیرفته نشده‌اند انجام می‌شود. این بازار دارای یک مکان فیزیکی نیست و شرایط آسان‌تری برای ورود به آن نسبت به بازارهای رسمی وجود دارد.

در ایران بازار فرابورس معادل بازار خارج از بورس است و تنها تفاوتی که در آن‌ها وجود دارد این است که بازار فرابورس دارای یک مکان فیزیکی است. به این بازار می‌توان بازار دوم نیز گفت.

بازار سوم

شامل کلیه بازارهای خارج از بورس است. در این بازار کلیه اوراق بهادار پذیرفته شده در بورس، در خارج از بورس مورد معامله قرار می‌گیرند. معمولا سازمان‌ها و موسسات بزرگ سرمایه‌گذاری در این بازار به معامله اوراق بهادار می‌پردازند. یکی از دلایل این کار می‌تواند به خاطر حق کمیسیون و کارمزد کمتری که این بازار دارد، باشد.

بازار چهارم

در بازار چهارم معمولا سازمان‌هایی که قصد انجام معاملات خیلی بزرگ دارند، فعالیت می‌کنند. در این بازار برای این‌که کارمزدی پرداخت نشود، طرفین معمولا به‌طور مستقیم و بدون دخالت کارگزار دست به معامله می‌زنند. نوعی سیستم کامپیوتری وجود دارد که موسسات با استفاده از آن می‌توانند مقادیر زیادی از اوراق بهادار و یا سهام را بدون وجود هیچ واسطه‌ای خرید و فروش کنند. معمولا معاملات عمده و بلوکی در این بازار انجام می‌شود.

بازارهای مالی بر‌اساس زمان واگذاری

در آخرین تقسیم‌بندی می‌توان بازار را از نظر زمان واگذاری به دو دسته بازار آتی و بازار نقدی تقسیم‌بندی کرد.

بازار آتی (future market)

بازاری است که اوراق مشتقه در آن مورد معامله قرار می‌گیرند. به‌همین دلیل به این بازار، بازار اوراق مشتقه نیز می‌گویند. اوراق مشتقه، قراردادی است که طی آن دارنده‌اش را موظف یا مختار می‌کند تا در یک تاریخ معین در آینده، دارایی را بخرد و یا بفروشد. قراردادهای مالی و اختیار معامله از اوراق مشتقه هستند که در مقالات بعد راجع‌به آن‌ها صحبت خواهیم کرد.

بازار نقدی (Spot market)

بازاری است که در آن به محض انجام شدن معامله، تمام مبادلات مالی نیز در همان لحظه اتفاق می‌افتد. یعنی به طور آنی پس از پرداخت مبلغ توسط خریدار، مالکیت آن کالا یا اوراق‌بهادار به خریدار منتقل می‌شود.

بورس کالای ایران

علاوه‌بر بورس اوراق بهادار، بورس کالا نیز در ایران وجود. در بورس کالای ایران، محصولاتی نظیر زعفران، زیره سبز و پسته معامله می‌شوند. این معاملات به‌صورت قرار داد آتی بسته می‌شوند. به‌طور کلی می‌توان گفت بازار آتی یکی از بخش‌های بورس کالا است. قرار داد آتیِ کالا به این صورت است که دو طرف معامله (خریدار و فروشنده) قراردادی تنظیم می‌کنند که طی آن یک کالای خاص، با قیمتی مشخص، در تاریخ معینی در آینده، توسط فروشنده در اختیار خریدار قرار بگیرد. با استفاده از این قرار داد می‌توان ریسک تغییرات قیمت انواع کالا‌ها را پوشش داد.

خرید طلا در بورس کالا

اختصاص بخشی از سپرده‌ی خود به طلا، می‌تواند ریسک سبد سرمایه‌گذاری (پرتفوی) شما را کاهش بدهد. با خرید طلا به این صورت و نه به صورت حضوری، ریسک خرید و نگهداری طلا به حداقل می‌رسد. برای خرید طلا در بورس از سه روش می‌توان استفاده کرد. یکی از این روش‌ها استفاده از صندوق‌های طلا است. علاوه بر آن از طریق گواهی سپرده سکه طلا نیز می‌توان اقدام به خرید طلا کرد. برای خرید شمش طلا می‌توان به بازار فیزیکی بورس کالا مراجعه کرد. در مقالات آینده راجع‌به بورس کالای ایران و خرید طلا و شمش، توضیح داده خواهد شد.