چگونه در بورس طلا بخریم؟ آموزش خرید طلا در بورس
بسیاری از افراد برای پس انداز و حفظ ارزش پول خود روی طلا سرمایهگذاری می‌کنند تا هم سود به دست آورند و هم در مواقعی که به پول‌شان احتیاج دارند بتوانند آن را بفروشند. علاوه بر این یکی از بهترین روش‌ها برای حفظ سرمایه در مقابل سقوط بازارهای مختلف و تورم، خرید طلا است.
بسیاری این نوع سرمایهگذاری را با خرید و فروش طلای فیزیکی انجام می‌دهند و کمتر کسی از صندوق سرمایهگذاری طلا اطلاع دارد. به همین منظور در این مقاله قصد داریم به شما آموزش بدهیم که چگونه در بورس طلا بخریم و ویژگی‌ها و مزایای خرید طلا در بورس را نام ببریم.
خرید طلا در بورس چه مزایایی دارد؟
طلا به عنوان یک کالای سرمایهگذاری با توجه به ارزشی که دارد از اهمیت بالایی برخوردار است زیرا طلا تا به حال افت چشمگیری نداشته است و گاهی سودهای کلانی را نصیب سرمایه‌گذاران خود کرده است. همین ویژگی طلا و سکه سبب به وجود آمدن صندوقهای سرمایهگذاری طلا در بازار سرمایه شد. به علت تقاضای فعالان بازار سکه، معاملات گواهی سپرده سکه طلا در سال ۱۳۹۴ در بورس ایران مطرح شد تا تمامی افرادی که کد بورسی دارند بتوانند در بورس، سهام طلا در بورس بخرند.
صندوق طلا ابزار جدیدی است که امکان خرید طلا و سکه را بدون نیاز به خرید فیزیکی امکان‌پذیر میکند و چون خرید و فروش طلا مخصوصا در صندوقها، به صورت غیرمستقیم و از طریق یک سبدگردان حرفه‌‌ای انجام می شود سرمایهگذاری شما از نوسانات ناگهانی در امان است. اگر تا به حال ریسک‌هایی مانند احتمال سرقت، تقلب و… جهت خریداری و نگهداری فیزیکی طلا و سکه باعث نگرانی شما شده است باید گفت که با معامله طلا در بورس کالا ریسک‌های خرید و نگهداری طلا به حداقل خود می‌رسد. علاوه بر موارد گفته شده در زمان فروش طلا و سکه فیزیکی، همواره هزینه کارمزد بیش از ۱ درصد و در مواقعی تا ۲ درصد بر سرمایه‌گذاران تحمیل می‌شود در حالی که کارمزد خرید و فروش این اوراق با ۰٫۱۵ % انجام می‌شود. افزایش امنیت سرمایهگذاری، شفافیت، کشف قیمت رسمی سکه، تنوع بخشی به سبد ابزارهای مالی از دیگر ویژگی‌ها و مزایای این نوع سرمایهگذاری است.
روش های خرید طلا در بورس
سه روش برای خرید طلا در بورس وجود دارد که در ادامه، به توضیح هرکدام از آنها می‌پردازیم:
- گواهی سپرده سکه طلا
- صندوقهای کالایی با پشتوانه طلا
- شمش طلا از بازار فیزیکی
معاملات گواهی سپرده سکه
گواهی سپرده سکه، اولین روش خرید طلا در بورس است. در ابتدا تعریفی از گواهی سپرده کالا ارائه می‌دهیم. بر اساس مصوبه شورای عالی بورس و اوراق بهادار گواهی سپرده کالایی، به اوراق بهاداری گفته می‌شود که مؤید مالکیت دارنده آن بر مقدار معینی کالا است و پشتوانه آن قبض انبار استانداردی است که توسط انبارهای مورد تایید بورس صادر می‌شود.
حال گواهی سپرده سکه و به اصطلاح قبض انبار، به اوراقی گفته می‌شود که خریدار آن، میتواند بعد از خرید سکه، آن را از خزانه بانک مربوطه تحویل بگیرد یا میتواند این اوراق را به صورت سهام نگهداری کند و در صورت صلاح دید و با افزایش قیمت اوراق، گواهی سپرده سکه خود را بفروشد. گواهی سپرده سکه طلا از شنبه تا چهارشنبه از ساعت ۱۳ تا ۱۵:۳۰ و در بازه نوسانات قیمتی -۵ و +۵ معامله می‌شود. حداقل میزان خرید برای خرید گواهی سپرده سکه، حداقل یک سکه یا ۱۰ سهم گواهی سپرده سکه است.
لازم به ذکر است که هر نماد گواهی سپرده سکه، دارای تاریخ سر رسید است یعنی خریدار سکه هم میتواند بعد از خرید، سکه خود را تحویل بگیرد یا تا زمان سررسید صبر کند. بعد از اتمام سررسید اگر دارنده چگونه صندوق طلا بخریم؟ اوراق، گواهی سپرده سکه خود را نفروخته باشد، طبق قانون لازم است که سکه خود را تحویل بگیرد. البته در این حالت برای گواهی سپرده سکه، نماد جدیدی تعریف می‌شود که به سررسید جدیدی انتقال می‌یابد. در زیر به نمادهای گواهی سپرده سکه که در حال حاضر معامله می‌شوند اشاره شده است.
- سكه ۰۰۱۲پ ۰۱ سكه تمام بهار، تحویل ۱روزه رفاه
- سكه ۹۹۱۲ پ ۰۴ سكه تمام بهار، تحویل ۱روزه صادرات
- سكه ۹۸۱۲ – ۰۳ سكه تمام بهار، تحویل ۱روزه سامان
- سكه ۰۰۱۱ پ ۰۲ سكه تمام بهار، تحویل ۱روزه ملت
چهار رقم سمت راست، تاریخ سررسید گواهی سپرده سکه است. «پ» به معنای پیوسته بودن این معاملات و دو رقم سمت چپ، کد خزانه یا انبار پذیرش شده است. به عنوان مثال سکه نماد سکه 0012 پ 01 به معنای سکه یک روزه بانک رفاه است که معاملات آن به صورت پیوسته انجام می‌شود و تاریخ سررسید آن برای 12 (بهمن‌ماه) سال ۱۴۰۰ است.
بازار گواهی سپرده کالایی بازاری کم ریسک است و به همین علت از استقبال خوبی از طرف خریداران و فروشندگان برخوردار است. ضمن این که برای شفافیت بیشتر و به منظور یکسان‌سازی قیمت نمادها در هر گروه کالایی، بورس کالا، هر ماه یک نماد را از هر گروه کالایی به عنوان نقدشونده‌ترین نماد معرفی میکند تا معاملات ماه بعد بر اساس قیمت پایانی آن نماد تعیین شود.
صندوق کالایی با پشتوانه طلا
دومین روش خرید طلا در بورس، استفاده از صندوق کالایی با پشتوانه طلاست. صندوقهای سرمایهگذاری طلا (Gold Funds) یکی از انواع صندوق سرمایه گذاری مشترک و قابل معامله (ETF) در بورس کالا هستند که بر روی گواهی سپرده طلا و اورق مبتنی بر طلا سپردهگذاری می‌کنند. این صندوق های طلا حداقل ۷۰ درصد از دارایی خود را در خرید سکه و طلا و مابقی آن را روی اوراق با درآمد ثابت سرمایهگذاری می‌کنند. قسمتی از منابع صندوق طلا نیز در بازار مشتقه سکه طلای بورس کالا از جمله قراردادهای اختیار معامله سکه طلا سرمایه گذاری می‌شوند. صندوق با پشتوانه طلا از بازده قیمت سکه طلا پیروی میکند و واحدهای سرمایهگذاری آن در بورس کالای ایران قابل معامله هستند.
روش این سرمایهگذاری به این صورت است که مدیر صندوق، سکه های مورد نیاز را از بازار یا بانک می خرد و در یک بانک عامل، سپردهگذاری میکند. سرمایه گذاری در این صندوقها، یک سرمایهگذاری غیرمستقیم روی نرخ ارز و طلای جهانی است زیرا همان طور که گفتیم درصد عمده سرمایهگذاری این صندوقها روی گواهیهای سکه طلاست و قیمت طلا به دو عامل نرخ ارز و قیمت اونس جهانی وابسته است. سرمایهگذاری در این صندوقها ریسک پایین‌تری نسبت به خرید سکه طلا دارد و با حداقل 5۰۰۰۰۰ تومان می‌توان در آنها سرمایهگذاری کرد.
اگر برای شما سوال پیش آمده که سپردهگذاری در گواهی سپرده طلا بهتر است یا صندوقهای کالایی با پشتوانه طلا؟ باید گفت که واحدهای صندوقهای سرمایهگذاری با پشتوانه طلا دامنه نوسان ندارند در نتیجه سود بیشتری را به سرمایه‌گذار می‌دهند. از طرف دیگر گواهی سکه طلا با وجود دامنه نوسان، در بازارهای شدیدا نزولی، ریزش قیمتی کمتری دارند. علاوه بر این سرمایه لازم برای سرمایهگذاری در صندوقهای با پشتوانه طلا مبلغ 5۰۰ هزار تومان است ولی برای گواهی سکه طلا حداقل خرید یک سکه لازم است.
شمش طلا در بازار فیزیکی بورس کالا
خرید شمش طلا، دیگر روش خرید طلا در بورس است. شمش طلا در بازار فیزیکی بورس کالا، در تالار طلا معامله می‌شود و در زیر مجموعه بازار صنعتی قرار دارد. تمامی اشخاصی که کد بورس کالا دارند، می‌توانند شمش طلا در بازار فیزیکی بورس کالا خریداری کنند و هیچ محدودیت و مجوز خاصی برای انجام این معاملات لازم نیست. حداقل میزان برای خرید طلا در بورس کالا، ۱ کیلوگرم و حداکثر ۵ کیلوگرم شمش است. به علت آن که قیمت طلا هر روز تغییر میکند، لازم است قبل از خرید سهام طلا، مذاکره‌ای بین خریدار و فروشنده انجام شود تا به یک قیمت واحد برای معامله برسند.
شایان ذکر است که روز عرضه شمش طلا در بازار فیزیکی بورس کالا مشخص نیست. با مراجعه هر روزه به عرضه‌های بورس کالا، می‌توان متوجه شد که برای روز بعد شمش طلا عرضه خواهد شد یا خیر. در صورت عرضه، معامله در تالار هر روزه از ساعت ۱۲:۳۰ شروع می‌شود.
مراحل خرید شمش طلا در بورس
- گرفتن کد بورس کالا: کد بورس کالا با کد بورسی تفاوت دارد. برای اخذ کد بورس کالا، باید به کارگزاری فعال در این زمینه مراجعه کرده و فرم‌های مربوط به اخذ کد بورس کالا را تکمیل کنید.
- درخواست خرید به کارگزار خود: در روز معامله برای خرید شمش طلا، با تماس به کارگزار درخواست خرید خود را ثبت کنید تا کارگزار درخواست خرید شما را برای خریدار ارسال کند.
- واریز ۱۰ درصد ارزش معامله به حساب وکالتی: خریدار باید ۱۰ درصد از ارزش معامله خود را تا پیش از ساعت ۱۲، به حساب وکالتی واریز کند تا کارگزار بتواند درخواست او را بلوکه و به تالار ارسال کند.
- خرید: همان طور که گفتیم برای کشف قیمت طلا پیش از معامله، مذاکره‌ای بین خریدار و عرضه‌کننده برای قیمت طلا از طریق کارگزاران دو طرف انجام می‌شود. موضوع این مذاکره اعلام و در سایت org قرار می‌گیرد. از قیمت اعلامی این سایت ۹ درصد ارزش افزوده کسر می‌شود و طرفین معامله بر روی قیمت اعلامی سایت منهای ۹ درصد ارزش افزوده به توافق می‌رسند. بعد از خرید، ۱۰ درصدی که قبلا توسط مشتری واریز شده از حسابش برداشته و به حساب کارگزار واریز می‌شود. مشتری تا سه روز کاری فرصت دارد تا ۹۰ درصد باقی‌مانده را تسویه کند. بعد از تسویه نیز حواله دریافت طلا برای خریدار ارسال می‌شود.
سخن آخر
یکی از روش‌های سرمایهگذاری در بازار طلا، خرید سهام طلا است. برای این کار بعد از اخذ کد بورسی از کارگزاری مد نظر خود می‌توانید به معامله سهام در بورس اوراق بهادار و همچنین به معامله واحدهای صندوقهای سرمایه گذاری با پشتوانه طلا یا گواهی سکه طلا بپردازید. پوشش ریسک نرخ ارز و بهره بردن از تغییرات قیمت طلای جهانی از مزیت‌های دیگری است که به آن اشاره کردیم. با توجه به کم ریسک بودن و امنیت این روش، می‌توان نتیجه گرفت که یکی از مطمئن‌ترین روش‌های سرمایهگذاری در بازار طلا و سکه، خرید طلا در بورس است.
چگونه در بورس طلا بخریم؟ آموزش خرید طلا در بورس
برای این که بتوان ریسک‌های ذاتی خرید طلا را از خود دور کنیم بهترین راه خرید، طلا از بورس است. صندوق طلا دارای یک گواهی سپرده طلا است که ریسک‌هایی شامل دزدیده شدن فیزیکی، جعل در عیار طلا یا ریسک نگهداری را از خریدار دور نگه می دارد.
طلا در طول تاریخ همواره از مهمترین فلزات گرانبها بوده و به‌کرات به‌عنوان پول، وظیفه دادوستد و نگهداری ارزش را ایفا کرده است.
طلا کمیاب است ولی می‌توان آن را در سطح زمین و معادن نیز پیدا کرد. این فلز گرانبها حل نمی‌شود و مهم‌تر از همه آنکه مصرف نمی‌شود و از بین نمی‌رود. تاریخچه طلا به حدود ۷۰۰۰ سال قبل برمی‌گردد که در نوع خود نشان‌دهنده تاریخ شگفت‌آوری است که این فلز گرانبها و ارزشمند پشت سر گذاشته است.
فلزی کمیاب و بسیار با ارزش که شاید در ابتدا هیچ‌کس تصور نمی‌کرد، روزی بخش عمده‌ای از اقتصاد کشورهای دنیا بر پایه طلا بنا گذاشته شود. اما به هر ترتیب اکنون این اتفاق رخ داده است و به نظر نمی‌رسد که در آینده خلل چندانی به جایگاه بی‌نظیر طلا در سطح دنیا وارد شود.
در داخل ایران نیز وجود تورم بالا طی سالیان متوالی باعث شده است که سرمایه‌ها برای فرار از تورم و جلوگیری از بی‌ارزش شدن به سمت این فلز گرانبها سوق پیدا کنند.
قیمت جهانی طلا تابع چه عواملی است؟
تقاضا: تقاضا یکی از موارد تعیین کننده قیمت طلا است. تقاضای طلا به یک سری شرایط وابسته است. مهم ترین عامل موثر در تقاضای این فلز گرانبها تورم است، زیرا یکی از وظایف این فلز حفظ ارزش پول است.
از دیگر موارد موثر بر تقاضای آن، افزایش شرایط نااطمینانی همچون جنگ است. از سویی دیگر، تقاضای افراد برای مصرف طلا بصورت خانگی و همچنین بانک‌های مرکزی برای ایجاد پشتوانه واقعی برای پول رایج یک کشور از عوامل اصلی تقاضا برای طلا هستند.
عرضه: عرضه‌ی طلا از دیگر عوامل کلیدی در تعیین قیمت آن است. طلا یک فلز معدنی است، در نتیجه مهم ترین منبع عرضه‌ی آن معدن کاوی خواهد بود. در حال حاضر برخی از کشورهای دنیا به دلیل وجود معادن طلا در کشورشان از جمله بزرگترین صادرکنندگان طلا هستند. اما به دلیل آنکه یک فلز کمیاب محسوب می‌شود، کشف و استخراج آن هزینه‌بر و محتاج تکنولوژی بالایی است.
از دیگر عوامل موثر در قیمت طلا، فروش این فلز توسط افراد حقیقی مانند خانوارها یا حقوقی همچون بانک‌های مرکزی است.
قیمت طلا در داخل یک کشور چگونه تعیین می شود؟
قیمت جهانی طلا: معاملات برخی از کالاها در سطح جهان انجام می‌شود و به همین دلیل هم نوسانات قیمت جهانی باعث تغییر قیمت این وسیله‌ی حفظ ارزش در داخل کشورها خواهد شد. به این ترتیب یکی از عوامل تعیین کننده قیمت جهانی طلا بر قیمت آن در داخل مرزهای سیاسی یک کشور بسیار موثر است.
نرخ ارز: دلایل زیادی برای تغییر نرخ ارز یک کشور وجود دارد. تورم یکی از دلایل عمده افت ارزش پول یک کشور در برابر ارزهای معتبر جهانی است و هرقدر این تورم بیشتر باشد، پول داخلی در برابر دارایی‌هایی با قیمت جهانی هم بیشتر کاهش می‌یابد.
با تغییر نرخ ارز و نوسان آن قیمت طلا نیز دچار نوسان و تغییر قیمت خواهد شد. در واقع، به طور کلی با افت ارزش ریال در برابر دلار قیمت طلا افزایش پیدا میکند و با کاهش ارزش دلار در برابر ریال، احتمالا طلا با افت قیمت در داخل کشور روبرو می‌شود.
معایب خرید طلا به صورت سنتی
خرید و نگه داری طلا دارای معایب و مزایایی است. طلا به دلیل آنکه نقدشوندگی بالایی دارد به تغییر نرخ ارز و تورم سریعتر از سایر کالاها واکنش نشان میدهد و قیمت آن تغییر میکند پس این ریسک وجود دارد که در کوتاه مدت دچار نوسان قیمت بالایی شود. به علاوه، طلا به دلیل آنکه جزو اموال منقول است ریسک سرقت آن بالا است.
از دیگر مواردی که جزو معایب طلا به شمار می‌رود، این است که این فلز ممکن است جعل شود و در عیار آن تغییراتی بوجود بیاورند. همچنین نگه داری از آن نیز ریسک آفرین خواهد بود.
حالا این سوال پیش می‌آید که برای جلوگیری از این ریسک‌های خرید طلا راه حل چیست؟
چگونه در بورس طلا بخریم؟
برای اینکه بتوان ریسک‌های ذاتی خرید طلا را از خود دور کنیم، بهترین راه خرید طلا از بورس است. یک راهکار برای انجام این کار، خرید صندوق طلا است. صندوق طلا در واقع سبدی متشکل از گواهی سپرده‌های طلا است که ریسک هایی شامل دزدیده شدن فیزیکی، جعل در عیار طلا یا ریسک نگه داری را از خریدار دور نگه می‌‌دارد.
صندوق سرمایهگذاری سکه طلا کیان جایگزین مناسبی بجای خرید فیزیکی طلا است. این صندوق در سبد متنوعی از اوراق بهادار، گواهیهای سپرده مبتنی بر سکه طلا، اوراق با درآمد ثابت و سپرده‌های بانکی سرمایهگذاری میکند.
خرید آنلاین صندوق سرمایهگذاری طلا مناسب افرادی است که به دنبال پوشش ریسک تغییرات نرخ ارز و سرمایهگذاری بلندمدت در سکه طلا هستند. برای این که در بورس طلا بخرید کافی است که کد بورسی فعال داشته باشید و از کارگزاری‌ها خرید خود را انجام دهید. راه دیگر هم این است که پس از دریافت کد بورسی، از اپلیکیشن کیان دیجیتال برای سرمایهگذاری و خرید طلا از بورس استفاده نمایید.
چرا صندوق طلا بهتر از خرید طلای فیزیکی است؟
برای خرید طلای خانگی علاوه بر اینکه باید تمام ریسک‌های ذکر شده برای خرید طلا بصورت سنتی را پذیرفت، باید این مسئله‌ی بسیار مهم را هم در نظر گرفت که خرید طلا از طلا فروشی شامل چند درصد اجرت ساخت خواهد بود. اما در هنگام فروش این حق اجرت از قیمت طلا حذف خواهد شد در نتیجه بخشی از طلایی که در هنگام خرید پولش را پرداخته‌اید، هنگام فروش برای شما درآمدی نخواهد داشت. اما با سرمایه گذاری در صندوق طلا، خریدار از ریسک چند درصدی اجرت طلا در امان خواهد بود.
کی طلا بخریم تا سود کنیم؟
در بالا اشاره کردیم که یکی از راهکارهای سرمایه گذاری در طلا، خرید طلا در بورس است. بسیاری از افراد این سوال را مطرح می‌کنند که چه زمانی برای خرید طلا بهتر است و کی طلا بخریم تا سود کنیم؟ پاسخی که برای این افراد داریم، به مباحثی که در ابتدا مطرح کردیم، برمی‌گردد. گفتیم که قیمت طلا به عوامل داخلی و خارجی بستگی دارد. به این ترتیب، هر وقت نرخ دلار در بازار آزاد رو به افزایش بگذارد یا نااطمینانی در سطح جهان یا یک کشور بالا رود، موقع مناسب‌تری برای خرید طلا در بورس فرارسیده است. از طرف دیگر، اگر نرخ دلار در بازار آزاد به دلایلی مانند احیای برجام یا هر موضوع دیگری افت کند، قیمت طلا هم افت میکند. این مواقع، زمان مناسبی برای خرید طلا از بورس به شمار نمی‌آید.
چرا بازده خرید طلا در بورس و سکه تفاوت دارد؟
شاید برایتان پیش آمده است که پس از خرید طلا از بورس، در مواقعی بازدهی سکه فیزیکی و صندوق طلای خریده شده از بورس را با هم مقایسه کرده باشید. این اختلاف ناشی از دو عامل است. عامل اول سبد صندوقهای طلا است. صندوق طلا سبدی متشکل از گزینه‌های مختلف است و اگرچه بخش بزرگی از آن به خرید اوراق مشتقه طلا اختصاص دارد، اما بخشی از آن نیز در اوراق درآمد ثابت یا گزینه‌های دیگر سرمایه گذاری می‌شود. همین مساله باعث می‌شود کسانی که به خرید طلا از بورس اقدام کرده‌اند، ریسک کمتری در برابر افت قیمت طلا داشته باشند. دلیل دوم هم آن است که سرمایه گذاران صندوق طلا از جمله فعالان بازار سرمایه هستند. آنان به دلیل این که با بازار آشنا هستند، زودتر و با اولین نشانه‌های تغییر قیمت اقدام به خرید و فروش صندوق طلا می‌کنند. این در حالی است که خریداران سکه طلا از بازار این قدر سریع اقدام نمی‌کنند. همین دو موضوع سبب می‌شود بازدهی خرید طلا از بورس با خرید فیزیکی طلا کمی متفاوت باشد.
جمع‌بندی
در این مطلب به بررسی موضوع خرید طلا در بورس پرداختیم و مزایای آن را هم مورد بررسی قرار دادیم. به علاوه همان طور که مشاهده کردید سعی کردیم به این پرسش پاسخ دهیم که چگونه در بورس طلا بخریم. تنها نکته‌ای که می‌توان در خصوص صندوقهای طلا و مقایسه با طلا و سکه اضافه کرد، این است که طلای فیزیکی نقدشوندگی بهتری دارد. البته از سوی دیگر، هنگام افت قیمت طلا، احتمال این که صندوقهای طلا کمتر افت کنند، هم وجود دارد زیرا سبد آنها از مجموعه‌ای از گزینه‌های سرمایهگذاری تشکیل شده که حتی برخی از آنها درآمد ثابت هستند.
صندوق طلا چیست و چگونه می توان در آن سرمایه گذاری کرد؟
طلا را به عنوان یک کالای سرمایه گذاری و پس انداز می شناسیم. یعنی طلا می خریم تا هم ارزش پولمان حفظ شود و هم اگر روزی نیاز به پول نقد داشتیم بفروشیم. همه این خرید و فروش ها را هم با طلای فیزیکی انجام داده ایم، چرا که احتمالا عده کمی صندوق سرمایه گذاری طلا را می شناسند. طلاهای زیادی پای خرید خانه، ماشین، لوازم منزل، روز مبادا و … فروخته شده است. گذشته از طلای زینتی، برخی پول نقدشان را صرف خرید سکه می کنند تا هزینه اجرت ساخت ندهند و سرمایه گذاری مقرون به صرفه تری داشته باشند. طلا هم هیچ وقت دست رد به سینه هیچ سرمایه گذاری نزده و تا به امروز افت چشم گیری نداشته، در عوض گاهی چنان سود داشته که حسرتی شده روی دل بسیاری از مردم که پول نقد خوابیده توی بانک داشته اند. همین ویژگی طلا، باعث شده صندوق های سرمایه گذاری طلا به وجود بیایند و در بازار سرمایه گذاری فعالیت کنند.
صندوق های طلا ابزار نسبتا جدیدی هستند که این امکان را به سرمایه گذار می دهد بدون خرید فیزیکی سکه در این فلز گران بها سرمایه گذاری کند. ضمن اینکه با توجه به ذات صندوق های سرمایه گذاری مشترک، این سرمایه گذاری به‌صورت غیرمستقیم و از طریق یک سبدگردان حرفه ای انجام می شود تا حتی المقدور از نوسانات ناگهانی سرمایه گذاری در امان باشد.
صندوق طلا
صندوق های سرمایهگذاری طلا (Gold Funds)، یکی از انواع صندوق سرمایه گذاری مشترک و قابل معامله (ETF) در بورس کالا هستند. این صندوق ها سرمایه مشتریان خود را به جای خرید سهام، روی وجه نقد و اوراق مبتنی بر سکه طلا سرمایه گذاری می کنند. صندوق های طلا حداقل ۷۰ درصد از دارایی خود را در خرید سکه طلا سرمایه گذاری می کنند و مابقی را در اوراق با درآمد ثابت. به این صورت که مدیر صندوق، سکه های مورد نیاز را از بازار یا بانک کارگشایی می خرد و در یک بانک عامل سپرده گذاری می کند. از آنجایی که درصد عمده سرمایه گذاری این صندوق ها روی گواهی های سکه طلاست و قیمت گذاری طلا به دو پارامتر نرخ دلار و قیمت اونس جهانی وابسته است، می توان گفت سرمایه گذاری در این صندوق ها، یک سرمایه گذاری غیرمستقیم روی نرخ ارز و طلای جهانی است. پس سود صندوق های طلا به همین دو عامل بستگی دارد.
یکی از انواع صندوق سرمایه گذاری در بورس، صندوق پشتوانه‌ی طلای لوتوس با نماد “طلا” است که یک صندوق قابل معامله در بورس می باشد. بدین معنی که یک فرد حقیقی که دارای کد بورسی است، میتواند به‌صورت آنلاین مانند سایر سهام، به خریدوفروش اوراق صندوق طلا بپردازد. صندوق سرمایهگذاری پشتوانه طلای لوتوس در تاریخ ۲۰ تا ۲۵ خرداد سال ۹۶ اقدام به پذیره‌نویسی نموده و از تاریخ ۸ مرداد سال ۹۶ معاملات ثانویه واحدهای آن در بورس کالا آغاز شد.
نحوه سرمایه گذاری و بازدهی صندوق طلا
بازدهی تمام صندوقهای پذیرفته‌شده در بورس ناشی از تغییر ارزش دارایی‌های سرمایهگذاری شده توسط آنها ایجاد می‌شود که به آن ارزش ابطال یا NAV ابطال نیز گفته می‌شود. برای صندوق پشتوانه‌ی طلا، ارزش صندوق وابسته به قیمت طلا می‌باشد. در مورد صندوق با درآمد ثابت، این عدد همواره صعودی است. درواقع صندوق در اوراق مبتنی بر فلز طلا (در حال حاضر سکه) سرمایهگذاری می‌نماید و با افزایش قیمت آنها بازده کسب می‌نماید. در حال حاضر این صندوق در اوراق گواهی سپرده سکه، قراردادهای آتی و اختیار سرمایهگذاری می‌نماید. در حال حاضر بیش از ۹۰ درصد سرمایه صندوق اختصاص به سکه دارد و در مواقعی به ۹۹ درصد نیز می‌رسد. بخش باقی‌مانده معمولاً در بازار آتی سکه توسط متخصصان سرمایهگذاری می‌شود و تلاش می‌شود که در دوران ریزشی شدن بازار طلا بخشی از ضرر سرمایه‌گذاران پوشش داده شود. نحوه سرمایه گذاری در صندوق طلا همانند فرایند سرمایه گذاری در صندوق های سرمایه گذاری دیگر است.
مزیت خرید صندوق طلا به‌جای خود طلای فیزیکی
با توجه به اینکه خریداری طلا و سکه به‌صورت فیزیکی ریسک‌هایی از قبیل احتمال سرقت، تقلب و عوامل دیگر را دارا است و جهت پوشش این هزینه نیاز به هزینه وجود دارد سرمایه‌گذاران می‌توانند با سرمایهگذاری در صندوق طلا این ریسک‌ها را پوشش دهند. علاوه بر این در زمان فروش طلا و سکه فیزیکی همیشه هزینه معاملات بیش از ۱ درصد و در مواقعی تا ۲ درصد بر سرمایه‌گذاران تحمیل می‌شود. درصورتی‌که کارمزد خریدوفروش این اوراق با کارمزد بسیار کم (۰٫۱۵ %) امکان‌پذیر است.
حتی با چند هزار تومان هم می شود وارد این بازار شد، در حالی که برای خرید یک سکه طلا، باید میلیون ها تومان هزینه کرد. ذکر این نکته نیز حائز اهمیت است، به این دلیل که واحد های صندوق سرمایه گذاری طلا در بورس کالا مبادله می شوند قانونی در بازار بورس وجود دارد که براساس آن حداقل میزان سرمایه گذاری ۵۰۰ هزار تومان است.
با استفاده از صندوق سرمایه گذاری طلا شما بصورت غیرمستقیم طلا می خرید و در واقع سرمایه خود برای خرید طلا را به دست افراد حرفه ای می سپارید. شما با این‌کار علاوه بر اینکه مشکلات خرید طلا بصورت فیزیکی را ندارید ریسک سرمایه گذاری خود را تا حد زیادی کاهش می دهید. با این کار شما سرمایه خود را به دست افراد حرفه ای سپرد ه‌اید که امکان دارد در زمان رونق بازار تا ۱۰۰ درصد سرمایه را در بازار طلا و در صورت رکود ۷۰ درصد از سرمایه را در بازار طلا و مابقی را در اوراق با درآمد ثابت سرمایه گذاری کنند و با این کار ریسک ناشی از نوسانات قیمتی طلا را تا حد زیادی کاهش می‌دهند.
نقد شوندگی صندوق طلا
برخلاف سکه‌ی طلای فیزیکی، صندوقهای مختلف پذیرفته‌شده در بورس، ممکن است که نقد شوندگی ضعیف‌تری داشته باشند که در هنگام فروش، صاحبان خود را به دردسر می‌اندازند. به همین دلیل هنگام خرید یک صندوق، باید به تضمین بازار گردانی آن صندوق توجه ویژه داشته باشید. در مورد صندوق طلای لوتوس وجود بازار گردان باعث افزایش نقدینگی می‌شود و خریدوفروش واحدها را بافاصله قیمتی حداکثر ۰٫۱ درصدی میسر می‌سازد.
سایر صندوق های سرمایه گذاری طلا
سایر صندوقهای سرمایهگذاری مبتنی بر طلا عبارت‌اند از: گوهر، عیار و زر هستند.
در اوراق بورس بهادار ایران، تاکنون ۴ صندوق مبتنی بر طلا تأسیس‌شده که آخرین آنها صندوق عیار بود که توسط کارگزاری مفید عرضه شد. در مورد صندوقهای سرمایهگذاری در طلا توسط سازمان بورس، مقرراتی وضع‌شده:
حداقل ۷۰% ارزش کل صندوق در سکه طلا (گواهی سکه طلا همان سکه طلایی است که در بورس قابل معامله است)
حداکثر ۲۰% ارزش کل صندوق در اوراق مشتقه مبتنی بر سکه طلا (منظور قراردادهای خرید یا فروش در آتی سکه هست)
ریسک های صندوق های طلا چیست؟ریسک صندوقهای طلا بیشتر مربوط به ریسک‌هایی می‌شود که قیمت طلا را تهدید میکند. در مرحله‌ی دوم ریسک مربوط به نقد شوندگی است. اما برخلاف بسیاری از مردم ریسک کلاه‌برداری و تقلبی بودن در مورد این صندوقها وجود ندارد زیرا ضامن آنها بانکی مرکزی است.
چگونه در صندوق طلا سرمایه گذاری کنیم؟
صندوقهای طلا یکی از ابزارهای سرمایهگذاری جذاب هستند که اقشار گسترده اعم از افراد سنتی گرفته تا امروزی به آن اعتماد دارند چرا که قابل سرقت و جعل نبوده و با پول اندک هم می‌توان سرمایهگذاری کرد.
سرمایهگذاری در طلا از گذشته تا امروز مورد توجه مردم بوده است. هر وقت تورم به سطوح بالایی می‌رسد، تقاضا برای خرید فلز زرد افزایش می‌یابد. قرن‌ها معامله طلا و ویژگی‌های فیزیکی منحصر بفرد آن موجب اعتماد بالای همه به این فلز شده است. اقشار گسترده‌ای از افراد، از سنتی گرفته تا امروزی، پیر و جوان به این فلز به نسبت کمیاب به عنوان گزینه سرمایهگذاری مطمئنی نگاه می‌کنند.
البته این به معنای آن نیست که سرمایهگذاری در طلا خالی از مشکل است. مساله نگهداری و امکان سرقت و جعل یکی از مهمترین مشکلات آن است. برای رفع چنین مشکلاتی ابتکاری صورت گرفته است: ایجاد صندوقهای چگونه صندوق طلا بخریم؟ طلا و معامله گواهی سپرده سکه در بازار سهام. در واقع شما می‌توانید با استفاده از این کار در بورس روی طلا سرمایهگذاری کنید. صندوقهای طلا یکی از ابزارهای سرمایهگذاری جذاب هستند که قابل سرقت و جعل نبوده و حتی با استفاده از پول کم هم قابل سرمایهگذاری هستند. در ادامه بیشتر شما را با صندوق طلا آشنا می‌کنیم و به راهکارهای شناخت بهترین صندوق سرمایهگذاری طلا نیز می‌پردازیم.
صندوق طلا چیست؟
صندوق طلا یکی از ابزارهای مالی به نسبت نوظهور است که هنوز آن طور که باید و شاید افراد با آن آشنایی ندارند. این صندوقها بین ۷۰ تا ۹۵ درصد از دارایی خود را صرف سرمایهگذاری روی گواهی سپرده سکه طلا می‌کنند. بقیه دارایی این صندوقها نیز در گزینه‌های دیگری مانند سپرده بانکی، اوراق مشارکت، سهام و سایر موارد سرمایهگذاری شده است. به این ترتیب شما با خرید این صندوقها صاحب گواهی سکه طلا هستید بدون آن که قابل جعل و سرقت باشد. می‌توانید این صندوقها را به راحتی و در ساعات کاری در بورس معامله کنید.
چرا و چه زمانی طلا و صندوق طلا بخریم؟
در اقتصادهایی که با مشکل تورم روبه‌رو هستند، طلا معمولا سرمایهگذاری خوبی محسوب می‌شود. سایر موارد از جمله بی‌ثباتی اقتصادی، از بین رفتن نظم و امنیت و هر آنچه روی افت فعالیت اقتصادی یک کشور یا جهان تاثیر بگذارد، میتواند پیشران قیمت طلا به شمار رود. به همین دلیل هم اگر عاملی تاثیرات بلندمدت یا میان مدت نامناسبی بر اقتصاد یک کشور داشته باشد، زمانی برای سرمایهگذاری در طلا پدید آمده است. البته یک نکته دیگر هم در اینجا وجود دارد. صندوقهای طلا که در بورس قابل معامله هستند، گاهی اوقات به قیمت پایین‌تر از nav (خالص ارزش دارایی) معامله می‌شوند. این زمان‌ها بهترین موعد برای خرید صندوق طلا در بورس است به خصوص اگر فکر می‌کنید روند قیمت طلا در آینده نزدیک افزایشی خواهد بود.
کدام صندوق بهترین صندوق سرمایه گذاری طلا است؟
اگر می‌خواهید در صندوق طلا سرمایهگذاری کنید و به دنبال شناخت بهترین صندوق سرمایهگذاری در طلا هستید، باید به چند نکته توجه کنید. همیشه نگاهی به پورتفوی صندوقها داشته باشید. پورتفوی صندوقها نشان میدهد که چند درصد از حجم سرمایهگذاری آنها روی موارد مختلف سرمایهگذاری شده است. بالاتر گفتیم که صندوقهای طلا در موارد مختلفی سرمایهگذاری می‌کنند. هنگام سرمایهگذاری می‌توانید با مراجعه به سایت صندوقهای سرمایهگذاری طلا یا سایت فیپیران ترکیب سبد صندوقها را ملاحظه کنید. به این ترتیب می‌توانید متوجه شوید که هنگام رشد قیمت طلا کدام صندوقها بیشتر رشد می‌کنند و کدام صندوقها هنگام افت قیمت طلا کمتر افت می‌نمایند. هر سبدی که بیشتر از بقیه دارایی خود را به طلا اختصاص داده باشد، هنگام رشد قیمت طلا هم بازدهی بالاتری داشت. از سوی دیگر، هر صندوقی که دارایی خود را بیشتر از بقیه توزیع کرده باشد، هنگام افت طلا ریسک کمتری خواهد داشت.
بنابراین، اگر شرایط اقتصادی و بازارها به گونه‌ای باشد که طلا روند صعودی طی کند، صندوق دارای سهم طلای بالاتر بهترین صندوق سرمایه گذاری طلا خواهد بود. اگر هم ریسک افت طلا در بازار وجود داشته باشد، صندوقهای طلایی که متنوع‌سازی بیشتری داشته‌اند، بازدهی بهتری خواهند داشت. علاوه بر ترکیب سبد، خوشنامی و اعتبار مدیران یک صندوق میتواند نشانه خوبی از قابلیت اعتماد به یک صندوق باشد و در انتخاب بهترین صندوق طلا به شما کمک نماید.
جمع‌بندی
همان طور که در بالا اشاره کردیم، صندوقهای طلا از جمله گزینه‌های سرمایهگذاری هستند که بسیاری از افراد آشنایی چندانی با آنها ندارند. با سرمایهگذاری در این صندوقها می‌توانید از رشد قیمت طلا بهره‌مند شوید. این صندوقها هم از نظر شرعی و هم از نظر قانونی دارای اعتبار هستند و مشکلی ندارند. انتخاب بهترین صندوق طلا میتواند سرمایه شما را در برابر تورم حفظ کرده و شما را از رشد قیمت این فلز گرانبها در آینده بهره‌مند سازم.
پورتفوی: کلمه portfolio به معانی کیف چرمی بزرگ، مقام سهام آمده است که در عالم بورس بازی منظور کیف یا سبد سهام بوده بدین معنی که وقتی شخصی از پورت فوی خود صحبت میکند منظورش انواع سهام موجود در سبد سهامش است.
پرتفوی همان سبد است. معمولا سهامداران برای اینکه ریسک سرمایه‌گذاریشان کمتر شود سبد تشکیل می‌دهند که به آن پرتفوی می‌گویند.
اما پرتفوی معنی بزرگتری از سبد در حالت کلی میدهد. سبد معمولا برای شرکت‌های بورسی است. اما پرتفوی شرکت های غیر بورسی را هم شامل می‌شود. البته اگر آنرا سبد فرض کنیم، فرض غلطی نیست.
چگونه در بورس سکه و طلا خرید و فروش کنیم
صندوق طلا صندوقی می باشد که دارایی های جمع آوری شده از سرمایه گذاران را در گواهی سپرده طلا و … سرمایه گذاری کرده و به نوبه خود دارای ریسک پایین تری نسبت به سکه طلا می باشد و از طرفی با مبلغ حداقل ۱۰۰۰۰۰ تومان قادر به خرید آن هستید.
آیا تا به حال با خود فکر کرده اید که برای خرید و فروش سکه اصلا نیازی به رفتن به صرافی ها ندارید و به راحتی در بورس می توانید سکه خرید و فروش کنید؟
آیا تا به حال می دانستید که صندوق طلا در بورس معامله می شود که با خرید آن می تواند ضمن پوشش ریسک بابت خرید سکه، از نوسانات بازار هم استفاده کنید؟
آیا تا به حال به این فکر کرده اید که در صورت خریدن دارایی های مانند سکه، مشکلات مربوط به نگهداری آن مانند سرقت و … وجود دارد؟
به طور سنتی سرمایه گذاران و یا حتی عوام بازار عادت دارند که به هنگام رشد قیمت سکه به صرافی ها رفته و سکه فیزیکی خود را خریداری کنند تا در زمان آینده و همگام با افزایش قیمت سکه آن را به فروش برسانند. اما امروز در بازار سرمایه ایران این امکان وجود دارد که سرمایه گذار تنها با دریافت کد بورسی از طریق بازار سرمایه، سکه و یا مشتقات آن را خریداری کند. به همین دلیل قصد داریم در این نوشته در خصوص سازوکار خرید و فروش سکه و صندوق طلا صحبت کنیم.
تعریف کلی از صندوق طلا
صندوق طلا یکی دیگر از راه های سرمایه گذاری در بورس، می باشد. صندوق طلا صندوقی می باشد که دارایی های جمع آوری شده از سرمایه گذاران را در گواهی سپرده طلا و اوراق مبتنی بر طلا سرمایه گذاری میکند. اما اجازه دهید یک تعریف کلی از گواهی سپرده طلا داشته باشیم. گواهی سپرده طلا ورقه بهاداری است که نشان‌دهنده مالکیت دارنده آن بر مقدار معینی کالای سپرده‌شده در انبار است و آدرس این انبار در خزانه داری پردیس بانک رفاه می باشد. سکه های مورد تایید این انبار هم دارای ضرب سال ۱۳۸۶، با وزن ۸.۱۳۳ گرم و عیار ۹۰۰ می باشد و بنابراین اگر کسی قصد دریافت گواهی سکه داشته باشد می تواند سکه فیزیکی خود را به بانک مورد نظر تحویل داده و حواله سکه دریافت کند.
در حال حاضر حواله سکه در بورس اوراق بهادار در حال معامله می باشد که قیمت آن دقیقا هم سو با قیمت سکه در بازار می باشد اما گواهی سکه در بورس دارای نوسان محدود می باشد که ممکن است نسبت به قیمت سکه در بازار دارای تاخیر زمانی باشد.
شکل زیر معامله گواهی سکه در بورس را نشان می دهد بنابراین هر سرمایه گذاری قادر است گواهی سکه را به صورت آنلاین ( همانند خرید و فروش سهام ) در بازار معامله کند و در زمانی که تمایل داشت آن را به فروش برساند.
ساز و کار خرید و فروش گواهی سکه طلا
یکی از دارایی های صندوق طلا گواهی های سکه عرضه شده در بورس می باشد. نحوه خرید و فروش گواهی سکه همانند خرید و فروش سهام می باشد. به این صورت که سرمایه گذار تنها با داشتن کد بورسی می تواند به صورت آنلاین سکه را خریداری کند. بعد از خرید گواهی سکه سرمایه گذار یا میتواند همان گواهی را دوباره در بازار بورس به فروش برساند و یا می تواند همراه با داشتن گواهی سکه به بانک عامل مراجعه کرده و سکه خود را دریافت کند.
همانطور که در شکل بالا نشان داده شده است قیمت این گواهی ۴۴۷۰۰۸۱ ریال می باشد. یعنی سرمایه گذار برای خرید یک سکه باید سفارش های خود را چگونه صندوق طلا بخریم؟ در مضرب ۱۰ تایی وارد سامانه کند. یعنی اگر سرمایه گذاری قصد خرید ۵ سکه را داشته باشد باید ۵۰ سفارش و اگر قصد خرید ۱ سکه را داشته باشد باید ۱۰ سفارس وارد سامانه کند تا بتواند سکه مورد نظر را خریداری کند.
زمان معاملات گواهی سکه طلا نیز در حال حاضر از ساعت ۱۲:۳۰ الی ۱۵:۳۰ می باشد. ساعت ۱۲:۳۰ الی ۱۳:۰۰ مرحله پیش گشایش می باشد که در ساعت ۱۳:۰۰ قیمت تعیین می شود و حراج پیوسته ( معاملات عادی ) از ساعت ۱۳:۰۰ الی ۱۵:۳۰ جریان دارد.
دارایی های صندوق طلا
بر اساس قوانین، دارایی های صندوق طلا در اوراق گواهی سکه، ابزارهای مشتقه مربوط به طلا مانند اختیار و آپشن و اوراق مشارکت می باشد که بیشترین درصد ان که نزدیک به ۷۰ درصد می باشد در اوراق گواهی سکه می باشد.
سرمایه گذار در صورتی که چشم انداز افزایش در قیمت سکه را داشته باشد به راحتی می تواند صندوق طلا را در بازار سرمایه خریداری کند و در زمان مناسب آن را به فروش برساند و بدون اینکه درگیر رفتن به صرافی و … شود به راحتی سکه مورد نیاز خود را تامین کند و از طرفی ریسک ناشی از دزدیده شدن، گم کردن سکه و … را کاهش دهد.
مزایای سرمایه گذاری در صندوق طلا
پوشش ریسک نرخ ارز و بهره بردن از تغییرات قیمت طلای جهانی: عمده سرمایه گذاری صندوق طلا بر روی گواهی های سکه طلا می باشد. از طرفی قیمت گذاری سکه بر اساس دو پارامتر قیمت اونس جهانی و نرخ دلار است. بنابراین سرمایه گذاری در صندوق طلا به منزله سرمایه گذاری غیر مستقیم در طلای جهانی و نرخ ارز در نظر گرفته می شود.
پوشش ریسک کاهش قیمت طلا به کمک ابزارهای بازار آتی: در این صندوق امکان اخذ موقعیت در بازار آتی به منظور پوشش ریسک بازار طلا نیز وجود دارد
پوشش ریسک تورم
نقدشوندگی بالا: همانند سایر صندوق های قابل معامله، صندوق طلا نیز دارای رکن بازارگردان است که ضمانت نقدشوندگی صندوق را به عهده دارد.
انواع صندوق طلا در بازار سرمایه
در حال حاضر ۴ صندوق طلا شامل طلا، زر، گوهر و عیار در بازار سرمایه در حال فعالیت می باشند که هر یک از سرمایه گذاران در صورت تمایل به خرید صندوق طلا به آسانی امکان خرید آن را دارند. نگاهی به سابقه راه اندازی صندوق های سرمایه گذاری طلا در کشور نشان می دهد که در ایران صندوق پشتوانه طلای لوتوس از نوع صندوق های سرمایه گذاری قابل معامله در بورس کالا و اولین صندوق کالایی بازار سرمایه کشور است که موضوع فعالیت آن سرمایه گذاری در اوراق بهادار مبتنی بر گواهی سکه طلا، اوراق مشتقه مبتنی بر سکه طلا، اوراق بهادار با درآمد ثابت، سپرده و گواهی سپرده بانکی است و از آن در نیمه نخست امسال رونمایی شده است.
به عنوان مثال شکل زیر معاملات صندوق طلا با نماد زر را نشان میدهد
در صندوق طلا همانطور که در شکل بالا نشان داده شده است همه صندوق ها دارای ارزش خالص هر واحد سرمایه گذاری یا NAV هستند. NAV در واقع ارزش واقعی روز آن صندوق می باشد. برخی از سرمایه گذاران فکر می‌کنند که اگر قیمت صندوق طلا برابر با قیمت nav باشد نباید آن را خریداری کنند در صورتی که اشتباه است. ارزش واقعی صندوق طلا بر مبنای آینده آن صندوق تعیین می شود. به عنوان مثال سرمایه گذاری فکر میکند که قیمت طلا در آینده افزایش می یابد و به همین دلیل اقدام به خرید سکه و یا صندوق طلا در بورس می کند و این موضوع اصلا ارتباطی به قیمت روز آن ندارد. البته این موضوع را هم باید مد نظر داشت که معمولا قیمت روز این صندوق ها با nav آن برابر می باشد مگر انکه چشم انداز قیمتی نسبت به قیمت طلا افزایشی باشد.
دیدگاه شما