موثرترین الگوهای مثلثی در تحلیل تکنیکال
الگوها در تحلیل تکنیکال ، ابزاری هستند که می‌توانید براساس آن رفتار آینده بازار و قیمت را پیشبینی کنید. با استفاده از الگوها به استراتژی معاملاتی خود، دست می‌یابید. با استفاده از الگوها و اندیکاتورها می‌توانید یک معامله درست و کم ریسک انجام دهید؛ زیرا، آن‌ها اطلاعات مهمی در رابطه با رفتار و تفکر سرمایه‌گذاران در اختیار شما قرار می‌دهند. الگوی مثلث از جمله الگوهای ادامه دهنده هستند. این نوع از الگوها نشان می‌دهند که روندهای خنثی طی فعالیت قیمت، یک توقف مقطعی قیمت است و پس از طی این روند، مجددأ در همان جهت پیشین به حرکت خود ادامه می‌دهند.
انواع الگوهای مثلثی
انوع الگوهای مثلثی که در گروه الگوهای ادامه‌دهنده قرار دارند، به شرح زیر است:
- الگوهای مثلث متقارن
- الگوهای مثلث افزایشی
- الگوهای مثلث کاهشی
- الگوهای مثلث انبساطی (پهن‌شونده)
هر کدام از مثلث‌ها، شکل متفاوت خود را دارند و بالطبع نوع پیشبینی در هر یک متفاوت است.
الگوی مثلث متقارن چیست:
الگو مثلث متقارن (The Symmetrical Triangle Pattern) زمانی اتفاق می‌افتد که حرکات صعودی و یا نزولی قیمت، در طول زمان به ناحیه‌ای کوچکتر نزدیک می‌شود. در این الگو، حرکت به سمت بالا و یا پایین کمتر از قبل است. در واقع، این حرکت نسبت به آخرین حرکت رو به بالا و پایین، زیاد نیست. نوسانات رو به بالا در این الگو، در نقطه‌ی پایین‌تر شکل می‌گیرد و نوسانات رو به پایین از نقطه‌ای بالاتر تشکیل می‌شود. بعد از وصل کردن سقف نوسان‌های بالا و کف نوسان‌های پایین، یک مثلث متقارن در مکانی که دو خط روند به سمت یکدیگر حرکت می‌کنند، تشکیل می‌شود.
قیمتها ممکن است در الگوی مثلث، چندین بار به سمت بالا یا پایین حرکت کنند. به همین خاطر، بهتر است که صبور باشید تا ۳توسان بالا و پایین شکل بگیرد. سپس، الگو مثلث را ترسیم کنید. این الگو در بیشتر مواقع، نشان‌دهنده یک توقف کوتاه در روند است؛ زیرا، مثلث متقارن در اکثر مواقع یک الگو ادامه دهنده است.
مثلث متقارن چه اطلاعاتی به ما می‌دهد؟
زمان تشکیل محدوده مثلث، یک زمان خاص و مشخص می‌باشد. در واقع، مکان تقاطع دو خط موجب ایجاد الگو می‌شود. در اینجا یک قانون کلی وجود دارد که می‌گوید، قیمتها باید محدوده‌ی بین ۲/۳ الی ۳/۴ فاصله افقی قاعده تا راس مثلث، الگو را بشکنند و همسو با روند قبلی به حرکت ادامه دهند. دوخط روند رسم شده در این الگو، در نهایت یکدیگر را قطع می‌کنند. از همین جهت، فاصله زمانی در هنگام رسم این دو خط قابل اندازه گیری است. در این الگو، زمانی که خط روند بالایی را می‌شکند، اخطاری برای شروع روند است. حال فرض کنید که ۳/۴ زمان کل گذشته است و آثاری از شکست خط روند مشاهده نمی‌شود. این حالت، اخطاری برای از دست رفتن پتانسیل خط به حساب می‌آید. در چنین حالتی، قیمتها به نوسان ادامه می‌دهد و از نقطه راس بالاتر می‌روند.
به طور کلی، مثلث‌ها، ترکیبی از قیمت و زمان می‌باشند. محدوده قیمت را می‌شود با دو خط نزدیک شونده نشان داد. با تفسیر این دو خط، می‌توانید نقطه تکمیل الگو را پیدا کنید. همچنین، متوجه خواهید شد که در چه نقطه‌ای خط روند بالایی شکسته می‌شود و دوباره روند قبلی باز خواهد گشت.برای اینکه الگوی مثلث تکمیل شود و شکست خط روند مورد اعتماد واقع شود، چندین ملاک وجود دارد. یکی از مهم‌ترین آن‌ها، هنگامی است که قیمت پایانی در خارج از خط روند تثبیت شود.
الگوهای مثلث افزایشی
الگوی مثلث افزایشی و یا صعودی، یکی از حالت‌های مختلف الگوهای مثلث متقارن محسوب می‌شود ولی از لحاظ پیشبینی تفاوت‌هایی با الگوی متقارن دارد. معمولأ مثلث‌های افزایشی در روندهای صعودی ظاهر می‌شوند و به عنوان الگوهای ادامه‌دهنده عمل می‌کنند ولی گاهی اوقات به عنوان الگوهای تشکیل‌دهنده کف نیز عمل می‌کنند. زمانی که خریداران قدرت کافی برای عبور از سطح مقاومتی نداشته باشند و نتوانند در سطح مشخصی سفارش‌گذاری کنند، خط قیمت را به سمت بالا هدایت خواهند کرد. در چنین شرایطی، مثلثی مانند مثلث قایم‌الزاویه از برخورد خط روند افقی (خط بالا) با خط روند صعودی (پایین) شکل می‌گیرد که در این نوع مثلث، شکست معمولأ از قسمت ضلع افقی (بالا) اتفاق می‌افتد و روند صعودی با این شکست، ادامه‌دار خواهد بود.
در واقع، خریداران به تدریج قدرتمند می‌شوند چرا که قیمت کف، روی خط روند صعودی قرار دارد و آن قدر به سطح مقاومت فشار وارد میکند تا در نهایت، از خط مقاومت عبور کند و آن را بشکند. به این ترتیب، روند صعودی ادامه خواهد یافت. در تحلیل تکنیکال زمانی می‌توانیم از الگوی مثلث افزایشی، سیگنال خرید و فروش دریافت کنیم که قیمتها در محدوده بین یک سطح مقاومت افقی (بالایی) و یک خط حمایت صعودی (پایینی) در نوسان باشد و در ادامه، روندی صعودی و یا نزولی (به ندرت) شکل بگیرد. در چنین شرایطی، ارزش معاملات به طور چشمگیری افزایش می‌یابد و این حرکت برگشتی به خط حمایت بعد از شکست غیرمعمول نیست و با حجم معامله کمی انجام می‌پذیرد. در این الگو، این نکته را باید در نظر بگیرید که به طور معمول خریداران موفق می‌شوند و مقاومت را در هم می‌شکنند. البته برای رسیدن به این موفقیت، باید سفارش خرید خود را بالای خط مقاومت قرار دهید.
این مقاله را حتما بخوانید: ارزش معاملات چیست؟!
الگوی مثلث کاهشی:
الگوی مثلث کاهشی و یا نزولی، یکی دیگر از حالت‌های مختلف الگوهای مثلث متقارن محسوب می‌شود ولی از لحاظ پیشبینی تفاوت‌هایی با الگوی متقارن دارد. معمولأ مثلث‌های کاهشی در روندهای کاهشی ظاهر می‌شوند و به عنوان الگوهای ادامه‌دهنده عمل می‌کنند. البته گاهی اوقات به عنوان الگوهای تشکیل‌دهنده سقف نیز عمل می‌کنند. زمانی که فروشندگان به صورت تدریجی قدرت را از خریداران می‌گیرند و بازار را در دست می‌گیرند، قیمت به آهستگی کاهش می‌یابد. در چنین شرایطی، مثلثی مانند مثلث قایم‌الزاویه از برخورد خط روند نزولی (بالا) و خط روند افقی (پایین) شکل می‌گیرد که شکست معمولأ از (پایین) اتفاق می‌افتد و روند نزولی با این شکست ادامه‌دار خواهد بود.
در واقع فروشندگان به تدریج قدرتمند می‌شوند، چرا که قیمت سقف، روی خط نزولی قرار دارد و آن‌قدر به خط حمایتی توسط فروشندگان فشار فروش وارد می‌شود تا در نهایت از خط حمایت عبور کند و آن را بشکند. به این ترتیب، روند نزولی قیمت ادامه خواهد یافت. در تحلیل تکنیکال زمانی می‌توانیم از الگوی مثلث کاهشی، سیگنال خرید و فروش دریافت کنیم که قیمتها در محدوده بین یک سطح حمایت افقی (پایینی) و یک خط مقاومت نزولی (بالایی) در نوسان باشد و در ادامه، روند نزولی و یا صعودی (به ندرت) شکل بگیرد. در چنین شرایطی حجم معاملات به طور چشمگیری افزایش می‌یابد.
الگوی مثلث پهن شونده :
یکی از غیر معمول‌ترین و کمیاب‌ترین الگوها، الگوی مثلث پهن‌شونده(The Broadening Formation) است. که مانند یک مثلث واژگون می‌باشد. در تمام الگوهای بالا، ما شاهد دو خط همگرا بودیم که به یکدیگر نزدیک می‌شدند. اما در این الگو، همانطور که از اسمش پیدا است، خطوط آشکارا از یکدیگر دور می‌شوند و یک مثلث پهن را به وجود می‌آورند. نام دیگر این الگو، بلندگوی دستی می‌باشد.
حجم معاملات در این الگو نیز متفاوت می‌باشد. در سایر الگوهای مثلثی، هنگامی که به راس نزدیک می‌شدیم، حجم کاهش پیدا می‌کرد. در صورتی که، در این الگو، حجم همسو با افزایش قیمت، افزایش پیدا میکند. تحلیلگران این الگو متوجه احساسی بودن بازار و غیرقابل پیشبینی بودن آن می‌شوند. یکی از عوامل موثر در تشکیل این الگو، علاقمندی زیاد سرمایه‌گذاران به خرید می‌باشد. در بیشتر مواقع، این الگو باعث تشکیل یک سقف قوی و بزرگ در بازار می‌شود.
اهمیت حجم معاملات در انواع الگوی مثلث در بازار بورس:
همانطور که در بالا متوجه شدید، حجم معاملات همسو با نوسانات قیمت، در راس مثلث کاهش پیدا میکند. (این قاعده در مثلث پهن شونده صدق نمی‌کند.) همزمان با نفوذ قیمت در خط روند، یعنی زمانی که الگو تکمیل شده است، حجم معاملات افزایش می‌یابد. در الگوهای برگشتی در روند صعودی، حجم معاملات نقش پررنگ‌تری نسبت به روندهای نزولی دارند؛ زیرا، حجم بالا یکی از ارکان ضروری برای تثیبیت روند صعودی می‌باشد.
حتما این مقاله را بخوانید: شاخص کل از نظر تکنیکالی تا پایان انواع الگوهای ادامه دهنده تابستان رشد میکند؟!
فاکتور زمان در انوع الگوی مثلث در بورس:
آخرین بحث ما در رابطه با بررسی انواع الگوی مثلث در بورس، ابعاد زمانی آن می‌باشد. تحلیلگران، این الگوها را بیشتر به عنوان الگوی میان‌مدتی می‌شناسند. اغلب بیش از ۱ ماه و کمتز از ۳ ماه زمان برای تشکیل این الگو نیاز است. الگویی که در کمتر از ۱ ماه تشکیل می‌شود، به احتمال زیاد پرچم ۴گوش خواهد بود که از روی الگوهای کوتاه‌مدت پدید آمده است.
الگوی مثلث در تحلیل تکنیکال بورس
اگر بخواهیم الگوی مثلث در بورس را به‌درستی درک کنیم، باید کمی از تئوری پس‌زمینه آن بدانیم. تحلیلگران تکنیکال روند بازار را به ۳ حالت تقسیم می‌کنند: روند صعودی، روند نزولی و روند خنثی. وقتی روند قیمتی سهمی عوض می‌شود (مثلا روند نزولی تمام می‌شود و قیمت سهم می‌خواهد روندی صعودی در پیش بگیرد) معمولا شاهد تشکیل «الگوهای برگشتی» در نمودار قیمت سهام هستیم. اما از دیدگاه تحلیل تکنیکال، قیمت سهام در یک روند مشخص (چه نزولی و چه صعودی) معمولا رشد مداوم ندارد، بلکه همراه با افت‌وخیز و استراحت و اصلاح قیمتی و زمانی است. در این بازه‌ها که قیمت سهم اصطلاحا استراحت میکند، معمولا با تشکیل الگوهای ادامه‌دهنده مواجه خواهیم شد که الگوی مثلث نوعی از همین الگوهای ادامه‌دهنده است.
نکته یک: روی هم رفته ۲ نوع الگو داریم: الگوهای برگشتی و الگوهای ادامه‌دهنده. الگوی مثلث هم یکی از انواع الگوهای ادامه‌دهنده به حساب می‌آید.
نکته ۲: وقتی می‌گوییم نمودار سهم الگوی مثلث تشکیل داده، انتظار کلی‌مان این است (که اگر تحلیل‌مان درست باشد) قیمت سهم پس از تکمیل الگوی مثلث به روند قبلی خودش ادامه بدهد. یعنی اگر قیمت سهم در حال کاهش بوده، بعد از تکمیل الگوی مثلث به کاهش ادامه بدهد و اگر در حال افزایش بوده، بعد از این الگو باز هم افزایش پیدا کند.
الگوی مثلث چگونه رسم می‌شود؟
از نظر فنی، الگوی مثلث زمانی تشکیل می‌شود که قیمت سهام نمی‌تواند کف یا سقف جدیدی تشکیل بدهد و برای مدتی بین دو محدوده نوسان میکند. برای رسم الگوی مثلث کافی است در نمودار سهم، سقف‌های قیمتی اخیر را به یکدیگر وصل کنیم تا خط روند نزولی موقت را داشته باشیم. این خط روند در واقع ضلع بالایی مثلث را تشکیل می‌دهد. اگر همین کار را با کف‌های قیمتی اخیر انجام بدهیم، ضلع پایین مثلث را به دست خواهیم آورد.
انواع الگوی مثلث در بورس چیست؟
الگوی مثلث انواع بسیار متنوعی می‌تواند داشته باشد. به‌ویژه که با پیشرفت روش تحلیل تکنیکال و پیدایش انواع‌واقسام استراتژی‌های معاملاتی، تحلیلگران تکنیکال به جزئیات هرچه بیشتری در نمودار قیمت توجه می‌کنند و الگوها را به گروه‌های هرچه بیشتری تقسیم می‌کنند. اما در اینجا می‌خواهیم چهار نوع الگوی مثلث را بررسی کنیم که احتمالا بیشترین کاربرد را دارند:
- الگوی مثلث متقارن
- الگوی مثلث افزایشی یا بالارونده
- الگوی مثلث کاهشی یا پایین‌رونده
- الگوی مثلث پهن‌شونده
الگوی مثلث متقارن یا The Symmetrical Triangle Pattern
الگوی مثلث متقارن، همانطور که از اسمش پیداست، زمانی روی نمودار ظاهر انواع الگوهای ادامه دهنده می‌شود که خط روند بالا و خط روند پایین، شکلی شبیه به یک مثلث متساوی‌الساقین می‌سازند که به‌نوعی تقارن دارد. تفاوت الگوی متقارن با الگوهای دیگر در این است که به هیچ طرف (بالا یا پایین) متمایل نیست و می‌شود گفت حالتی طبیعی و متعادل دارد. هرچند همانطور که قبلا اشاره کردیم، الگوی مثلث یک الگوی ادامه‌دهنده است و بیشتر اوقات قیمت سهم همان روندی را در پیش می‌گیرد که قبل از تشکیل الگوی مثلث داشته. مثلا اگر قبل از تشکیل الگوی مثلث قیمت سهم صعودی بوده، معمولا قیمت سهم ضلع بالای مثلث (خط روند نزولی موقت) را به سمت بالا می‌شکند و به صعودش ادامه می‌دهد.
معامله بر مبنای الگوی مثلث متقارن
متداول‌ترین استراتژی تحلیلگران تکنیکال برای معامله بر اساس الگوی مثلث این است که منتظر می‌مانند تا قیمت یکی از ضلع‌های مثلث را بشکند و سپس در جهت شکست وارد معامله می‌شوند. در این استراتژی حد سود به اندازه ارتفاع مثلث در نظر گرفته می‌شود.
الگوی مثلث افزایشی یا بالارونده یا The Ascending Triangle
الگوی مثلث افزایشی شباهت زیادی با الگوی مثلث متقارن دارد، به جز اینکه ضلع بالای مثلث یا همان خط روند نزولی کوتاه‌مدت تقریبا حالت افقی و ضلع پایین مثلث شیب افزایشی دارد. به عبارت دیگر، شاهد تشکیل سقف‌های قیمتی پی‌درپی در یک محدوده مشخص هستیم، ولی کف‌های قیمتی هر بار بالاتر می‌آیند.
چنین الگویی نشانه آن است که خریداران قدرت بیشتری دارند و فروشندگان نمی‌توانند به آن‌ها غلبه کنند. در این الگو، بازه نوسان قیمت سهم به خط روند بالایی نزدیک‌تر و نزدیک‌تر می‌شود و انتظار می‌رود قیمت به‌زودی این خط روند را به سمت بالا بشکند. این نوع الگوی مثلث معمولا در روندهای صعودی پرقدرت شکل می‌گیرد.
الگوی مثلث کاهشی یا پایین‌رونده یا The Descending Triangle
الگوی مثلث کاهشی، همانطور که از اسمش می‌شود حدس زد، درست معکوس الگوی مثلث افزایشی است. به عبارت دیگر ضلع پایینی مثلث افقی است و ضلع بالایی شیب کاهشی دارد. این نوع الگو هم معمولا در روندهای نزولی پرقدرت ظاهر می‌شود و انتظار می‌رود که قیمت سهم ضلع پایین مثلث را به سمت پایین بشکند و به نزولش ادامه بدهد.
نکته: استراتژی معاملاتی برای الگوی مثلث افزایشی و کاهشی شبیه به استراتژی معاملاتی برای مثلث متقارن است. با این تفاوت که در مثلث کاهشی انتظار داریم قیمت سهم بعد از تکمیل الگو، به نزول خود ادامه بدهد، اما از آنجا که بورس ایران یک‌طرفه است و امکان فروش استقراضی ندارد، این الگو کاربرد چندانی برای انجام معامله ندارد.
الگوی مثلث پهن‌شونده یا انبساطی یا The Broadening Formation
این الگو کمی با ۳ الگوی قبلی متفاوت است. در ۳ الگوی قبلی ۲ ضلع بالا و پایین مثلث به یکدیگر نزدیک می‌شوند، اما در الگوی مثلث پهن‌شونده ۲ ضلع مثلث از یکدیگر فاصله می‌گیرند. این الگو شباهت زیادی به یکی از الگوهای بازگشتی دارد و ممکن است معامله‌گران و تکنیکالیست‌های تازه‌کار این ۲ الگو را با یکدیگر اشتباه بگیرند. به همین دلیل معامله بر اساس این الگو دشواری‌های خاص خودش را دارد و به معامله‌گران تازه‌کار توصیه نمی‌شود. خوشبختانه این الگو نسبتا نادر است.
حد ضرر بر اساس الگوی مثلث
تعیین حد ضرر برای معاملاتی که بر اساس الگوی مثلث انجام می‌شود نسبتا ساده است. فرض کنید یک مثلث متقارن را تشخیص داده‌ایم و قیمت ضلع بالایی مثلث را رو به بالا شکسته است و ما در جهت شکست (خرید) وارد معامله شده‌ایم. در این حالت باید حد ضرر را کمی پایین‌تر از آخرین کف نمودار در نظر بگیریم.
اهمیت حجم معاملات در الگوی مثلث
در الگوهای متقارن، کاهشی و افزایشی معمولا هرچه به قسمت انتهایی مثلث نزدیک‌تر می‌شویم، بازه نوسان قیمت کمتر می‌شود و حجم معاملات هم کاهش می‌یابد. اما وقتی موج بعدی (معمولا در جهت روند صعودی یا نزولی قبلی) آغاز می‌شود، حجم معاملات به شکل قابل توجهی افزایش می‌یابد. در واقع افزایش حجم معاملات نشانه این است که یک گروه (خریداران یا فروشندگان) بالاخره به گروه دیگر غلبه کرده‌اند و آماده‌اند که قیمت را در جهت دلخواه‌شان به حرکت در بیاورند.
نکته کاربردی: تحلیلگران تکنیکال، به‌ویژه آن‌هایی که در بازار فارکس فعالیت می‌کنند، توصیه اکید دارند که نباید در داخل الگوی مثلث اقدام به معامله کرد. استراتژی آن‌ها این است که تا زمان شکست الگوی مثلث منتظر می‌مانند تا دقیقا متوجه شوند که قیمت به کدام سمت حرکت خواهد کرد.
در بورس ایران، وقتی قیمت شروع به حرکت میکند و خط روند نزولی موقت را می‌شکند، ممکن است سهم با صف خرید سنگین همراه شود و خرید سهم دشوار و گاهی ناممکن باشد. بعضی از معامله‌گران حرفه‌ای بورس ایران وقتی می‌خواهند سهمی را بخرند، منتظر شکست خط بالای الگوی مثلث نمی‌مانند و سعی می‌کنند در همان بازه‌ای که الگوی مثلث در حال شکل‌گیری است و اصطلاحا قیمت سهم در حال استراحت و کف‌سازی است، خریدهایشان را انجام می‌دهند. پیشنهاد ما این است که وضعیت بنیادی سهم را بررسی کنید و اگر از وضعیت بنیادی سهمی اطمینان دارید و فکر می‌کنید قیمت سهم در آینده‌ای نه چندان دور بالا خواهد رفت، منتظر شکست الگوی مثلث نمانید و قبل از اینکه سهم در صف خرید قفل شود، خریدهایتان را انجام بدهید.
جمع‌بندی
الگوی مثلث در تحلیل تکنیکال مطرح می‌شود و یکی از الگوهای ادامه‌دهنده به شمار می‌آید. این الگو برای درک موج‌های حرکتی قیمت سهام مفید است، اما در بازار ایران به دلیل وجود دامنه نوسان و تشکیل صف‌های خرید و فروش پرحجم ممکن است به اندازه کافی کارایی نداشته باشد. معامله‌گران حرفه‌ای بورس ایران از این ابزار برای رصد تحرکات قیمتی سهم استفاده می‌کنند و با تکیه بر تحلیل بنیادی، از این الگو برای تکمیل خریدهایشان بهره می‌گیرند.
الگوی مثلث در بورس چیست؟
الگوی مثلث از جمله الگوهای ادامه دهنده هستند. این نوع از الگوها نشان می‌دهند که روندهای خنثی طی فعالیت قیمت، یک توقف مقطعی قیمت است و پس از طی این روند، مجددأ در همان جهت پیشین به حرکت خود ادامه می‌دهند.
از دیگر ویژگی الگوهای ادامه‌دهنده میتوان به این نکته اشاره کرد که در رده الگوهای کوتاه‌مدت یا میان‌مدت قرار دارند و به این ترتیب در دوره زمانی کوتاه‌تری ساخته می‌شوند.
انواع الگوهای مثلثی
انوع الگوهای مثلثی که در گروه الگوهای ادامه‌دهنده قرار دارند، به شرح زیر است:
هر کدام از مثلث‌ها، شکل متفاوت خود را دارند و بالطبع نوع پیشبینی در هر یک متفاوت است.
۱- الگوهای مثلث متقارن
الگوی مثلث متقارن، از جمله الگوهای اصلاحی به شمار می‌آید که شامل ۵ موج است و پس از اتمام موج پنجم، انتظار ادامه روند و یا پایان اصلاح را خواهیم داشت.
زمانی که خریداران و یا فروشندگان یک سهم، قدرت کافی در شکل‌گیری یک روند مشخص را نداشته باشند؛ مثلثی مانند مثلث متساوی‌الساقین شکل می‌گیرد که شیب قیمت‌های سقف و کف در آن، به سمت یک نقطه همگرا می‌شوند. به این ترتیب، این الگو شکل خواهد گرفت.
در واقع، زمانی که خریداران و فروشندگان درهدایت قیمت به سمت خودشان ناتوان باشند، دو خط متصور در الگوی مورد بررسی، به یکدیگر نزدیک می‌شوند و بازار را به حرکت ناگهانی که قابل تشخیص نیست، نزدیک میکند. این روند آن‌قدر ادامه می‌یابد که یکی از طرفین بازار (خریدار یا فروشنده) تسلیم شود.
در تحلیل تکنیکال، زمانی می‌توانیم از الگوی مثلث متقارن، سیگنال خرید و یا فروش دریافت کنیم که خط بالا و خط پایین مثلث که در واقع به نوعی بیان‌کننده خط مقاومت و حمایت هستند، به وسیله یک کندل شکسته شود و در ادامه، کندل دیگری نیز روند آن را تأیید نماید.
به این ترتیب که، اگر مثلث متقارن در ادامه روند صعودی تشکیل شود، احتمال صعودی شدن قیمت و خروج قیمت از سطح مقاومت بیشتر خواهد بود. اما اگر، این الگو در ادامه یک روند نزولی تشکیل شود، احتمال ریزش بیشتر قیمت و خروج قیمت از سطح حمایت افزایش خواهد یافت.
در نهایت برای رسم هر ضلع این مثلث، در نظر گرفتن حداقل ۲ نقطه ضروری است.
۲- الگوهای مثلث افزایشی
الگوی مثلث افزایشی و یا صعودی، یکی از حالت‌های مختلف الگوهای مثلث متقارن محسوب می‌شود ولی از لحاظ پیشبینی تفاوت‌هایی با الگوی متقارن دارد. معمولأ مثلث‌های افزایشی در روندهای صعودی ظاهر می‌شوند و به عنوان الگوهای ادامه‌دهنده عمل می‌کنند ولی گاهی اوقات به عنوان الگوهای تشکیل‌دهنده کف نیز عمل می‌کنند.
زمانی که خریداران قدرت کافی برای عبور از سطح مقاومتی نداشته باشند و نتوانند در سطح مشخصی سفارش‌گذاری کنند، خط قیمت را به سمت بالا هدایت خواهند کرد. در چنین شرایطی، مثلثی مانند مثلث قایم‌الزاویه از برخورد خط روند افقی (خط بالا) با خط روند صعودی (پایین) شکل می‌گیرد که در این نوع مثلث، شکست معمولأ از قسمت ضلع افقی (بالا) اتفاق می‌افتد و روند صعودی با این شکست، ادامه‌دار خواهد بود.
در واقع، خریداران به تدریج قدرتمند می‌شوند چرا که قیمت کف، روی خط روند صعودی قرار دارد و آن قدر به سطح مقاومت فشار وارد میکند تا در نهایت، از خط مقاومت عبور کند و آن را بشکند. به این ترتیب، روند صعودی ادامه خواهد یافت.
در تحلیل تکنیکال زمانی می‌توانیم از الگوی مثلث افزایشی، سیگنال خرید و فروش دریافت کنیم که قیمتها در محدوده بین یک سطح مقاومت افقی (بالایی) و یک خط حمایت صعودی (پایینی) در نوسان باشد و در ادامه، روندی صعودی و یا نزولی (به ندرت) شکل بگیرد. در چنین شرایطی، حجم معاملات به طور چشمگیری افزایش می‌یابد و این حرکت برگشتی به خط حمایت بعد از شکست غیرمعمول نیست و با حجم معامله کمی انجام می‌پذیرد.
در این الگو، این نکته را باید در نظر بگیرید که به طور معمول خریداران موفق می‌شوند و مقاومت را در هم می‌شکنند. البته برای رسیدن به این موفقیت، باید سفارش خرید خود را بالای خط مقاومت قرار دهید.
۳- الگوهای مثلث کاهشی
الگوی مثلث کاهشی و یا نزولی، یکی دیگر از حالت‌های مختلف الگوهای مثلث متقارن محسوب می‌شود ولی از لحاظ پیشبینی تفاوت‌هایی با الگوی متقارن دارد. معمولأ مثلث‌های کاهشی در روندهای کاهشی ظاهر می‌شوند و به عنوان الگوهای ادامه‌دهنده عمل می‌کنند. البته گاهی اوقات به عنوان الگوهای تشکیل‌دهنده سقف نیز عمل می‌کنند.
زمانی که فروشندگان به صورت تدریجی قدرت را از خریداران می‌گیرند و بازار را در دست می‌گیرند، قیمت به آهستگی کاهش می‌یابد. در چنین شرایطی، مثلثی مانند مثلث قایم‌الزاویه از برخورد خط روند نزولی (بالا) و خط روند افقی (پایین) شکل می‌گیرد که شکست معمولأ از (پایین) اتفاق می‌افتد و روند نزولی با این شکست ادامه‌دار خواهد بود.
در واقع فروشندگان به تدریج قدرتمند می‌شوند، چرا که قیمت سقف، روی خط نزولی قرار دارد و آن‌قدر به خط حمایتی توسط فروشندگان فشار فروش وارد می‌شود تا در نهایت از خط حمایت عبور کند و آن را بشکند. به این ترتیب، روند نزولی قیمت ادامه خواهد یافت.
در تحلیل تکنیکال زمانی می‌توانیم از الگوی مثلث کاهشی، سیگنال خرید و فروش دریافت کنیم که قیمتها در محدوده بین یک سطح حمایت افقی (پایینی) و یک خط مقاومت نزولی (بالایی) در نوسان باشد و در ادامه، روند نزولی و یا صعودی (به ندرت) شکل بگیرد. در چنین شرایطی حجم معاملات به طور چشمگیری افزایش می‌یابد.
۴- الگوهای مثلث انبساطی (پهن شونده)
الگوی مثلث انبساطی یک نوع غیرمعمول و کمیاب از الگوهای مثلثی است که به شکل مثلث واژگون است که خطوط روند آن از یکدیگر فاصله می‌گیرند و شکلی مانند مثلث در حال توسعه و منبسط را به خود می‌گیرد.
از جمله علت‌های مهم تشکیل این نوع از الگوی مثلثی، تمایل بیش از حد خریداران به خرید سهم است که موجب ایجاد سقف قوی در بازار می‌شود.
حجم معاملات در این الگو، به این ترتیب است که:
با افزایش قیمت و نزدیک شدن به رأس مثلث، حجم معاملات افزایش خواهد یافت. چنین شرایطی این سیگنال را به ما می‌دهد که بازار غیر قابل کنترل و احساساتی است.
الگوی مثلث در تحلیل تکنیکال
در تحلیل تکنیکال قانون و اصلی وجود دارد که در آن “گذشته تکرار خواهد شد”. همواره با بررسی چارت قیمتی ارز ها و سهام های مختلف شاهد الگوها و در واقع اشکالی در نمودار تکنیکال بودیم که به صورت دوره‌ای تکرار می‌شوند. تعداد زیادی الگو وجود دارند که اکثریت آن‌ها کاربرد زیادی ندارند. یکی از الگوهایی که در بازار‌های مالی به وفور تشکیل می‌شود و اعتبار آن انواع الگوهای ادامه دهنده در بازار ایران نیز بسیار بالا است الگوی مثلث است. لازم است بدانید که در تحلیل تکنیکال نمودار مثلث، الگوهای مثلث جزء الگوهای ادامه دهنده هستند و انواع مختلفی دارند. در این مقاله به انواع الگوی مثلث و اتفاقی که پس از تشکیل الگو برای قیمت خواهد افتاد می‌پردازیم. با کالج تی بورس همراه باشید.
ویژگی الگوی مثلث و انواع آن
همان طور که گفته شد الگوی مثلث از جمله الگوهای ادامه‌دهنده هستند. این نوع از الگوها نشان می‌دهند که روندهای خنثی طی فعالیت قیمت، یک توقف مقطعی قیمت است و پس از طی این روند، مجددأ در همان جهت پیشین به حرکت خود ادامه می‌دهند. یکی دیگر از ویژگی‌های الگوی مثلث این است که میتوان گفت از الگوهای میان مدت و کوتاه مدت هستند.
همچنین معمولا قیمت هنگام عبور از نقاط حمایتی و نقاط مقاومتی الگوی مثلث، حجم‌های بالاتری نسبت به روزهای گذشته می‌خورند. که این عبور از خطوط اگر به سمت پایین باشد می‌تواند سیگنال فروش و اگر به سمت بالا باشد، می‌تواند سیگنال خرید باشد.
بدین ترتیب ما می‌توانیم از الگوی مثلث سیگنال خرید و فروش دریافت کنیم.
الگوی مثلث را میتوان به 4 بخش تقسیم کرد:
- یک: الگوی مثلث صعودی که به آن الگوی مثلث افزایشی نیز گفته می‌شود.
- دو: الگوی مثلث نزولی که به آن الگوی مثلث کاهشی نیز می‌گویند.
- سه: الگوی مثلث متقارن (صعودی و نزولی)
- چهار: الگوی مثلث پهن شونده (انبساطی)
در ادامه به بررسی هر کدام از انواع الگوی مثلث و نحوه تشکیل آن‌ها خواهیم پرداخت.
الگوی مثلث صعودی (الگوی مثلث افزایشی)
الگوی مثلث صعودی | کالج تی بورس
در الگوی مثلث صعودی یا افزایشی که یکی از الگوهای پرکاربرد و ادامه دهنده می‌باشد، میتوان سیگنال‌های خوبی از آن گرفت و همان طور که از نام آن مشخص است معمولا در روندهای صعودی تشکیل می‌شود.
همان طور که در عکس مشاهده می‌کنید ویژگی مشهود این نوع الگوی مثلث سقف های قیمتی ثابت و کف های قیمتی بالاتر از کف قبلی است. درمثلث صعودی فروشندگان خط مقاومتی تشکیل می‌دهند و اجازه عبور از آن را به خریداران طی یکی الی 2 برخورد نمی‌دهند. و همچنین خریداران چندین بار به این خط برخورد می‌کنند و به سمت پایین پرتاب می‌شوند هر بار که به سمت پایین پرتاب می‌شوند به خط حمایتی مورب برخورد می‌کنند و کف بالاتری نسبت به کف قبلی ساخته و با قدرت بیشتری به سمت خط مقاومتی حرکت می‌کنند.
در نهایت قدرت لازم برای شکست این مقاومت را به دست می‌آورند و از آن عبور می‌کنند. (برای تشکیل این مثلث تعداد برخوردهای دقیقی را نمی‌توان تعیین کرد اما تعداد برخورد به کف و سقف را میتوان بیش از دو بار در نظر گرفت)
مشابه حالتی که در عکس مشاهده می‌کنید معمولا این خط مقاومتی توسط خریداران شکسته می‌شود و این الگوی مثلثی سود خوبی نسیب خریدارن میکند. (پس از شکست مقاومت قیمتها معمولا بسیار سریع افزایش می‌یابند)
توجه داشته باشید کسانی که قصد خرید با این انواع الگوهای ادامه دهنده الگوی مثلث را دارند، زمانی می‌توانند از مثلث صعودی سیگنال خرید دریافت کنند که قیمت با یک کندل مناسب از خط مقاومتی عبور کند.
الگوی مثلث نزولی یا الگوی مثلث کاهشی
الگوی مثلث نزولی ( الگوی مثلث کاهشی) | کالج تی بورس
بهتر است بدانید که الگوی مثلث نزولی یا همان الگوی مثلث کاهشی نیز یکی دیگر از الگوهای مثلث می‌باشد که ادامه دهنده است. الگوی مثلث کاهشی بر خلاف الگوی مثلث صعودی در روندهای نزولی تشکیل می‌شود.
یکی از ویژگی‌های مشهود الگوی مثلث نزولی مطابق شکلی که در عکس مشاهده می‌کنید این است که دارای کف‌های ثابت قیمتی و سقف‌های قیمتی پایین‌تر از سقف قبلی است. در مثلث نزولی خریداران خط حمایتی به وجود می‌آورند، در مقابل فروشندگان مرتبا قیمت را به سمت پایین کشیده و به نقطه حمایتی می‌رسانند. سپس خریداران در این نقطه سهم را مورد حمایت قرار داده و به سمت بالا هدایت می‌کنند اما این افزایش قیمت دوامی نداشته و مجدد روی خط مقاومتی مورب قیمت با قدرت بیشتری به سمت پایین حرکت میکند.
در نهایت نقطه حمایتی شکسته شده و قیمت به سمت پایین حرکت کند. در مثلث نزولی پس از شکست خط حمایتی قیمتها بسیار سریع کاهش می‌یابند.
البته که در بازار هیچ چیز صد در‌صدی نیست و گاهی ممکن است نقطه حمایتی چنان قوی باشد که خریداران موفق شوند قیمت را به سمت بالا کشیده و خط مقاومتی مورب را شکسته و قیمت به سمت بالا حرکت کند.
از این الگوی مثلث سیگنال خریدی نمی‌توان دریافت کرد. البته که اگر فرد ریسک پذیری هستید می‌توانید در خط حمایتی خرید کرده و در خط مقاومتی فروشنده باشید که ریسک بسیار بالایی دارد و به هیچ وجه پیشنهاد نمی‌شود. (چرا؟) زیرا ممکن است دقیقا در لحظه خرید شما خط حمایتی شکسته شود و قیمت به سمت پایین حرکت کند و متضرر شوید.
الگوی مثلث متقارن (صعودی و نزولی)
تحلیل تکنیکال الگوی مثلث | کالج تی بورس
در الگوی مثلث متقارن حمایت مورب (شیب قیمت کف) و مقاومت مورب (شیب قیمت سقف) به سمت یک نقطه همگرا می‌شوند. به گونه‌ای که تشکیل این حمایت مقاومت‌ها باعث تشکیل یک مثلث می‌شود که به آن مثلث متقارن گفته می‌شود. دلیل تشکیل آن این است که خریداران و فروشندگان قدرت کافی برای تشکیل یک روند را ندارند.
همانگونه که در عکس مشاهده می‌کنید خریداران و فروشندگان هیچ کدام قدرتشان به قدری نیست که قیمت را در جهت دلخواه حرکت دهند. در این حالت حمایت و مقاومت به قدری به یکدیگر نزدیک می‌شوند تا یکی از آن ها شکسته شود. اگر قیمت به سمت پایین حرکت کند و حمایت مورب شکسته شود آن را مثلث متقارن نزولی در نظر گرفته و اگر قیمت به سمت بالا حرکت کند و مقاومت مورب شکسته شود آن را مثلث متقارن صعودی در نظر می‌گیریم.
کسانی که قصد خرید به وسیله الگوی مثلث متقارن را دارند بهتر است زمانی خرید خود را انجام دهند که قیمت به سمت بالا و مقاومت مورب شکسته شده باشد. در نظر داشته باشید که در مثلث متقارن شکسته شدن حمایت یا مقاومت می‌تواند باعث حرکت ناگهانی قیمت به سمت بالا یا پایین شود.
الگوی مثلث پهن شونده (انبساطی)
الگوی مثلث پهن شونده | کالج تی بورس
و الگوی مثلث پهن شونده یکی از حالت‌های غیر معمول الگوی مثلث است که به ندرت درتحلیل تکنیکال نمودار مثلث یافت می‌شود. تا اینجای مقاله هر الگوی مثلث که معرفی شد به یک نقطه متمرکز و همگرا می‌شدند، اما الگوی مثلث پهن شونده دقیقا نقطه برعکس الگوهای قبل عمل میکند. خطوط روند از یکدیگر دور می‌شوند و شکل الگوی مثلث پهن شونده در حال توسعه و انبساط را به وجود می‌آورند. به دلیل شکل این الگوی مثلث آن را بلندگوی دستی نیز می‌گویند.
یکی دیگر از تفاوت‌های الگوی مثلث پهن شونده نسبت به الگوهای قبلی، تفاوت حجم آن‌ها است. در الگوی مثلث پهن شونده خط های حمایت و مقاومت هر چه پهن‌تر می‌شوند حجم معاملات نیز افزایش می‌یابد اما در الگوهای مثلث قبلی هر چه به راس مثلث نزدیک‌تر می‌شدند حجم معاملات کاهش می‌یافت.
معمولا دلیل تشکیل این مثلث تقاضای بالای افراد برای خرید است که می‌تواند مقاومت مورب خود را شکسته و با افزایش قیمت همراه باشد.
کلام آخر
در این مقاله سایت کالج تی‌بورس به بررسی الگوی مثلث پرداخته شد. الگوها کمک فنرهای قیمتها هستند و بسیاری از آن‌ها همانند الگوی مثلث، از اعتبار فراوانی برخوردار هستند. الگوی های قیمتی برای پیشبینی قیمت ها می‌توانند کمک شایانی به تحلیلگران برسانند، که میتوان از آن‌ها سیگنال‌های خرید و فروش بسیاری دریافت کرد.
برای آموختن تحلیل تکنیکال الگوی مثلث کافی است بتوانید خطوط حمایت و مورب را به طور صحیح رسم کنید تا بتوانید الگوی مثلث را روی نمودار مشخص کنید. الگوهای کاربردی دیگری نیز وجود دارند که در مقاله‌های بعد به آن‌ها خواهیم پرداخت.
کالج تی‌بورس با برگذاری دوره آموزش بورس تمامی مباحث مهم تحلیل تکنیکال که الگوهای قیمتی نیز شامل آن بخش می‌شوند را به صورت حضوری در مشهد و به صورت غیر حضوری در سراسر ایران سعی در افزایش علم و آگاهی افراد علاقه‌مند به فعالیت در بازار های مالی دارد. شما با شناخت الگوهای قیمتی می‌توانید روند قیمتها را تحلیل کنید و به کمک گذشته نمودار آینده قیمتها را پیشبینی کنید.
5 الگوی قیمتی قدرتمند در تحلیل تکنیکال و کاربرد آن ها
شناخت الگوهای قیمتی درتحلیل تکنیکال یکی از بخش‌های مهم در بازار سهام است که معامله گران باید آن‌ها را بشناسند. معامله گران با استفاده ازاین تحلیل‌ها خرید و فروش خود را در بازار مالی انجام می‌دهند. پس شناخت این تحلیل‌ها و استفاده از تحلیل‌های تکراری که قبلا از آن‌ها استفاده شده و نتیجه مثبتی داده‌اند می‌تواند به ما کمک بزرگی کند. به طور کلی یکی از قابلیت‌های بارز تحلیل تکنیکال قابلیت بارز تکرار شوندگی الگوی قیمتی در روند است. ما در این مطلب به بررسی ۵ الگوی قیمتی قدرتمند در تحلیل تکنیکال خواهیم پرداخت.
به طور کلی مهم ترین این الگوها عبارت اند از: سر و شانه، کف دوقلو، سقف دوقلو، مستطیل، کف و سقف ۳ قلو، پرچم. الگوها در تحلیل تکنیکال به کمک می‌کنند تا بتوانیم به درک بهتری از بازار برسیم و در رابطه با حرکات قیمتی در آینده ذهنیت داشته باشیم.
تعریف الگوی قیمتی
به طور کلی الگوهایی که در نمودار قیمت اوراق بهادار تشکیل می‌شود را با نام الگوی قیمتی و یا الگوهای تحلیل تکنیکال می‌شناسیم، این الگوها در هر نقطه و زمانی ممکن است ایجاد شوند. شناسایی نوع الگو پیش از اینکه شکل گیری به حد معینی برسد مهم‌ترین چالشی است که تحلیل گران با آن رو به رو هستند.
انواع الگوهای قیمتی در تحلیل تکنیکال
الگوها به دودسته کلی ادامه دهنده و برگشتی تقسیم می‌شوند:
- الگوهای ادامه دهنده: در این الگو، قیمت روندی که در حال حاضر از آن استفاده می‌شود را ادامه می‌دهد و آن را توسعه می‌دهد. الگوی پرچم، مثلث و مستطیل از انواع آن هستند.
- الگوی‌های برگشتی: در صورت تشکیل یک الگوی خاص در آن‌ها همان روال صعودی قبل را به نزولی تبدیل می‌کنند.
باید این نکته را دانست که هیچ یک ازاین الگوها اطلاعات دقیق و کاملی به ما نمی‌دهند وفقط توانایی پیشبینی بالاتری به ما می‌دهند. در ادامه برخی الگوهای مهم را معرفی می‌کنیم.
1- الگوی سقف دوقلو یا (double top):
الگوی سقف دوقلو درمقابل الگوی کف دوقلو قرار دارد و در نتیجه معکوس آن است. ساده‌ترین و راحت‌ترین الگوی برگشتی که به راحتی قابل تشخیص می‌باشد همین الگوی سقف دو قلو و یا double top می‌باشد. این یک الگوی نزولی است و در زمان برگشت نشان دهنده روند صعودی است.
پدید آمدن این الگو بر روی نمودار تغییر میان مدت یا بلند مدت درروند صعودی را نشان می‌دهد. این الگو بسیار قوی است و برای شناسایی آن باید منتظرشکسته شدن خط حمایت باشیم. درصد خطا در سقف دو قلو ۹ درصد بوده و احتمال رسیدن به هدف بسیار بالا است.
2-الگوی سر و شانه:
به گفته تعداد زیادی از سرمایه گذاران و تریدرها الگوی سر و شانه یکی از پرکاربرد‌ترین و معتبرترین الگوها در تحلیل‌های تکنیکال به حساب می‌آید. این الگو دارای سه قله است، دوتای بیرونی آن ارتفاع‌های برابری دارند و قله‌ی وسط از بقیه بالاتر است. الگوی سروشانه دارای ظاهر نموادری خاصی می‌باشد که شروع روند بازگشتی دارد و نشانگر تغییربازار است.
سر و شانه از لحاظ قدرت دارای دقت بسیار بالایی می‌باشد و می تواند نشان دهنده روند صعودی یا نزولی در بازار باشد.
3-الگوی کف و سقف دو قلو:
کف و سقف دو قلو یک نمونه الگوی قیمتی بازگشتی و پرتکرار می باشد. همانطور که از نامش پیداست دارای دو سقف یا قله و دوکف یا دره تشکیل شده است. بهترین بازدهی آن پس از حرکات شدید و بلند مدت قیمت محسوب می شود. این الگو نشان دهنده بازگشت قیمت از مسیر قبلی است. در واقع هدف تکنیکالی آن در سقف و کف به اندازه فاصله میان قله ها و دره ها از نقطه شکست است.
4-الگوی کف و سقف سه قلو:
هنگامی که الگوی قیمتی دوقلو در حال شکست سطوح قیمت باشد و خریداران و فروشندگان عمل خود را چندین بار تکرار کنند این نمودار شکل می‌گیرد. از آنجا که این الگو در ابتدا همان کف و سقف دوقلو بوده است از لحاظ تکنیکالی شباهت بسیاری به آن دارد. یک جریان صعودی قبل از الگوی سقف و یک جریان نزولی قبل از الگوی کف قرار دارد. الگوی سقف و کف سه قلو از کمیاب‌ترین الگوهای بازگشتی است و به مراتب کمتر از الگوی کف و سقف دوقلو کاربرد دارد.
5-الگوی قیمتی پرچم (flag):
این الگو جزوی از الگوهای ادامه دهنده درزمان کوتاه مدت است. الگوی پرچم در اکثرمواقع پس ازشکل گیری یک جریان قوی دربازارشکل می‌گیرد. از الگوی پرچم درتشخیص احتمال ادامه یافتن جریان مالی در خلاف جریان قبلی استفاده می‌شود.
پرچم زمانی در نمودار مشاهده می‌شود که به صورت پیوسته شاهد حرکات به سوی بالا و پایین در نمودارهای سهامی باشیم که جریان صعودی یا نزولی دارند. در این نمودارها به سختی میتوان قله‌ها و دره‌ها را به صورت موازی به هم وصل کرد. به طورکلی پرچم نشان دهنده نبود اطمینان به نمودار قیمتی یک سهم است.
جمع بندی:
به طور کلی اگر می‌خواهید از تحلیل تکنیکال برای پیش بینی روند در بازار استفاده کنید و یا تحلیل بنیادی باید الگوی قیمتی بازار را که تکرار شوندگی بیشتری دارند را بشناسید. الگوها به شما کمک می‌کنند تا پیش بینی بهتر و دقیق‌تری از حرکات قیمتی بازار داشته باشید در نتیجه ترید‌های موفق‌تر و پر سود‌تری را تجربه کنید. در میان ۵ الگوی قیمتی قدرتمند در تحلیل تکنیکال که در این مطلب مورد بررسی قرار گرفت، الگوی پرچم کاربرد بیشتری دارد و به کرات می‌توانید آن را در نمودارها مشاهده کنید.
دیدگاه شما