محاسبه اندازه موقعیت

کال مارجین (call Margin) چیست؟

کال مارجین یکی از عبارت‌هایی است که سرمایه‌گذاران بازار آتی با آن سر و کار دارند. البته این عبارت در بازار فارکس هم به چشم می‌خورد، اما از آنجایی که در ایران ممنوعیت سرمایه‌گذاری در فارکس وجود دارد؛ بیشتر افرادی که با وضعیت کال مارجین در حساب معاملاتی خود روبرو می‌شوند، فعالان بازار آتی هستند. بنابراین در ادامه این مقاله قصد داریم به نحوه معامله در بازار آتی و معرفی قراردادهای آن، انواع وضعیت حساب بپردازیم و بگوییم کال مارجین در بورس چیست و چگونگی ورود به وضعیت کال مارجین و خروج از آن را بررسی کنیم.

قرارداد آتی و وجه تضمین

انجام معاملات در هر بازاری قواعد خاص خود را دارد و بازار آتی هم از این قاعده مستثنی نیست. در بازار آتی ما برای خرید کالایی اقدام می‌کنیم که موعد تحویل آن مدتی بعد است؛ بنابراین ما امروز کالا را با قیمتی مشخص می‌خریم و در موعد تحویل، وجه را به فروشنده پراخت می‌کنیم. این فرآیند با عقد «قرارداد آتی» ثبت می‌شود و از آنجایی که این معامله شامل یک موقعیت دوطرفه و تعهدی است؛ طرفین باید ضمانتی ارائه بدهند که به تعهدات خود عمل خواهند کرد.

بنابراین هر دو طرف معامله مبلغی را نزد کارگزار خود سپرده‌گذاری می‌کنند که به آن «وجه تضمین اولیه» می‌گویند. حال با تغییر ارزش قرارد آتی عقد شده، حساب هر یک از طرفین تعدیل خواهد شد. یعنی پس از کشف قیمت محصول در بورس کالا به صورت روزانه، اگر قیمت افزایش داشته باشد، مبلغ از حساب سپرده فروشنده کسر و به حساب سپرده خریدار افزوده می‌شود؛ و اگر قیمت کاهش یابد، برعکس روند مذکور انجام می‌شود.

نحوه معامله در بازار آتی

نحوه معامله در بازار آتی به این صورت است که معامله‌گران ابتدا حساب معاملاتی خود را شارژ، سپس اقدام به اخذ موقعیت خرید یا فروش می‌کنند؛ بعد از اخذ موقعیت خرید یا فروش، مبلغ شارژ شده در حساب معامله‌گران بلوکه می‌شود. این حساب طی هر جلسه معاملاتی بروزرسانی خواهد شد و با توجه به تغییراتی که در قیمت کالا رخ می‌دهد؛ می‌تواند در وضعیت‌های مختلفی قرار بگیرد. مثلا ممکن است سودی شامل آن شود یا کمی زیان‌ده باشد یا محاسبه اندازه موقعیت اینکه کاملا در وضعیت ضرر قرار بگیرد؛ هر کدام از این وضعیت‌ها نام و شرایط خاص خود را دارند که در ادامه توضیح داده خواهد شد.

در مورد کارمزد معاملات بازار آتی نیز قواعد مشخصی وجود دارد. در گذشته کارمزد معاملات با توجه به کالای مورد معامله مبلغی ثابت بود؛ مثلا معامله‌گران برای قرارداد خرید یا فروش آتی سکه کارمزد ۳۰۰۰ تومان و برای آتی زعفران ۳۰۰ تومان را پرداخت می‌کردند و در این بین قیمت خرید و فروش در نظر گرفته نمی‌شد.

اما در سال 1397 سازمان بورس و اوراق بهادار دستورالعمل جدیدی را ارائه داد که طی آن کارمزد معاملات آتی بر اساس ارزش قرارداد متغیر است. طبق این دستورالعمل کارمزد هر معامله برابر با ۰.۰۰۰۶۸ ارزش قرارداد محاسبه می‌شود. به عبارتی ابتدا قرارداد عقد شده ارزش‌گذاری می‌شود، سپس رقم بدست آمده در ۰.۰۰۰۶۸ ضرب و حاصل آن به عنوان کارمزد از حساب معامله‌گران کسر خواهد شد و در نهایت طبق توافقات قبلی، کارگزار، سازمان بورس و اوراق بهادار و شرکت بورس در این مبلغ سهیم می‌شوند.

دقت کنید این رقم در گواهی‌های سپرده متفاوت است؛ مثلا کارمزد در گواهی سپرده محصولات کشاورزی برابر با ۰.۰۰۲۴ ارزش معامله محاسبه می‌شود. همچنین برخی اوقات (مثلا در بدو راه‌اندازی قراردادهای آتی با دارایی‌های پایه جدید)، سازمان بورس و اوراق بهادار و همچنین شرکت بورس، از دریافت سهم خود در کارمزد معاملات صرف‌نظر می‌کنند.

وضعیت حساب معاملاتی

وضعیت حساب معاملاتی افراد با توجه به قرارداد آتی و وجه تضمینشان می‌تواند در سه حالت زیر قرار بگیرد:

• وضعیت نرمال: در این حالت پس از برگزاری جلسه معاملاتی، برای مشتری (با توجه به کشف قیمت) سود شناسایی می‌شود. این سود در حساب معاملاتی بلوکه نمی‌شود و قابل برداشت است.
• وضعیت ات ریسک: در صورتی که پس از کشف قیمت و برگزاری جلسه معاملاتی، برای مشتری زیان شناسایی شود؛ این مبلغ از موجودی حساب عملیاتی او کسر خواهد شد. در قراردهای آتی قانونی وجود دارد که موجودی حساب عملیاتی نمی‌تواند کمتر از 70 درصدِ وجه تضمین باشد، بنابراین طبق این قانون اگر مبلغی که (به عنوان زیان معامله) از حساب مشتری کسر می‌شود تا 30 درصد وجه تضمین را شامل شود، وضعیت حساب او در حالت ات‌ریسک قرار دارد.

دقت کنید که در حالت ات ریسک، موجودی حساب عملیاتی معامله‌گر کمتر از وجه تضمین می‌باشد. اما چون تا 30 درصد کمتر است و در واقع 70 درصد از وجه تضمین در موجودی حساب معاملاتی او وجود دارد، بنابراین مفاد قرارداد آتی رعایت شده است.

• وضعیت کال‌مارجین: اگر پس از برگزاری جلسه معاملاتی، برای معامله‌گر زیان شناسایی شود و این محاسبه اندازه موقعیت مبلغ بیش از 30 درصد وجه تضمین را پوشش دهد؛ حساب مشتری در حالت کال مارجین قرار می‌گیرد.

وضعیت کال‌مارجین در بورس شبیه ات‌ریسک است؛ با این تفاوت که در ات ریسک موجودی حساب تا 70 درصدِ وجه تضمین را پوشش می‌دهد اما در کال مارجین موجودی حساب کمتر از 70 درصد وجه تضمین را شامل خواهد شد. در این صورت اخطاری برای افزایش موجودی حساب تا 70 درصد وجه تضمین برای معامله‌گر صادر می‌شود.

همچنین در رابطه با سود و زیان حساب‌های عملیاتی دقت داشته باشید که، در جلسات معاملاتی هر 30 دقیقه یک بار بروزرسانی انجام می‌شود. اگر زیان شامل حساب معامله‌گر شود، بلافاصله پس از هر بروزرسانی قابل مشاهده است؛ اما سودها پس از اتمام جلسه محاسبه شده و در حساب وی اعمال می‌شوند.

وضعیت کال مارجین چیست؟

در بین تمام وضعیت‌های قبل، کال مارجین از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است و اگر چنین وضعیتی رخ دهد، معامله‌گر با چالش بزرگی روبرو می‌شود. پس ما در ابتدا باید بدانیم که وضعیت کال مارجین چیست؟ و سپس به چگونگی خروج از آن می‌پردازیم.

وضعیت کال‌مارجین شبیه ات‌ریسک است؛ با این تفاوت که در ات ریسک موجودی حساب تا 70 درصدِ وجه تضمین را پوشش می‌دهد اما در کال مارجین موجودی حساب کمتر از 70 درصد وجه تضمین را شامل خواهد شد. در این صورت اخطاری برای افزایش موجودی حساب تا 70 درصد وجه تضمین برای معامله‌گر صادر می‌شود.

همچنین در رابطه با سود و زیان حساب‌های عملیاتی دقت داشته باشید که، در جلسات معاملاتی هر 30 دقیقه یک بار بروزرسانی انجام می‌شود. اگر زیان شامل حساب معامله‌گر شود، بلافاصله پس از هر بروزرسانی قابل مشاهده است؛ اما سودها پس از اتمام جلسه محاسبه شده و در حساب وی اعمال می‌شوند.

خروج از وضعیت کال مارجین

تا به اینجا به این پرداختیم که کال مارجین در بورس چیست و در این قسمت قرار است در رابطه با خروج از وضعیت کال مارجین صحبت کنیم.

برای خروج از وضعیت کال مارجین معامله‌گر می‌تواند حساب معاملاتی خود را شارژ کند؛ یا اینکه موقعیت‌های باز را ببندد یا ترکیبی از هر دو این اقدامات را انجام دهد.

پس از اینکه اخطار وضعیت کال مارجین برای کاربر صادر می‌شود، مهلتی از طرف کارگزاری جهت خروج از این وضعیت نیز تعیین خواهد شد. اگر کاربر اقدامات لازم را در این زمان انجام دهد، می‌تواند مجددا با حساب خود به فعالیت در بازار بپردازد؛ و در غیر اینصورت، کارگزاری به اندازه خروج حساب از وضعیت کال مارجین اقدام به بستن موقعیت‌های باز می‌کند. مثلا اگر پنج موقعیت باز وجود داشته باشد و با بسته شدن دو تای آنها حساب از وضعیت کال مارجین خارج شود، کارگزاری به بستن همین دو موقعیت بسنده خواهد کرد.

اما حالت دیگری وجود دارد که کاربر تا پایان مهلت تعیین شده اقدام به شارژ حساب نمی‌کند و وجود صف در بازار باعث می‌شود که کارگزار نتواند موقعیت‌های باز را برای خروج از وضعیت کال مارجین ببندد. در این حالت کارگزار با قیمت سرخط تابلو اقدام به ثبت سفارش فروش می‌کند. اگر فروش انجام شود، موقعیت بسته خواهد شد و حساب از کال مارجین خارج می‌شود؛ اما اگر بازار با صف مواجه باشد و تا انتهای جلسه معاملاتی فروش صورت نگیرد، بعد از اتمام جلسه، بازار جبرانی تشکیل می‌شود و موقعیت باز معامله‌گر بسته خواهد شد.

محاسبه کال مارجین

موضوعی که در محاسبه کال مارجین اهمیت دارد، بازار مدنظر است. همانطور که در قبل ذکر شد، در قراردهای آتی اگر زیان معامله تا 30 درصد وجه تضمین شناسایی شود، وضعیت ات ریسک و اگر بیش از 30 درصد باشد، وضعیت کال مارجین است. اما این درصدها درباره بازار آتی صدق می‌کند و دربازارهای جهانی مانند فارکس و… می‌تواند متفاوت باشد.

برای شناسایی وضعیت نرمال، ات ریسک یا کال مارجین، با یک مثال عددی به محاسبه کال مارجین می‌پردازیم.

• فردی 4 موقعیت خرید در سررسید کالای X را دارد. وجه تضمین اولیه برابر 200 هزار تومان است. حال می‌خواهیم محاسبه کنیم که موجودی حساب فرد باید حداقل چه مقدار باشد تا کال مارجین نشود.
• ابتدا حداقل وجه تضمین اولیه ( 70درصد) را بدست می‌آوریم. (200.000*0.7=140.000)
• سپس وجه تضمین مورد نیاز برای 4 موقعیت باز را حساب می‌کنیم (200.000*4=800.000)
• پس حساب عملیاتی وی باید به مبلغ 800 هزار تومان شارژ داشته باشد. حال اگر این مقدار تا چه رقمی کاهش یابد کال مارجین محاسبه اندازه موقعیت رخ می‌دهد؟
• در این مرحله باید 70 درصد وجه تضمین برای 4 موقعیت باز را حساب کنیم. (140.000*4=560.000)
• پس با رسیدن موجودی به 560 هزار تومان وضعیت کال مارجین رخ می‌دهد.

سخن آخر

شاید فعالیت در بازار آتی و قراردادهای آن در ابتدا کمی پیچیده به نظر بیاید؛ اما این بازار می‌تواند سود قابل توجهی را برای سرمایه‌گذاران فراهم کند. معمولا نوسان‌گیران علاقه زیادی به بازار آتی دارند و افراد با اطلاعات کمتر، اغلب بازار بورس را برای سرمایه‌گذاری انتخاب می‌کنند. البته ترس از قرار گرفتن در وضعیت کال مارجین نیز مورد دیگریست که باعث مقاومت سرمایه‌گذاران برای ورود به این بازار می‌شود.

اما در نظر داشته باشید که سود و زیان در تمامی بازارهای سرمایه وجود دارد و همانطور که کاربر قبل از خرید سهام در بورس اقدام به تحلیل بازار می‌کند و حتی در صورت منفی شدن سهم احتمالا استراتژی معاملاتی موفق‌تر و متفاوتی در بورس را پیش خواهد گرفت. در بازار آتی نیز همین روند وجود دارد؛ سرمایه‌گذاران با یادگیری مهارت‌های لازم می‌توانند به پیش‌بینی آینده بازار بپردازند و حتی در صورت قرار گرفتن در وضعیت کال مارجین می‌توانند تشخیص دهند که باید موقعیت خاصی بسته شود یا اینکه حساب عملیاتی را شارژ کنند.

گفتنی است کارگزاری آگاه در سامانه معاملاتی خود بخشی را برای پیش‌بینی وضعیت حساب تعبیه کرده است؛ معامله‌گران با مراجعه به این بخش می‌توانند مدیریت بهتری روی حساب خود داشته باشند و برای جلوگیری از کال مارجین شدن حساب اقدامات لازم را انجام دهند.

سوالات رایج کال مارجین

اگرچه لیکوئید و کال مارجین هر دو به زیان معامله‌گر در معاملات اهرمی اشاره دارد، اما تفاوت این دو در نوع بازار و تکنیک جبران زیان است. وضعیت کال‌ مارجین که بیشتر در آتی کالا مشاهده می‌شود، یعنی بیشتر شدن زیان از وجه تضمین اولیه (30 درصد)؛ در این حالت معامله‌گر باید حساب خود را شارژ کند و در غیر اینصورت کارگزار موقعیت‌های باز او را به تعداد لازم می‌بندد. لیکوئید در بازار رمزارزها و فارکس، به معنی زیان در معاملات اهرمی است. اما در لیکوئید، وجه تضمین 30 درصدی مطرح نیست و معامله‌گر ممکن است زیان بیشتری را متحمل شود. در صورت رخ دادن لیکوئید، صرافی یا کارگزار مربوطه بلافاصله درخواست فروش کوین، ارز یا … را ثبت می‌کند.

کال مارجین (call Margin) چیست؟

کال مارجین یکی از عبارت‌هایی است که سرمایه‌گذاران بازار آتی با آن سر و کار دارند. البته این عبارت در بازار فارکس هم به چشم می‌خورد، اما از آنجایی که در ایران ممنوعیت سرمایه‌گذاری در فارکس وجود دارد؛ بیشتر افرادی که با وضعیت کال مارجین در حساب معاملاتی خود روبرو می‌شوند، فعالان بازار آتی هستند. بنابراین در ادامه این مقاله قصد داریم به نحوه معامله در بازار آتی و معرفی قراردادهای آن، انواع وضعیت حساب بپردازیم و بگوییم کال مارجین در بورس چیست و چگونگی ورود به وضعیت کال مارجین و خروج از آن را بررسی کنیم.

قرارداد آتی و وجه تضمین

انجام معاملات در هر بازاری قواعد خاص خود را دارد و بازار آتی هم از این قاعده مستثنی نیست. در بازار آتی ما برای خرید کالایی اقدام می‌کنیم که موعد تحویل آن مدتی بعد است؛ بنابراین ما امروز کالا را با قیمتی مشخص می‌خریم و در موعد تحویل، وجه را به فروشنده پراخت می‌کنیم. این فرآیند با عقد «قرارداد آتی» ثبت می‌شود و از آنجایی که این معامله شامل یک موقعیت دوطرفه و تعهدی است؛ طرفین باید ضمانتی ارائه بدهند که به تعهدات خود عمل خواهند کرد.

بنابراین هر دو طرف معامله مبلغی را نزد کارگزار خود سپرده‌گذاری می‌کنند که به آن «وجه تضمین اولیه» می‌گویند. حال با تغییر ارزش قرارد آتی عقد شده، حساب هر یک از طرفین تعدیل خواهد شد. یعنی پس از کشف قیمت محصول در بورس کالا به صورت روزانه، اگر قیمت افزایش داشته باشد، مبلغ از حساب سپرده فروشنده کسر و به حساب سپرده خریدار افزوده می‌شود؛ و اگر قیمت کاهش یابد، برعکس روند مذکور انجام می‌شود.

نحوه معامله در بازار آتی

نحوه معامله در بازار آتی به این صورت است که معامله‌گران ابتدا حساب معاملاتی خود را شارژ، سپس اقدام به اخذ موقعیت خرید یا فروش می‌کنند؛ بعد از اخذ موقعیت خرید یا فروش، مبلغ شارژ شده در حساب معامله‌گران بلوکه می‌شود. این حساب طی هر جلسه معاملاتی بروزرسانی خواهد شد و با توجه به تغییراتی که در قیمت کالا رخ می‌دهد؛ می‌تواند در وضعیت‌های مختلفی قرار بگیرد. مثلا ممکن است سودی شامل آن شود یا کمی زیان‌ده باشد یا اینکه کاملا در وضعیت ضرر قرار بگیرد؛ هر کدام از این وضعیت‌ها نام و شرایط خاص خود را دارند که در ادامه توضیح داده خواهد شد.

در مورد کارمزد معاملات بازار آتی نیز قواعد مشخصی وجود دارد. در گذشته کارمزد معاملات با توجه به کالای مورد معامله مبلغی ثابت بود؛ مثلا معامله‌گران برای قرارداد خرید یا فروش آتی سکه کارمزد ۳۰۰۰ تومان و برای آتی زعفران ۳۰۰ تومان را پرداخت می‌کردند و در این بین قیمت خرید و فروش در نظر گرفته نمی‌شد.

اما در سال 1397 سازمان بورس و اوراق بهادار دستورالعمل جدیدی را ارائه داد که طی آن کارمزد معاملات آتی بر اساس ارزش قرارداد متغیر است. طبق این دستورالعمل کارمزد هر معامله برابر با ۰.۰۰۰۶۸ ارزش قرارداد محاسبه می‌شود. به عبارتی ابتدا قرارداد عقد شده ارزش‌گذاری می‌شود، سپس رقم بدست آمده در ۰.۰۰۰۶۸ ضرب و حاصل آن به عنوان کارمزد از حساب معامله‌گران کسر خواهد شد و در نهایت طبق توافقات قبلی، کارگزار، سازمان بورس و اوراق بهادار و شرکت بورس در این مبلغ سهیم می‌شوند.

دقت کنید این رقم در گواهی‌های سپرده متفاوت است؛ مثلا کارمزد در گواهی سپرده محصولات کشاورزی برابر با ۰.۰۰۲۴ ارزش معامله محاسبه می‌شود. همچنین برخی اوقات (مثلا در بدو راه‌اندازی قراردادهای آتی با دارایی‌های پایه جدید)، سازمان بورس و اوراق بهادار و همچنین شرکت بورس، از دریافت سهم خود در کارمزد معاملات صرف‌نظر می‌کنند.

وضعیت حساب معاملاتی

وضعیت حساب معاملاتی افراد با توجه به قرارداد آتی و وجه تضمینشان می‌تواند در سه حالت زیر قرار بگیرد:

• وضعیت نرمال: در این حالت پس از برگزاری جلسه معاملاتی، برای مشتری (با توجه به کشف قیمت) سود شناسایی می‌شود. این سود در حساب معاملاتی بلوکه نمی‌شود و قابل برداشت است.
• وضعیت ات ریسک: در صورتی که پس از کشف قیمت و برگزاری جلسه معاملاتی، برای مشتری زیان شناسایی شود؛ این مبلغ از موجودی حساب عملیاتی او کسر خواهد شد. در قراردهای آتی قانونی وجود دارد که موجودی حساب عملیاتی نمی‌تواند کمتر از 70 درصدِ وجه تضمین باشد، بنابراین طبق این قانون اگر مبلغی که (به عنوان زیان معامله) از حساب مشتری کسر می‌شود تا 30 درصد وجه تضمین را شامل شود، وضعیت حساب او در حالت ات‌ریسک قرار دارد.

دقت کنید که در حالت ات ریسک، موجودی حساب عملیاتی معامله‌گر کمتر از وجه تضمین می‌باشد. اما چون تا 30 درصد کمتر است و در واقع 70 درصد از وجه تضمین در موجودی حساب معاملاتی او وجود دارد، بنابراین مفاد قرارداد آتی رعایت شده است.

• وضعیت کال‌مارجین: اگر پس از برگزاری جلسه معاملاتی، برای معامله‌گر زیان شناسایی شود و این مبلغ بیش از 30 درصد وجه تضمین را پوشش دهد؛ حساب مشتری در حالت کال مارجین قرار می‌گیرد.

وضعیت کال‌مارجین در بورس شبیه ات‌ریسک است؛ با این تفاوت که در ات ریسک موجودی حساب تا 70 درصدِ وجه تضمین را پوشش می‌دهد اما در کال مارجین موجودی حساب کمتر از 70 درصد وجه تضمین را شامل خواهد شد. در این صورت اخطاری برای افزایش موجودی حساب تا 70 درصد وجه تضمین برای معامله‌گر صادر می‌شود.

همچنین در رابطه با سود و زیان حساب‌های عملیاتی دقت داشته باشید که، در جلسات معاملاتی هر 30 دقیقه یک بار بروزرسانی انجام می‌شود. اگر زیان شامل حساب معامله‌گر شود، بلافاصله پس از هر بروزرسانی قابل مشاهده است؛ اما سودها پس از اتمام جلسه محاسبه شده و در حساب وی اعمال می‌شوند.

وضعیت کال مارجین چیست؟

در بین تمام وضعیت‌های قبل، کال مارجین از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است و اگر چنین وضعیتی رخ دهد، معامله‌گر با چالش بزرگی روبرو می‌شود. پس ما در ابتدا باید بدانیم که وضعیت کال مارجین چیست؟ و سپس به چگونگی خروج از آن می‌پردازیم.

وضعیت کال‌مارجین شبیه ات‌ریسک است؛ با این تفاوت که در ات ریسک موجودی حساب تا 70 درصدِ وجه تضمین را پوشش می‌دهد اما در کال مارجین موجودی حساب کمتر از 70 درصد وجه تضمین را شامل خواهد شد. در این صورت اخطاری برای افزایش موجودی حساب تا 70 درصد وجه تضمین برای معامله‌گر صادر می‌شود.

همچنین در رابطه با سود و زیان حساب‌های عملیاتی دقت داشته باشید که، در جلسات معاملاتی هر 30 دقیقه یک بار بروزرسانی انجام می‌شود. اگر زیان شامل حساب معامله‌گر شود، بلافاصله پس از هر بروزرسانی قابل مشاهده است؛ اما سودها پس از اتمام جلسه محاسبه شده و در حساب وی اعمال می‌شوند.

خروج از وضعیت کال مارجین

تا به اینجا به این پرداختیم که کال مارجین در بورس چیست و در این قسمت قرار است در رابطه با خروج از وضعیت کال مارجین صحبت کنیم.

برای خروج از وضعیت کال مارجین معامله‌گر می‌تواند حساب معاملاتی خود را شارژ کند؛ یا اینکه موقعیت‌های باز را ببندد یا ترکیبی از هر دو این اقدامات را انجام دهد.

پس از اینکه اخطار وضعیت کال مارجین برای کاربر صادر می‌شود، مهلتی از طرف کارگزاری جهت خروج از این وضعیت نیز تعیین خواهد شد. اگر کاربر اقدامات لازم را در این زمان انجام دهد، می‌تواند مجددا با حساب خود به فعالیت در بازار بپردازد؛ و در غیر اینصورت، کارگزاری به اندازه خروج حساب از وضعیت کال مارجین اقدام به بستن موقعیت‌های باز می‌کند. مثلا اگر پنج موقعیت باز وجود داشته باشد و با بسته شدن دو تای آنها حساب از وضعیت کال مارجین خارج شود، کارگزاری به بستن همین دو موقعیت بسنده خواهد کرد.

اما حالت دیگری وجود دارد که کاربر تا پایان مهلت تعیین شده اقدام به شارژ حساب نمی‌کند و وجود صف در بازار باعث می‌شود که کارگزار نتواند موقعیت‌های باز را برای خروج از وضعیت کال مارجین ببندد. در این حالت کارگزار با قیمت سرخط تابلو اقدام به ثبت سفارش فروش می‌کند. اگر فروش انجام شود، موقعیت بسته خواهد شد و حساب از کال مارجین خارج می‌شود؛ اما اگر بازار با صف مواجه باشد و تا انتهای جلسه معاملاتی فروش صورت نگیرد، بعد از اتمام جلسه، بازار جبرانی تشکیل می‌شود و موقعیت باز معامله‌گر بسته خواهد شد.

محاسبه کال مارجین

موضوعی که در محاسبه کال مارجین اهمیت دارد، بازار مدنظر است. همانطور که در قبل ذکر شد، در قراردهای آتی اگر زیان معامله تا 30 درصد وجه تضمین شناسایی شود، وضعیت ات ریسک و اگر بیش از 30 درصد باشد، وضعیت کال مارجین است. اما این درصدها درباره بازار آتی صدق می‌کند و دربازارهای جهانی مانند فارکس و… می‌تواند متفاوت باشد.

برای شناسایی وضعیت نرمال، ات ریسک یا کال مارجین، با یک مثال عددی به محاسبه کال مارجین می‌پردازیم.

• فردی 4 موقعیت خرید در سررسید کالای X را دارد. وجه تضمین اولیه برابر 200 هزار تومان است. حال می‌خواهیم محاسبه کنیم که موجودی حساب فرد باید حداقل چه مقدار باشد تا کال مارجین نشود.
• ابتدا حداقل وجه تضمین اولیه ( 70درصد) را بدست می‌آوریم. (200.000*0.7=140.000)
• سپس وجه تضمین مورد نیاز برای 4 موقعیت باز را حساب می‌کنیم (200.000*4=800.000)
• پس حساب عملیاتی وی باید به مبلغ 800 هزار تومان شارژ داشته باشد. حال اگر این مقدار تا چه رقمی کاهش یابد کال مارجین رخ می‌دهد؟
• در این مرحله باید 70 درصد وجه تضمین برای 4 موقعیت باز را حساب کنیم. (140.000*4=560.000)
• پس با رسیدن موجودی به 560 هزار تومان وضعیت کال مارجین رخ می‌دهد.

سخن آخر

شاید فعالیت در بازار آتی و قراردادهای آن در ابتدا کمی پیچیده به نظر بیاید؛ اما این بازار می‌تواند سود قابل توجهی را برای سرمایه‌گذاران فراهم کند. معمولا نوسان‌گیران علاقه زیادی به بازار آتی دارند و افراد با اطلاعات کمتر، اغلب بازار بورس را برای سرمایه‌گذاری انتخاب می‌کنند. البته ترس از قرار گرفتن در وضعیت کال مارجین نیز مورد دیگریست که باعث مقاومت سرمایه‌گذاران برای ورود به این بازار می‌شود.

اما در نظر داشته باشید که سود و زیان در تمامی بازارهای سرمایه وجود دارد و همانطور که کاربر قبل از خرید سهام در بورس اقدام به تحلیل بازار می‌کند و حتی در صورت منفی شدن سهم احتمالا استراتژی معاملاتی موفق‌تر و متفاوتی در بورس را پیش خواهد گرفت. در بازار آتی نیز همین روند وجود دارد؛ سرمایه‌گذاران با یادگیری مهارت‌های لازم می‌توانند به پیش‌بینی آینده بازار بپردازند و حتی در صورت قرار گرفتن در وضعیت کال مارجین می‌توانند تشخیص دهند که باید موقعیت خاصی بسته شود یا اینکه حساب عملیاتی را شارژ کنند.

گفتنی است کارگزاری آگاه در سامانه معاملاتی خود بخشی را برای پیش‌بینی وضعیت حساب تعبیه کرده است؛ معامله‌گران با مراجعه به این بخش می‌توانند مدیریت بهتری روی حساب خود داشته باشند و برای جلوگیری از کال مارجین شدن حساب اقدامات لازم را انجام دهند.

سوالات رایج کال مارجین

اگرچه لیکوئید و کال مارجین هر دو به زیان معامله‌گر در معاملات اهرمی اشاره دارد، اما تفاوت این دو در نوع بازار و تکنیک جبران زیان است. وضعیت کال‌ مارجین که بیشتر در آتی کالا مشاهده می‌شود، یعنی بیشتر شدن زیان از وجه تضمین اولیه (30 درصد)؛ در این حالت معامله‌گر باید حساب خود را شارژ کند و در غیر اینصورت کارگزار موقعیت‌های باز او را به تعداد لازم می‌بندد. لیکوئید در بازار رمزارزها و فارکس، به معنی زیان در معاملات اهرمی است. اما در لیکوئید، وجه تضمین 30 درصدی مطرح نیست و معامله‌گر ممکن است زیان بیشتری را متحمل شود. در صورت رخ دادن لیکوئید، صرافی یا کارگزار مربوطه بلافاصله درخواست فروش کوین، ارز یا … را ثبت می‌کند.

نحوه مترکشی و محاسبه زیربنا ساختمان چگونه است؟

دانستن نحوه مترکشی و محاسبه زیربنای ساختمان، مهارتی است که یادگیری آن برای افراد مختلفی لازم است. اگر قصد خرید آپارتمان دارید و یا به عنوان کارشناس مشاور املاک فعالیت می‌کنید، بهتر است روش انجام این کار محاسبه اندازه موقعیت را بیاموزید. اداره ثبت و شهرداری‌ها قوانینی را برای نحوه مترکشی و محاسبه زیربنا در نظر گرفته‌اند که به مهندسین و ناظرین ابلاغ شده است.

در موارد بسیاری مشاهده می‌شود که متراژ ساختمان از آن چه هنگام خرید و فروش اعلام می‌شود کمتر است یا با آن تفاوت‌هایی دارد. به همین دلیل لازم است قبل از اقدام به معامله، خود به مترکشی و محاسبه مساحت و زیربنای ملک بپردازید.
انجام این محاسبه اندازه موقعیت کار پیچیدگی‌ها و قواعدی دارد که در این مقاله به آن‌ها می‌پردازیم.

زیربنا چیست؟

زیربنا یکی از اصطلاحاتی است که در قوانین ثبتی و شهرداری زیاد شنیده می‌شود. معنای این اصطلاح با مساحت ملک متفاوت است.

• به مساحت هر یک از طبقه‌های یک ساختمان زیربنا گفته می‌شود. هنگام محاسبه مساحت کل بنا، مساحت سطح طبقات روی زمین و زیر زمین را با هم جمع می‌کنند.

مفروزات و مشاعات در آپارتمان
برای محاسبه زیربنای آپارتمان، باید برخی قوانین مربوط به مالکیت را بدانیم. در آپارتمان‌ها مالکیت قسمت‌های اختصاصی با مالکیت فضاهای مشترک متفاوت است. بنابراین باید بدانیم کدام قسمت‌ها را مترکشی کنیم.

مشاعات ساختمان

به قسمت‌های مشترک ساختمان در اصطلاح قانونی مشاع گفته می‌شود. منظور از قسمت‌های مشترک، قسمت‌هایی از ساختمان است که حق استفاده از آن منحصر به یک یا چند آپارتمان نیست و به تمامی مالکین به نسبت قسمت اختصاصی آن‌ها تعلق می‌گیرد. این قسمت‌ها برای استفاده اختصاصی تشخیص داده نشده و در اسناد مالکیت، ملک اختصاصی یک یا چند نفر از مالکین تلقی نشده است.

• عرصه ساختمان، راهرو، پله و پاگرد که در خارج از قسمتهای اختصاصی قرار گرفته است، محل اختتام پله و ورود به بام وپله‌های ایمنی و پلههای فرار، حیاط، حیاط خلوت، محوطه ساختمان، باغ و پارک که جنبه استفاده عمومی دارد، محل عبور کانال کولر و لوله بخاری داخل فضای آپارتمان (داکت)، ایوان وتراس(بالکن غیر مسقف)، انبار عمومی ساختمان، اتاق سرایداری در هر قسمت بنا که واقع شود، دستگاه آسانسور و محل آن، چاه‌های فاضلاب، لابی، سالن اجتماعات، فضاهای ورزشی مانند سالن بدنسازی، استخر سونا و جکوزی، پشت بام و … جزء‌ مشاعات محسوب می شوند و مساحت آن‌ها به عنوان مساحت آپارتمان اختصاصی محاسبه نخواهد شد.
• بام و حیاط آپارتمان‌ها جزء‌ مشترکات و مشاعات محاسبه می‌شود هر چند بعضی از واحدها به بام و حیاط دسترسی نداشته باشند.
• راه‌پله‌ای که منحصراً مورد استفاده یک آپارتمان است، در صورتی که عملاً جزء‌ محدوده آپارتمان و محصور باشد و در آن در راه‌پله مشاعی باز شود به نحوی که بتوان حدود آن را بخشی از محدوده آپارتمان محسوب و تعریف کرد، جزء‌ آپارتمان است در غیر این صورت در محدوده مشاعات محسوب خواهد شد.
• واحد یا انباری اختصاصی که در زیرپله احداث شده، تا جایی می تواند به عنوان یک واحد مفروز در نظر گرفته شود، که ارتفاع آن حداقل 8 متر باشد و مابقی به عنوان زیرپله مشاعی تلقی می‌شود.
• تراس‌ها و بالکن‌هایی که راه عبور جداگانه دارد و سقف بام طبقه زیرین باشد و تأسیسات روی آن نصب شده باشد، جزء‌ محدوده مشاعات محسوب می‌شود.
• فضای درونی نورگیر محاسبه اندازه موقعیت داخل ساختمان باید محاسبه شود و سپس این اندازه محاسبه‌شده از مقدار زیربنای آپارتمان کسر می‌شود.

در همین رابطه بخوانید:

مفروزات ساختمان

• فضای داخلی آپارتمان، چه تجاری و چه مسکونی، تراس و بالکن روباز و مسقف، پارکینگ اختصاصی و انباری اختصاصی جزء‌ مفروزات آپارتمان به شمار می‌روند.
• برای مترکشی فضای بین دیوارها را در نظر می‌گیریم.
• دیواری که بین آپارتمان و فضاهای مشاع قرار گرفته باشد جزء‌ مفروزات محسوب می‌شود.
• دیوارهایی که بین دو واحد آپارتمان باشند، مالکیت مشترک دارند البته در صورتی که جزء‌ اسکلت ساختمان نباشند.
• پارکینگ‌های بدون دیوار با عرض حداقل 2.5 و حداکثر 3 متر و طول 5 متر با توجه به نقشه، برای هر واحد محاسبه می‌شود.
• بالکن‌ها چه روباز و چه مسقف، جزء‌ زیربنای هر واحد محاسبه می‌شوند.
• در آپارتمان‌های دوبلکس، فضای هر طبقه به صورت جداگانه مترکشی و مجموع آن‌ها به عنوان زیربنای ساختمان محاسبه می‌شود.
• در مورد آپارتمان‌های دوبلکس، راه‌پله میان دو طبقه، جزء‌ طبقه پایینی محاسبه می‌شود.

محاسبه مساحت آپارتمان چگونه انجام می‌شود؟

مترکشی و محاسبه مساحت آپارتمان یا ملک‌هایی که شکل هندسی مشخصی مثل مستطیل یا مربع داشه باشند، آسان است. در این موارد هر یک از اضلاع را اندازه‌گیری و سپس مساحت ساختمان را اندازه‌گیری می‌کنیم. در مورد ساختمان‌هایی که شکل و فرم مشخصی ندارند باید مراحل زیر انجام شود:

• ساختمان را تا حد امکان به اشکال هندسی ساده تقسیم کنید.
• می‌توانید در صورت امکان فضاهای مختلف را با گچ مشخص و از هم جدا کنید.
• هر ضلع را با حروف جداگانه نام‌گذاری کنید تا اندازه‌گیری آسان‌تر شود.
• در این حالت با چند شکل هندسی مانند مربع، مستطیل و یا مثلث روبه‌رو خواهید شد.
• اضلاع هر یک از این شکل‌ها را اندازه‌گیری و مساحت آن‌ها را طبق فرمول‌های زیر محاسبه کنید:

مساحت اشکال مربعی با ضلع a برابر است با a×a
مساحت اشکال مستطیلی با ضلع‌های a و b برابر است با a×b
مساحت اشکال مثلثی با ارتفاع a و قائده b برابر است با a×b÷2
مساحت ذوزنقه‌ای با ارتفاع a و قائده بزرگ b و قائده کوچک c برابر است با b+c×a÷2
گاهی در ساختمان‌ها با اشکالی شبیه نیم‌دایره مواجه خواهید شد. برای به دست آوردن مساحت تقریبی این گونه فضاها، لازم است به روش زیر عمل کنید:

• قسمت کمان و قوس نیم‌دایره را رها کنید و اندازه قسمت صاف یا قطر آن را حساب کنید.
• قطر را تقسیم بر دو کنید تا شعاع نیم‌دایره به دست آید.
• حال که شعاع را به دست آورده‌اید می‌توانید با استفاده از این فرمول مساحت دایره را محاسبه کنید: مساحت دایره=‌ شعاع×شعاع×14
• چون شکل مورد نظر ما نیم‌دایره است، باید مساحت دایره را تقسیم بر دو کنیم: مساحت دایره=‌ شعاع×شعاع×14÷2
• اگر شکلی که به دست آورده‌اید دقیقا نیمی از دایره نیست، باید تخمین بزنید که چه حجمی از یک دایره را در برمی‌گیرد. برای مثال اگر حدس می‌زنید که یک چهارم دایره باشد، پس از محاسبه مساحت دایره، آن را تقسیم بر چهار کنید.
• پس از محاسبه مساحت هر شکل به صورت جداگانه، مساحت‌های به دست آمده را با هم جمع کنید و به این ترتیب مساحت کل زیربنا را حساب کنید.

محاسبه متراژ آپارتمان با استفاده از کف‌پوش‌ها

در صورتی که فضای آپارتمان مورد نظر، موزائیک یا سرامیک شده باشد، اندازه‌گیری آسان‌تر است. این کف‌پوش‌ها اندازه‌های استانداردی دارند. می‌توانید این کف‌پوش‌ها را به عنوان واحد اندازه‌گیری خود در نظر بگیرید و با استفاده از فرمول زیر اندازه هر ضلع و محاسبه اندازه موقعیت در نهایت مساحت کل آپارتمان را محاسبه کنید.

برای مثال اگر کف آپارتمان موزائیک شده باشد، اندازه اضلاع را به این شکل به دست می‌آوریم:
اندازه ضلع موزائیک×تعداد موزائیک‌ها

نحوه استفاده از تاچیمتر ساعت مچی

تاچیمتر در دو سبک برای اندازی گیری سرعت و مسافت طراحی شده است. هر یک از اعداد حک شده در تاچیمتر دارای موقعیت مخصوص به خود هستند. برای استفاده از تاچیمتر مراحل مختلفی وجود دارد که باید با رعایت اولویت انجام شود. تاچیمتر ها اغلب دارای موقعیت سرعت و مسافت مشخصی دارند.

تعریف تاچیمتر و انواع آن

افرادی که علاقه زیادی به خرید ساعت دارند قطعاً کلمه تاچیمتر بارها به گوششان رسیده است. تاچیمتر مقیاس مشخصی است که در دور قاب ساعت های آنالوگ دیده می شود. البته که منظور ساعت های آنالوگ کرنوگراف است. تاچیمتر ها اغلب با اعداد 500 تا 60 شناخته می شود. در این مقاله قصد داریم در مورد نحوه استفاده از تاچیمتر صحبت کنیم. افرادی که قصد خرید ساعت مردانه دارند علاقه زیادی به نشانه گذاری های دور لبه ساعت دارند. علامت های اندازه گیری شده به صورت متناسب تعیین می شوند. تاچیمتر ها با استفاده از فرآیند تبدیل زمان سپری شده به سرعت یعنی ثانیه در واحد سرعت مورد استفاده قرار می گیرند.

در تاچیمتر ها معمولا 400 از در کنار عدد 2 نوشته شده است شروع می شود و در نهایت 60 که نشانگر عدد 12 است دیده می شود. این اعداد در برخی از ساعت ها موقعیت دیگری دارند.

تاچیمتر ها برای محاسبه سرعت بر اساس زمان سفر و همینطور اندازه گیری مسافت استفاده می شود. منظور مسافت بر اساس سرعت است.

تاچیمتر و اندازه گیری سرعت

همانطور که در بخش آغازین مقاله صحبت شد یکی از وظایف مهم تاچیمتر ها اندازه گیری سرعت است. سرعت بر اساس زمان سفر ارزیابی می شود. مرحله اول در این اندازه گیری شروع مقیاس تاچیمتر است که در دور قاب سرعت قرار دارد و نیاز است که این نقطه مشخص شود. در برخی از مدل های ساعت این بخش در قسمت بیرونی دیده می شود. سرعت واحد اغلب مقیاس تاچیمتر 500 واحد است که بر اساس ساعت 1 و 2 شروع می شود. در مرحله دوم از اندازه گیری سرعت به وسیله تاچیمتر نیاز به تعیین واحد اندازه گیری است. مشخص است که تصمیم فرد در انتخاب واحد اندازه گیری بسیار مهم است. در این راستا حق انتخاب شما بین مایل یا کیلومتر خواهد بود. فرض ما بر این است که شما کیلومتر را انتخاب کرده اید (در ایران کیلومتر به نسبت مایل بیشتر مورد تقاضا قرار می گیرد) سپس نوبت به بررسی تعیین دقیق یک کیلومتر محاسبه اندازه موقعیت از فاصله مشخص است به این معنی که تعریف شما از یک کیلومتر باید واقعی و دقیق باشد. این موضوع را با مثالی توضیح می دهیم. فرض کنید که شما قرار است برای اتومبیل شما سرعت را در طول یک کیلومتر اندازه گیری کنید به این ترتیب نیاز است که و نقطه مرجع برای بخش آغاز و پایان در نظر گرفته شود. شما می توانید از علائم نشانگر در جاده ها که برای کیلومتر هستند نیز استفاده نمایید. در مرحله سوم در ابتدا کورنوگراف خود را ریست کنید این کار در هر مرحله از کرنوگراف باید انجام شود.اغلب دکمه ریست در موقعیت شماره 4 دیده می شود. حال به محض اینکه وسیله نقلیه شما از اولین نشانگر عبور کرد نیاز است که دکمه کرنوگراف را فشار دهید و به طبع پس از خارج شدن از دومین نشانگر نیاز به توقف محاسبه اندازه موقعیت دکمه یاد شده دارید. به این بخش دقت کنید و زمان را غنیمت بشمارید.

پس از اینکه کورنوگراف متوقف شد به به عددی که ثانیه شمار کرنوگراف نشان می دهد دقت کنید این عدد تقریبا سرعت شما را مشخص می کند. مثلاً اگر عدد 85 بر روی تاچی متر نشان داده شده است یعنی وسیله نقلیه با سرعت 85 کیلومتر در ساعت حرکت می کند. البته که اغلب تاچیمتر ها حداقل سرعت 60 کیلومتر بر ساعت را نشان می دهند و درجه بندی بر طبق این حداقل در نظر گرفته می شود.

آنچه در اندازه گیری سرعت با تاچیمتر مهم است پارامترهای مشخص است مثلاً T مقدار مقیاس تاچیمتر است به طوری که نشانگر ثانیه بوده و برای هر یک ساعت 3600 ثانیه در نظر گرفته می شود.

فرض کنید شما در اتوبوس بین شهری و در یکی از اتوبان ها در حال حرکت هستید. در اغلب اتوبان ها علائم برای جداسازی در یک کیلومتر مشخص است به این ترتیب می توانید به محض عبور از اولین تابلو کورنوگراف را فعال کنید و به محض رسیدن به تابلو اعلان بعدی کرونوگراف را غیر فعال نمایید. عقربه کرنوگراف ها اغلب نشان از ثانیه شمار هستند و در نهایت سرعت میانگین اتوبوس به شما نمایش داده می شود.

تاچیمتر و اندازه گیری مسافت

اندازه گیری مسافت با تاچیمتر شباهت زیادی با اندازه گیری سرعت دارد اما یک سری تمایز وجود دارد که نیاز به بررسی دقیق دارد. در این راستا باز هم نیاز است شروع مقایس تاچیمتر در دور قالب ساعت مشخص شود. در این روش نیز مقایش تاچیمتر موقعیت ساعت 1 و 2 را در نظر می گیرد و نشانگر سرعت نیز 500 خواهد بود. اما شما برای اندازه گیری مسافت نیازی به دو نشانگر نخواهید داشت. آنچه در این روش اهمیت دارد انتخاب یک سرعت ثابت است که مثلاً سرعت 80 کیلومتر بر ساعت می تواند مثال خوبی باشد. سپس نیاز به فشردن دکمه شروع کرونوگراف دارید و باید صبر کنید تا عقربه ثانیه شمار کرنوگراف به عدد تاچیمتر مورد نظر یعنی 80 برسد. زمانی که عقربه ثانیه شمار با سرعت برابر شد یعنی شما یک کیلومتر را طی کرده اید. بله درست حدس زدید اندازه گیری سرعت و مسافت توسط تاچیمتر روش های رفت و برگشتی هستند. در این روش نیز ریست بودن کرونوگراف در ابتدای کار مهم است و البته که محدودیت درجه بندی تاچیمتر برای مسافت با سرعت 60 کیلومتر بر ساعت نیز ارزیابی می شود. برای خرید ساعت بهتر است شرایط تاچیمتر به طور دقیق ارزیابی شود و دقت آن مشخص شود.

کورنوگراف چیست؟

در توضیح تاچیمتر بارها صحبت از کورنوگراف شد اینطور که مشخص است سوالی در زمینه کرنوگراف در ذهن افراد در راستای خرید ساعت دیده می شود. ساعت های کرنوگراف اغلب در حساسیت های مختلفی تولید و عرضه می شود و حساسیت به کار رفته در کرنوگراف تا دهم ثانیه و حتی صدم ثانیه در نظر گرفته می شود. هرچه حساسیت و دقت کمتر باشد یعنی تکنولوژی به رفته در ساعت بیشتر است. در ساعت هایی که دارای کرنوگراف هستند اغلب سه عقربه دیده می شود و دو دکمه فشاری نیز وجود دارد. دکمه های فشاری بر روی بدنه ساعت در مدل های شروع و پایان و تنظیم مجدد هستند. در ساعت های دارای کرنوگراف از دسته کوک استفاده می شود. معمولاً بالاترین دکمه با عدد 2 ساعت هم تراز می شود. این کار برای شمارنده ها استفاده می شود و شمارش ثانیه ها بلافاصله پس از فشردن صورت می گیرد. در صورت متوقف کردن اندازه گیری و حرکت نیاز به یکبار دیگر فشردن همان دکمه خواهد بود.

دکمه ای که در پایین کرنوگراف است برای تنظیم مجدد کرنوگراف است و البته که هم تراز با نشانگر ساعت 4 است. این دکمه برای صفر کردن استفاده می شود.

یک دکمه دقیقه شمار در کرنوگراف وجود دارد و وظیفه اصلی آن اعلام مدت دقیقه ای است که از زمان دکمه استارت زده شده است. همینطور عقربه ساعت شمار در کرنوگراف که سمت چپ ترین عقربه بر روی صفحه ساعت است به شما می گوید که از زمان استارت کرنوگراف چند ساعت سپری شده است. کرنوگراف کمک می کند تا به طور دقیق ثانیه ها و دقیقه و ساعت سپری شده مشخص شود و در برخی از ساعت ها تا 12 ساعت بدون وقفه را نشان می دهد. برای خرید ساعت زنانه مدل های دارای کرنوگراف البته به میزان محدودتر از ساعت مردانه در اختیار افراد قرار می گیرد. نحوه کار تاچیمتر با کرنوگراف ست می شود.

شناسایی پارامترهای اندازه گیری رنگ و رنگ سنجی

در اندازه گیری وزن یا حجم ، فقط یک پارامتر اندازه گیری وجود دارد که می تواند مقادیر اندازه گیری شده را تحت تأثیر قرار دهد که همان واحدهای متریک یا استاندارد آمریکایی است که همراه عدد بیان می شوند. در بیان کمی درک انسان از رنگ، تعریف رنگ همواره با 3 عدد و 6 پارامتر اندازه گیری امکان پذیر است. تغییر هر پارامتر بر روی اعداد رنگ تأثیر می گذارد و اولین قدم تعیین دقیق این پارامترها است.

شکل1- یک نمونه و 5 مقدار رنگی متفاوت. رنگ واقعی نمونه کدام است؟

1. مقیاس رنگ: یکی از جنبه های گیج کننده رنگ سنجی در مقایسه با سایر علوم اندازه گیری، مقیاس های رنگی بسیاری است که در زمان های مختلف تاریخ علم رنگ ایجاد شده اند. مقیاس رنگی کامل از 3 عدد تشکیل شده است، اما 5 مقیاس رنگی مختلف برای بیان آن اعداد وجود دارد (CIE XYZ, Hunter Lab ,CIE L* a* b, CIEYxy و *CIE L* C* h) که مقادیر رنگ بسته به مقیاس مورد استفاده، متفاوت خواهند بود. غالباً از یکی از دو مقیاس رنگی نوع Hunter محاسبه اندازه موقعیت Lab ) Lab یا *CIE L* a* b) برای بیان رنگ استفاده می شود. بنابراین، اگر مطمئن نیستید از کدام مقیاس رنگ استفاده کنید، *CIE L* a* b را انتخاب کنید. آیا این اعداد با مقادیر مطلق (*L* a* b) بیان می شوند یا با اختلاف (*ΔL*،Δa*، Δb*، ΔE) نسبت به یک محصول استاندارد؟ همچنین لازم است آن معیار واحد ویژه ای را که برای تعیین کمیت صفات انتخابی سفیدی (WI) ، روشنایی (Y یا Z٪) یا زردی (YI) استفاده می شود، شناسایی کرد.
2. منابع تابش CIE : انتخاب چند منبع تابش ممکن است: A (تنگستن یا نور منزل) ، F02 (نور سفید فلورسنت یا دفتر کار) ، C (نور متوسط روز) و D65 (نور روز ظهر) رایج ترین آنها هستند. درصورتی که نمی دانید کدام را انتخاب کنید، D65 را انتخاب نمایید.
3. مشاهده کننده CIE : برای مشاهده کننده ها، گزینه های 2 درجه 1931 و10 درجه استاندارد 1964 وجود دارد. هر دو بسیار شبیه هستند، اما یکسان نیستند. درصورتی که نمی دانید کدام را انتخاب کنید، استاندارد مشاهده کننده 10 درجه 1964 را انتخاب کنید.

• هندسه ابزار: هندسه دستگاهی که برای اندازه گیری نور و رنگ استفاده می شود، موقعیت های نسبی اجزای اصلی (منبع نور ، صفحه نمونه و آشکارساز) را تعیین می کند. دو دسته کلی چیدمان وجود دارد: دستگاه های جهت دار °45/°0 یا °0/°45 ، و دستگاه های کره پخش کننده /°8. هندسه مناسب، متناسب با نوع نمونه (غیر فلزی مات ، فلزی ، نیمه شفاف یا شفاف) انتخاب می شود.
• آماده سازی نمونه: چگونه نمونه قبل از اندازه گیری آماده می شود؟ برای دستیابی به بهترین برابری در اندازه گیری بین دستگاه ها در موقعیت های گفته شده در بالا ، باید آماده سازی در همه موقعیت ها یکسان باشد.
• نمایش نمونه: در اندازه گیری، قسمتی از نمونه که اندازه گیری می شود، روش قرارگیری نمونه، تعداد متوسط قرائت ها، الگوی اندازه گیری و غیره چگونه باید باشند؟ برای دستیابی به بهترین برابری در اندازه گیری بین دستگاه ها در موقعیت های گفته شده در بالا، باید نمایش نمونه در همه موقعیت ها یکسان باشند.

شکل 2- اندازه گیری در تمام موقعیت ها یکسان است اما مقادیر متفاوتند. برای انطباق مقادیر رنگی ابتدا پارامترهای اندازه گیری رنگ را تعیین نموده و آنها را یکسان کنید.

اگر روش اندازه گیری شما بطور مشخص شامل 6 پارامتر فوق باشد ، قادر خواهید بود بین مقادیر عددی رنگ در محیط های دیگر ارتباط ایجاد کنید و آنها مقادیر اندازه گیری شده شما را تکرار می کنند.

شکل3- برای برقراری ارتباط موثر با مقادیر رنگ، ابتدا باید پارامترهای گزارش در همه موقعیت ها یکسان باشند. وقتی این کار انجام شد، اندازه گیری یکسان رنگ در همه موقعیت ها مقادیر رنگی یکسانی می دهد.

وقتی مفهوم یکسان سازی پارامترها برای برابری دستگاه ها و ارتباط موثر آنها قابل درک باشد، می توان نحوه نوشتن مشخصات را خلاصه کرد. مانند: *CIE L* a* b، هندسه °D65 /10 ° ، 45°/0 ، آماده سازی نمونه، نمایش نمونه شامل مساحت مورد مشاهده و تعداد قرائت هایی که متوسط گیری شده است. بهترین برابری بین دستگاه ها در مقادیر رنگ مطلق در همه محیط ها زمانی حاصل می شود که مدل دستگاه و روش اندازه گیری یکسان باشند. اگر برخی از پارامترها یکسان نباشند، با مطالعه استاندارد فیزیکی محصول و چشم پوشی از تفاوت رنگ قابل قبول از آن استاندارد، می توان این مسئله را رفع کرد. در مورد دستگاه های با هندسه یکسان، حتی اگر دقیقاً مقادیر رنگ مطلق یکسان نباشد، باید اختلاف مطلق از یک استاندارد فیزیکی مقادیر یکسانی را نشان دهد.

شرکت دانش‌بنیان پویش تدبیر کرانه (فیزتک) مجموعه ای نو آور و پیشرو در زمینه طراحی، تولید و توسعه تجهیزات و سیستم های پیشرفته طیف سنجی است. این مجموعه در سال ۱۳۹۲ به همت جمعی از متخصصین و فارغ التحصیلان نخبه دانشگاهی در حوزه مهندسی و دانش های بنیادی تاسیس شد. محصولات این شرکت بر اساس نظر و درخواست مشتری به صورت سفارشی برای استفاده در محیط های آزمایشگاهی، عملیاتی و خطوط تولید طراحی و ساخته می شود. فیزتک با داشتن سابقه طولانی ارتباط با مشتریان، یک مشاور مطمئن برای مشتریانی است که راه حلی مناسب با نیازهای کاربردی یا تحقیقاتی خود می خواهند.

دستگاه بازرسی رنگ چند منظوره PT-100 شرکت پویش تدبیر کرانه(فیزتک) یک دستگاه رنگ سنج قابل حمل است که طیف عبوری جسم را اندازه گیری می کند. این دستگاه برای بررسی و کنترل کیفیت رنگ مایعات و مواد شفاف و نیمه شفاف استفاده می شود. دستگاه مجهز به یک نرم افزار اختصاصی جهت اتصال به رایانه است که با توابع متنوع نیازهای گوناگون کاربران را مرتفع می سازد. دستگاه دارای کاربری آسان، سنجش سریع و نتایج دقیق است. از جمله قابلیت های دستگاه می توان به موارد زیر اشاره کرد: