الگوهای سه شمعی

نمودار شمعی یا کندل استیک

الگوهای کندل استیک؛ قسمت بیست و ششم آموزش تحلیل تکنیکال ارز دیجیتال

مهمترین الگوهای کندل استیک در تحلیل تکنیکال ارزهای دیجتال کدامند؟ به معرفی و آموزش الگوی کندل استیک ژاپنی در تحلیل تکنیکال می‌پردازیم.

نمودارهای شمعی یا کندل استیک رایج‌ترین روش ترسیم اطلاعات قیمت‌ در تحلیل تکنیکال (Technical Analysis) هستند. مبحث الگوهای کندل استیک، هنر تشخیص ترکیبات کندل‌های قیمتی و تعریف کردن این ترکیبات است. در جلسه پنجم این دوره از آموزش تحلیل تکنیکال ارزهای دیجیتال، ساختار نمودار شمعی یا همان کندل استیک را به طور کامل معرفی کرده‌ایم. در این جلسه سعی داریم الگوهای نمودارهای شمعی را معرفی کرده و نحوه استفاده از آن‌ها در تحلیل تکنیکال ارز دیجیتال آموزش دهیم.

آموزش بهترین الگوهای کندل استیک در تحلیل تکنیکال

ترکیبات مختلف بدنه (Body) و سایه (Shadow)، معانی متفاوتی داشته و به طور کلی در ذهن داشته باشید که تحلیل کندل استیک، یادگیری ترکیبات کندل‌ها و شکل بدنه و سایه آن‌هاست. برای مثال، روزهایی که اختلاف بین قیمت باز شدن و بسته شدن زیاد باشد، روزهای بلند یا روزهای طویل نامیده می‌شود. به همین ترتیب روزهایی که اختلاف بین قیمت باز شدن و قیمت بسته شدن کم باشد، روزهای کوتاه یا روزهای کوچک نام دارند. این نام‌گذاری تنها براساس طول بدنه انتخاب شده و اندازه سایه در این امر دخالتی ندارد.

همانطور که در تصویر مشاهده می‌کنید، بسته به اختلاف بین قیمت باز شدن یا Open و قیمت بسته شدن یا Close، کندل معانی مختلفی دارد. Long Days و Short Day اشاره به همین اختلاف بین قیمت باز شدن و بسته شدن دارد.

کندل بلند صعودی، نشان‌دهنده فشار بالای خرید و بدنه بلند نزولی، نشان‌دهنده فشار بالای فروش در بازار است. برعکس، بدنه کوچک، فشار خرید و فروش پایین را نشان می‌دهد.

کندل دوکی شکل یا فرفره (Spinning tops)

کندل دوکی شکل دارای بدنه کوچک و سایه‌های بالایی و پایینی بلندتر از بدنه است. صعودی یا نزولی بودن کندل دوکی اهمیتی ندارد، بلکه این کندل بیانگر بلاتکلیف بودن بازار است. به عبارت دیگر این کندل نشان می‌دهد که خریداران و فروشندگان نسبت به جهت موج بعدی، مردد هستند.

در این کندل نموداری، بدنه کوتاه نشان‌دهنده تغییرات محدود بین قیمت بازگشایی و قیمت بسته شدن است. سایه‌های بالایی و پایینی بلند در الگوهای کندل استیک، نشان‌دهنده این است که خریداران و فروشندگان برای تعیین جهت قیمت با یکدیگر در تقابل بوده‌اند ولی در آخر هیچ‌یک نتوانستند روند بازار را تعیین کنند.

کندل دوکی یا فرفره در الگوهای کندل استیک

اگر این کندل قیمتی در انتهای یک روند رخ دهد، نشانه‌ای برای اتمام احتمالی روند حاکم است. برای مثال اگر الگوهای سه شمعی کندل دوکی در یک روند صعودی دیده شود، به معنی این است که خریدار زیادی باقی نمانده و احتمال تغییر روند وجود دارد.

الگوی کندل استیک دوجی (Doji)

هرگاه قیمت باز شدن و بسته شدن باهم یکسان باشند (یا آنقدر به هم نزدیک باشند که Body کندل به صورت یک خط باشد)، شکل بوجود آمده، دوجی نام دارد. در کندل دوجی، سایه‌ها می‌توانند طول‌های متفاوتی داشته باشند. تنها مشخصه اصلی کندل دوجی این است که قیمت Open و Close یکسان باشند.

بسته به شکل سایه این کندل، کندل دوجی چهار شکل کلی دارد:

• کندل دوجی پایه بلند (Long-Legged Doji): این کندل سایه‌های بالا و پایین بلندی داشته و نشان‌دهنده بلاتکلیفی بازار است.
• کندل دوجی دراگون‌فلای یا سنجاقک (Dragonfly Doji): این کندل سایه پایینی بلندی داشته و سایه بالایی ندارد. سایه پایینی نشان‌دهنده بالا بودن فشار خرید و تمایل به صعود در بازار است.
• کندل دوجی سنگ قبر (Gravestone Doji): این کندل بر عکس سنجاقک، سایه بالایی طویلی داشته و سایه پایینی ندارد. سایه بالایی بلندتر نشان‌دهنده فشار فروش بیشتر است.
• کندل دوجی چهار قیمت (Four Price Doji): این کندل که به ندرت مشاهده می‌شود، زمانی در نمودار بوجود می‌آید که تمامی معاملات در یک قیمت خاص اتفاق بیافتد.

کندل ماروبوزو (Marubozu)

زمانی که یک کندل هیچ سایه‌ای نداشته باشد، به آن Marubozu می‌گویند. اگر کندل صعودی باشد، قیمت Close همان بالاترین قیمتی است که معامله شده و و زمانی که قیمت Close دقیقا پایین‌ترین قیمت معاملاتی باشد، آن کندل، نزولی تلقی می‌شود.

در تصویر زیر دو حالت کندل ماروبوزو را مشاهده می‌کنید:

تصویر بالا دو حالت کندل Marubozu را نشان می‌دهد. ویژگی اصلی این کندل قیمتی، نداشتن سایه بالا و پایین است.

این کندل نشان می‌دهد که کنترل بازار به طور کامل در دست خریدران و یا فروشندگان است. برای مثال ،کندل Marubozu صعودی نشان می‌دهد که خریداران کنترل کلی بازار را در اختیار داشته و بازار کاملا تمایل به روند صعودی دارد. به طور کلی دیدن این کندل در یک روند صعودی نشان‌دهنده ادامه‌دار بودن آن روند است.

کندل Marubozu نزولی یک کندل کاملا کاهشی بوده و نشان می‌دهد که کنترل بازار در اختیار فروشندگان بوده و نشانه‌ای برای ادامه‌دار بودن روند نزولی است.

تحلیل الگوهای کندل استیک

الگوهای کندل استیک می‌توانند شامل يک يا ترکيبی از چند کندل باشند. اما به طور معمول تعداد آنها از پنج کندل بيشتر نمی‌شود. بيشتر اين الگوهای نموداری برای نشان دادن نقاط بازگشتی مورد استفاده قرار می‌گيرند و فقط تعداد بسیار کمی از اين الگوها برای بررسی ادامه‌دار بودن روند به کار می‌روند که در این نوشته از معرفی آن‌ها صرف نظر می‌کنیم.

الگوی شمعی بازگشتی، ترکيبی از کندل‌هایی است که معمولا بازگشت يک روند را نشان می‌دهند. در اينجا نيز همانند الگوهای نموداری، يکی از مهمترين مسائلی که برای تشخيص صعودی يا نزولی بودن الگوی شمعی بازگشتی بايد مورد بررسی قرار بگيرد، نوع روند پيشين است. مثلا هيچ‌گاه يک الگوی بازگشتی صعودی در ادامه يک روند صعودی شکل نخواهد گرفت.

در متون تحليلی به حدود 40 الگوی شمعی بازگشتی اشاره شده است. اين الگوها از نوع ساده و متشکل از يک کندل تا الگوی پيچيده داراي 5 کندل متغير هستند.

الگوی کندل استیک ابر سیاه یا Dark Cloud Cover

اين الگوی شمعی يک الگوی بازگشتی متشکل از دو کندل است. همچنين اين الگوی نموداری، تنها اخطار نزولی شدن روند را می‌دهد. کندل اول يک کندل بلند است که روند صعودی حاکم بر بازار را نشان می‌دهد. در کندل دوم، قيمت باز شدن بالاتر از قيمت بسته شدن کندل اول بوده و در ابتدا صعودی بودن بازار را تاييد می‌کند، اما در ادامه، معاملات در قيمت‌های پايين‌تر صورت می‌گيرد به طوري‌که قيمت بسته شدن کندل دوم، از ميانه بدنه کندل اول نيز ‌پايين‌تر است. در اينجا تفکر و احساس صعودی بودن بازار زير سوال رفته و باعث خروج بسياری از معامله‌گران خواهد شد. به دليل آنکه کندل دوم يک کندل نزولی بوده، به اين الگوی شمعی، الگوی ابر سیاه گفته می‌شود. در تصویر زیر این الگو نشان داده شده‌ است.

الگوی شمعی خط نافذ یا Piercing Line

این الگو برعکس الگوی ابر سیاه است. الگوی کندل استیک خط نافذ، اخطار بازگشت روند و صعودی شدن بازار را می‌دهد و در انتهای روند نزولی شکل می‌گیرد. عکس تمام توضیحاتی که در مورد الگوی شمعی ابر سیاه گفته شد، در این الگو صادق است.

این الگو نیز دارای دو کندل است. روند جاری نزولی بوده و کندل اول یک کندل نزولی بلند است که باعث اطمینان معامله‌گران به ادامه‌دار بودن روند نزولی می‌شود. کندل بعد، در زیر قیمت بسته شدن کندل اول باز شده و سپس تمام معاملات در بالای آن انجام می‌شود و در انتها، قیمت بسته شدن کندل دوم در بالای خط میانه بدنه روز قبل شکل می‌گیرد و از نظر روانی تغییر مهمی در تفکر نزولی بودن روند ایجاد می‌کند. در تصویر زیر این الگو نشان داده شده است.

شماتیکی از الگوی خط نافذ در تحلیل الگوهای کندل استیک

الگوی کندل استیک ستاره عصرگاهی یا Evening Star

این الگوی شمعی ترکیبی از سه کندل است. برای ایجاد این الگو به سه کندل احتیاج داریم که شرایط آن‌ها را در ادامه توضیح خواهیم داد. این الگوی کندل استیک به همراه پترن ستاره صبحگاهی، دو الگوی بازگشتی با عملکرد بسیار عالی بوده و اعتبار زیادی بین تحلیل‌گران دارد.

الگوی ستاره عصرگاهی یک الگوی بازگشتی نزولی است. برای شکل گیری آن به سه کندل با شرایط زیر احتیاج داریم:

کندل اول، یک کندل بلند صعودی بوده که روند صعودی بازار را نشان می‌دهد. شمع دوم با یک شکاف قیمتی بالاتر از قیمت بسته شدن کندل اول باز می‌شود. شمع دوم بایستی یک کندل دوجی باشد و معاملات در محدوده کوچکی انجام شود و قیمت بسته شدن در نزدیکی‌های قیمت باز شدن قرار گیرد. نکته‌ای که باید به آن دقت کرد این است که بایستی قیمت باز شدن و قیمت بسته شدن کندل دوم، بالاتر از قیمت بسته شدن کندل اول باشند. به این دلیل که بدنه کندل دوم کوچک است، به این الگو ستاره گفته می‌شود. سومین و آخرین کندل این الگو با یک شکاف قیمتی در زیر بدنه کندل دوم باز شده و قیمت بسته شدن آن در زیر خط میانی بدنه کندل اول قرار گیرد.

این شرایط، ویژگی‌های یک الگوی ستاره عصرگاهی ایده‌آل است، اما در بسیاری از مراجع آمده که نیازی نیست تمام جزئبات این الگو دقیقا وجود داشته باشد. برای مثال ممکن است کندل سوم با یک شکاف قیمتی باز نشود، یا اینکه قیمت بسته شدن کندل سوم در زیر خط میانه بدنه کندل اول قرار نگیرد. در تصویر زیر این الگوی کندل استیک نشان داده شده است.

الگوی ستاره صبحگاهی یا Morning Star

این الگو نیز دقیقا مشابه الگوی ستاره عصرگاهی بوده با این تفاوت که الگوی ستاره صبحگاهی در انتهای یک روند نزولی رخ داده و باعث تغییر روند بازار به یک روند صعودی خواهد شد. در تصویر زیر شرایط این الگوی نموداری نشان داده شده است.

شماتیکی از الگوی ستاره صبحگاهی در تحلیل الگوهای کندل استیک

ستاره صبحگاهی نیز یک الگوی بازگشتی صعودی بوده و در بین الگوهای کندل استیک، از اعتبار بالایی برخوردار است. تصویر بالا یک الگوی ایده‌آل ستاره صبحگاهی بوده و همانطور که در مورد ستاره عصرگاهی گفته شد، احتیاجی نیست تمام موارد عینا اتفاق بیفتد.

*در صورت داشتن سوال، کاربران می‌توانند آن را در گروه تلگرامی اکسچینو مگ مطرح نمایند*

نمودار شمعی یا کندل استیک

در گذشته های دور ژاپنی‌ها برای معاملات برنج خود و برای آنکه بتوانند تحلیلی درست و دقیق از داد و ستد خود داشته باشند، نسخه‌ای از نمودار را به نام «برنجی» ابداع کردندکه بعدها وارد دنیا رمز ارزها و بازار های معاملاتی شد. تیم توکن باز در مقالات قبلی به توضیح مباحث جفت ارز، ترید ارز دیجیتال و تحلیل ها پرداخته است و قصد دارد در این مقاله به بررسی این نمودار بپردازد.

مفاهیم کلی :

نمودار شمعی(candlestick chart) چیست؟

نمودار شمعی یا کندل استیک، به نموداری گفته می شود که شکل و شمایل آن مانند شمع است. تریدرها از این نمودار برای درک رفتار price action بهره جویی می کنند.
در این نمودار هر شمع نشان دهنده باز شدن قیمت، بسته شدن، نقطه های پستی و بلندی قیمت در دوره ای معین به شخص تریدر خواهد بود.
رفتار قیمت یا پرایس اکشن به تریدرها در تمامی بازار ها کمک خواهد کرد که بتوانند، به فهم بهتر روند ها و چرخش های نمودار ها دست پیدا کنند.
به طور مثال: در ترید های بازار فارکس گاهاً دسته ای از شمع ها ممکن است تداعی کننده ی الگوی بخصوصی باشند. الگویی که بیانگر چرخش یا تغییر روند قیمت باشد.

البته باید بدانیم که گاهاً امکان دارد، شمع ها به صورت تکی و تنهایی الگوهایی را به وجود آورند که بتوان از آن ها برای دست یابی به نقاط ورود در معامله ها و تریدها (خرید و فروش یک دارایی یا جفت ارز در بازار فارکس) بهره جویی کرد.
باید بدانیم هر دوره ای که یک کندل استیک نشان می دهد، بسته به بازه ی زمانی (time frame) تایم فریم دارد. این بازه ها دارای تایم فریم های متفاوتی اعم از: دقیقه ای، ساعتی، 4ساعتی، روزانه، هفتگی و غیره هستند.

نمودار شمعی یا کندل استیک

تفسیر شمع‌ ها در نمودار شمعی

باید بدانیم یک نمودار شمعی معمولی، از سه نقطه ی مشخص (باز شدن، بستن، و فتیله) تشکیل شده که در کنار یکدیگر، یک شمع را به وجود می آورد. در ابتدا توجه ما، به نقاط «باز» و «بسته» شدن است. این نقاط، نشانگر این هستند که نمودار شمعی ما، در معاملات با چه قیمتی باز شده و با چه قیمتی بسته شده است. در ذیل به تفسیر هر یک از قیمت ها پرداخته و آنها را شرح می دهیم.

open price

برای شروع و ترسیم یک شمع نیازمند باز شدن قیمت یا پرایس آن هستیم. باید بدانیم اگر پرایس یا قیمت میل به بالا رفتن کند، شمع یا کندل به رنگ سبز یا آبی نشان داده خواهد شد. (البته این امر به طور پیش فرض است و تم نمودار ها قابلیت تغییر دارند.) اما اگر قیمت میل به نزول و افت کند، رنگ کندل ها به رنگ قرمز نشان داده خواهد شد.

high price

اگر در کندل ها به نوک های فتیله ها دقت کرده باشین، نوک بالایی نشانگر، بالاترین قیمت در طول دوره و بازه ی زمانی کندل است. حال اگر شمع فتیله ی بالا را دارا نباشد، دلیل آن است که در در طول دوره ی مد نظر، قیمت باز شدن یا الگوهای سه شمعی بسته شدن معاملات، برابر با high price بوده است.

low price

اگر به نوک فتیله ی پایینی کندل دقت کنید، پایین ترین قیمت در بازه زمانی کندل را می توانید رویت کنید که به آن قیمت پست می گویند. اما اگر همچین فتیله ای رویت نشود low price همان قیمت بسته شدن خواهد بود.

close price

قیمت بسته شدن یک کندل آخرین طول دوره و یا بازه زمانی مشخص شده ی کندل است. اگر close price پایین تر از قیمت باز شدن کندل باشد، کندل به رنگ قرمز در خواهد آمد و در عکس این موضوع هم، اگر قیمت بسته شدن کندل بالاتر از قیمت باز شدن باشد، در این صورت کندل به رنگ سبز یا آبی در خواهد آمد.

Wick

از دیگر اجزای مهم هر کندل، فتیله می باشد. که البته به آن shadow یا سایه هم گفته می شود. این بخش از این نظر دارای اهمیت است که نشانگر بالاترین یا پایین ترین سطح قیمت در طول دوره و بازه زمانی چه بوده است. تشخیص فتیله یا سایه ها بسیار آسان است و آنها را می توان با خط های نازک بالا یا پایین کندل شناخت و تشخیص داد.

علت مفید بودن نمودارهای شمعی آن است که به جای نشان دادن نقاط بیشترین و کمترین قیمت، روی روند بازار و مومنتوم می توان تمرکز کرد.

range

باید بدانیم که به اختلاف مابین بالاترین و پایین ترین قیمتی که کندل از خود به نمایش می گذارد، بازه گفته می شود.

بازه را می توان با کم کردن قیمتی که نوک فتیله بالا نمایش می دهد، از قیمتی که نوک فتیله پایین نشان می دهد به دست آورد.

پایینترین نقطه – بالاترین نقطه = بازه زمانی

Direction

جهت قیمت را در هر کندل می توان بر حسب رنگ آن متوجه شد. اگر قیمت بالاتر از زمان باز شدن باشد، پس قیمت افزایش پیدا کرده و کندل سبز خواهد بود عکس این موضوع نیز برقرار است.

اگر قیمت، پایین تر از زمان باز شدن باشد یعنی قیمت دچار افت و نزول شده و کندل به رنگ قرمز ترسیم می شود.( تم رنگ کندل ها قابل تغییر است و این رنگ ها به صورت پیش فرض در نظر گرفته شده است.)

نمودار شمعی یا کندل استیک

مقایسه نمودار ستونی با شمعی

باید دانست که نمودار کندل استیک یا شمعی، یک امتیاز خاص نسبت به نمودار ستونی دارد. نمودارهای ستونی، اطلاعات بصری و دیداری کمتری نسبت نمودار شمعی ارائه می کنند و عاری از الگوهای شمعی یا قیمتی می باشند. ضمن آن که تشخیص جهت قیمت توسط نمودارهای ستونی بسیار مشکل و دشوار است.

روش نمودار کندل استیک

برای تجزیه و تحلیل نمودارهاٌ، باید بدانیم الگوهای سه شمعی روش های گوناگونی وجود دارد که در این بخش به طور مختصر به آن ها اشاره می کند.

روش میله ای :

این روش، متشکل از چهار قسمت بالاترین قیمت (high price)، قیمت باز شدن (open price) ،پایین ترین قیمت (Low price) و قیمت بسته شدن یا (close price) است. در این روش، نوع نمایش اطلاعات معاملات اعم از روزانه، هفتگی، ساعتی و … به صورت میله ای نمایش داده می شود.
هر میله، نمایانگر دانسته های خرید و فروش بازه زمانی معاملات است. این گونه که خط سمت‌ راست میله، بیانگر قیمت باز شدن (open price) و خط سمت چپ نشانگر (close price) است. بیشترین قیمت معامله شده در بالای میله و کمترین قیمت آن در پایین میله قرار خواهد گرفت.

روش نمایش خطی:

این روش تنها به قیمت های بسته شدن یا پایانی در هر بازه ی زمانی معاملاتی کار دارد. بگونه ای که دیگر اطلاعات بازده های معاملاتی در این سیستم کاربردی نخواهد داشت. باید اذعان داشت که کاربرد مهم این سیستم مشخص کردن شکست سطح های مقاومتی و حمایتی است.

روش نمایش کندل استیک:

این روش اولین بار توسط کشاورزان ژاپنی ابداع و مورد استفاده قرار گرفت. به دلیل اینکه مانند شمع بود، candle نام گرفت.
این روش به طور دقیق از همان دانسته های روش میله ای بهره جویی می کند البته با یک تفاوت. در سیستم شمعی برعکس سیستم میله ای ویژگی دیگری افزوده شده که به آن body گفته می شود. بادی (body) به حد فاصل میان قیمت شروع و پایان گفته می شود که به صورت یک مستطیل در طول دوره قابل مشاهده است.

انواع کندل استیک یا نمودار شمعی

باید بدانیم کندل های بسیار زیادی وجود دارند که در 3 دسته ی مختلف صعودی، نزولی، خنثی قرار می گیرند. در ذیل هر کدام را شرح و کندل های این زیر مجموعه ها را نام می بریم.

1- الگوهای کندل صعودی

کندل های صعودی به صورت انفرادی بر روی نمودار نشانگر فشار خرید محسوب می شوند که قیمت‌ها را افزایش می دهند. یک کندل صعودی نشانگر آن است که خریداران قادرند قیمت‌ ها را تا زمان بسته شدن کندل بالا نگه دارند. تمایز این کندل های صعودی در price action است که مابین باز و بسته شدن کندل رخ می دهد.

نمودار شمعی یا کندل استیک

کندل های صعودی عبارتند از:

• خطوط تفکیک شده (Separating Lines)
• شکاف تاسوکی (Upside Tasuki Gap)
• سه گانه (Rising Three Method)
• 3 گانه داخلی (Three Inside Up)
• سه گانه خارجی (Three Outside Up)
• صعودی (Hikkake)
• 3خط حمله (Bullish Three-line Strike)
• الگوی سه سرباز سفید (Three White Soldiers)
• بچه رها شده (Bullish Abandoned Baby)
• ستاره صبحگاهی (Morning Star)
• قیچی پایینی (Tweezer bottom)
• نفوذگر خطی (Piercing Line)
• هارامی (Bullish Harami)
• پوشاننده (Bullish Engulfing)
• کیکر (Bullish Kicker)
• اسپینینگ تاپ (Spinning Top)
• دوجی سنجاقک (Dragonfly Doji)
• چکش معکوس(Role Reverse hammer)
• هامر یا چکش (Hammer)

2- الگوهای کندل نزولی

الگوهای کندل نزولی نشانگر فشار فروش تلقی می شوند. این الگوها ممکن است بازگشت قیمت طی روند افزایش (صعودی) یا ادامه یک روند کاهش (نزولی) را نمایش می دهد. الگوهای کندل نزولی تشکیل شده از چند کندل هستند.

نمودار شمعی یا کندل استیک

کندل های نزولی عبارتند از:

• مرد به دار آویخته (Hanging Man)
• ستاره دنباله‌دار (Shooting Star)
• دوجی سنگ قبر (Gravestone Doji)
• اسپینینگ تاپ نزولی (Bearish Spinning Top)
• کیکر نزولی (Bearish Kiker)
• پوشای نزولی (Bearish Engulfing)
• هارامی نزولی (Bearish Harami)
• ابر سیاه پوشاننده (Dark Cloud Cover)
• قیچی بالایی (Tweezer Top)
• بچه رها شده نزولی (Bearish Abandoned Baby)
• سه کلاغ سیاه (Three Black Crows)
• ستاره شب دوجی (Evening Doji Star)
• 3خط حمله نزولی (Bearish Three-Line Strike)
• سه خط حمله نزولی (Bearish Three-Line Strike)
• الگوی سه گانه نزولی (Falling three methods)
• دو شکاف سیاه (Two Black Gapping)
• خطوط تفکیک شده نزولی (Bearish Separating Lines)
• الگوی On Neck Line
• الگوی خط گردن In Neck Line

3- الگوهای کندل خنثی

کندل های دوجی یک سیگنال خنثی محسوب می شوند و زمانی به وجود می آید که قیمت باز و بسته شدن یک کندل نزدیک و هم سطح با یکدیگر بوده و یک بدنه کوچک داشته باشد. در زبان ژاپنی، دوجی به معنای اشتباه می باشد، بدین معنی که خریدارها و فروشنده ها در ارتباط با قیمت اشتباه کرده‌اند.

نمودار شمعی یا کندل استیک

جزئیات خبر

باید بدانیم هیچ سیستم معامله گری وجود ندارد که فقط معاملات سودده تولید کند. تصمیمات اکثر معامله گران در بازار حاصل چند فاکتور اساسی است که شامل تجربیات شخصی، احساسات و توانایی‌ فرد در تحلیل جریان گسترده‌ای از اطلاعات است. این اطلاعات شامل داده‌های تحلیل بنیادی ، تحلیل تکنیکال ، اخبار و … هستند.

تحلیل تکنیکال برای معامله گران یکی از ابزارهای ارزشمند محسوب می‌گردد و نمودارهای کندل استیک – Candlestick یا شمعی ژاپنی یکی از منحصر‌به‌فردترین و دقیق‌ترین روش‌های این نوع از تحلیل است، به گونه‌ای که می‌توان گفت درک نمودارهای کندل استیک برای هر معامله گر ضروری است.

عامل اصلی حرکات قیمتی سهام احساسات و افکار معامله گران بازار است و نمودارهای شمعی ژاپنی می‌توانند به راحتی تصویری ساده از احساسات بازار و در مجموع تمامی معامله گران را در اختیار ما قرار دهند. از دیگر مزایای این نوع از تحلیل تکنیکال ، قابلیت بالا در تفسیر حرکات قیمتی سهام است. در واقع چیزی که سبب محبوبیت این نوع از نمودارها گشته ارائه اطلاعات جامع در عین سادگی است.

علم کندل استیک تنها یک روش تحلیلی جهت تشخیص الگو نیست بلکه این علم تعامل میان خریداران و فروشندگان را به روشنی نشان می‌دهد. تمام اطلاعات مورد نیاز جهت رسم نمودارهای کندل استیک شامل ۴ قیمت باز شدن، بسته شدن، بالاترین و پایین‌ترین (open-close-high- low) است.

علم کندل استیک احتمالاً یکی از قدیمی‌ترین اشکال تحلیل تکنیکال است و قدمت آن به اوایل قرن ۱۷ میلادی برمی‌گردد. زمانی که مانهیسا هما، تاجر ثروتمند ژاپنی، این روش را جهت تحلیل معاملات برنج ابداع کرد. در برخی منابع از مانهیسا هما با عنوان پدر علم کندل استیک یاد می‌شود. جالب است بدانید که او در سال ۱۷۵۵ کتابی را با عنوان ” The Fountain of Gold: The Three Monkey Record of Money ” نوشته است که احتمالاً اولین کتاب معامله گری تاریخ است. این یعنی تقریباً پیش از آنکه کشور کنونی ایالات‌متحده آمریکا وجود داشته باشد ژاپنی‌ها در معاملات خود ازین علم بهره می‌برده‌اند. متأسفانه معادل فارسی برای کتاب وجود ندارد.

مانهیسا هما در قالب این عنوان بیان می‌کند که یک معامله گر برای دستیابی به چشمه طلا باید از سه چیز دوری کند:

• شیطان را نبین (محو تماشای روند صعودی یا نزولی در بازار نشو) چرا که تغییر روند بازار جریانی همیشگی دارد . شاید دلیل تأکید بیشتر تکنیک‌های کندل استیک بر روی الگوهای بازگشتی در مقایسه با الگوهای ادامه‌دهنده نیز همین باشد.
• به شیطان گوش نده (به اخبار گوش نده و با تکیه بر اخبار معامله نکن)
• با شیطان صحبت نکن (پس از تحلیل در مورد معاملاتی که قصد اجرایشان را داری با دیگران صحبت نکن)( استیو نیسون، ۱۹۹۴)

در دسامبر سال ۱۹۸۹ استیو نیسون آمریکایی برای اولین بار علم نمودارهای شمعی ژاپنی را تحت عنوان مقاله‌ای به جهان معرفی کرد.

بدنه کندل شمعی ژاپنی

در هر کندل، حد فاصل میان قیمت باز شدن و بسته شدن سهم را بدنه کندل می‌نامیم. ارتفاع بدنه اختلاف میان قیمت باز شدن و بسته شدن خواهد بود. به‌صورت استاندارد اگر قیمت بسته شدن از قیمت باز شدن کمتر باشد، بدنه توپر و نزولی و در صورتی‌که قیمت بسته شدن بیشتر از قیمت باز شدن سهم باشد بدنه توخالی یا صعودی خواهیم داشت.

سایه‌ کندل شمعی ژاپنی

هر کندل می‌تواند شامل خطوطی در بالا یا پایین بدنه نیز باشد که سایه یا shadow نامیده می‌شود. این خطوط نشان‌دهنده بالاترین و پایین‌ترین قیمتی است که در طول روز مورد معامله قرارگرفته‌اند. در تحلیل کندل استیک این سایه‌‌ها نشان‌دهنده هیجانات بازار است.

سایه بالایی: بالاترین قیمت

سایه پایینی پایین‌ترین قیمت

هر کندل بسته به شکل خود نام خاصی دارد و در نتیجه تحلیل و تفسیر متفاوتی نیز خواهد داشت. بلندی و کوتاهی بدنه، داشتن یا نداشتن سایه‌ها و یا بلندی و کوتاهی آن‌ها، هرکدام اطلاعات خاصی را از بازار به ما منتقل می‌کند. با استفاده از تفسیر و تحلیل کندل امروز می‌توان کندل فردای بازار را پیش‌بینی کرد.

شاید با داستان پرنده افسانه‌ای ققنوس آشنایی داشته باشید. این پرنده در انتهای عمر خود در تلی از خاشاک می‌سوزد و از خاکسترش ققنوس تازه‌ای حیات می‌یابد. در مورد کندل‌ها نیز می‌توان گفت کندل امروز از خاکستر کندل روز قبل ایجاد می‌گردد و به همین دلیل در علم کندل استیک هر کندل می‌تواند سناریوی محتمل خاصی را برای فردای بازار پیش‌بینی کند. الگوهای کندل استیک از یک یا چند کندل ( نهایتاً ۵ یا ۶ کندل) تشکیل می‌شوند.

این الگوها به دو دسته بازگشتی و ادامه‌دهنده تقسیم می‌شوند در این سری مقالات به بررسی و معرفی سایر الگوهای کندل استیک می‌پردازیم.

الگوهای بازگشتی کندل استیک

۱- الگوی تک کندلی Belt hold نزولی

این الگو در انتهای روند صعودی تشکیل می‌شود. در این الگو قیمت آغازین با گپ (شکاف) رو به بالا باز می‌شود، در ادامه شاهد هیچ سایه بالایی نیستیم قیمت از نقطه آغاز رو به پایین حرکت کرده و بدنه نسبتاً بزرگی را ایجاد می‌کند. در تحلیل علم کندل استیک اگر سایه و بدنه این الگو فاصله گپ (شکاف) را پُر نماید می‌تواند نشانگر آغاز روند نزولی باشد .

۲- الگوی تک کندلی Belt hold صعودی

این الگو در روند نزولی تشکیل می‌شود. در این الگو قیمت آغازین با گپ (شکاف) رو به پایین باز می‌شود ،در ادامه شاهد هیچ سایه پایینی نیستیم. قیمت از نقطه آغاز رو به بالا حرکت کرده و بدنه نسبتاً بزرگی را ایجاد می‌کند. اگر سایه و بدنه این الگو، فاصله گپ (شکاف) را پُر نماید می‌تواند نشانگر آغاز روند صعودی باشد.

۳- الگوی دو کندلی Matching High

این الگو در انتهای روند صعودی و از دو کندل تشکیل می‌گردد، بدین صورت که کندل روز اول یک کندل صعودی بلند است، کندل روز دوم نیز یک کندل صعودی بلند یا نیمه بلند (فول بادی، نیمه فول بادی) خواهد بود. اما قیمت بسته شدن کندل روز دوم تقریباً برابر با قیمت بسته شدن کندل روز اول است. نکته آخر این که دو کندل فاقد سایه بالایی بوده و یا سایه بالایی کوچکی خواهند داشت. در تحلیل و تفسیر علوم کندل استیک این الگو می‌تواند نشان‌دهنده تشکیل یک پیووت سقف و آغاز روند نزولی باشد.

۴- الگوی دو کندلی Matching low

این الگو در انتهای روند نزولی و از دو کندل تشکیل می‌گردد. دقیقاً برعکس الگوی قبلی کندل روز اول یک کندل نزولی بلند، کندل روز دوم نیز کندل نزولی بلند یا نیمه بلند (فول بادی یا نیمه فول بادی) و قیمت بسته شدن کندل روز دوم تقریباً برابر با قیمت بسته شدن کندل روز اول است. دو کندل فاقد سایه پایینی یا دارای سایه پایینی کوچک خواهند بود. تشکیل الگو بیانگر ایجاد پیووت کف و آغاز روند صعودی خواهد بود.

۵- الگوی دو کندلی هارامی متقاطع ( مادر و بچه متقاطع) نزولی

اساس تشکیل این الگوی مادر و بچه یک کندل با بدنه بلند و کندل دوم با بدنه کوچک‌تر است. الگوی هارامی متقاطع در مقایسه با هارامی معمولی اعتبار بیشتری دارد؛ چراکه کندل دوم در هارامی متقاطع یک کندل دوجی است. درحالی‌که در هارامی معمولی کندلی با بدنه کوچک‌تر است.

هرچه میزان شک و تردید بازار در کندل دوم بیشتر باشد احتمال برگشت بازار و اعتبار الگو نیز بیشتر می‌شود. همان‌طور که می‌دانیم کندل دوجی نشان‌دهنده تردید و دودلی بازار است. الگوی هارامی متقاطع نزولی در انتهای روند صعودی تشکیل می‌شود و می‌تواند نشان‌دهنده برگشت بازار و آغاز روند نزولی باشد.

۶- الگوی دو کندلی هارامی متقاطع (مادر و بچه متقاطع) صعودی

این الگو در انتهای روند صعودی تشکیل می‌شود. کندل اول بدنه بلند یا فول بادی و کندل دوم یک کندل دوجی خواهد بود که در دل کندل اول جای می‌گیرد. به طور کلی در الگوی هارامی بدنه کندل اول همرنگ روند پیشین بازار خواهد بود. یعنی در روند صعودی بدنه کندل اول توخالی و در روند نزولی ، توپر خواهد بود.

۷- الگوی دو کندلی MEETING LINES نزولی

به طور کلی الگوی MEETING LINES زمانی تشکیل می‌شود که کندل‌هایی با دو رنگ متفاوت و قیمت بسته شدن یکسان در کنار هم ایجاد می‌شوند. کندل اول بیانگر روند قبلی سهم و کندل دوم بیانگر احتمال تغییر روند است. در برخی از منابع این الگو به خطوط ضد حمله نیز معروف است. در نوع نزولی آن روز اول با یک کندل توخالی بلند برخورد می‌کنیم، در ابتدای روز دوم شاهد افزایش تقاضا خواهیم بود به گونه‌ای که نقطه باز شدن سهم در قیمت‌های بالاتر است اما در ادامه با افزایش عرضه قیمت بسته شدن در محدوده قیمت بسته شدن روز قبل قرار می‌گیرد.

۸- الگوی دو کندلی MEETING LINES صعودی

در این الگو با شرایطی عکس الگوی قبل مواجهیم. پس در روز اول با یک کندل توپر بلند برخورد می‌کنیم. در حالیکه روز دوم اگرچه در ابتدا با افزایش عرضه مواجه می‌شویم اما در ادامه شاهد افزایش تقاضا و در نتیجه افزایش قیمت خواهیم بود. به گونه‌ای که قیمت بسته شدن کندل روز دوم برابر با قیمت بسته شدن کندل روز اول خواهد بود. این دو الگو می‌توانند نشان‌دهنده تغییر روند قیمتی سهم باشند اما نکته مهم اینجاست که هر دو نیازمند کندل تائید می‌باشند.

۹- الگوی سه کندلی سه سرباز سفید

این الگو که در روند نزولی شکل می‌گیرد، از مجموعه‌ای از کندل‌های تو خالی بلند تشکیل‌شده است. اگر قیمت باز شدن هر کندل در میانه بدنه کندل قبلی باشد بهتر است. این حرکت صعودی پله‌ای بیانگر اتمام روند نزولی و آغاز روند صعودی خواهد بود.

۱۰- الگوی سه کندلی سه کلاغ سیاه

این الگو دقیقاً برعکس الگوی سه سرباز سفید در روند صعودی شکل می‌گیرد و از سه کندل تو پر بلند تشکیل می‌شود. اگر قیمت باز شدن هر کندل در میانه بدنه کندل قبلی باشد بهتر است. وقوع این الگو از منظر هلم کندل استیک، پیامی واضح مبنی بر تغییر روند صعودی قیمت می‌باشد. (ال-موریس،۲۰۰۶)

طی دو دهه گذشته نمودارهای کندل استیک محبوبیت زیادی را در میان سرمایه گذاران و معامله گران کسب کرده‌اند. این نوع از تحلیل جهت پیش‌بینی روند قیمتی تنها در چند روز آینده سهم مناسب است. این در حالی است که سایر روش‌های تحلیل تکنیکال می‌توانند رفتار قیمتی سهم را در هفته‌ها یا ماه‌های آتی پیش‌بینی کنند.

در حقیقت می‌توان گفت ارزش تحلیل الگوهای شمعی ژاپنی در ترکیب با سایر روش‌های تحلیلی آشکار می‌شود و نمی‌توان تنها با اکتفا به این نوع از تحلیل به معامله گری پرداخت. در استفاده از الگوهای کندل استیک توجه به این نکته ضروری است که الگوهای کندلی تنها در روندهای مشخصی از اهمیت برخوردارند؛ بنابراین پیش از بررسی آن‌ها باید روند حرکات قیمتی سهم را تعیین کنیم. پس از آن با بررسی الگوهای کندل استیک می‌توانیم رفتار معامله گران را با نزدیک شدن به نقاط حمایتی یا مقاومتی چارت تحلیل و تفسیر کرده و از این طریق رفتار آن‌ها را در روزهای آتی پیش‌بینی نماییم.

نتیجه‌گیری

در حقیقت می‌توان گفت که با استفاده از سایر روش‌های تحلیل تکنیکال می‌توان نقاط و نواحی مهم و حیاتی را بر روی چارت مشخص کرد و سپس با استفاده از علم کندل استیک نگرش و احساس بازار نسبت به این نواحی آشکار می‌شود.

می‌توان گفت علم کندل استیک برای افرادی که تنها با دید سرمایه‌گذاری بلندمدت وارد بازار سهام می‌شوند کاربرد زیادی ندارد. این نوع از تحلیل تکنیکال ابزاری جهت معامله گری و تعیین دقیق نقاط ورود یا خروج در آن می‌باشد

الگوی شمعی پوشا نزولی (Bearish engulfing)

الگوی شمعی پوشا نزولی یک الگوی بازگشتی است. این الگو در تحلیل تکنیکال، اخطار تغییر روند صعودی به نزولی را صادر می کند. هرگاه این الگو در یک نمودار تشکیل شود، معامله گر باید نسبت به احتمال کاهش قیمت حساس شود.

ویژگی های الگو پوشا نزولی

این الگو از دو کندل تشکیل شده است. در تصویر زیر، این الگو را در یک نمودار فرضی مشاهده می کنید.

فرم غیر ایده آل الگو شمعی پوشا نزولی

مقایسه فرم ایده آل و غیر ایده آل در الگو شمعی پوشا نزولی

در فرم ایده آل الگو شمعی پوشا نزولی دو گپ مشاهده می شود؛ در صورتی که در فرم های غیر ایده آل، تنها یک گپ دیده می شود.

در تصویر زیر فرم ایده آل الگو و تعداد گپ های آن و محل هر گپ را مشاهده می کند.

در تصویر زیر یکی از فرم های غیر ایده آل الگو شمعی پوشا نزولی را مشاهده می کنید.

در تصویر زیر یکی دیگر از فرم های غیر ایده آل را مشاهده می کند..

بررسی الگو پوشا نزولی در نمودار واقعی

در ریزش ارزش بیتکوین، هشدار ریزش تاریخی ارزش آن، در قالب یک الگو شمعی پوشا نزولی داده شده است. در تصویر زیر به بررسی این الگو در نمودار بیتکوین می پردازیم.

کسانی که در بازار بورس ایران فعال هستند مشاهده کرده اند که بزرگترین ریزش تاریخی بورس ایران از ابتدای فعالیت تا به امروز، بین نیمه دوم مرداد و نیمه اول شهریور 99 شکل گرفته است. در حال حاضر شاخص بورس ایران تقریباً 24 درصد ریزش کرده است، اما این افت در سهم ها و صنایع به 40 تا 50 درصد رسیده و حتی بعضی از سهم ها بالای 50 درصد نیز ریزش داشته اند. افرادی که به الگوهای شمعی ژاپنی و فرم های تشکیل شده در نمودار توجه کرده اند، می توانستند در شاخص 1950000 حساس تر شده و سهم ها و دارایی های خود را بیشتر نقد کنند.

در تصویر زیر نمونه ای از الگو شمعی پوشا نزولی را مشاهده می کنید. این الگو با رنگ قرمز مشخص شده است؛ معامله گران با مشاهده این الگو، در ناحیه مشخص شده با رنگ سبز می توانستند واکنش های لازم داشته باشند.

در الگوی زیر، کندل شماره 1 یک کندل صعودی با اندازه بدنه متوسط است بوده و کندل شماره 2، یک کندل نزولی با اندازه بدنه بزرگ است که تمام طول کندل شماره 1 را پوشانده است؛ همچنین قبل از کندل شماره 1 بیش از 3 کندل وجود دارد.

در نمودار های واقعی بازار های بین المللی، فرم ایده آل معمولاً به وجود نمی آید و الگو شمعی پوشا نزولی معمولاً در قالب فرم های غیر ایده آل مشاهده می شود؛ اما در بازار ایران، فرم ایده آل این الگو نیز به فراوانی مشاهده می شود.

الگوهای کندل استیک

نمایش تغییرات قیمت از سالیان بسیار قبل همواره مورد توجه معامله گران و تجار بوده است. انواع مختلفی برای این نمایش وجود دارد که الگوهای شمعی، میله‌ای و خطی از جمله پرطرفدارترین و شناخته‌شده‌ترین انواع آن هستند. الگوهای شمعی برای اولین بار توسط تجار برنج ژاپنی مورد استفاده قرار می‌گرفت، بدین ترتیب در طی قراردادی این تجار سعی کردند تا قیمت بازگشایی و آخرین قیمت و همچنین بالاترین و پایین‌ترین قیمت دوره معاملاتی خود را مشخص کنند.

صدها سال بعد این استیو نیسون بود که در قالب کتابی با عنوان الگوهای شمعی ژاپنی در چارت در سال 1991 برای اولین بار این الگوها را به معامله گران غربی معرفی کرد. این کتاب که در حدود 20 بخش تالیف شده است به معرفی انواع الگوهای شمعی و همچنین نام‌گذاری و معنای آنها پرداخته است و بدین ترتیب این سیستم شروع به گسترش محبوبیت خود در بین معامله گران غربی کرد.

استیو نیسون در مقدمه خود چنین بیان می‌کند: “مونهیسا هوما در بین تمام تجار برنج جزو معدود افرادی بود که می‌توانست رفتار آینده برنج را پیش‌بینی کند، هوما از بزرگترین تجار برنج به شمار می‌رفت که از این تکنیک در قرن 16 استفاده می‌کرده است.” همچنین در این کتاب اشاره‌ای به تاریخ آشفته و حاکی از جنگ ژاپن در قرون 14 تا 16 شده است و ذهنیتی که برای پیروز شدن در معامله‌گری باید بتوانید همانند یک ژنرال جنگی بیاندیشید، استراتژی معاملاتی داشته باشید و بر روانشناسی خود نیز مسلط باشید به گونه‌ای از آن فرهنگ آکنده از جنگ آن دوران سرچشمه گرفته است.

بنابراین در بسیاری از موارد اسامی که به الگوهای کندلی یا شمعی نیز داده شد حاکی از همین اسامی نظامی داشتند. برای مثال: الگوی ستاره صبحگاهی و ستاره شامگاهی در واقع حملات صبح و شام بوده‌اند، کندل سنگ قبر، کندل مرد دارآویز، کندل چکش، الگوی کندلی سه سرباز پیشرونده تنها تعدادی از مثال‌های این نوع به شمار می‌روند.

در این مقاله از فردانامه قصد داریم تا شما را به سفری پیرامون الگوهای کندلی ببریم، بنابراین با ما همراه باشید.

تعریف شمع‌ها یا کندل‌ها

کندل‌ها بر طبق قراردادی که انجام شده است به واسطه 4 قیمت تعریف می‌شوند: قیمت بازگشایی کندل، آخرین قیمت کندل، بیشترین قیمت کندل و همچنین کمترین قیمت کندل. با در دست داشتن این 4 قیمت شما می‌توانید هر کندلی بسازید. قوانین بسیار ساده‌ای بر آن حاکم است، اگر آخرین قیمت از قیمت بازگشایی بیشتر باشد کندل معمولا به رنگ سبز نشان داده می‌شود و یک کندل صعودی است (البته این رنگ صرفا یک قرارداد است و در محیط‌های مختلف به رنگ‌های مختلفی نشان داده می‌شود) و اگر برعکس این وضعیت را داشته باشیم کندل نزولی است که معمولا به رنگ قرمز نشان داده می‌شود.

همچنین اگر بالاترین یا پایین ترین قیمت خارج از بازه بین قیمت بازگشایی و آخرین قیمت باشد با خطی نازک نشان داده می‌شود که معمولا با اسامی مانند سایه و حتی فیتیله شمع خوانده می‌شوند. همچنین بخش مستطیلی شکل آن را نیز بدنه کندل می‌نامند. باید توجه داشته باشید که سایه شمع می‌تواند هم در قسمت بالا و هم در قسمت پایین شمع وجود داشته باشد.

دلیل شکل‌گیری الگوهای شمعی

با توجه به وضعیت قرارگیری این کندل‌ها در کنار هم امکان صحبت کردن پیرامون وضعیت حرکت بازار وجود دارد. در واقع تمام ابزارهای تکنیکال از جمله الگوهای شمعی را شاید بتوان دال بر ارزیابی صحت و سلامت روانی بازار دانست، بنابراین دقت کردن به الگوهای خاصی که در شرایط عدم سلامت کامل بازار شکل می‌گیرند می‌تواند در پیش‌بینی و بررسی وضعیت حرکت بازار مورد توجه قرار داد. برای مثال با شنیدن نام الگوی سیاه تاریک (Dark Cloud Cover) یا الگوی مرد دارآویز (Hanging Man) به سادگی پی خواهید برد که بازار در وضعیت مناسبی به سر نمی‌برد.

اگر بخواهیم الگوهای کندلی را تقسیم بندی کنیم می‌توان الگوهای تک کندلی و دو یا چند کندلی را تقسیم‌بندی منطقی برای این الگوها دانست. البته ذکر این نکته خالی از لطف نیست که الگوهای چند کندلی نیز در تایم فریم‌های مختلف و یا حتی با تکنیک تبدیل کندل می‌توانند به الگوهای تک کندلی تبدیل شوند.

در تحلیل این الگوهای کندلی باید به احساسات پشت یک کندل و محلی که الگوی مورد نظر ایجاد می‌شود بسیار توجه کرد. برای مثال تفاوت الگوی چکش و الگوی مرد دارآویز در این است که چکش در انتهای یک روند نزولی شکل می‌گیرد و الگوی مرد دارآویز در انتهای یک روند صعودی در حالی که شاید از جهت رنگ و شکل یکسان باشند. در ادامه به نامگذاری بخضی از الگوهای شمعی کاملا شناخته شده خواهیم پرداخت.

ردیف	نام الگو	اسم لاتین	نوع الگو	شکل الگو
1	چکش	Hammer	تک کندلی
2	چکش معکوس	Inverse Hammer	تک کندلی
3	مرد دارآویز	Hanging man	تک کندلی
4	ستاره ثاقب	Shooting Star	تک کندلی
5	دوجی سنگ قبر	Grave stone	تک کندلی
6	دوجی سنجاقک	Dragon fly	تک کندلی
7	دوجی (دارای انواع مختلفی است)	Doji	تک کندلی
8	الگوی پوشای صعودی و نزولی	Engulfish	دو کندلی
9	الگوی ابر سیاه	Dark cloud cover	دو کندلی
10	الگوی نفوذی	Piercing pattern	دو کندلی
11	ستاره صبحگاهی	Morning star	سه کندلی
12	ستاره شامگاهی	Evening star	سه کندلی
13	الگوی هارامی	Harami	دو کندلی
14	الگوی هارامی کراس	Harami Cross	دو کندلی
15	الگوی سه سرباز سفید	Three white soldiers	سه کندلی
16	الگوی سه کلاغ سیاه	Three black crowns	سه کندلی

تفسیر الگوهای کندلی

به طور کلی معمولا الگوهای کندلی را به دو نوع تقسیم می‌کنند که استیو نیسون نیز از همین رویکرد در کتاب خود بهره برده است. الگوهای کندلی برگشتی و الگوهای کندلی ادامه دهنده. اینکه توالی کندل‌ها به چه ترتیبی باشد می‌توان مشخص کننده جو حاکم در بازار یا به عبارت ساده‌تر خرسی یا گاوی بودن بازار را به دست آورد. هر کدام از این الگوهای کندلی sentiment یا احساسی را در بازار ارائه می‌دهند که می‌توان بر اساس آن وارد موقعیت‌های خرید یا فروش شد.

توجه داشته باشید که هر کدام از الگوهای ارائه شده در جدول مفهوم خاصی را در نمودار القا می‌کند که در ادامه به چند مورد از آنها اشاره می‌شود.

الگوی چکش و مرد دارآویز

الگوی چکش در انتهای یک روند نزولی ظاهر می‌شود. از نظر ظاهری بدنه خیلی کوچکی و سایه‌ای بسیار بلند دارد. رنگ بدنه در این کندل معمولا اهمیت زیادی ندارد اما اگر بدنه سبز رنگ باشد می‌تواند نمود قدرت بیشتری را داشته باشد.

بهترین حالت برای ظهور این کندل شرایطی است که بدنه در حدود و دامنه کندل‌های دیگر ظاهر شود و سایه آن پایین‌تر از روند کندل‌های قبلی باشد. عبارت ژاپنی که برای کندل چکش مورد استفاده قرار می‌گیرد تاکوری است، تاکوری ابزاری است که برای اندازه‌گیری عمق آب استفاده می‌شود. بنابراین اگر این کندل در انتهای یک روند نزولی ظاهر شود به این معنی است که احتمال به انتها رسیدن حرکت قبلی وجود دارد.

اگر بخواهیم به طور خلاصه ویژگی‌های یک کندل چکش قدرتمند را بیان کنیم:

1. رنگ بدنه اهمیت زیادی ندارد اما بدنه باید در مقابل سایه کوچک باشد.
2. سایه پایین باید به اندازه کافی بلند بوده و سایه بالایی کوچکی داشته باش یا اصلا نداشته باشد.
3. سایه پایین حداقل باید به اندازه دو برابر بدنه باشد.

تمام نکات گفته شده در بالا پیرامون کندل مرد دارآویز نیز صحت دارد فقط باید توجه داشته باشید که الگوی مرد دارآویز در انتهای روند صعودی ظاهر می‌شود و اگر رنگ بدنه کندل قرمز باشد این الگو قدرت بیشتری پیدا می‌کند.

الگوی پوشای نزولی و صعودی

الگوی پوشا یا Engulfish Pattern را می‌توان یکی از قدرتمندترین الگوهای کندلی دانست. در علم ترکیب کندل‌ها می‌دانیم که جمع کردن دو کندل مطرح شده تبدیل به همان الگوی چکش با بدنه کوچک خواهد شد. الگوی پوشا الگویی دو کندلی است که از دو کندل با رنگ مختلف تشکیل شده است. منطقه این است که کندل دوم در جهت خلاف حرکت کندل قبلی شکل می‌گیرد و تمام دامنه کندل قبلی را می‌پوشاند.

اگر به طور مشخص بخواهیم راجع به الگوی پوشای صعودی صحبت کنیم در ابتدا باید توجه کنیم که این الگو باید در انتهای روند نزولی و در جایی که پتانسیل برگشت قیمت وجود دارد یا به اصطلاح در ناحیه PRZ قرار داریم. سپس این الگوی دو کندل شامل یک کندل نزولی است که می‌تواند سایه داشته باشید یا نداشته باشد و سپس یک کندل (اگر از نوع ماروبوزو باشد ایده‌آل است) تمام دامنه حرکت کندل قبل را تحت پوشش قرار می‌دهد و کندلی صعودی است.

این الگوی کندلی از نوع الگوی برگشتی است و در بسیاری از استراتژی‌های معاملاتی به عنوان سیگنال خرید در نظر گرفته می‌شود. توجه داشته باشید همانطور که گفته شد کندل باید در روند کاملا مشخص صعودی و نزولی باید قرار گرفته باشد. حال هرچقدر اختلاف نسبت بدنه روز اول به روز دوم بیشتر باشد این الگو قدرت زیادی دارد.

در حالت الگوی پوشای نزولی یا Bearish Engulfish Pattern داستان بر عکس است و همین مسائل باید در انتهای روند صعودی ایجاد شود و رنگ کندل‌‌های اول و دوم نیز متفاوت باشد.

کلام آخر

الگوهای کندلی مبحثی بسیار محبوب در حوزه تحلیل تکنیکال و نمودار خوانی است و آشنایی با زبان کندل‌ها می‌توان راه تحلیل‌گری و معامله گری را برای شما بسیار هموار سازد. در مقالات دیگری به دیگر انواع الگوهای کندلی نیز خواهیم پرداخت. توصیه می‌کنم مقالات فردانامه در حوزه الگوهای کندلی مطالعه بکنید و اگر موضوعی بود که در این مقاله بدان اشاره نشده بود حتما آن را با ما در میان بگذارید.