صفاری در خصوص انواع افزایش سرمایه در بازار سرمایه گفت: فقط زمانی که شرکت سهام جدید برای فروش منتشر کند، این قضیه صادق است؛ مثلا، در افزایش سرمایه از محل آورده نقدی، اما در افزایش سرمایه و حق تقدم افزایش سرمایه از محل سود انباشته، سودی که متعلق به سهامداران شرکت است، تبدیل به سهام میشود. اینجا دیگر حق تقدم سهام معنی ندارد. بعد از اینکه این افزایش سرمایه شرکت در مجمع تصویب شد، یک فرم برای سهامداران ارسال میشود که به آن گواهی حق تقدم خرید سهام گفته میشود.
او بیان کرد: در روش دیگر به نام افزایش سرمایه از محل تجدید ارزیابی دارایی‌ها، شرکت دارایی‌های ثابت مشهود خود را نظیر زمین، ساختمان، ماشین آلات و تجهیزات، سرمایه گذاری‌ها را مورد تجدید ارزیابی قرار می‌دهد. با این کار ارزش دارایی‌های شرکت در ترازنامه به روز میشود. در نتیجه از آنجایی که معادله حسابداری در ترازنامه باید برقرار باقی بماند و بدهی‌های شرکت نیز تغییری نکرده، سرمایه شرکت باید افزایش پیدا کند تا این معادله برقرار بماند.
کارشناس بازار سرمایه افزود: در این روش نیز پولی به شرکت وارد نمیشود و فقط یک عملیات حسابداری در صورت‌های مالی شرکت رخ می‌دهد. در این روش نیز به همان مقدار که تعداد سهام شما افزایش پیدا میکند، قیمت آن کاهش پیدا میکند، در نتیجه تغییری در دارایی شما رخ نمی‌دهد.
او تصریح کرد: در روش دیگر، شرکت سهام خود را به مبلغی بیش از قیمت اسمی و از طریق پذیره نویسی به فروش رسانده و تفاوت حاصل از قیمت فروش و قیمت اسمی سهام را، به حساب اندوخته منتقل و یا در ازای آن سهام جدید، به سهامداران قبلی می‌دهد.
صفاری در پاسخ به این پرسش که، چگونه حق تقدم را به سهم تبدیل کنیم؟، اظهار کرد: هنگامی که فردی فرم شرکت در افزایش سرمایه را پر میکند، باید به همان نسبت برای شرکت آورده نقدی داشته باشید و باید به ازای هر گواهی مبلغی معادل ارزش اسمی سهم را پرداخت کند.
او بیان کرد: ارزش اسمی هر سهم در ایران در حال حاضر ۱۰۰ تومان است. در نتیجه به ازای هر گواهی که دارید و ۱۰۰ تومانی که پرداخت میکند ۱ عدد سهم به او تعلق میگیرد.
کارشناس بازار سرمایه افزود: در صورتی که در مهلت مقرر این ۱۰۰ تومان را پرداخت کند، بعد از اینکه افزایش سرمایه شرکت نزد سازمان بورس به ثبت می‌رسد، حق تقدم‌های او نیز به صورت اتوماتیک تبدیل به سهام عادی خواهد شد. این فرایند معمولا بین ۳ تا ۶ ماه زمان خواهد برد.
صفاری در پاسخ به این پرسش که، نحوه فروش حق تقدم به چه صورت است؟، گفت: بعد از برگزاری مجمع شرکت یک نماد حق تقدم نیز در بازار برای آن شرکت تعریف میشود تا سهامداران بتوانند از طریق آن نماد، حق‌های خود را به فروش برسانند؛ مثلا اگر شرکت ایران خودرو با نماد خودرو افزایش سرمایه بدهد، نماد حق تقدم آن "خودروح" خواهد بود.
کارشناس بازار سرمایه در پاسخ به این پرسش که، نماد حق تقدم چه مدت باز است؟، اظهار کرد: حق تقدم نماد یک شرکت فقط طی یک بازه زمانی مشخصی قابلیت خرید و فروش دارد. طبق قوانین بورس این بازه زمانی نباید کمتر از ۶۰ روز باشد. معمولا همین بازه ۲ ماهه نیز برای معاملات در نظر گرفته میشود.
او در پایان بیان کرد: طی بازه زمانی ۲ ماه افرادی که تمایلی به شرکت در افزایش سرمایه ندارند، حق خود را می‌فروشند. همچنین افرادی که در مجمع سهامدار نبوده‌اند، می‌توانند این حق تقدم‌ها را خریداری کنند. افرادی که به تازگی این حق تقدم‌ها را بخرند، باید مبلغ اسمی سهم را به حساب شرکت واریز کنند تا تبدیل به سهم عادی شود. البته خیلی از افراد نیز این حق‌ها را مانند سهام عادی خرید و فروش می‌کنند و از نوسانات آن سود می‌برند.
منبع: باشگاه خبرنگاران short_url/vdcdfn0j.yt0z96a22y.html
حق تقدم خرید سهام چیست و چه زمانی به سهامدار تعلق میگیرد؟
حق تقدم سهام به چه معنی است؟
حق تقدم خرید سهام مربوط به زمانی است که شرکت از محل آورده نقدی و مطالبات، افزایش سرمایه می دهد و در صورتیکه سهامدار در مجمع افزایش سرمایه شرکت کرده باشد حق تقدم به وی تعلق می گیرد.
آیا به سرمایه ی سهامدار با احتساب حق تقدم، افزایش پیدا می کند یا تغییری ایجاد نمی شود؟
پاسخ به این سوالات را با ذکر مثال بیان میکنیم. فرض کنید شرکتی به میزان 100 درصد افزایش سرمایه داشته باشد. در افزایش سرمایه تعداد سهام شرکت دو برابر می شود، مثلا اگر 100،000،000 برگه سهم داشته باشد به 200،000،000 برگه سهم افزایش پیدا میکند (از طرفی قیمت سهم شکسته میشود). در این حالت اگر تعداد سهام هر سهامدار ثابت بماند، میزان سرمایه ی سهامدار کم میشود، پس لازم است به طریقی مالکیت سهامدار حفظ شود.
زین رو حق تقدم برای سهم تعریف شده است، بدین صورت که به نسبت افزایش سرمایه (مثلا 100%) حق تقدم برای سهم در نظر گرفته می شود، به عبارتی میزان 100 درصد حق سهم جدید به سهامدار تعلق میگیرد. راههای مختلفی برای استفاده از حق تقدم سهم وجود دارد.
حال چرا به آن حق تقدم سهم گفته میشود؟
به این دلیل نام حق تقدم برای آن در نظر گرفته شده است که، سهامدارانی که در روز مجمع افزایش سرمایه سهامدار شرکت بوده اند، بعد از بازگشایی تعدادی حق خرید سهم به قیمت اسمی 1000 ریال به آنها تعلق میگیرد. که معادل همان درصد افزایش سرمایه است.(در ادامه راجع به اینکه چه کسانی می توانند از حق تقدم استفاده کنند توضیح خواهیم داد ) مثلا اگر قبل از افزایش سرمایه 1500 سهم از شرکت را داشته باشید بعد از افزایش سرمایه تعداد سهام عادی شما 1500 سهم و به تعداد 1500 حق تقدم سهم هم به شما اختصاص داده می شود که با پرداخت 100 تومان به ازای هر حق، میتوان جهت تبدیل حق تقدم به سهم اقدام کرد.
در واقع میتوان گفت حق تقدم یک سهم جدید است که اولویت خرید با سهامداران فعلی شرکت است که بسته به شرایط بازاری سهم، میتوان از بازی حق تقدم سود کسب کرد.
بعد از مجمع حق تقدم تا چه مدت باز است؟
بعد از برگزاری مجمع فوق العاده در خصوص افزایش سرمایه، نماد سهم باز میشود و چند روز بعد از آن نیز نماد حق تقدم باز خواهد شد. و تقریبا به مدت 60 روز غیرکاری قابل خرید و فروش است.
چگونه از حق تقدم استفاده کنیم؟
بعد از اینکه شرکت از مجمع افزایش سرمایه بیرون آمد، بلافاصله افزایش سرمایه شرکت ثبت نمیشود ولی چند روز بعد از باز شدن نماد سهم، حق تقدم آن نیز باز میشود که به مدت 2 ماه سهامدار فرصت دارد راجع به حق تقدم خود تصمیم بگیرد. از این جهت سه راه پیش روی سهامدار قرار میگیرد؛
1_فروش حق تقدم
فروش حق تقدم یا فروش گواهی حق تقدم بدین معناست که سهامدار تمایلی ندارد حق تقدم را به سهم تبدیل کند بنابراین در بازار، نماد حق تقدم سهم بعنوان یک سهم جدید در نظر گرفته میشود و سهامدار از طریق آن، حق تقدم خود را به فروش می رساند.
بعنوان مثال، فرض کنید نماد شصدف از محل آورده نقدی افزایش سرمایه داده است. بعد از برگزاری مجمع عمومی فوق العاده و بازگشایی نماد شرکت، نماد شصدفح برای شرکت تعریف میشود. که از طریق آن سهامدار میتواند سهام خود را به فروش برساند. یعنی اگر شما 1500 سهم شصدف داشته اید و شرکت 100 درصد افزایش سرمایه داده است، 1500 سهم حق تقدم با نام شصدفح به شما تعلق میگیرد که با قیمت روز بازار میتوانید بفروشید.
2_تبدیل حق تقدم به سهم
اگر سهامدار تمایل داشته باشد در افزایش سرمایه شرکت مشارکت کند و سرمایه خود را افزایش دهد، اقدام به خرید حق تقدم مینماید. روش تبدیل حق تقدم به سهم بدین صورت است که ابتدا برای هر شخصی که در تاریخ برگزاری مجمع سهامدار شرکت بوده است یک گواهی به نام گواهی حق تقدم صادر میشود.که در آن تعداد سهام حق تقدم و همچنین مبلغ قابل پرداخت به ازای تبدیل هر حق مشخص شده است ( معمولا به ازای هر حق تقدم باید 100 تومان پرداخت گردد که معادل ارزش اسمی سهم است). سهامدار افزایش سرمایه و حق تقدم باید در مدت معین (معمولا دو ماه) این مبلغ را پرداخت کرده و فرم گواهی را برای شرکت ارسال کند. همه ی این مراحل لازم است یک مدت زمان را طی کند. و پس از ثبت افزایش سرمایه شرکت، حق تقدم بصورت خودکار به سهم تبدیل خواهد شد.
3_حق تقدم استفاده نشده
در این حالت اگر سهامدار در مدت مشخص شده بعد از مجمع فوق العاده (که حدود 2 ماه است) نه گواهی حق تقدم را به فروش برساند و نه اینکه اقدام به تبدیل آن به سهم نماید ( که ممکن است دلایل مختلفی داشته باشد؛ مثلا فراموش کرده باشد و یا اینکه نداند حق تقدم به وی تعلق گرفته است)، حق تقدم اصطلاحا بصورت استفاده نشده باقی میماند.
در این صورت آیا سهادار حق تقدم را از دست داده است؟
جواب خیر است. وقتی حق تقدم بصورت استفاده نشده باقی میماند، بعد از بازگشایی حق تقدم، شرکت در روزهای مشخصی اقدام به حراج حق تقدم به قیمت روز بازار مینماید. و بعد از کسر کارمزد مبلغ را به حساب سهامدار واریز می کند.
دامنه نواسان حق تقدم چگونه است؟
دامنه ی نوسان سهام عادی در بازار بورس 5% است ( 5%- و 5%+ )، ولی این دامنه در مورد حق تقدم دو برابر دامنه ی نوسان سهم است یعنی 10% مثبت و 10% منفی، به خاطر همین مساله ریسک آن را بالا می برد که هم میتوان از حق تقدم سود کسب کرد و هم ضرر و زیان بالایی را متحمل شد چون در طول یک روز میتواند به اندازه ی 20% نوسان داشته باشد. در مثال زیر دامنه ی نوسان حق تقدم دزهراويح را مشاهده میکنید.
چه مدت طول میکشد حق تقدم به سهم تبدیل شود؟
بعد از پرداخت مبلغ اسمی و به ثبت رسیدن افزایش سرمایه شرکت در سازمان بورس و اداره ی ثبت شرکت ها، تبدیل حق تقدم به سهم و اضافه شدن خودکار آن به پرتفوی سهامدار 4 الی 6 ماه زمان می برد.
چگونه می توان از بازی حق تقدم سود کسب کرد؟
حق تقدم ویژگی هایی دارد که هم ریسک محسوب می شود و هم فرصت است. یکی از این ویژگی ها دامنه ی نوسان دو برابری آن نسبت به خود سهم است. به خاطر همین ویژگی ها مورد اقبال سهامداران با تجربه قرار گرفته است و از بازی هایی که در آن صورت می گیرد خیلی راحت کسب سود می کنند.
چه کسانی می توانند از حق تقدم سهم استفاده کنند؟
همانگونه که مطرح شد نماد حق تقدم در یک مدت محدود باز است و نمیتوان در هر زمان اقدام به خرید وفروش آن نمود. مدت زمان 60 روزه برای آن تعیین شده است. و در این مدت ( که بعد از مجمع فوق العاده ست) افرادی که در مجمع سهامدار بوده اند با پرداخت مبلغ اسمی ( 100 تومان) حق تقدم را می خرند. همچنین افرادی که سهامدار نبوده اند نیز می توانند در بازار اقدام به خرید نماد حق تقدم نمایند.
یعنی افرادی که سهامدار شرکت نبوده اند نیز می توانند اقدام به خرید حق تقدم نمایند؟
بله. همه ی افرادی که در بازار بورس فعالیت دارند می توانند مانند یک سهم جدید آن را از فروشنده بخرند. و سپس همانند سهامداران شرکت مبلغ اسمی هر سهم را به حساب شرکت واریز نمایند. تا مراحل تبدیل حق تقدم به سهم برای آنها طی شود. ولی باید توجه داشت که فقط در آن بازه ی 60 روزه می توانند این کار را انجام دهند.
مدیرعامل شرکت تجلی توسعه معادن و فلزات خبر داد؛
بزرگترین افزایش سرمایه تاریخ
بازار سرمایه
مرتضی علی اکبری، مدیرعامل شرکت تجلی توسعه معادن و فلزات در گفت و گو با صدای بورس اظهار کرد: شرکت تجلی توسعه معادن و فلزات به عنوان اولین شرکت سهامی عام پروژه محور مجوز ورود به فرابورس را گرفت.
علی اکبری گفت: ۱۵ درصد سهام شرکت تجلی حداکثر تا یک ماه دیگر در فرابورس عرضه خواهد.
وی افزود: با توجه به آنکه شرکت ما به عنوان اولین شرکت پروژه محور با شکل جدیدی در بورس حضور خواهد داشت ، نیاز به هماهنگی های بسیاری بود؛ این مهم با همکاری وزارت صمت، ایمیدرو، سازمان بورس و شرکت توسعه معادن و فلزات انجام شد و در نهایت با مجوز افزایش سرمایه این شرکت از یک میلیارد تومان به ۶ هزار و ۲۰۰ میلیارد تومانی صادر شد.
افزایش سرمایه ۶۲۰ هزار درصدی
وی افزود: مجوز افزایش سرمایه ۶۲۰ هزار درصدی شرکت تجلی توسعه معادن و فلزات از محل مطالبات و آورده نقدی با سلب بخشی از حق تقدم سهامداران فعلی است.
علی اکبری گفت: ۱۷ درصد این افزایش سرمایه متعلق به شرکت چادرملو، ۱۷ درصد متعلق به گل گهر و ۵۱ درصد متعلق به شرکت سرمایه گذاری توسعه معادن فلزات است. هر سه این سهامداران عمده وجوه خود را در طول چند روز گذشته به شکل نقد افزایش سرمایه و حق تقدم و غیر نقد به حساب شرکت واریز کردند و جزء مطالبات آنها محسوب شده است. فقط ۱۵ درصد از آن مانده است که در بورس از طریق سلب حق تقدم سهامداران عرضه خواهد شد.
وی افزود: در حقیقت شرکت معادن فلزات که ۱۰۰درصد سهام این شرکت را داشت عملا بخشی از سهام خود را از طریق سلب حق تقدم واگذار کرد و ۵۱ درصد سهام در مالکیت خود شرکت خواهد بود.
موضوع افزایش سرمایه شرکت تجلی توسعه معادن و فلزات
علی اکبری درباره موضوع این افزایش سرمایه به ۵ پروژه در دست احداث اشاره کرد و گفت: از جمله پروژه های درحال اجرای این شرکت در خصوص زنجیره فولاد از معدن تا نورد شامل گندله سازی، آهن اسفنجی و فولاد سازی است. از پروژه های آتی نیز می توان به ساخت اسکله بندر عباس و اکتشاف و استخراج از معادن جدید اشاره کرد.
عرضه اولیه شرکت تجلی توسعه معادن و فلزات
وی درباره زمان عرضه اولیه این شرکت در فرابورس گفت: ۱۵ درصد سهام شرکت تجلی توسعه معادن و فلزات حداکثر تا یک ماه دیگر در فرابورس عرضه خواهد شد. ارزش هر سهم این شرکت با قیمت ۱۰۰ تومان عرضه خواهد شد و نقدشوندگی سهام از طریق بازارگردان تعهد شده است.
وی با اشاره به مزایای عرضه اولیه این شرکت گفت: سهام این شرکت همچون شرکت های تولیدی نیست که منتظر تقسیم سود مجمع عمومی باشند، بلکه براساس درصد پیشرفت فیزیکی پروژه ها، قیمت سهام افزایش پیدا می کند.
وی افزود: تامین مالی از طریق شرکت های پروژه محور یکی از بهترین روش ها برای کشور ایران محسوب می شود که از محل دریافت وجوه دریافتی از مردم مستقیم وارد بخش تولید میشود. از آنجایی که تمرکز افزایش سرمایه و حق تقدم شرکت بر روی موضوع پروژه هاست، این پروژه ها با سرعت اجرای بالا، هزینه های کمتر و تدارکات مناسب‌تر با کیفیت تر انجام خواهد شد.
علی اکبری تصریح کرد: اگر ۲۰ شرکت همچون شرکت ما ایجاد شود، نقدینگی به جای حرکت به سمت طلا، سکه، خودرو، ارز و واسطه گری وارد حوزه تولید می شود، تورم کاهش پیدا می کند و نقدینگی در کشور کنترل می شود. بازار سرمایه نقدشوندگی بالایی دارد و هر زمان که سهامدار نقدینگی بخواهد به راحتی می تواند سهام خود را نقد کنند.
حق تقدم سهام چیست؟
به گزارش بیان ما، صفاری کارشناس بازار سرمایه در پاسخ به این پرسش که، حق تقدم سهام چیست؟، اظهار کرد: هنگامی که یک شرکت افزایش سرمایه می‌دهد، به نسبت درصد افزایش سرمایه تعداد سهام آن نیز افزایش پیدا میکند. در صورتی که یک شرکت سهام جدیدی برای فروش منتشر کند، سهامداران فعلی در خرید این سهام جدید اولویت دارند. به این اولویت در خرید سهام نسبت به سهامداران جدید، حق تقدم خرید سهام گفته میشود.
صفاری در خصوص انواع افزایش سرمایه در بازار سرمایه گفت: فقط زمانی که شرکت سهام جدید برای فروش منتشر کند، این قضیه صادق است؛ مثلا، در افزایش سرمایه از محل آورده نقدی، اما در افزایش سرمایه از محل سود انباشته، سودی که متعلق به سهامداران شرکت است، تبدیل به سهام میشود. اینجا دیگر حق تقدم سهام معنی ندارد. بعد از اینکه این افزایش سرمایه شرکت در مجمع تصویب شد، یک فرم برای سهامداران ارسال میشود که به آن گواهی حق تقدم خرید سهام گفته میشود.
او بیان کرد: در روش دیگر به نام افزایش سرمایه از محل تجدید ارزیابی دارایی‌ها، شرکت دارایی‌های ثابت مشهود خود را نظیر زمین، ساختمان، افزایش سرمایه و حق تقدم ماشین آلات و تجهیزات، سرمایه گذاری‌ها را مورد تجدید ارزیابی قرار می‌دهد. با این کار ارزش دارایی‌های شرکت در ترازنامه به روز میشود. در نتیجه از آنجایی که معادله حسابداری در ترازنامه باید برقرار باقی بماند و بدهی‌های شرکت نیز تغییری نکرده، سرمایه شرکت باید افزایش پیدا کند تا این معادله برقرار بماند.
کارشناس بازار سرمایه افزود: در این روش نیز پولی به شرکت وارد نمیشود و فقط یک عملیات حسابداری در صورت‌های مالی شرکت رخ می‌دهد. در این روش نیز به همان مقدار که تعداد سهام شما افزایش پیدا میکند، قیمت آن کاهش پیدا میکند، در نتیجه تغییری در دارایی شما رخ نمی‌دهد.
او تصریح کرد: در روش دیگر، شرکت سهام خود را به مبلغی بیش از قیمت اسمی و از طریق پذیره نویسی به فروش رسانده و تفاوت حاصل از قیمت فروش و قیمت اسمی سهام را، به حساب اندوخته منتقل و یا در ازای آن سهام جدید، به سهامداران قبلی می‌دهد.
صفاری در پاسخ به این پرسش که، چگونه حق تقدم را به سهم تبدیل کنیم؟، اظهار کرد: هنگامی که فردی فرم شرکت در افزایش سرمایه را پر میکند، باید به همان نسبت برای شرکت آورده نقدی داشته باشید و باید به ازای هر گواهی مبلغی معادل ارزش اسمی سهم را پرداخت کند.
او بیان کرد: ارزش اسمی هر سهم در ایران در حال حاضر ۱۰۰ تومان است. در نتیجه به ازای هر گواهی که دارید و ۱۰۰ تومانی که پرداخت میکند ۱ عدد سهم به او تعلق میگیرد.
کارشناس بازار سرمایه افزود: در صورتی که در مهلت مقرر این ۱۰۰ تومان را پرداخت کند، بعد از اینکه افزایش سرمایه شرکت نزد سازمان بورس به ثبت می‌رسد، حق تقدم‌های او نیز به صورت اتوماتیک تبدیل به سهام عادی خواهد شد. این فرایند معمولا بین ۳ تا ۶ ماه زمان خواهد برد.
صفاری در پاسخ به این پرسش که، نحوه فروش حق تقدم به چه صورت است؟، گفت: بعد از برگزاری مجمع شرکت یک نماد حق تقدم نیز در بازار برای آن شرکت تعریف میشود تا سهامداران بتوانند از طریق آن نماد، حق‌های خود را به فروش برسانند؛ مثلا اگر شرکت ایران خودرو با نماد خودرو افزایش سرمایه بدهد، نماد حق تقدم آن "خودروح" خواهد بود.
کارشناس بازار سرمایه در پاسخ به این پرسش که، نماد حق تقدم چه مدت باز است؟، اظهار کرد: حق تقدم نماد یک شرکت فقط طی یک بازه زمانی مشخصی قابلیت خرید و فروش دارد. طبق قوانین بورس این بازه زمانی نباید کمتر از ۶۰ روز باشد. معمولا همین بازه ۲ ماهه نیز برای معاملات در نظر گرفته میشود.
او در پایان بیان کرد: طی بازه زمانی ۲ ماه افرادی که تمایلی به شرکت در افزایش سرمایه ندارند، حق خود را می‌فروشند. همچنین افرادی که در مجمع سهامدار نبوده‌اند، می‌توانند این حق تقدم‌ها را خریداری کنند. افرادی که به تازگی این حق تقدم‌ها را بخرند، باید مبلغ اسمی سهم را به حساب شرکت واریز کنند تا تبدیل به سهم عادی شود. البته خیلی از افراد نیز این حق‌ها را مانند سهام عادی خرید و فروش می‌کنند و از نوسانات آن سود می‌برند.
منبع: باشگاه خبرنگاران short_url/vdcdfn0j.yt0z96a22y.html
افزایش سرمایه و حق تقدم
افزایش سرمایه در بورس توضیح مختصر
قبل از شروع صحبت درباره افزایش سرمایه، ابتدا بهتر است بدانیم که سرمایه چیست.
سرمایه عددی است که به عنوان آورده سهامداران، در اداره ثبت شرکت ها و به عنوان سرمایه شرکت، ثبت شده است. بعضی افراد به اشتباه فکر می کنند سرمایه شرکت همان دارای هایش است یا سرمایه و دارایی با هم برابرند. در حالی که هر دو فکر اشتباه است. علتش هم این است که مثلا اگر شرکتی در شروع فعالیت خود یک میلیارد سرمایه ثبت کند، به مرور و پس از فعالیت خود، اموالی را خرید و فروش می کند.
بنابراین ممکن است قیمت آن اموال تغییر کند یا شرکت به هر دلیلی ضرری متحمل شود و یا از خرید و فروش چیزی سود کند. همه این خرید و فروش ها و سود و زیان ها دارایی شرکت محسوب می شوند. بنابراین بعد از 10 سال، دیگر عدد دارایی های شرکت به اندازه سرمایه ای که روز اول ثبت کرده است، نیست.
پس سرمایه رقمی است که در اداره ثبت شرکت ها به ثبت رسیده و شرکت ها با طی کردن یکسری مراحل قانونی می توانند رقم سرمایه ثبت شده خود نزد اداره ثبت شرکت ها را افزایش دهند که به این فرآیند افزایش سرمایه گفته می شود. این افزایش سرمایه می تواند از طریق روش های مختلفی مانند: طرح های توسعه شرکت ها، تجدید ارزیابی در دارایی های شرکت، آورده نقدی و سود های انباشته شرکت افزایش یابد.
افزایش سرمایه چیست؟
برای این که به سادگی بتوانیم مفهوم افزایش سرمایه را توضیح دهیم، یک مثال ساده می زنیم:
شما یک تاکسی می خرید و آن را در اختیار دوستتان می گذارید تا با آن کار کند. قرار است که در سود این کار (بعد از کم کردن تمام هزینه ها) شریک شوید.
برای این که مطمئن شوید تمام سرمایه خود را از دست نمی دهید، قرار می گذارید که اگر زیان حاصل از این کار به نصف قیمت ماشین رسید، تاکسی را بفروشید و باقی مانده سرمایه خود را نجات دهید.
۵۰ میلیون تومان پول می دهید و ماشین خریده می شود. در این حالت سرمایه شما ۵۰ میلیون تومان است. پس از مدتی ممکن است یکی از حالت های زیر پیش بیاید:
- دوستتان می گوید در یک سال گذشته ۵۰ میلیون سود کرده است. او پیشنهاد می دهد به جای این که سهم خود را بردارید، ماشین قدیمی را بفروشید و یک ماشین بزرگ تر بخرید که درآمد بیشتری دارد. اگر این پیشنهاد را قبول کنید، حالا شما ۱۰۰ میلیون تومان پول نزد دوست خود دارید. (سرمایه خود را از سود افزایش می دهید)
- دوستتان می گوید که از سود این کار راضی بوده است. برای همین تصمیم گرفته که از جیب خود نیز ۵۰ میلیون تومان روی پول ماشین بگذارد که با هم ماشین بزرگ تری بخرید. شما هم اگر دوست داشته باشید می توانید پول بگذارید، در غیر این صورت (چون او، هم پول گذاشته و هم کار میکند) سهم بیشتری خواهد داشت. (سرمایه را با آورده جدید افزایش می دهید)
- متوجه می شوید که دوست شما ۲۵ میلیون زیان کرده است. طبق قرار قبلی می خواهید ماشین را بفروشید و با اندوه و ناراحتی ۲۵ میلیون باقی مانده را بردارید و بروید. اما متوجه می‌شوید که ماشین گران شده و حالا همین تاکسی را ۱۰۰ میلیون تومان می خرند. زیان شما یک چهارم قیمت ماشین است. (سرمایه شما بدون ورود پول جدید افزایش پیدا کرده است)
در تمام این حالت ها سرمایه شما تغییر می کند. افزایش سرمایه در شرکت ها هم چیزی شبیه به همین مثال است. شاید بد نباشد قبل از آنکه وارد بحث شویم، یک بار دیگر به حالت های مختلف تغییر سرمایه فکر کنید.
افزایش سرمایه یکی از روش های تامین مالی شرکتهاست. شرکت ها برای اینکه بتوانند فعالیت های خود را توسعه دهند و قدرت رقابت خود را حفظ و یا افزایش دهند اقدام به افزایش سرمایه می کنند. در برخی از مواقع نیز این کار به منظور اصلاح و بهبود ساختار مالی شرکت صورت می گیرد. این تامین منابع مالی جدید می تواند به شکل های مختلفی صورت پذیرد. هنگامی که یک شرکت در بورس اوراق بهادر بخواهد سرمایه خود را افزایش دهد باید تعدادی سهام جدید منتشر کند و به سهامداران بفروشد تا مبلغ مورد نیاز برای افزایش سرمایه را تأمین کند. تفاوت اصلی بین انواع روش های افزایش سرمایه، در محل تامین این منابع جدید است. در ادامه درباره انواع روش های آن بیشتر توضیح خواهیم داد.
افزایش سرمایه چگونه صورت می گیرد؟
معمولا روند افزایش سرمایه در شرکت ها به این شکل است که در مرحله اول هیئت مدیره شرکت پیشنهاد خود را به همراه افزایش سرمایه و حق تقدم دلایل کافی در خصوص افزایش سرمایه به سهامداران شرکت ارائه می کند. این پیشنهاد در مجمع عمومی فوق العاده شرکت مورد رای گیری سهامداران شرکت قرار می گیرد. سپس در صورت تصویب این پیشنهاد در مجمع و پس از ارائه مجوز از سوی بورس، افزایش سرمایه شرکت صورت می گیرد. قیمت سهام شرکت پس از افزایش سرمایه، دستخوش تغییر می شود. این که افزایش سرمایه شرکت از چه روشی انجام شود، اثرات متفاوتی در این تغییرات قیمت دارد.
انواع افزایش سرمایه:
اگر بخواهیم یک دسته بندی از انواع روش های افزایش سرمایه داشته باشیم، می توان 3 دسته کلی در نظر گرفت:
- از محل سود انباشته (سهام جایزه)
- از افزایش سرمایه و حق تقدم محل آورده نقدی و مطالبات حال شده سهامداران
- از محل تجدید ارزیابی دارایی های ثابت
در ادامه به توضیح هر یک از روش های افزایش سرمایه خواهیم پرداخت.
1- افزایش سرمایه از محل سود انباشته:
طبق قانون تجارت، شرکت ها موظف هستند سالیانه درصدی از سود خود را نزد خود نگهداری شوند. این سود در حسابی تحت عنوان سود انباشته در صورت های مالی شرکت ثبت می شود. در مواقعی که شرکت سود انباشته مناسبی دارد، تصمیم می گیرد که افزایش سرمایه خود را از این روش انجام بدهد و با این کار منابع جدید مورد نیاز خود را تامین کند. پس در روش سود انباشته عملا جریان نقدینگی جدید به شرکت وارد نمی شود. پس به دلیل اینکه سهامداران پولی برای سهام جدید خود پرداخت نمی کنند به سهامی که به این روش به سهامدار تعلق می گیرد، سهام جایزه هم گفته می شود. در روش سود انباشته درصد مالکیت شما در شرکت تغییری پیدا نمی کند یعنی به همان نسبت که سرمایه شرکت زیاد می شود تعداد سهام شما نیز افزایش پیدا می کند. از نظر تئوریک میزان دارایی شما نیز تغییری نمی کند، یعنی به همان نسبت که تعداد سهام شما زیاد می شود قیمت سهام کاهش پیدا می کند.
2- افزایش سرمایه از محل آورده نقدی:
در مواقعی که شرکت سود انباشته مناسبی ندارد و یا می خواهد که منابع مالی جدید به شرکت وارد کند، از محل آورده نقدی سهامداران اقدام به افزایش سرمایه می کند. به دلیل اینکه افزایش سرمایه از این روش، نیازمند تأمین منابع جدید از سوی سهامداران فعلی شرکت است، شرکت حق استفاده و حضور در آن را ابتدا به سهامداران شرکت می‌دهد. به این صورت که اوراقی تحت عنوان حق تقدم سهام در اختیار سهامداران فعلی قرار می گیرد. سهامدار در مدت زمان مجاز برای معاملات این اوراق که معمولا ۲ ماه است و به آن مهلت پذیره نویسی گفته می شود، می تواند یکی از دو کار را انجام دهد:
- پرداخت مبلغ اسمی سهام: در این روش شما به ازای هر سهم باید مبلغی را در این بازه زمانی ۲ ماهه به شرکت پرداخت نمایید. این مبلغ در ایران معمولا ۱۰۰۰ ریال (قیمت اسمی سهم) است. با این کار پس از طی شدن مراحل افزایش سرمایه، حق تقدم شما تبدیل به سهم عادی می شود.
- فروش حق تقدم: اگرشما به هر علتی تمایل نداشته باشید که از حق تقدم های خود استفاده کنید می توانید در این بازه زمانی ۲ ماهه حق تقدم های خود را به سرمایه گذاران دیگر بفروشید. این حق تقدم ها مثل سهام عادی در بورس قابل معامله هستند. مثلا نماد شرکت ایران خودرو در بورس، خودرو می باشد و نماد حق تقدم آن به صورت خودروح معامله می شود. قیمت حق تقدم به اندازه آورده شما (معمولا ۱۰۰۰ ریال) از قیمت روز سهم اصلی در بازار کمتر است.
حق تقدم چیست؟
در افزایش سرمایه از نوع آورده نقدی ترتیبی اتخاذ شده تا کسانی که تا قبل از مجمع فوق العاده سهامدار شرکت مربوطه بوده‌اند نسبت به افزایش سرمایه و حق تقدم سایرین برای شرکت در افزایش سرمایه تقدم داشته باشند، به همین دلیلی سهامی از طرف شرکت منتشر میشود که به آنها سهام حق تقدم می‌گویند.
نماد حق تقدم سهام شرکت ها همان نماد سهام عادی شرکت است که حرف “ح” به آخر آن اضافه شده است. به عنوان مثال نماد بورسی شرکت لبنیات کالبر در بورس غالبر است و نماد حق تقدم آن “غالبرح” می باشد.
3- افزایش سرمایه از محل تجدید ارزیابی دارایی ها:
در این روش از محل تجدید ارزیابی دارایی ها، شرکت دارایی های ثابت مشهود خود را نظیر زمین، ساختمان، ماشین آلات و تجهیزات، سرمایه گذاری ها و … را مورد تجدید ارزیابی قرار می دهند. با این کار ارزش دارایی های شرکت در ترازنامه به روز می شود. در نتیجه از آنجایی که معادله حسابداری در ترازنامه باید برقرار باقی بماند و بدهی های شرکت نیز تغییری نکرده، سرمایه شرکت باید افزایش پیدا کند تا این معادله برقرار بماند. در این روش نیز پولی به شرکت وارد نمی شود و فقط یک عملیات حسابداری در صورت های مالی شرکت رخ می دهد. در این روش نیز به همان مقدار که تعداد سهام شما افزایش پیدا می کند قیمت آن کاهش پیدا می کند، در نتیجه تغییری در دارایی شما رخ نمی دهد.
نحوه محاسبه افزایش سرمایه از سود انباشته، سهام حق تقدم و سهام جایزه
اگر در محاسبه درصد افزایش سرمایه و قیمت و تعداد سهام مشکل دارید این مقاله آموزشی سایت بورس فردا را مطالعه کنید، در این پست نحوه محاسبه افزایش سرمایه از سود انباشته، سهام حق تقدم و سهام جایزه را آموزش می دهیم. اگر بخواهیم افزایش سرمایه را به زبان ساده شرح دهیم، می توان گفت که افزایش سرمایه شرکت های بورسی لزوما به معنای سود کردن شما نیست، بلکه صرفا سرمایه اسمی شرکت ها در نزد مراجع ثبتی، افزایش پیدا می کند.
نحوه ی محاسبه افزایش سرمایه
افزایش سرمایه لزوما به معنای سود کردن شما نیست، بلکه صرفا سرمایه اسمی شرکت ها در نزد مراجع ثبتی، افزایش پیدا می کند. سرمایه هایی مانند آورده نقدی، معمولا پول جدیدی رو به شرکت وارد میکند، اما اینکه این موضوع خوب است یا بد، بستگی به این دارد که شرکت قرار است این پول جدید رو در چه راهی صرف کند، مثلا آیا میخواهد بدهی هایش رو پس بدهد، یا میخواهد یک خط تولید جدید راه اندازی کند؟
افزایش سرمایه هایی از قبیل اندوخته قانونی، سود نقدی و تجدید ارزیابی دارایی ها، بیشتر با هدف اصلاح ساختار مالی صورت میگیرد. در همه نوع افزایش سرمایه ها، معمولا سهام از چند هفته تا چند ماه متوقف می شوند. (بستگی به نوع افزایش سرمایه آن شرکت دارد) و سهام جایزه معمولا زمان زیادی طول میکشد تا بازگشایی و قابل معامله شوند و یا حق تقدم ها به سهام تبدیل شوند. پس باید صبر و حوصله کافی داشته باشید.
نحوه محاسبه افزایش سرمایه سهام جایزه
با یادگیری این محاسبات بسیار ساده، همیشه می توانید محاسبات افزایش سرمایه شرکت بورسی که سهام آن را خریداری نمودید را به سادگی خودتان محاسبه نماید.
یک تعریف ساده برای سادگی محاسبات: A برابر است با درصد افزاییش سرمایه تقسیم بر 100. اگر افزایش سرمایه 1200 درصد بود، A برابر است با 12.
تعداد سهام جایزه: تعداد سهام جایزه (یا حق تقدم های تعلق گرفته) در همه نوع افزایش سرمایه ها برابر است با :
A* تعداد سهام اولیه = تعداد سهام جایزه
به عنوان افزایش سرمایه و حق تقدم مثال در افزایش سرمایه شستا اگر شما قبل از مجمع 1000 سهم داشته باشید با فرض 1200 درصد افزایش سرمایه:
12 = 100 ÷ A= 1200
12000سهم =12 *1000سهم=تعداد سهام جایزه
نحوه محاسبه تعداد کل سهام بعد از افزایش سرمایه
بدیهی است که تعداد کل سهام جدید شما می شود سهام جایزه + سهام اولیه، یا به عبارت ساده تر :
(A+1)*تعداد سهام اولیه =تعداد کل سهام بعد از افزایش سرمایه
13000سهم=(12+1)*1000سهم= تعداد کل سهام
به عبارت ساده تر، وقتی افزایش سرمایه 1200 درصد است، 12 برابر سهمتان (1200 تقسیم بر 100)، به شما سهام جایزه تعلق خواهد گرفت و کل سهام شما (1+12)، برابر می شود.
محاسبه قیمت سهام بعد از افزایش سرمایه با فرض سهام جایزه
قیمت سهام بعد از بازگشایی با فرض سهام برابر است با قیمت سهام قبل از مجمع ÷ (A+1)
به عنوان ثال در افزایش سرمایه شستا با فرض 1200 درصد افزایش سرمایه (A=12)، اگر قیمت سهم قبل از مجمع 1400 تومان باشد، قیمت سهم در زمان بازگشایی برابر خواهد بود با:
قیمت سهام بعد از بازگشایی= 1400 تومان÷ (1+12) =107 تومان
(1+A)÷(تومان100*A)+ قیمت سهام قبل از مجمع (به تومان) = قیمت سهام بعد از افزایش سرمایه با فرض حق تقدم
در صورت کسر، عدد 100 تومان، مبلغی است که برای هر حق تقدم می پردازید.
100تومان- قیمت سهم بعد از افزایش سرمایه= قیمت تئوری هر حق تقدم
مثال برای درک بهتر محاسبه تعداد سهام حق تقدم:
هر سهم وبوعلی با قیمت 394 تومان، 200 درصد افزایش سرمایه از محل آورده نقدی دارد و فرض کنید شما 3000 سهم دارید:
2=200/100=A
سهم 6000=2* 3000=تعداد سهام حق تقدم
9000 = 6000+ 3000=تعداد ( سهام اصلی + حق تقدم)
و یا
9000=(2+1)*3000 ⇒ تعداد سهام * (A+1)
تومان 198= (2+1)÷ 394+(2+1)=قیمت بازگشایی سهم اصلی
(قیمت تئوری بازگشایی) 98= 100 (100تومان حق تقدم)- 198(قیمت بازگشایی) ⇒ قیمت تئوری هر حق تقدم
نحوه ی محاسبه افزایش سرمایه از سود انباشته
در افزایش سرمایه هایی از نوع تجدید ارزیابی دارایی ها، اندوخته قانونی و افزایش سرمایه سود انباشته، به شما سهام جایزه تعلق میگیرد و نیازی به پرداخت مبلغی بابت حق تقدم سهام نیست از این رو مقدارافزایش سرمایه از سود انباشته نیز از طریق فرمولی که در سهام جایزه آورده شده محاسبه می شود. در افزایش سرمایه از محل آورده نقدی، به شما حق تقدم تعلق می گیرد.
دیدگاه شما