سود غیر عملیاتی

سود عملیاتی و غیر عملیاتی چیست و چه ویژگی های دارد؟

سود عملیاتی یا سود غیرعملیاتی، کدام مهم‌تر است؟

در این مقاله قصد داریم در رابطه با سود عملیاتی و سود غیرعملیاتی صحبت کنیم که یکی از اجزای مهم صورت سود و زیان هستند. بررسی سود یا زیان عملیاتی و غیرعملیاتی، به ما کمک می کند تا درک بهتری از وضعیت بنیادی یک شرکت داشته باشیم.

در ادامه ابتدا راجع‌به سود یا زیان عملیاتی صحبت می کنیم و در ادامه، سود یا زیان غیر عملیاتی را توضیح می‌دهیم. در آخر هم این دو مورد را با هم مقایسه خواهیم کرد، پس با ما همراه باشید.

سود عملیاتی چیست؟

به سود حاصل از فعالیت‌های اصلی شرکت، سود عملیاتی یا سود قبل از بهره و مالیات (Earning Before Interest and tax -EBIT) گفته می‌شود. از آنجایی که هزینه بهره و مالیات، جزو هزینه‌های عملیاتی شرکت به‌حساب نمی‌آیند، بنابراین هنگام محاسبه سود عملیاتی از درآمد عملیاتی کسر نمی‌شوند. به زبان دیگر می‌توان گفت، سود عملیاتی، درآمد خالصِ حاصل از فعالیت‌های اصلی شرکت است.

در واقع این سود، یک شاخص بسیار دقیق برای سنجش سلامت یک کسب و کار است. زیرا همه هزینه‌های اضافی را هنگام محاسبه حذف می‌کند و تنها هزینه‌هایی را که برای ادامه فعالیت یک شرکت ضروری هستند، در نظر می‌گیرد. هزینه‌هایی مثل هزینه تنزیل و استهلاک که بر ارزش دارایی‌های شرکت (که در جریان فعالیت اصلی شرکت قرار دارند) تاثیر می‌گذارند، مثل استهلاک دستگاه‌های تولیدی، در محاسبه سود عملیاتی در نظر گرفته می‌شوند.

در واقع برای محاسبه سود عملیاتی، از مجموع درآمدهای عملیاتی شرکت (یعنی درآمدهایی که از فعالیت‌های اصلی شرکت مثل فروش و ارائه خدمات حاصل می‌شوند) تمامی هزینه‌های عملیاتی را کسر می‌کنیم.

دقت کنید که تمامی هزینه‌ها و مخارجی که برای ادامه فعالیت شرکت ضروری است (مثل هزینه استهلاک، هزینه حمل و نقل، اجاره بیمه و. )، جزو هزینه‌های عملیاتی به حساب‌می‌آیند. اما هزینه‌هایی مثل هزینه بهره و مالیات جزوه هزینه‌های عملیاتی نیستند.

در واقع این سود، هرگونه سود حاصل از فعالیت‌های جانبی شرکت را نادیده می‌گیرد. برای مثال اگر فعالیت اصلی یک شرکت تولید لاستیک باشد، درآمد‌های حاصل از سرمایه‌گذاری در پروژه‌های مختلف جزوه سود عملیاتی شرکت در نظر گرفته نمی‌شود.

این سود نشان دهنده عملکرد واقعی شرکت در یک دوره مالی است و قابلیت سوددهی عملیاتی واحد تجاری را نشان می‌دهد.

چه اقلامی، درآمد عملیاتی محسوب نمی‌شوند ؟

1. درآمدهایی که از طریق فروش دارایی‌هایی مثل املاک و مستغلات و تجهیزات تولیدی ایجاد سود غیر عملیاتی می‌شوند (به‌جز مواردی که با هدف فروش، تولید شده‌اند و به‌عنوان بخشی از تجارت اصلی شرکت به حساب می‌آیند.).
2. درآمدهای حاصل از سرمایه‌گذاری‌ها، در صورتی که شرکت در زمینه مالی و سرمایه‌گذاری فعالیت نکند، جزو درآمد عملیاتی حساب نمی‌شوند. بنابراین سود حاصل از آن نیز جزو سود عملیاتی نیست.
3. علاوه بر موارد ذکر شده، سود حاصل از پول نقد مثل چک یا حساب‌های دریافتنی در این محاسبه در نظر گرفته نمی‌شوند.

سود غیرعملیاتی چیست؟

به درآمد حاصل از فعالیت‌های جانبی شرکت، درآمد غیرعملیاتی می‌گویند. این درآمد می‌تواند مثبت یا منفی باشد. اگر مقدار این درآمد مثبت باشد به آن سود غیرعملیاتی و اگر منفی باشد به آن زیان غیرعملیاتی گفته می‌شود.

منظور از فعالیت‌های جانبی، فعالیت‌های غیراصلی شرکت است. یعنی فعالیت‌هایی که شرکت با هدف انجام دادن آن‌ها تاسیس نشده است.

سود یا زیان ناشی از سرمایه‌گذاری‌ها، سود یا زیان حاصل از نوسانات نرخ ارز، کاهش یا افزایش ارزش دارایی‌ها و. نمونه‌هایی از درآمدهای غیرعملیاتی هستند.

علاوه بر موارد ذکر شده هزینه‌هایی مثل هزینه بهره و مالیات جزوه هزینه‌های غیرعملیاتی محسوب می‌شوند.

سود عملیاتی و غیر عملیاتی چیست و چه ویژگی های دارد؟

وقتی صحبت از سود می‌شود منظور ما این است که مجموع درآمدهای یک کسب و کار از هزینه‌هایی که متحمل شده بیشتر است. برعکس این مفهوم بیانگر زیان یک کسب و کار می‌باشد. در این مقاله قصد داریم به بررسی مفهوم سود و زیان عملیاتی بپردازیم.

سود عملیاتی و غیر عملیاتی چیست و چه ویژگی های دارد؟

سود عملیاتی(Operating Profit) چیست؟

سود عملیاتی یک شرکت برابر با مجموع درآمدهای شرکت (از فعالیت‌های اصلی و عملیاتی مثل فروش)، منهای استهلاک و هزینه‌های عملیاتی مثل هزینه‌های فروش، عمومی و اداری و. طی یک دوره معین است. سود عملیاتی شامل هرگونه سود حاصل از فعالیت‌های غیراصلی شرکت و همچنین مالیات و بهره نمی‌باشد. در نرم افزار حسابداری تحت وب ،منظور از فعالیت‌های اصلی شرکت این است که مثلا یک شرکت تولید کننده پوشاک، فعالیت اصلی‌اش فروش پوشاک است پس درآمد عملیاتی آن همان فروش محصولاتش محسوب می‌شود. درواقع درآمد عملیاتی در حال تکرار است و به احتمال زیاد همراه با گسترش شرکت رشد می کند. درحالیکه درآمد حاصل از فروش یکی از زمین‌های این شرکت جزء درآمد عملیاتی آن نیست و جزء درآمدهای غیر عملیاتی شرکت محسوب می‌شود. این درآمدها در قالب اهداف اساسنامه شرکت نیستند. مانند درآمد حاصل از سود سهام، سرمایه‌گذاری‌ها و غیره. سود عملیاتی را می‌توانید به عنوان شاخص خوبی برای سلامت عملکرد شرکت یا کسب وکار در نظر بگیرید. چراکه هم میزان فروش یا درآمد عملیاتی شرکت و هم تمام هزینه‌های اصلی شرکت را در بر می‌گیرد.

گاهی اوقات سود عملیاتی راEBIT (Earnings before Interest and taxes) می‌نامند. که این در صورتی صدق می‌کند که شرکت سود غیر عملیاتی درآمدهای غیرعملیاتی نداشته باشد.

تعریف سود عملیاتی

در ضمن زمانیکه درآمدهای اصلی شرکت از هزینه‌های آن کمتر باشد به جای سود عملیاتی، شرکت دارای زیان عملیاتی می‌باشد.

سود عملیاتی میزان سوددهی عملیاتی یک واحد تجاری را تعیین می نماید. سود عملیاتی بیانگر باقیمانده‌ سود پس از محاسبه‌ همه هزینه‌های عملیاتی مربوط به واحد تجاری می باشد و علاوه بر بهای تمام‌شده‌ کالای فروش رفته، هزینه‌های عمومی، اداری و هزینه‌هایی مانند بیمه و اجاره، حمل‌ونقل و کرایه در محاسبه‌ سود عملیاتی در نظر گرفته خواهد شد و بطور کلی همه هزینه‌هایی که برای حفظ فعالیت واحد تجاری ضروری هستند، حتما باید در محاسبه‌ سود عملیاتی در نظر گرفته شوند.

سود عملیاتی، در نرم افزار حسابداری شرکتی ساده ، همانند سود ناخالص در بردارنده‌ بهره‌های پرداختی بابت درآمد ناشی از سرمایه‌گذاری‌ها، مالیات و بدهی‌ها نمی‌شود. سود عملیاتی قابلیت سوددهی عملیاتی یک واحد تجاری را مشخص می‌کند.

گفتنی است همه درآمدهایی که شرکت‌ها از طریق انجام عملیات اصلی خود کسب می‌کنند، درآمدهای عملیاتی شرکت محسوب می‌شود. همچنین همه هزینه‌هایی که در فرایند این درآمدهای عملیاتی ایجاد شوند، جزء هزینه‌های عملیاتی شرکت هستند.

جزئیاتی بیشتر از سود عملیاتی

سود عملیاتی به‌عنوان یک شاخص بسیار دقیق در مورد سودآفرینی بالقوه یک کسب‌وکار عمل می‌کند زیرا تمام فاکتورهای اضافه را از محاسبات حذف می‌کند.

در لیست بهترین نرم افزارهای حسابداری ویندوز گفته شده است که ،تمام هزینه‌هایی که برای مدیریت و اجرای شرکت یا کسب‌وکار مذکور ضروری هستند در این محاسبات لحاظ می‌شوند، به همین دلیل سود عملیاتی استهلاک مربوط به دارایی را در نظر می‌گیرد.

بنابراین، سود عملیاتی با درآمد خالص متفاوت است که به‌علت استثنائاتی که در سود عملیاتی شرکت در نظر گرفته نمی‌شوند ممکن است سال به سال تغییر کند.

به سود عملیاتی درآمد پیش از پرداخت بهره و مالیات(EBIT) نیز گفته می‌شود، که البته ممکن است گاهی شامل درآمد غیرعملیاتی نیز باشد که به‌عنوان سود عملیاتی در نظر گرفته نمی‌شود

. اگر شرکتی درآمد غیرعملیاتی نداشته باشد، آنگاه سود عملیاتی آن برابر با درآمد پیش از بهره و مالیات است.

با توجه به فرمول درآمد ناخالص (درآمد منهای هزینه‌ کالاهای فروخته‌شده)، فرمول استفاده‌شده برای محاسبه سود عملیاتی معمولا به این شکل ساده‌سازی می‌شود:

سود عملیاتی = استهلاک – هزینه‌های عملیاتی – سود ناخالص

سود غیر عملیاتی چیست؟

سودی که شرکت یا واحد تجاری از طریق فعالیت‌های اصلی خود کسب نمی‌کند ، سود غیر عملیاتی است. این سود در بین سرمایه گذاران بورسی از اهمیت کمتری برخوردار است؛ زیرا این سود ممکن است به‌صورت دائم برای شرکت حاصل نشود و در بازه‌ای از زمان کسب این سود دیگر غیرقابل تکرار شود. برای روشن شدن بهتر موضوع می‌توانیم مثالی بیان کنیم:

شرکتی که لوازم صوتی و تصویری تولید می‌کند دارای کارخانه‌ای با فضای ١٠٠.٠٠٠ مترمربع است اما ساختمان اصلی کارخانه فقط ١٠,٠٠٠ مترمربع از این فضا را اشغال می‌کند. مدیران به دلیل بلااستفاده بودن ٩٠,٠٠٠ مترمربع از زمین شرکت خود، تصمیم به قطعه‌قطعه کردن و فروش زمین‌ها می‌کنند. سودی که از طریق فروش هر قطعه از این قطعه زمین‌ها به دست می‌آید، سود غیر عملیاتی نامیده می‌شود، چون باگذشت زمان تمام این قطعات به فروش می‌رسند و احتمال تکرار فروش زمین رفته‌رفته به صفر می‌رسد پس این سود همیشگی نیست. شامل تمام اموال غیرمنقول و سرمایه‌گذاری های شرکت در بانک و … است، پس سودی که شرکت ماهیانه از طریق سرمایه‌گذاری در بانک به دست می‌آورد هم سود غیر عملیاتی است ، اگر شرکت اقدام به بازپس‌گیری پول خود از بانک کند این سود قطع می‌شود بنابراین بازهم نتیجه‌گیری این است که این سود همیشگی نیست.

نحوه‌ی محاسبه‌ی سود غیر عملیاتی :

اگر شرکت تولیدکننده‌ی لوازم صوتی تصویری یک اتوبوس به ارزش ٨٠٠ میلیون تومان را در سال ٩٧ برای سرویس کارکنان خود خریداری کرده باشد؛ اما در سال ٩٩ به دلیل تعدیل نیرو دیگر نیازی به اتوبوس نداشته باشد و آن را باقیمت ١ میلیارد و ٨٠٠ میلیون به فروش برساند، این ١ میلیارد حاصله سود غیر عملیاتی شرکت به‌حساب می‌آید.

نتیجه‌گیری:

برای سرمایه‌گذاری در سهام شرکت‌ها قبل از هر چیز بهتر است که به‌ صورت های مالی آن شرکت‌ها در سایت کدال توجه داشته باشیم و مشاهده کنیم که بیشتر سود به‌دست‌آمده‌ی شرکت مربوط به سود عملیاتی آن است، این امر در قیمت نرم افزار حسابداری آنلاین تاثیر زیادی دارد،همچنین نشان‌دهنده‌ی این است که شرکت‌هایی که در زمینه‌ی تولید و فروش موفقیت بیشتری دارند به همان اندازه هم سود عملیاتی بیشتری خواهند داشت.

سود عملیاتی و غیر عملیاتی در حسابداری

سود عملیاتی و سود غیرعملیاتی مفاهیمی هستند که سهامداران برای تصمیم‌گیری درست در حوزه سرمایه‌گذاری بایستی پیرامون آنها به‌طور دقیق اطلاعاتی داشته باشند. سود عملیاتی به‌عنوان یک شاخص بسیار دقیق در مورد سودآفرینی بالقوه یک کسب‌وکار عمل می‌کند چراکه تمام فاکتورهای اضافه را از محاسبات حذف خواهد کرد. سود غیرعملیاتی برخلاف سود عملیاتی ناشی از فعالیت‌های غیرمرتبط با موضوع اصلی شرکت می باشد. در این مقاله به هر دو خواهیم پرداخت و به سوالات کاربردی در این زمینه پاسخ‌های روشنی خواهیم داد. با ما تا انتهای این مقاله همراه باشید.

فهرست مطالب

سود عملیاتی چیست ؟

سود عملیاتی نشان‌دهنده‌ باقیمانده‌ سود پس از محاسبه‌ تمام هزینه‌های عملیاتی مربوط به واحد تجاری می باشد. علاوه بر بهای تمام‌شده‌ کالای فروش رفته، هزینه‌های اداری، عمومی و هزینه‌هایی نظیر اجاره و بیمه، حمل‌ونقل و کرایه در محاسبه‌ سود عملیاتی در نظر گرفته می‌شوند. در حقیقت تمامی هزینه‌هایی که برای حفظ فعالیت واحد تجاری ضروری هستند، باید در محاسبه‌ این شاخص در نظر گرفته شوند.

سود عملیاتی مثل سود ناخالص در بردارنده‌ بهره‌های پرداختی بابت درآمد ناشی از سرمایه‌گذاری‌ها، مالیات و بدهی‌ها نخواهد شد. این شاخص قابلیت سوددهی عملیاتی یک واحد تجاری را مشخص می‌نماید. خوب است به این نکته توجه داشته باشید همه درآمدهایی که شرکت‌ها از طریق انجام عملیات اصلی خود کسب می‌کنند، درآمدهای عملیاتی شرکت به حساب خواهد آمد. در نظر داشته باشید همه هزینه‌هایی که در فرایند این درآمدهای عملیاتی به وجود می آیند، جزء هزینه‌های عملیاتی شرکت خواهند بود.

بعنوان مثال، درآمد بدست آمده از محل فروش اتومبیل برای یک کارخانه اتومبیل سازی، یک درآمد عملیاتی محسوب می شود اما درآمد حاصل از فروش یک ساختمان متعلق به همان کارخانه، درآمد عملیاتی به حساب نمی آید.

در نظر داشته باشید که سود عملیاتی به‌عنوان یک شاخص بسیار دقیق در مورد سودآفرینی بالقوه یک کسب‌وکار عمل خواهد کرد زیرا تمام فاکتورهای اضافه را از محاسبات حذف می‌نماید. تمام هزینه‌هایی که برای مدیریت و اجرای شرکت یا کسب‌وکار مذکور ضروری محسوب می شوند در این محاسبات لحاظ خواهند شد، به همین دلیل سود عملیاتی استهلاک مربوط به دارایی را در نظر می‌گیرد. بنابراین، سود عملیاتی با درآمد خالص تفاوت دارد و به‌علت استثنائاتی که در سود عملیاتی شرکت در نظر گرفته نمی‌شوند ممکن است سال به سال تغییر نماید. اگر شرکتی درآمد غیرعملیاتی نداشته باشد، آنگاه سود عملیاتی آن برابر با درآمد پیش از بهره و مالیات است.

فرمول محاسبه سود عملیاتی

برای بدست آوردن این شاخص میتوان از فرمول زیر استفاده کرد :

استهلاک – هزینه‌های عملیاتی – بهای تمام شده کالای فروش رفته – درآمد عملیاتی(فروش) = سود عملیاتی

اگر بخواهیم به شکل خلاصه تری هم فرمول بالا را ارائه کنیم میتوان به شکل زیر این فرمول را بیان کرد :

استهلاک – هزینه‌های عملیاتی – سود ناخالص = سود عملیاتی

درآمد عملیاتی چیست؟

درآمد عملیاتی شامل کلیه درآمدهای حاصل از فعالیت های اصلی کسب و کار می‌شود. به عنوان مثال یک شرکت ساختمانی را تصور کنید که مالک چندین قطعه ماشین آلات سنگین می باشد. اگر یک سال شرکت ساختمانی، دو خانه ساخته و سه قطعه ماشین آلاتی که در عملیات خود استفاده کرده را با سود بفروشد، تنها درآمد حاصل از دو خانه ساخته شده سودعملیاتی حساب خواهد شد.

کدام موارد در محاسبه سود عملیاتی حذف می شوند ؟

درآمد حاصل از فروش دارایی‌ها، خارج از مواردی که به‌طور خاص در راستای اهداف اصلی کسب‌وکار فروخته می‌شوند، در سود عملیاتی لحاظ نمی‌شوند. علاوه بر این، سودی که از طریق مکانیسم‌هایی مانند حساب‌های جاری یا بازار پول حاصل می شود نیز در سود عملیاتی لحاظ نمی‌گردد.

با اینکه حذف هزینه‌های تولید از کل درآمد عملیاتی، درکنار هر هزینه‌ای مرتبط با استهلاک، به هنگام تعیین سود عملیاتی مجاز به شمار می رود، این محاسبات تعهدات و بدهی‌هایی که باید پرداخت شوند را در نظر نمی‌گیرند. حتی اگر این تعهدات و بدهی‌ها به‌طور مستقیم به توان شرکت جهت حفظ عملیات عادی کسب‌وکار مرتبط باشند.

همانطور که اشاره شد درآمد عملیاتی شامل درآمد سرمایه‌گذاری حاصل از سهام جزئی در یک شرکت دیگر نمی‌شود، حتی اگر درآمد سرمایه‌گذاری مذکور به‌طور مستقیم به عملیات اصلی کسب‌وکار شرکت ثانویه مربوط باشد. علاوه بر این، فروش دارایی‌هایی مانند املاک و مستغلات و تجهیزات تولیدی نیز در نظر گرفته نمی‌شود، زیرا این فروش‌ها درواقع بخشی از عملیات اصلی شرکت نیستند.

استفاده از سود عملیاتی چه مزایا و معایبی دارد؟

این امکان وجود دارد که شرکتها سود عملیاتی خود را به‌جای سود خالص ارائه نمایند؛ درحالیکه، سود خالص یک شرکت کسر سود و مالیات را نیز در نظر گرفته است. در مواردی که شرکت بدهی بسیار بالایی داشته باشد، سود عملیاتی سود غیر عملیاتی وضعیت مالی شرکت را مثبت‌تر از سود خالص آن نشان می‌دهد. سود عملیاتی مثبت ممکن است بیانگر سود بالقوه کلی شرکت باشد، اما در واقع سودآوری را تضمین نخواهد کرد. شرکتی که بدهی فراوانی داشته باشد ممکن است سود عملیاتی مثبتی نشان دهد، درحالیکه به‌طور همزمان دچار زیان خالص نیز هست. علاوه بر این، هزینه‌های لحاظ‌ نشده ممکن است بزرگ باشند، تا حدی که سود عملیاتی شرکتی که سود خالص منفی دارد را مثبت گزارش کنند.

حاشیه سود عملیاتی چیست ؟

حاشیه سود عملیاتی، این نسبت از تقسیم سود عملیاتی به فروش حاصل می‌گردد. اقلام غیر عملیاتی همچون درآمد و هزینه بهره، سود و زیان واگذاری دارایی‌ها در محاسبه سود عملیاتی منظور نمی‌گردد. این نسبت معیار قوی‌تری برای ارزیابی سودآوری و فروش است.

شاید این مقاله نیز برای شما مفید باشد. تبلیغات سابلیمینال سود غیر عملیاتی چیست؟ چطور از آن در بازاریابی کسب و کار خود استفاده کنیم؟

با در نظر گرفتن سود شرکت پیش از کسر مالیات، حاشیه سود عملیاتی، منعکس‌کننده موفقیت مدیریت شرکت در ایجاد سود از عملیات جاری شرکت محسوب می‌شود. این نسبت نشان‌دهنده این حقیقت است که به ازای هر واحد پولی، از فروش، چه میزان سود عملیاتی (سود پس از کسر هزینه‌های عملیاتی) عاید شرکت گردیده است. نسبت‌های بالای حاشیه سود عملیاتی نشان‌دهنده توفیق مدیریت در کنترل هزینه‌های شرکت یا پیشی گرفتن رشد فروش شرکت به رشد هزینه‌های آن است.

حاشیه سود عملیاتی در عین حال امکان مقایسه سوددهی شرکت‌هایی که معمولاً هزینه‌های عملیاتی و بهای تمام شده کالای فروش رفته را افشا نمی‌کند، برای سهامداران فراهم کند. این نسبت معمولاً قابل اتکاءتر به‌شمار می‌آید. زیرا کمتر مورد دستکاری توسط حقه‌های حسابداری قرار می‌گیرد. به‌طور طبیعی به علت اینکه این نسبت شامل تمام هزینه‌ها از جمله هزینه‌های فروش و هزینه‌های عملیاتی است، مقدار آن از حاشیه سود ناویژه کمتر می شود.

آیا درآمد حاصل از عملیات همان درآمد عملیاتی است؟

درآمد حاصل از عملکرد و درآمد عملیاتی یکسان است، اگرچه استفاده از آن ها ممکن است تفاوتهایی داشته باشد. درآمد حاصل از عملیات بیان کلی توصیف درآمدی است که شرکت از فعالیت های اصلی کسب و کار بدست خواهد آورد منهای هزینه های تولید شده برای درآمد. در واقع، درآمد عملیاتی معمولاً برای نشان دادن این سطح سود در صورت سود و زیان رسمی یک شرکت استفاده می‌گردد.

سود غیر عملیاتی چیست و چگونه محاسبه می شود ؟

سود غیر عملیاتی حاصل فعالیت‌هایی خواهد بود که مربوط به فعالیت‌های اصلی شرکت نیستند. مانند سودی که از فروش دارایی‌های غیرمنقول بدست می آید. سود حاصل از سرمایه‌گذاری‌ها و سهام، سود حاصل از اوراق مشارکت یا سپرده بانکی هم جزو سود غیر عملیاتی می‌باشد و ممکن است بخشی یا کلی از آن به صورت مستمر بدست نیاید و تنها در یک زمان محقق گردد؛ بنابراین سود غیرعملیاتی برخلاف سود عملیاتی ناشی از فعالیت‌های غیرمرتبط با موضوع اصلی شرکت خواهد بود.

برای محاسبه سود غیر عملیاتی و غیر مستمر که ناشی از فروش دارایی‌های غیرمنقول هم هست باید درآمد حاصل از فروش دارایی ذکر شده را از بهای تمام شده تاریخی آن کم کرده تا سود غیرعملیاتی آن محاسبه گردد.

بعنوان مثال فرض کنید شرکتی محصولات متنوع دارد و آنها را به فروش می رساند و که سود حاصل از فروش آن محصولات طبیعتا سود عملیاتی محسوب خواهد شد. اما اگر این شرکت در بازار سرمایه هم سرمایه گذاری کرده باشد و از اآن طریق هم سودی محقق سازد، سود غیر عملیاتی خواهد بود.

فرمول محاسبه سود غیر عملیاتی

برای محاسبه سود غیرعملیاتی دارایی‌ها کافی است بهای تمام‌شده آن‌ها را از درآمد حاصل از فروششان کسر کنیم تا سود غیرعملیاتی به راحتی محاسبه گردد. بعنوان مثال فرض کنید چنانچه یک شرکت تولیدی در سال 1401 یک زمین به ارزش 20 میلیارد تومان خریداری کرده باشد و در سال 1402 آن را با قیمت 25 میلیارد تومان بفروش برساند. این 5 میلیارد سود غیرعملیاتی محسوب می‌گردد.

روشهای تهیه سود و زیان عملیاتی و غیر عملیاتی چگونه است ؟

برای بدست آوردن سود و زیان عملیاتی و غیر عملیاتی دو روش وجود دارد.

• تک مرحله ای: در این روش ابتدا کلیه درآمدها یکجا آورده میشود و کلیه هزینه‌ها را نیز از آن کم می‌کنیم که حاصل همان سود قبل از بهره و مالیات(EBIT) است که با کسر مالیات و بهره به سود یا زیان بعد از کسر مالیات یا همان سود یا زیان خالص خواهیم رسید.
• دو مرحله‌ای: در این روش ابتدا درآمدهای عملیاتی آورده شده در ادامه هزینه‌های عملیاتی از آن کسر می‌شود که به سود یا زیان عملیاتی می‌رسیم در مرحله بعد هزینه‌های غیرعملیاتی از درآمدهای غیر عملیاتی کسر می‌شود. درنهایت به سود و زیان قبل از کسر مالیات می‌رسیم که با کسر مالیات و بهره سود و زیان ویژه(خالص) خواهیم رسید. که جزء مهم‌ترین بخش‌های صورت حساب سود و زیان محسوب می‌شود چراکه نتیجه فعالیت یک واحد تجاری را نشان می‌دهد که آیا واحد تجاری در طول دوره مالی فعالیتش سودآور بوده‌ است یا خیر.

حالا دیگر تفاوت سود عملیاتی و سود غیر عملیاتی را میدانید

در این مقاله به وضوح توضیح دادیم که سود عملیاتی حاصل کسر هزینه‌های عملیاتی از درآمدهای عملیاتی است. درحالیکه برای سود غیر عملیاتی این چنین نیست و سود غیر عملیاتی سودی است که شرکت از فعالیت‌های اصلی خود کسب نکرده و حاصل فعالیت‌های غیرعملیاتی شرکت است. درواقع سود عملیاتی همیشگی و مستمر است اما سود غیرعملیاتی همیشگی و مستمر نخواهد بود

در این مقاله درباره نحوه و فرمول محاسبه سود عملیاتی و غیر عملیاتی صحبت کردیم و اشاره شد که هر کدام از آنها طی چه مراحلی حساب می شوند. در این مطلب تلاش کردیم درباره اکثر اصطلاحات مرتبط با سود عملیاتی با شما صحبت کنیم. گروه نرم افزار حسابداری محک بهترین ها را برای شما آرزومند است.

سود عملیاتی و غیر عملیاتی

میخواهم با شما در ارتباط با سود عملیاتی و غیرعملیاتی صحبت کنم. موردی که شاید بارها در سرفصل صورت های مالی دیده باشید ولی خب تفاوت آن و اینکه چه نکاتی رو در ارتباط با آن باید در نظر بگیرید رو ندونید و اینکه یک مقدار امروز مفصل درمورد این موضوع با همدیگر صحبت کنیم.

خیلی مهم هست که ما بدونیم در صورت های مالی باید سودهای عملیاتی را لحاظ کنیم یا سودهای غیر عملیاتی را و چه تفاوت هایی دارند و چه نکات متفاوتی نسبت بهم دارند.

اول از تعریفش شروع کنیم؛

سود عملیاتی، سودیست که حاصل عملیات شرکت است. درواقع اگر یک شرکت خودروسازی را مورد بررسی قرار میدهیم، عملیات آن شرکت میشود تولید خودرو، یک شرکت فولادی میشود تولید ورق ها یا پروفیل های فولادی. یک شرکت پتروشیمی، محصولات پتروشیمی و همین ترتیب این موضوع میتواند بسط پیدا کند.

مجموعه سودی که حاصل میشود از فعالیت های آن شرکت، فعالیت های مرتبط با حوزه فعالیت آن شرکت رو اصطلاحا سود عملیاتی میگوییم. درواقع درآمدهای حاصله منهای هزینه های استفاده شده برای تولید. به عنوان مثال هزینه های خط تولید، هزینه های اجاره، هزینه های حمل و نقل، همه این هزینه هایی که مربوط به تولید هست را باید در نظر بگیریم، از طرف دیگر فروش محصولات را هم باید به عنوان درآمد اخذ کنیم و با کسر این دو به سود حاصل از عملیات مرتبط با شرکت برسیم.

سود غیر عملیاتی چیست؟ سود غیر عملیاتی مربوط به عایدی شرکت غیر از عملیات آن شرکت است. یعنی اگر یک شرکتی یک سری سرمایه گذاری دارد مثلا ملکی رو خریداری کرده، در سپرده بانکی پولی رو دارد، یا اوراق مشارکتی خریداری کرده یا هر شکل دیگه ای از سرمایه گذاری و سودی که از این مسیر و از این منشا حاصل میشود رو اصطلاحا سود غیر عملیاتی میگوییم.

یعنی ده سال پیش مثلا یک ساختمانی رو یا یک دفتری را خریداری کرده شرکت به قیمت صد میلیون تومن. امروز همان ارزشش دو میلیارد تومن شده. این درواقع سود غیر عملیاتی نامیده میشود، ارتباطی به فعالیت های آن شرکت ندارد یعنی تفاوتی نمیکند که شرکت محصولش پتروشیمی باشد، خودروسازی باشد یا هر حوزه دیگه ای باشد. این سود غیر از عملیات شرکت حاصل شود.

حالا کدوم برای ما مثبت هست و از کدوم باید بیشتر استفاده کنیم؟ نکته حائز اهمیت برای ما سود عملیاتی هست. چرا؟ به خاطر اینکه سود عملیاتی رسالت آن شرکت را نشان میدهد.

فراموش نکنیم، ما وقتی داریم روی یک سهام سرمایه گذاری می کنیم، یعنی در واقع در پس ذهنمون اعتقادمان این است که این شرکت در آینده سوددهی دارد، این سوددهی از محل فعالیت های شرکت است. یعنی اگه یک شرکت خودروسازی احساس میکنیم که خودروهای بیشتری با قیمت بیشتری میفروشد و این سود ایجاد میکند و این سود رو به سهام دارانش بر میگرداند و همچنین هر حوزه دیگری.

پس عملا برای ما حوزه عملیاتی اون شرکت حائز اهمیت است. مضاف بر این، این نکته باید در نظر گرفته شود که سود غیر عملیاتی را هر مجموعه دیگری میتواند حاصل کند یعنی افراد حقیقی، حتی افراد حقوقی و هر مجموعه دیگری که روی آن ملک یا سپرده بانکی یا آن اوراق مشارکت سرمایه گذاری میکرد، میتوانسته آن نتیجه را حاصل کند، پس عملا نیازی به یک شرکت حالا خودروسازی یا پتروشیمی نبود . یعنی مزیت نسبی آن حوزه فعالیت در سود عملیاتی عملا خودش را نشان نمیدهد.

حالا نکته حائز اهمیت اینست که ما از این پارامتر استفاده کنیم و عملا سود عملیاتی برای ما موضوعیت بیشتری دارد و بیشتر مدنظر قرار دهیم.

ولی اینطوری نیست که از سود غیر عملیاتی کامل بگذریم، قطعا به آن هم نگاه میکنیم، یک شرکتی که دارائی های زیادی دارد میتواند اینها رو به پول تبدیل کند، نقدشَوندگی بالایی دارد، خود اینها هم میتواند جزء مزایای این شرکت به حساب بییاید.

ولی نکته حائز اهمیت این است که عموما سودهای غیر عملیاتی مستمر نیستند؛ یعنی ملکی که من دارم میفروشم یک بار فروش میرود، سودش در صورت های مالی لحاظ میشود و تمام میشود و درسال بعد همچین چیزی وجود ندارد. ولی سودهای حاصل از عملیات ، این خط تولید را اگر گسترش میدهیم، احتمالا سال آینده وضعیت بهتر از این میشود، یک خط تولید جدید اضافه میشود، میتوانیم درواقع رونق بدهیم و حجم فروش رو زیاد کنیم که این میتواند برای ما مزیت دوچندانی داشته سود غیر عملیاتی باشد.

امیدوارم مباحثی که صحبت کردیم مفید فایده بوده باشد . اگر سوالی بود در بخش کامنت ها با من مطرح کنید و نظراتتون رو هم در کامنت ها خوشحال خواهم شد که ببینم و بتونم پاسخش رو بدم.

مفهوم سود عملیاتی و غیر عملیاتی

یکی از مهم ترین مفاهیم در بحث سهام و سرمایه گذاری ، سود و زیان است که سهامداران باید در فعالیت های اقتصادی خود به آن توجه کنند. به همین دلیل دو مفهوم سود عملیاتی و غیر عملیاتی از جمله مواردی هستند که سهامداران و سود غیر عملیاتی سرمایه گذاران برای تصمیم گیری های خود باید به طور دقیق در مورد آن بدانند.

مفهوم سود عملیاتی و غیر عملیاتی

سود عملیاتی

باقیمانده ی سود پس از محاسبه ی تمام هزینه های عملیاتی مربوط به واحد تجاری است. بهای تمام شده ی کالایی که به فروش رسیده، هزینه های اداری، عمومی و هزینه هایی مثل بیمه و اجاره و حمل و نقل در محاسبه ی سود عملیاتی مورد توجه قرار میگیرد. تمام هزینه هایی که برای نگهداری از فعالیت تجاری لازم است باید در محاسبه ی سود عملیاتی در نظر گرفته میشود.

سود عملیاتی مانند سود ناخالص، شامل بهره های پرداختی بدهی ها، درآمد ناشی از سرمایه گذاری و مالیات نیست. سود عملیاتی قابلیت سود دهی عملیاتی یک واحد تجاری را در بر میگیرد. همه ی درآمدهایی که شرکت ها به وسیله ی انجام عملیات اصلی خود به دست می آورند جزو درآمدهای عملیاتی شرکت است. همینطور هزینه هایی که در پروسه ی درآمدهای عملیاتی به وجود می آیند جزو هزینه های عملیاتی شرکت هستند. حال با این تفاصیر، تفاوت بین درآمدهای عملیاتی و هزینه های عملیاتی را سود عملیاتی گویند. اگر شرکتی از فعالیت های غیر مرتبط خود سود به دست بیاورد، آن سود را در علم اقتصاد، سود غیر عملیاتی می گویند. مثلا درآمد فروش خودرو برای یک شرکت خودروسازی درآمد عملیاتی محسوب میشود. اما درآمد کسب شده از فروش زمین یا ساختمان و ملک متعلق به شرکت خودروسازی درآمد عملیاتی نیست و غیر عملیاتی می گویند.

سود غیر عملیاتی

سود غیر عملیاتی ناشی از فعالیت های غیر مرتبط با موضوع اصلی شرکت است. سود غیر عملیاتی به سود حاصل از فروش دارایی های غیر منقول، سرمایه گذاری و سهام، سود به دست آمده از اوراق مشارکت و . .. مرتبط است و ممکن است بخشی از آن غیر مستمر باشد. وقتی می خواهیم سود غیر عملیاتی و غیر مستمر حاصل از فروش دارایی های غیر منقول را محاسبه کنیم، فقط درآمد حاصل از فروش این دارایی ها را از نرخ تمام شده آن کم میکنیم تا سود غیر عملیاتی به دست بیاید.

مثلا وقتی در سالهای پیش زمینی به بهای چهار میلیارد تومان خریداری کرده ایم و در دفاتر ثبت نیز همین مبلغ ثبت شده باشد، و حالا میخواهیم زمین را به مبلغ 10 میلیارد تومان بفروشیم، شش میلیارد تومان اختلاف قیمت سود غیر عملیاتی حاصل از فروش زمین میباشد که در صورت های مالی سود و زیان نیز جزو درآمدهای غیر عملیاتی و متفرقه محسوب میشود.