محاسبه سود تجارت

نحوه محاسبه سود بانکی در سپرده ها و بانک های مختلف

چگونگی و نحوه محاسبه سود بانکی و سود وام های بانکی به عواملی چون: مبلغ وام، نرخ سود وام بانکی، مدت زمان بازپرداخت و نوع بازه زمانی که ممکن است سالانه یا ماهانه باشد بستگی دارد.

محاسبه سود بانکی

روزانه افراد زیادی به بانک مراجعه کرده و اقدام به افتتاح حساب های سپرده گذاری می کنند و پول خود را در بانک به امانت می گذارند. برخی از وجوه صرفا به منظور حفظ اصل پول و در قالب های سپرده قرض الحسنه در بانک گذاشته می شوند و به برخی دیگر بدلیل شرکت در قراردادهای مضاربه ای سود تعلق میگرد.

افراد برای بهره مندی از سود قراردادهای مضاربه ای می توانند وجوه نقد خود را در دو قالب سپرده کوتاه مدت و بلند مدت سرمایه گذاری کنند.

قابل توجه است که درصد سود بانکی برای همه سپرده ها یکسان نبوده و به عوامل متعددی از جمله موارد زیر بستگی دارد:

• مبلغ وام
• نرخ سود وام بانکی
• مدت زمان بازپرداخت
• نوع بازه زمانی که ممکن است سالانه یا ماهانه باشد

نحوه محاسبه سود بانکی برای سپرده های کوتاه مدت و بلند مدت با یکدیگر تفاوت دارد و بر طبق شیوه بیان شده در زیر محاسبه می شود.

محاسبه سود بانکی سپرده های بلند مدت (یک ساله)

سپرده بلند مدت سپرده ای است که شخص سرمایه ثابتی را تا زمان مشخصی (حداقل یک سال) به بانک می سپارد. بانک با اخذ وکالت از مشتری سپرده را در فعالیت های اقتصادی مجاز سرمایه گذاری می کند. سپس سود حاصل را بعد از کسر حق الوکاله خود به مشتری پرداخت می نماید.

برای محاسبه سود سپرده های بلند مدت در مرحله اول سود سالانه سپرده محاسبه می شود و سپس در مرحله دوم مقدار به دست آمده تقسیم بر ۱۲ شده تا سود ماهانه محاسبه گردد.

نرخ سود × مبلغ سپرده = سود سپرده یک ساله

12 ÷ سود سپرده یک ساله = سود سپرده ماهانه

بر اساس مصوبه بانک مرکزی بانک ها بایستی برای سپرده های بلند مدت سود %15 پرداخت نمایند. یعنی به ازای ۱۰۰ میلیون تومان شما در مدت یک سال مبلغ ۱۵ میلیون تومان سود دریافت خواهید کرد، که سود ماهیانه آن مبلغ ۱۲5۰ هزار تومان می شود.

۱۲۵۰۰۰۰= ۱۲÷۱۵۰۰۰۰۰۰ : سود ماهیانه

نرخ سود بانک های مختلف برای سپرده گذاران به یک میزان نیست و گاها ممکن است مغایر با مقدار تعیین شده توسط بانک مرکزی باشد. بعنوان مثال نرخ سود بانکی در بانک تجارت، بانک آینده و بانک اقتصاد نوین به ترتیب %18، %20 و %19 است.

محاسبه سود بانکی در بانک تجارت:

بانک تجارت برای سپرده های بالای ۵۰ میلیون تومان نرخ سود %18 در نظر گرفته است. بعنوان مثال چنانچه شما ۱۰۰ میلیون تومان به صورت بلند مدت سپرده گذاری کنید با نرخ سود %18 سالانه مبلغ ۱۸ میلیون تومان سود دریافت می کنید که این مبلغ برای هر ماه ۱۵۰۰ هزار تومان خواهد شد.

18000000=18/0÷100000000: سود سالانه

1500000=12÷18000000 : سود ماهانه

محاسبه سود بانکی در بانک آینده:

بانک آینده به سپرده های بلند مدت خود سود %20 اختصاص داده است. درنتیجه چنانچه شما 100میلیون تومان در این بانک به صورت بلند مدت سرمایه گذاری کنید پس از یک سال سود سالانه مبلغ 20 میلیون تومان و سود ماهیانه مبلغ ۱۶۶۶ هزار تومان می شود.

20000000=2/0÷100000000: سود سالانه

1666000=12÷20000000 : سود ماهانه

محاسبه سود بانکی در بانک اقتصاد نوین:

از دیگر بانک هایی که به سپرده بلند مدت سود بیشتر از %15 تعلق میگیرد بانک اقتصاد نوین است. مبلغ سود سالانه در این بانک %19 است. بنابراین سالانه مبلغ ۱۹ میلیون تومان به سپرده گذار پرداخت می شود که این مبلغ برای هر ماه ۱۵۸۳هزار تومان است.

19000000=19/0÷100000000: سود سالانه

1583000=12÷19000000 : سود ماهانه

محاسبه سود بانکی سپرده های کوتاه مدت:

سپرده کوتاه مدت سپرده ایست که قابل برداشت است و سود بانکی آن محاسبه سود تجارت به صورت روز شمار محاسبه می گردد. اغلب این نوع حساب ها دارای کارت بانکی هستند و از طریق وب سایت بانک قابلیت انجام عملیات بانکی را دارند. سود سپرده بانکی به صورت روزشمار را می توان طبق فرمول زیر محاسبه کرد:

365 ÷ (مبلغ سپرده گذاری × نرخ × مدت به روز ) = سود سپرده کوتاه مدت

مثالی در رابطه با چگونگی محاسبه سود روز شمار:

چنانچه شما مبلغ ۱۰ میلیون تومان با نرخ سود %15 در بانک سپرده بگذارید برای محاسبه سود بانکی بایستی عدد ۱۰ میلیون را در ۳۰روز (برای ماه های ۳۰ روزه) یا ۳۱ روز (برای ماه های ۳۱روزه ) ضرب کنید و سپس جواب آن را در ۱۵ ضرب نمایید. حاصل ۴۵ میلیون تومان خواهد شد سپس ۴۵ میلیون را تقسیم بر ۳۶۵روز کرده تا سود مبلغ سپرده گذاری شما بدست آید. پس با سرمایه گذاری مبلغ 10 میلیون تومان ماهانه 123 هزار تومان به شخص سپرده گذار پرداخت می شود.

45000000= 30×15/0× 10000000: سود سالانه

123000=365 ÷45000000: سود ماهانه

نحوه محاسبه سود وام های بانکی

فرمول محاسبه سود تسهیلات بانکی از سود سپرده های بانکی پیچیده تر است و طبق دو روش قدیمی و جدید محاسبه می شود.

نحوه محاسبه سود وام با روش قدیمی

فرمول محاسبه سود وام های بانکی به شیوه زیر است:

بعنوان مثال اگر شما 10 میلیون تومان با بهره %15و مدت زمان بازپرداخت 12 ماهه دریافت کرده اید، مبلغ بهره 812500 تومان خواهد بود و مبلغ پرداختی هر قسط برابر با 901041 تومان است.

2400÷ (( فاصله اقساط به ماه + تعداد کل اقساط ) × نرخ × مبلغ اصل تسهیلات) = سود تسهیلات

812500=2400÷ ((1+12) ×15×10000000)

تعداد اقساط ÷ (مبلغ بهره+ اصل وام) = مبلغ هر قسط

محاسبه مبلغ سود وام های یک سر رسید به صورت زیر است:

36500÷ (مدت تسهیلات به روز × نرخ × مبلغ اصل تسهیلات ) = سود تسهیلات

(مبلغ بهره+ اصل وام) = مبلغ هر قسط

محاسبه سود وام های قرض الحسنه به صورت زیر است:

به این نکته توجه داشته باشید که در وام های قرض الحسنه سود هر سال را در قسط اول از شخص وام گیرنده دریافت می نمایند و یا کل سود را همان اول کار از مبلغ وام کم می کنند.

1200÷ (( فاصله اقساط به ماه + تعداد کل اقساط ) × نرخ × مبلغ اصل تسهیلات) = سود تسهیلات

نحوه محاسبه سود وام با روش جدید

بعنوان مثال اگر شما 70 میلیون تومان با نرخ سود %12دریافت کنید و مدت زمان بازپرداخت آن 5 سال باشد طبق فرمول جدید و قدیم مطابق جدول زیر محاسبه می شود:

شرایط افتتاح سپرده ارزی و محاسبه سود سپرده دربانک تجارت

فراتاب-گروه اقتصادی: با افزایش نرخ ارز در سال گذشته و خروج سپرده‌های مردم از بانک‌ها جهت خرید ارز توجه ها به سمت سپرده‌های ارزی به عنوان جایی مطمئن برای سپرده گذاری ارزی جلب شد.

هر یک از بانک‌‌ها شرایط مختلفی را برای سپرده‌گیری ارزی دارند که در ادامه با شرایط و اطلاعات افتتاح حساب ارزی در بانک تجارت به عنوان یکی از قدیمی ترین بانک‌های کشور آشنا می‌شوید.

شرایط عمومی افتتاح حساب ارزی

حداقل مبلغ برای افتتاح اینگونه حساب‌ها در شعب بانک تجارت در حال حاضر 1000 دلار یا معادل آن به سایر ارزهای قابل قبول است و افتتاح سپرده سرمایه‌گذاری مدت‌دار به ارزهای دلار آمریکا، یورو، پوند انگلیس و فرانک سوئیس، ین ژاپن و درهم امارات مجاز شمرده می‌شود.

همچنین باید توجه کنید که در صورت تقاضای مشتریان جهت افتتاح سپرده مدت‌دار ارزی به ارزهای دیگر لازم است هماهنگی لازم با اداره خزانه‌داری و روابط با کارگزاران به عمل آمده و تأییدیه اداره مذکور اخذ گردد.

مدت قبول سپرده مدت دار ارزی با توجه به مبلغ آن و توافق بین بانک و مشتری به شرح زیر است:

از 1000 دلار تا 250.000 دلار به سررسید حداقل یک ماه یا حداقل سه ماه به درخواست مشتری

از 250.001 دلار به بالا با صلاحدید اداره خزانه داری و روابط با کارگزاران

در صورت تمایل و ارائه درخواست کتبی مشتری، تمدید سپرده‌های مدت‌دار ارزی به دفعات امکانپذیر است (تا زمانی که دستور کتبی مشتری مبنی بر ابطال سپرده به بانک تسلیم شود)

افتتاح سپرده مدت‌دار ارزی برای اطفال صغیر به شرط داشتن حق برداشت انحصاری برای پدر، مادر و جد پدری مجاز است.

پرداخت سود به چه صورت خواهد بود؟

به سپرده های مدت دار ارزی سود ارزی تعلق می‌گیرد و مطابق دوره سپرده گذاری تعیین گردیده که پس از محاسبه به صورت روز شمار در پایان هر ماه قابل پرداخت خواهد بود.

مدت سپرده‌های سرمایه‌گذاری مدت دار یکماهه، سه ماهه، شش ماهه و دوازده ماهه است و سپرده هایی که دوره کامل آنها یک ماهه است در صورت برداشت از حساب و ابطال سپرده در اولین دوره سپرده گذاری به شرطی مشمول دریافت سود به نرخ تعدیل شده خواهند شد که وجه مشتری، حداقل به مدت ده روز در حساب سپرده توقف داشته باشد.

در مورد سپرده های با دوره کامل سه ماهه این حداقل مدت، یکماه خواهد بود. بدیهی است در دوره های بعدی و با هر تعداد روز توقف، مشمول دریافت سود خواهند بود، اما تعدیل نرخ سود در هر دو حالت الزامی است.

شرایط تمدید وابطال سپرده‌ها

در صورت تمدید سپرده، نرخ سود مربوط به هر دوره مجدداً بر اساس شروع دوره جدید تعیین و محاسبه می گردد.

در صورت ابطال سپرده پیش از سر رسید (صرفاً ابطال در اولین دوره سپرده گذاری) سود قابل پرداخت مطابق روزهای توقف وجه در حساب و با نرخ دوره سپرده گذاری پایین تر محاسبه می گردد.

تعریف سود بانکی

هنگامی که از سود بانکی سخن می گوییم دو سوال پیش می آید.

1. این که در چه بانکی سرمایه گذاری کنیم.
2. این که چه طرحی را برای سپرده گذاری انتخاب کنیم که سود بیشتری دریافت نماییم.

در این نوشتار سعی کرده ایم در مورد انواع سپرده گذاری ها،تاثیر بانک یا موسسه مالی در میزان دریافت سود و … صحبت کنیم به گونه ای که راهنمای شما برای کسب سود بیشتر باشد.

البته در نظر داشته باشید که با توجه به شرایط مالی و نوع شغل شما، تنها یک مشاور مالی زبده می تواند پیشنهاد قاطعانه برای انتخاب بانک و نوع طرح سپرده گذاری در اختیار شما قرار دهد زیرا برای این مورد کسب اطلاعات جامع در زمینه شغل و سطح مالی مورد احتیاج است تا بدانیم چگونه می توانید به سود بیشتر و مطمئن تر برسید.

آیا سود بانکی همیشه برایمان سود دارد؟

بسیاری از افراد نمی دانند بهترین راه سرمایه گذاری بانکی برای آن ها چیست، به همین دلیل و با توجه به نیاز به قرار دادن پول در بانک، به ناچار بانک یا موسسه مالی را انتخاب می کنند و بدون اطلاعات کافی پول خود را سرمایه گذاری می کنند.

اما نکته مهمی که باید به آن توجه کنید این است که سود بانکی همیشه ما را به سود نمی رساند.

برای بسیاری از کسب و کارها پیشنهاد بهتری از سپرده گذاری در بانک وجود دارد و آن هم این که بهتر است اقدام به اخذ وام از بانک مربوطه کرده و با این پول به رشد و ارتقاء کسب و کار خود بپردازند.

پس خاطرتان باشد که با توجه به شرایط شما ممکن است سود بانکی گزینه خوبی برایتان نباشد و بهتر باشد به جای آن و با مشورت متخصصان، پول خود را در گردش انداخته و به سودهای بزرگتر فکر کنید.

از این نکته غافل نشویم که سود بانکی برای بسیاری از افراد بهترین پیشنهاد است، مثل افرادی که علاقه ای به سرمایه گذاری در کسب و کار و بیزینس ندارند و یا اهل ریسک نیستند، افرادی که به درآمد شاید محدود اما در عوض پایدار فکر می کنند، بنابراین این افراد با سرمایه گذاری در یک یا چند بانک و موسسه اعتباری می توانند به افزایش درآمدشان با یک روش مطمئن امیدوار باشند.

قدم اول انتخاب یک بانک مناسب است.

انتخاب یک بانک مناسب برای سرمایه گذاری بسیار حائز اهمیت است. نکته ای که باید بدان توجه داشته باشید پیشنهادهای وسوسه برانگیز برخی بانک های خصوصی و موسسات اعتباری است که تعداد زیادی افراد را به خود جذب کرده اما در نهایت به انجام هیچ کدام از مسئولیت های خود متعهد نیستند. با توجه به شهرت یک بانک یا موسسه، سال های فعالیت آن و سابقه ای که دارد می توان امنیت آن را حدس زد. موسساتی که تحت نظر بانک مرکزی به فعالیت می پردازند هم معتبر هستند و هم سودهایی بیشتر از بانک های دولتی برای مشتریان در نظر می گیرند. بانک های دولتی هم که مسلما در این زمینه کاملا قابل اعتماد هستند، اما در اکثر موارد میزان سود آن ها پایین تر از موسسات خصوصی است.

انتخاب طرح مناسب برای سرمایه گذاری

موضوع مهم بعدی این است که چه طرحی برای سرمایه گذاری انتخاب می کنید. همان طور که می دانید طرح های مختلف و با شرایط متفاوت برای سپرده گذاری موجود است. انتخاب این که کوتاه مدت و یا بلند مدت سرمایه گذاری کنید بسیار انتخاب مهمی است و باید قبل از تصمیم گیری بررسی های لازم را انجام دهید.

موضوعی که باعث شده افراد نسبت به سپرده گذاری بلند مدت خوش بین تر شوند و تمایل بیشتری نشان دهند تصویب و اجرای قانونی توسط شورای پول و اعتبار است، طبق این قانون حساب های کوتاه مدت به جای این که سود را به صورت روز شمار محاسبه کنند این کار را به صورت ماه شمار انجام می دهند. البته باز هم شرایط شما تعیین می کند که کدام مورد از سود کوتاه یا بلند مدت برایتان بهتر است مثلا ممکن است شرایط خاصی داشته باشید که بر اساس آن نتوانید سرمایه گذاری بلند مدت انجام دهید.

نحوه محاسبه سود بانکی:

سود بانکی برای سپرده گذاری های کوتاه مدت و بلند مدت به روش های متفاوتی محاسبه می شود.

در مورد سپرده بلند مدت محاسبه این سود بسیار ساده است بدین صورت که باید مبلغ سپرده خود را در نرخ سود ضرب کنید. مثلا اگر شما 10 میلیون سپرده گذاری نموده اید و نرخ سود بانک مربوطه 15 درصد است، شما به صورت سالانه 1.5 میلیون تومان سود دریافت می کنید که این مبلغ به صورت ماهانه و به میزان تقسیم این عدد بر 12 (تعداد ماه های سال) به شما پرداخت خواهد شد، یعنی ماهانه 125 هزار تومان سود دریافت می کنید.

در مورد سپرده های کوتاه مدت نحوه محاسبه متفاوت است. با در نظر گرفتن قانون جدید ماه شمار کمترین مانده حساب ماهانه، مبنای محاسبه سود در نظر گرفته می شود و در این نوع سپرده حداکثر سود پرداختی 10 درصد است.

فرمول محاسبه سود برای سپرده های کوتاه مدت به شرح زیر است:

اگر این مطلب برای شما رضایت بخش بوده است، مطالعه مقاله بانک داری الکترونیک را به شما پیشنهاد می کنیم.

مدیریت دارایی‌ها و بدهی‌ها در بانک با به‌کارگیری تحلیل شبکه‌ای فازی و الگوی آرمانی (مطالعۀ موردی: بانک تجارت)

هدف از مدیریت دارایی­ها و بدهی‌ها (مدیریت ترازنامه) حداکثرسازی ثروت سهامداران ‌است. حداکثرسازی ثروت سهامداران تحت تأثیر دو عامل ریسک و بازده قرار می‌گیرد. با مدیریت بهینۀ ترازنامه، سود را حداکثر و انواع ریسک‌های آن را می‌توان حداقل و از این طریق، ثروت سهامداران را حداکثر کرد. این پژوهش، با هدف حداکثرسازی ثروت سهامداران، ابتدا عوامل ریسک و بازده را شناسایی و براساس روش تحلیل شبکه‌ای فازی، وزن اهمیت آنها را مشخص می‌کند. مطالعۀ موردی در این پژوهش، بانک تجارت است. برای به‌دست‌آوردن ترازنامۀ پیشنهادی بانک تجارت، الگوی آرمانی وزن‌داری مدّنظر قرار می‌گیرد. زیرمعیارهای ریسک و بازده در این بررسی به‌صورت آرمان وارد الگو شده و با توجه به محدودیت‌های ساختاری موجود، الگو حل می‌شود. نتایج حاصل از الگو نشان می‌دهد کلیّۀ اهداف تعیین‌شده به‌جز ریسک بازار، به‌طور کامل تحقق ‌یافته و انحراف‌های تمامی آرمان‌ها به‌جز ریسک بازار صفر شده است.

کلیدواژه‌ها

• الگو‌سازی آرمانی
• ریسک و بازده
• فرایند تحلیل شبکه‌ای فازی
• مدیریت دارایی‌ها و بدهی‌ها

20.1001.1.23831170.1396.5.4.12.2

عنوان مقاله [English]

Asset-Liability Management of Banks Using Goal Programming Model and Fuzzy ANP (Case Study: Tejarat Bank)

نویسندگان [English]

• Naser Izadinia 1
• mahsa ghandehari 2
• ahmad abedini 3
• mahdi abedini naeini 4

1 University of Isfahan, Iran

2 Assistant Professor, Management Department, Faculty of Administrative Sciences and Economics, University of Isfahan, Isfahan, Iran

3 MSc in Financial Management, Accounting Department, Faculty of Administrative Sciences and Economics, University of Isfahan, Isfahan, Iran

4 Ph.D. Student in Operations محاسبه سود تجارت Research, Farabi Campus of University of Tehran, Tehran, Iran

چکیده [English]

Maximization of the share holders` wealth is the main objective in assets and liabilities management which depends on two key factors: risk and return. To attain this, the optimal management of the balance sheet could assist to maximize the profit and minimize the risk. This study investigates primarily the functionality of risk and return, and subsequently inspects their effects on the maximization of stockholders wealth by the means of network analysis method. To realize the proposed balance sheet of Tejarat Bank, and then a Multi Objective model of goal programming model has been applied. In this work, the criterion of risk and return have been estimated as ideal parameters in order to determine the model considering the existing structural limitations. The result shows that all defined objectives except market risk has been accomplished while deviations of all parameters except market risk has been taken into account as zero.

کلیدواژه‌ها [English]

• Goal Programing
• Risk
• Return
• ANP
• Assets and liabilities management

اصل مقاله

مقدمه

یکی از مهم‌ترین و پیچیده‌ترین مفاهیم در عرصۀ صنعت بانکداری، مدیریت مؤثر دارایی‌ها و بدهی‌ها در بانک‌ها (مدیریت مؤثر ترازنامه) است. دارایی‌ها و بدهی‌ها به‌طور در خور ‌توجهی در دو دهۀ گذشته همراه با رشد و ادغام مؤسسات مالی و ظهور محصولات و خدمات مالی جدید تغییر یافته است. نقش اصلی بانک، فراهم‌کردن محاسبه سود تجارت وجوه از منابع و تخصیص این وجوه به استفاده‌کنندگان است. مدیریت این فرایند، یکی از مهم‌ترین عناصر برنامه‌ریزی استراتژیک بانک است [10]. امروزه بررسی و تحلیل ترازنامۀ بانک، یکی از بهترین ابزارها برای تحلیل و بررسی کارایی یک بانک است و حتی اغلب ریسک‌ها را نیز از ترکیب ترازنامه می‌توان شناسایی و مدیریت کرد. از این‌رو، مدیریت ترازنامه که بیشتر با عنوان مدیریت دارایی و بدهی بیان می‌شود، اهمیت خاصی برای بانک‌ها دارد. اهمیت مدیریت دارایی و بدهی را در این نکته می‌توان خلاصه کرد که درواقع، بانک‌ها مؤسساتی مالی هستند که باید بین منابع و مصارف و یا هزینه و درآمد حاصل از فعالیت خود تعادلی ایجاد کنند که به حیات مالی خود در بازار بتوانند ادامه دهند. تعادل بهینه بین این عوامل به‌دست نمی‌آید، مگر با درنظرگرفتن فعل و انفعالات مهمی که بین ساختار بدهی‌- سرمایۀ بانک و ترکیب دارایی‌های آن وجود دارد [11].

به‌دلیل کاهش حمایت­های دولتی از بانک‌های خصوصی و انتظارات سهامداران و جذب بخش زیادی از منابع پولی کشور با بانک‌ها، به‌کارگیری تکنیک‌های علمی برای مدیریت بهینۀ منابع و مصارف بانک‌ها ضرورت می‌یابد. از طرفی به‌دلیل وجود ریسک‌هایی ازجمله ریسک نقدینگی، ریسک اعتباری و . در سیستم بانکداری، ضرورت مدیریت بهینۀ ترازنامه که با ثروت سهامداران در ارتباط مستقیم است، احساس می‌شود. از آنجا که با مدیریت بهینۀ دارایی و بدهی، ثروت سهامداران را می‌توان حداکثر کرد، این پژوهش می‌کوشد ترازنامۀ بهینه‌شدۀ بانک تجارت را با به‌کارگیری تکنیک برنامه‌ریزی آرمانی به‌ دست آورد. برای رسیدن به ترازنامۀ بهینه‌شدۀ بانک، سه‌گام پیش رو داریم. گام اول، تعیین معیارها یا همان اهداف بانک است. در این راستا، بانک با اهداف متضادی از قبیل نقدینگی، سود، کفایت سرمایه، قدرت بازپرداخت بدهی و بسط سپرده‌ها به همراه محدودیت‌های قانونی و مالی و سیاست‌های مؤسسه روبه‌رو است. گام دوم، تعیین وزن معیارها و گام سوم ساخت یک الگوی چندهدفه است. از آنجا که در نظر داریم تمامی اهداف مدّنظر به‌طور همزمان در الگو آورده شوند و حداقل‌سازی انحراف اهداف، اصل اساسی در این الگو است، از برنامه‌ریزی آرمانی در طراحی الگو استفاده شده است.

مبانی نظری

بررسی مبانی مرتبط در این پژوهش در دو حوزۀ پژوهش‌های خارجی و داخلی ‌بررسی‌شدنی است که درادامه، به آن اشاره می‌شود. از اولین پژوهش‌ها در این زمینه می‌توان به الگوی چمبرز و کارنز (1961) اشاره کرد که به‌صورت یک الگوی برنامه‌ریزی خطی قطعی، شرایط عملیات جاری بانک را بیان می‌کند و سبدی بهینه برای بانک در طول چند دوره تعیین و سطح ریسک موجود در این سبد سرمایه‌گذاری به‌صورت محدودیت‌هایی در الگو بیان می‌شود [10]. مطالعات مشابهی را کهن و همر (1976)، ربرتسون (1972)، لیفسون و بلکمن (1973) و فیلیتز و لوئفلر (1979) انجام دادند. اگرچه تصور می‌شد الگو‌ها در برخورد با پراکندگی و نیز عدم اطمینان و پویایی به‌طور متفاوت برخورد می‌کند؛ همۀ آنها در تابع هدف، سودآوری را مدّنظر قرار می‌دادند و از محدودیت‌ها به‌شکل خطی سود می‌بردند [12].

گیوکاس و واسیلوگ (1991) عقیده دارند، مدیریت علاوه بر تلاش برای حداکثرسازی درآمدها، برای ریسک‌های درگیر در تخصیص سرمایه و دیگر اهداف بانک نیز باید تلاش کند [8]. کاسمیدو و زاپانیدیس (2002) به الگو‌سازی در غالب برنامه‌ریزی آرمانی یک دوره‌ای توجه کردند که به شبیه‌سازی یک ترازنامه برای سال 2001 منجر شد [12]. آرزیو تکتاس و همکاران (2005) الگوی برنامه‌ریزی آرمانی برای دو بانک تجاری ترکیه با رفتار ریسک‌پذیری متمایز ارائه دادند [2]. چیو(2007) با استفاده از دو معیار میانگین – واریانس و اصل اولین ایمنی ریز، دارایی بهینه برای سرمایه‌گذاری را بررسی کردند که با بدهی‌های ‌کنترل‌نشدنی روبه‌رو است [9]. شارما و همکاران (2009) نشان دادند الگوی برنامه‌ریزی آرمانی فازی ساده و موزون به‌طور کارا و اثربخش برای بسط الگو‌های واقعی و منعطف در مدیریت سبد و سرمایه‌گذاری مؤسسات اعتباری می‌تواند استفاده شود [15]. کروگر (2011) الگوی برنامه‌ریزی آرمانی را برای مدیریت استراتژیک ترازنامه بانک ارائه داد. وی علاوه بر درنظرگرفتن متغیرهایی چون نقدینگی، رشد سهم بازار، کفایت سرمایه، ریسک و بازده به‌عنوان آرمان، محدودیت‌های نقدینگی بازل را نیز در نظر می‌گیرد [13]. علی مدد و بختیاری (1385) ریسک ساختار ترازنامۀ بانک توسعۀ صادرات ایران را ارزیابی و بررسی تحلیلی کردند و از تکنیک‌های حرفه‌ای و پیشرفتۀ بانک جهانی، الگوی کفایت سرمایه، کمیتۀ تخصصی بال، الگوی رتبه‌بندی Camels و الگوی ارزش در معرض ریسک استفاده کردند که دیدگاه ترازنامه‌ای مناسب دارد [1]. کریمی و مزیکی (1385) با روش ماتریس شبه‌معکوس، روش شبکۀ عصبی و روش شبیه‌سازی، ترازنامۀ یک بانک تازه‌تأسیس را براساس اصول مدیریت دارایی‌ها و بدهی‌ها پیش‌بینی کردند و به این نتیجه رسیدند که مقادیر پیش‌بینی‌شده کمتر از مقادیر واقعی است [11].کریمی و مشیری (1385) مدیریت بهینۀ دارایی‌ها و بدهی‌ها در بانک‌ کارآفرین را با استفاده از محاسبه سود تجارت الگوی برنامه‌ریزی آرمانی و روش تحلیل سلسله‌مراتبی اقلام حاصل از الگو با ترازنامۀ واقعی یا بودجه‌شده را بررسی کردند [10].

روزن و زنیوس (2006) استراتژی‌های مدیریت دارایی و بدهی را به چهار دستۀ زیر طبقه‌بندی کردند: الگو‌های ایستای تک‌دوره‌ای، الگو‌های احتمالی تک‌دوره‌ای، الگو‌های ایستای چنددوره‌ای، الگو‌های احتمالی چنددوره‌ای. همچنان که از نام آنها برمی‌آید الگو‌های تک‌زمانه به سرمایه‌گذاری بهینه در یک افق زمانی مربوط می‌شود. الگو‌های چنددوره‌ای به سرمایه‌گذاران اجازه می‌دهند سبد سرمایه‌گذاری خود را در چند دورۀ زمانی متوازن کنند و نسبت به شرایط بازار و حتی اهداف سرمایه‌گذاری جدید نیز سازگار شوند؛ در حالی ‌که استراتژی‌های تک‌زمانه ممکن است در بعضی از موقعیت‌ها به‌خوبی انجام شود [14].

روش‌ پژوهش

جامعۀ آماری شامل 12 نفر از کارشناسان واحدهای سرمایه‌گذاری و ریسک بانک تجارت بودند که با نظر به این حجم، چهار نفر از این کارشناسان با استفاده از روش‌های نمونه‌گیری هدفمند و قضاوتی، در نظرخواهی و تکمیل پرسشنامه شرکت داده ‌شده‌اند. برای گردآوری داده‌ها از روش میدانی (استفاده از مصاحبه و پرسشنامه) استفاده شد. ابتدا براساس نظرات کارشناسان و مبانی پژوهش، معیارهای مدیریت دارایی­ها و بدهی‌ها در بانک تجارت تعیین شد. برای تعیین وزن معیارها، پرسشنامه­های مقایسه‌های زوجی تکمیل‌ و این پرسشنامه‌ها با درنظرگرفتن ارتباط‌های داخلی با استفاده از روش تحلیل شبکه‌ای فازی تحلیل شد. درنهایت، براساس وزن و رتبۀ به‌دست‌آمده برای هر یک از معیارها، مقدار ریالی هر یک از اقلام ترازنامه با استفاده از الگو­سازی چندهدفۀ فازی محاسبه شده است. در شکل 1 طرح پژوهش استفاده شده مشاهده و درادامه، گام‌های اصلی الگوی پژوهش به‌صورت کامل تشریح می‌شود.

جزئیات محاسبه قیمت مصرف کننده کالاهای تولید داخلی و وارداتی

با ورود «طرح خرید شفاف» به مرحله پنجم علاوه بر کالاهای تولید داخلی کالاهای وارداتی نیز مشمول درج قیمت شدند که سود عمده فروشی و خرده فروشی حداکثر 10 تا 14 درصد تعیین شده است.

به گزارش خبرنگار اقتصادی خبرگزاری فارس، طرح درج قیمت تولید کننده روی کالا با دستور وزیر صنعت، معدن و تجارت به منظور شفاف سازی قیمت انواع کالاها از 27 آذر سال گذشته اجرایی شد و از ابتدای اردیبهشت 1400 «طرح خرید شفاف» وارد فاز پنجم شد در این مرحله علاوه بر تولیدکنندگان کلیه واردکنندگان نیز مکلف به درج دو قیمت روی کالاهای که عرضه می کنند، شدند.

حسین لویی مدیرکل نظارت بر خدمات عمومی شبکه توزیع سازمان حمایت در رابطه با جزئیات اجرای مرحله پنجم « طرح خرید شفاف» گفت: در مرحله پنجم این طرح علاوه بر اینکه تمامی تولیدکنندگان مکلف شده اند تا هم قیمت تمام شده تولید و هم قیمت مصرف کننده را روی کالاهای تولیدی خود درج کنند بلکه واردکنندگان نیز مکلف شده اند تا قیمت تمام شده کالای وارداتی به علاوه قیمت مصرف کننده را بر روی کالاهایی که عرضه می کنند درج کنند.

وی افزود: در مرحله پنجم «طرح خرید شفاف» کالاهایی وارداتی مانند موبایل، تبلت، لپ تاپ، کامپیوتر، بسته کاغذ A4 که قبلا هیچ قیمتی بر روی آنها درج نمی شد مشمول درج دو قیمت واردکننده و قیمت مصرف کننده شده اند.

* نحوه محاسبه قیمت مصرف کننده کالاهای وارداتی

به گفته وی در کالاهای وارداتی قیمت واردکننده که مالیات بر ارزش افزوده هم لحاظ شده، به علاوه سود واردکننده و ضرایب سود عمده فروشی و خرده فروشی اضافه می شود و حداکثر قیمت مصرف کننده روی کالا درج می شود. عرضه کنندگان می توانند بین این محدوده یعنی آن حداکثر قیمت مصرف کننده ای که هست و پایین تر از آن با هم رقابت کنند.

* جزئیات حداکثر سود مجاز خرده‌فروشی و عمده فروشی در ۹۱ قلم کالا

به گزارش فارس ضرایب سود و هزینه شبکه های توزیع و عرضه 91 قلم کالا از سوی عباس تابش، رئیس سازمان حمایت ابلاغ شد، براین اساس سود عمده فروشی و خرده فروشی 5 گروه کالایی که جزء کالاهای مصرفی مردم هستند مجموعا از 10 تا 14 درصد تعیین شده است.

سازمان حمایت همچنین ضوابط استفاده از ضرایب عمده فروشی، خرده فروش و پخش کالا را نیز اعلام کرده است.

منظور از ضرایب پخش عمده فروشی و خرده فروشی درصدهای مجازی است که عوامل تامین و توزیع کالا، اعم از اشخاص حقیقی و حقوقی که بر اساس ضوابط قانونی مجوز توزیع و عرضه کالا را دارند می توانند بابت جمع سود و هزینه ها به قیمت خرید طبق فاکتور اضافه کرده و نسبت به فروش در مقطع عمده یا خرده اقدام کنند.

ضوابط استفاده از ضرایب عمده فروشی، خرده فروشی و پخش کالا را دریافت کنید.

به گزارش فارس، در مرحله پنجم «طرح خرید شفاف» تمامی کالا به استثنای 13 گروه کالایی مشمول درج قیمت می شوند که این 13 گروه کالایی عبارتند از:

اقلام دارویی و پزشکی، مواد اولیه و کالاهای واسطه ای غیر قابل عرضه به مصرف کننده نهایی، انواع البسه، پارچه و پوشاک، انواع طلا، جواهر و زیور آلات، انواع صنایع دستی، محصولات کشاورزی غیر بسته بندی، کالاهای صنفی که در محل تولید عرضه می شوند از قبیل آش، حلیم، قنادی و . ، محصولات بورسی و کالاهای عرضه شده در بورس، محصولات کشاورزی غیر بسته بندی (فله)، انواع مصالح ساختمانی غیر قابل بسته بندی، محصولاتی که امکان بسته بندی ندارند، انواع لوازم التحریر غیرقابل بسته بندی، انواع قطعات، ابزار و لوازم غیربسته بندی.