تعریف انواع کانال قیمت

کانال توزیع یک بخش از استراتژی‌های چهارگانه بازاریابی را تشکیل می‌دهد. سه بخش دیگر عبارتند از محصول، تبلیغات و قیمت.

کانال فروش چیست؟ بهترین کانال فروش کدام است؟

به زنجیره‌ی اتفاقات از زمان سفارش مشتری تا تحویل کالا یا خدمت در اصلاح کانال فروش گفته می‌شود. به بیان ساده تر، کلیه مسیر های پیش روی مشتری برای تهیه کالا یا خدمات ارئه شده توسط شماست. با توجه به نقش اصلی کانال‌های فروش در افزایش سهم بازار، شناخت صحیح و انتخاب بهترین کانال‌، مبنای اصلی تدوین استراتژی فروش و بازاریابی موفق است. توجه داشته باشید که استراتژی فروش و بازاریابی تنها مختص به کسب و کارهای فروش مویرگی و بازاریابی نیست.

تفاوت کانال فروش و کانال توزیع چیست؟

هر چند دربسیاری از کسب و کارها مدیران فروش از واژه کانال فروش و کانال بازاریابی بجای یکدیگر استفاده می کنند، اما در بسیاری از موارد دارای دو مفهوم جداگانه هستند. زنجیره کانال توزیع از مبداء ارائه کالا یا خدمت آغاز شده و تا زمان تحویل کالا و خدمت به مشتری ادامه دارد .

حال آنکه زنجیره کانال فروش از زمان ثبت سفارش مشتری شروع شده و تا زمان تحویل سفارش ادامه دارد. به منظور افزایش فروش و نفوذ بیشتر در بازار، شناخت صحیح و بررسی کلیه کانال های فروش و انتخاب تاثیرگذارترین آنها اهمیت بسزایی دارد .

برای درک راحتر این مطلب، از یک مثال ساده استفاده می کنیم. در نظر بگیرد که شما صاحب یک فروشگاه هستید، بنابراین مهمترین کانال فروش به مشتریان همان فروشگاه فیزیکی است. حال اگر به منظور افزایش رفاه حال مشتریان امکان سفارش تلفنی را اضافه کنید، در واقع کانال فروش تلفنی نیز به کسب و کار شما اضافه شده است. برای فهم بهتر مساله، آنلاین شاپ‌هایی که در فضای مجازی همچون اینستاگرام فعالیت می‌کنند، پیج آنها از مهمترین کانال‌های فروش آنها بشمار می‌آید.

در سال‌های اخیر شاهد روی کار آمدن کانال‌های آنلاین جدید و گاها پیچیده ای هستیم که منجر به تدوین استراتژی‌های فروش چند‌کاناله شده است. حال آنکه انتخاب کانال‌های فروش منطبق بر کسب و کار و مدیریت صحیح آنها نقش تعیین کننده ای در افزایش فروش و سود‌دهی هر کسب و کاری دارد. استفاده از استراتژی‌ها ی فروش مبتنی بر چندین کانال در شرکت‌های پخش که از نرم‌افزار پخش مویرگی و ابزار‌هایی همچون اپلیکیشن آنلاین دستیار بازاریاب استفاده می‌کنند تعریف انواع کانال قیمت به وفور مورد استفاده قرار می‌گیرد.

چرا باید از چندین کانال فروش استفاده کرد؟

کسب و کارهای مختلف بر حسب نوع کسب و کار و محصول و خدماتی که ارائه می دهند، امکان استفاده از کانال‌های فروش متعددی دارند. که صد البته انتخاب کانال فروش مناسب و به روز، به افق دید و آینده نگری مدیر فروش و صاحبان کسب و کار ها بستگی دارد. به عنوان مثال فروشگاهی که به فروش در محل فیزیکی خود بسنده کرده و مایل به استفاده از سایر کانال های فروش نیست، نسبت به سایر فروشگاه‌ها که همان محصولات را عرضه می کند، اما از کانال های فروش دیگر از جمله فروش تلفنی، فروش آنلاین در بستر فروشگاه ساز اینترنتی، اپلیکیشن فروش آنلاین و…. استفاده می‌کنند، از سهم بازار کمتری برخوردار است. بنابراین استفاده از چندین کانال فروش در پوشش دهی سطح وسیعتری از مشتریان و افزایش سهم بازار موثر است. هرچند استفاده از کانال‌های فروش متعدد در افزایش فروش موثر است اما انتخاب کانال‌های نامتناسب منجر به ایجاد یک سیستم توزیع با ارتباط ناموزون در بین اعضا شده که در دراز مدت منجر به کاهش کارایی خواهد شد.

عوامل موثر بر انتخاب کانال فروش چیست؟

پس می توان گفت که دید مدیریتی و آینده نگری صاحبان کسب و کارها می تواند تاثیر مستقیمی بر انتخاب کانال های فروش مناسب برای کسب و کار آنها داشته باشد. اما پیش از انتخاب هر کانال فروشی توجه به این نکته که چند درصد بازار هدف را تحت پوشش قرار میدهد نیز حائز اهمیت می باشد. به عنوان مثال اگر شما به عنوان مدیر یک فروشگاه، تمایل به استفاده از کانال فروش آنلاین و استفاده از یک فروشگاه ساز اینترنتی دارید، باید توجه داشته باشید که چند درصد از مشتریان شما مایل به خرید و پرداخت به صورت آنلاین می باشند.

علاوه بر اهمیت میزان پوشش دهی بازار هدف توسط یک کانال فروش، هزینه های کانال فروش نیز از اهمیت بسزایی برخوردار می باشد و در واقع استفاده از این کانال فروش می تواند هزینه هایی را به شما یا مشتری تحمیل نماید یا خیر. برای روشن تر شدن مطلب ما به معرفی یکی از کانال های فروش بر بستر وب می پردازیم. فروش اینترنتی از طریق وب سایت یا اپلیکیشن های فروشگاه ساز از کانال های فروش بسیار محبوب می باشد که به دلیل سبک زندگی مدرن بسیار مورد توجه قرار گرفته است.

فروشگاه ساز اینترنتی

در بسیاری از فروشگاه ها با استفاده از سایت ساز اینترنتی و فراهم آوردن بستر خرید آنلاین و تحویل سفارش درب منزل، موفق به جذب مشتریان بیشتر و تبدیل آنها به مشتریان دائمی و وفادار شده اند که از مهمترین ارکان مشتری مداری برای هر مجموعه کاری می باشد. بدیهی است که انتخاب کانال فروش مناسب می تواند از مهمترین عوامل در پیشرفت و بهبود کسب و کار شما باشد.

بدیهی می باشد که از مهترین دغدغه های مدیران فروشگاه ها برای راه اندازی بستر فروش اینترنتی، مشکلات و هزینه های پیش رو برای پیاده سازی این کانال فروش می باشد. هر چند که فروش در بستر فیزیکی نیزبا مشکلاتی خاص خود را داشته و مستلزم صرف هزینه نیز می باشد. به عنوان مثال شما به عنوان مدیر یک فروشگاه برای نگهداری به روز فروشگاه خود، مجبور به انجام کارهای زیادی می باشید از جمله استخدام نیروی کار مناسب، انجام تبلیغات و حتی در نظر گرفتن یکسری اشانتیون ها برای جلب رضایت مشتری های خود می باشید.

فروش در بستر اینستاگرام

شاید تعریف انواع کانال قیمت شما در نظر بگیرید که فروش محصولات خود در بستر اینستاگرام را به عنوان کانال فروش متفاوتی امتحان کنید، اما توجه داشته باشید هر چند اینستاگرام یکی از کانال های فروش ارزان قیمت می باشد اما برای همه کسب و کارها مناسب نمی باشد. به عنوان مثال اگر شما یک فروشگاه لوازم یدکی خودرو داشته باشید و بخواهید از بستر اینستاگرام به عناوان کانال فروش خوداستفاده کنید ممکن است با شکست مواجه شوید.

علت اصلی آن می باشد که مخاطب این کسب و کار در فضای اینستاگرام برای محصول خود جستجو نمی کند. در کنار موار ذکر شده می توان از سختی های کار در بستر اینستاگرام به مواردی همچون، تولید محتوای گرافیکی بسیار با کیفیت با طراحی خاص که مناسب مخاطب این رسانه باشد اشاره کرد. پس می توان گفت این کانال فروش نمی تواند برای همه کسب و کارها مناسب و مقرون به صرفه باشد.

مزایا و معایب استفاده از سایت به عنوان کانال فروش چیست؟

در این قسمت قصد داریم شما را با مزایا و معایب استفاده از کانال فروش اینترنتی یا همان وب سایت فروشگاهی چیست؟ مراحل لازم برای داشتن یک وب سایت تعریف انواع کانال قیمت از انتخاب دامین مورد نظر، ثبت و کلیه موارد مربوط به آن شاید از جزئی ترین و راحترین کارها باشد. اما مرحله دوم انتخاب یک CMS مناسب برای راه اندازی وب سایت شما می باشد که در این مرحله نیاز به کمک گرفتن از یک متخصص در این زمینه خواهید داشت. وب سایت شما باید به گونه ای طراحی شود که مخاطب هدف شما براحتی بتواند به هدف خود که پیدا کردن کالا یا خدمات مورد نظر می باشد دسترسی داشته باشد.

در صورت عدم توجه کافی به این موارد ممکن است شما مشتریان خود را از دست دهید، پس لزوم استفاده از نیروی متخصص در این زمینه بیش از پیش روشن می باشد. شما نیاز به یک نیروی متخصص برای وارد کردن کالا، مشخصات، تصاویر، به روز کردن قیمت ها و… دارید که همه اینها نه تنها زمان بر می باشد بلکه هزینه بر نیز است. تولید محتوای مناسب برای محصولات که بتواند مشتریان شما را ترغیب به خرید کند از مهمترین مسائل می باشد که می تواند در افزایش نرخ فروش سایت شما تاثیر مستقیم داشته باشد.

با توجه به موارد گفته شده، اکثر صاحبان فروشگاه ها مایل به راه اندازی وب سایت نیستند و این کانال فروش را نادیده می گریند. اما این روزها با پیشرفت تکنولوژی شاهد ساده سازی فرآیند های فوق می باشیم، از جمله طراحی اپلیکیشن فروش اینترنتی یا فروشگاه ساز اینترنتی که متصل به نرم افزار حسابداری هستند و منجر به تهسیل در فرآیند راه اندازی وب سایت می شوند.

فروشگاه ساز اینترنتی هوشمند

یکی از انواع فروشگاه ساز های اینترنتی که دارای قابلیت اتصال به نرم افزار حسابداری می باشد و به شما کمک می کند با کمترین میزان هزینه و عدم نیاز به نیروی متخصص وب سایت فروشگاهی خود را راه اندازی کنید، سایت ساز فروشگاهی نانوتکنیک می باشد. این سایت ساز با قابلیت اتصال به نرم افزار حسابداری هوشمند، به شما این امکان را می دهد در کوتاهترین زمان ممکن کلیه محصولات موجود در فروشگاه خود را در وب سایت وارد نموده و نگران تغییر موجودی کالا یا قیمت ها نباشید. شما می توانید اطلاعات بیشتر در رابطه با این محصول را در صفحه این محصول مشاهده نمائید.

آموزش انواع واگرایی در اندیکاتور RSI از مقدماتی تا پیشرفته 💖

در قسمت اول مقاله درمورد اندیکاتور RSI ، نواحی اشباع خرید و فروش و خطوط روند در اندیکاتور RSI برای ترید در بازار ارزهای دیجیتال صحبت کردیم.

همینطور گفتیم که اندیکاتور RSI برای پیدا کردن سیگنال‌های مختلف ارزهای دیجیتال از فرمول‌ها و روابط پیچیده ریاضی (که مسلما هیچکدام از شما به آن علاقه ندارید) استفاده می‌کند و توسط شخصی به نام ولز ویلدر طراحی شده است. RSI از کنار هم قرار گرفتن حروف اول عبارت Relative Strength Index تشکیل شده است.

اکنون در قسمت دوم این مقاله به مباحث دیگری از اندیکاتور RSI میپردازیم. ابتدا می­خواهیم به طور کامل مفهوم واگرایی را توضیح دهیم. سپس بعد از آن، واگرایی در اندیکاتور RSI را برای شما عزیزان شرح دهیم.

مفهوم واگرایی و انواع آن در اندیکاتور RSI

واگرایی در حالت کلی به معنای حرکت قیمت و اندیکاتور در خلاف جهت یکدیگر می باشد. نتیجه این امر اکثرا این است که در هنگام وقوع واگرایی قیمت حرکت خود را ادامه نمی­دهد و تغییر جهت می دهد. مشاهده واگرایی در اندیکاتورها به عنوان یکی از سیگنال های بسیار قوی در تحلیل تکنیکال شناخته شده می­باشد.

‌واگرایی می‌تواند بیانگر بازگشت سهم از روند یا ادامه اصلاح تعریف انواع کانال قیمت روند قبلی باشد. واگرایی در تحلیل تکنیکال زمانی رخ خواهد داد که قیمت سهم مورد نظر در نمودار قیمتی برخلاف اندیکاتور عمل کند. واگرایی‌ها می‌توانند مثل الگوهای بازگشتی عمل کنند یا به ‌عنوان الگوی ادامه‌دهنده حضور داشته باشند. از واگرایی‌ها می‌توان برای شناسایی سطوح حمایت و مقاومت پرقدرت نیز استفاده کرد.

اهمیت واگرایی در RSI

در اندیکاتور RSI، واگرایی‌ها نقش کلیدی را بازی می‌کنند. در واقع نقش آنها این است که بازگشت نمودار قیمت را نمایش بدهند.زمانی که اعدادی خارج از اعداد بین 30 تا 70 مشاهده شود، نشانه اخطار جدی است و باید به دقت آن را بررسشی کرد.

زمانی که روند صعودی باشد، باید بین نموندار قیمتی و واگرایی اندیکاتور، تراز 70 و یا بالاتر را مشاهده کنیم؛ و در زمانی که روند نزولی است، باید تراز 30 یا کمتر را مشاهده کنیم.

البته این واگرایی‌ها ممکن است در ترازهایی کمتر از 70 و بیشتر از 30 نیز رخ بدهد؛ اما اعتبار این واگرایی‌ها، کمتر از موارد گفته شده در بالا است و نیاز نیست آنها را چندان جدی بگیرید. مگر در مواردی خاص!

واگرایی‌ها به تریدرها کمک می‌کنند که قدرت تقریبی قیمت فعلی دارایی را در مقایسه با قیمت هنگام بسته شدن معاملات روز قبل به دست بیاورند. همچنین واگرایی RSI می‌تواند در تایید نقاط ورود و خروج کمک شایانی به ما بکنند و مانند سایر اندیکاتورها، بازگشت احتمالی روند قیمت را نشان دهند.

در واقع معامله گران حرفه‌ای برای اینکه بتوانند حرکات اساسی و مهم در نمودار قیمت یک دارایی را مورد ارزیابی قرار داده و احتمال بازگشت قیمت به روند قبلی را ارزیابی کنند، از واگرایی‌ها استفاده می‌کنند.

کاربرد انواع واگرایی

با استفاده از واگرایی‌ها در تحلیل‌های تکنیکال،می‌توانید احتمال بازگشت روندها را تشخیص دهید. اگر بتوانید به اندازه کافی بر روی انواع واگرایی‌ها مسلط شوید و نقاط مختلف واگرایی‌های مختلف را به خوبی تشخیص دهید، می‌توانید به راحتی تغییر روند حرکتی قیمت‌ها را تشخیص و پیدا کنید.

اگر این نقاط را به درستی تشخیص دهید، می‌توانید فرصت‌های معاملاتی خوبی را پیدا کنید که سود هنگفتی برای شما به همراه داشته باشد.

البته بهتر است این نکته را مدنظر داشته باشید که واگرایی، تنها نشانه‌ای برای تغییر روندها است و علت آن نیست! شما نباید با مشاهده نقاط واگرایی، اقدام به خرید و یا فروش دارایی‌هایتان کنید؛ بلکه باید بررسی‌هایتان را گسترش دهید و منتظر فرصت‌ها باشید.

انواع واگرایی

واگرایی‌ها را می‌توانیم یک سیگنال احتمالی برای بازگشت روند (چه مثبت چه منفی) بدانیم. در واقع واگرایی در اندیکاتور RSI سعی می‌کند این موضوع را به ما بگوید که اندیکاتور ما در جهت قیمت ارز حرکت نمی‌کند. این یعنی نمودار قیمت و اندیکاتور نمی‌توانند یکدیگر را تایید کنند.

واگرایی‌ها با توجه تعریف انواع کانال قیمت به نحوه شکل‌گیری و پیش‌بینی که از ادامه روند قیمت می‌کنند، به سه دسته تقسیم می‌شوند: واگرایی معمولی یا Regular Divergence (RD)، واگرایی مخفی یا Hidden Divergence (HD) و همچنین واگرایی زمانی یا Time Divergence (TD).

واگرایی‌های معمولی به دو نوع مثبت و منفی تقسیم می‌شوند. در حالت عادی قیمت یک کف پایین‌تر از کف قبلی یا قیمت یک سقف بالاتر از سقف قبلی می‌سازند. پس در این راستا اندیکاتور هم باید به پیروی از آن همین رفتار را داشته باشد.

واگرایی معمولی (Regular Divergence)چیست؟

واگرایی های معمولی به معنای کند شدن و ضعیف شدن روند و هشدار بازگشت است و در نوع سیگنال های بازگشتی دسته‌بندی می‌شوند.

این واگرایی حاصل از رفتار مخالف نمودار قیمتی و اندیکاتور است و در انتهای روند مشاهده می‌شود.

واگرایی معمولی در بازار ارزهای دیجیتال زمانی اتفاق می افتد که قیمت یک سهم با اندیکاتور بر خلاف جهت هم حرکت کنند. این نوع واگرایی در بازار نشان از از بازگشت قیمت ارز دیجیتال دارد.

زمانی که این واگرایی را مشاهده کنیم، باید انتظار روندی مانند الگوی بازگشتی را داشته باشیم.

بعد از مشاهده واگرایی معمولی در تحلیل تکنیکال قیمت سهم متوقف می­شود و در جهت مخالف حرکت می­کند.

واگرایی معمولی در تحلیل تکنیکال با علامت (RD) نمایش داده می­شود.

واگرایی معمولی مثبت (RD+)

این نوع واگرایی در روند نزولی به وجود می­آید. به این صورت که قیمت موفق به تشکیل کف جدید، پایین تر از کف قبلی خود می­شود اما اندیکاتور نمی­تواند کف تشکیل دهد.

واگرایی معمولی مثبت در تحلیل تعریف انواع کانال قیمت تکنیکال در میان دو کف قیمتی تشکیل می­شود. در واگرايى معمولى مثبت روند نزولى قيمت کند و ضعیف شده اما به اين معنى نيست كه دقيقا از همان نقطه بازخواهد گشت و وارد كانال جديدى می­شود.

باید توجه داشت واگرایی معمولی مثبت در بازار ارزهای دیجیتال در انتهای یک روند نزولی به وجود می­آید.

به عبارت دیگر واگرایی معمولی مثبت در بازار ارزهای دیجیتال نشان­دهنده نزدیک شدن قیمت به خط حمایت است.

واگرایی معمولی مثبت نشانگر قدرت زیاد خریداران و ضعف قدرت فروشندگان می­باشد.

به صورت خلاصه، اگر واگرایی معمولی مثبت در نمودار قیمتی و اندیکاتور ظاهر شود، باید آن را به عنوان یک نشانه برای پایان روند نزولی و آغاز روند صعودی بدانید. البته برای رسیدن به قطعیت، باید از سایر ابزارهای تحلیل تکنیکال نیز استفاده کنید.

نکته مهم: اگر واگرایی معمولی مثبت در ناحیه اشباع فروش اتفاق بیافتد، اعتبار زیادی خواهد داشت و می‌توانید حساب ویژه‌ای بر روی آن باز کنید!

واگرایی معمولی منفی (RD-)

این نوع از واگرایی زمانی اتفاق می­افتد که قیمت یک سقف بالاتر از سقف قبلی و یا یک سقف هم‌تراز با سقف قبلی زده است. اما اندیکاتور سقفی پایین‌تر از سقف قبلی زده است که نشان‌دهنده ضعیف شدن روند صعودی است. اما بازهم نمی‌توان گفت که ریزش دقیقاً از همین نقطه شروع می‌شود. واگرایی معمولی منفی در تحلیل تکنیکال در میان دو سقف قیمتی تشکیل می­شود. باید توجه داشت واگرایی معمولی منفی در بازار ارزهای دیجیتال در انتهای یک روند صعودی به وجود می­آید.

به عبارت دیگر واگرایی معمولی منفی در بازار ارزهای دیجیتال نشان دهنده نزدیک شدن قیمت به خط مقاومت می­باشد.

واگرایی معمولی منفی بیانگر قدرت فروشندگان و ضعیف شدن قدرت خریداران می باشد.

به این صورت، تحلیلگران آینده خوبی را برای آن سرمایه پیشبینی نمی‌کنند و ریسک سرمایه گذاری بر روی آن بسیار زیاد خواهد بود.

در این واگرایی در نمودار قیمت و در اندیکاتور در هر کدام دو سقف قیمت تشکیل می­شود.

در نمودار قیمت سقف اول پایین تر از سقف دوم تشکیل خواهد شد.

در اندیکاتور سقف اول بالاتر از سقف دوم به وجود خواهد آمد. (اندیکاتور توانایی تشکیل سقف جدید را ندارد)

در واقع می‌توان این طور گفت که واگرایی معمولی منفی، 180 درجه برعکس واگرایی معمولی مثبت است و در یک روند صعودی ایجاد می‌شود. در اکثر تعریف انواع کانال قیمت مواقع این واگرایی در هنگام تشکیل دو سقف قیمتی صعودی کنار یکدیگر آشکار می‌شود.

واگرایی مخفی در تحلیل تکنیکال (HD)

این نوع از واگرایی معمولا زمانی تشکیل می­شود که قیمت در حال اصلاح خودش می­باشد و نشانه این است که این اصلاح، ادامه دار خواهد بود.

واگرایی مخفی در تحلیل تکنیکال زمانی اتفاق می­افتد که قیمت یک سهم با اندیکاتور بر خلاف جهت هم حرکت کنند.

به عبارت دیگر در واگرایی مخفی اندیکاتور توانسته است کف و یا سقف جدیدی تشکیل دهد. اما قیمت توانایی تشکیل کف یا سقف جدید را نداشته است. در این حالت می‌گوییم واگرایی مخفی به وجود آمده است.

برخلاف ‌واگرایی معمولی، واگرایی مخفی در روند نزولی با قله‌ها و در روند صعودی با دره‌ها قابل شناسایی شدن است. باید دقت شود که ‌واگرایی معمولی در انتهای یک روند نزولی یا صعودی اتفاق می‌افتد و بازگشت روند را نوید می‌دهد. همچنین پیش‌بینی و محل تشکیل متفاوتی نسبت به ‌واگرایی مخفی دارد.

واگرایی مخفی مثبت (HD+)

واگرایی مخفی مثبت در انتهای یک روند صعودی، زمانی به وجود می­آید که قیمت موفق می­شود کفی بالاتر از کف قبلی خودش تشکیل بدهد. در حقیقت اندیکاتور نمی‌تواند قیمت را تایید کند. اما اندیکاتور یک کف پایین تر از کف قبلی خودش تشکیل می­دهد. این بیانگر ایجاد ‌‌واگرایی مخفی مثبت است. در صورت‌ مشاهده، پیش‌بینی می‌شود که قیمت به روند صعودی ادامه دهد. همچنین انتظار می‌رود که این نوع از ‌واگرایی در ابتدای یک کانال صعودی نیز رخ دهد.

واگرایی مخفی منفی (HD-)

این نوع از واگرایی زمانی اتفاق می‌افتد که قیمت سقفی پایین‌تر از سقف قبلی بزند. اما اندیکاتور سقفی بالاتر از سقف قبلی زده باشد که نشان‌دهنده ادامه‌دار شدن روند نزولی قیمت است. واگرایی مخفی منفی در تحلیل تکنیکال در بین دو سقف قیمتی ایجاد می‌شود. واگرایی مخفی منفی در بازار ارزهای دیجیتال زمانی به وجود می آید که در اندیکاتور سقف اول پایین تر از از سقف دوم قرار گیرد. ولی در نمودار قیمت سقف اول بالاتر از سقف دوم تشکیل شود.

این وضعیت نشان دهنده افزایش قدرت فروشندگان و کاهش قدرت خریداران و همچنین کاهش قیمت سهم می باشد. این حالت طی یک روند نزولی به وجود می­آید. قیمت قدرت اینکه به سقف قبلی خودش برسد را ندارد اما اندیکاتور موفق می­شود که یک سقفی بالاتر از سقف قبلی خودش بزند. این موضوع خودش می­تواند به عنوان هشداری برای ریزش سهم باشد که باید در نظر داشته باشیم.

واگرایی زمانی (TD)

واگرایی زمانی، به اخلاف در میان زمان و قیمت گفته می‌شود. در واگرایی زمانی، رفتار اندیکاتور زیاد مورد نظر نیست؛ زیرا مدت زمانی که اصلاح شدن روند (مثلا تعداد شمع‌ها) مهم است. در این واگرایی از برای تعریف انواع کانال قیمت شناسایی از دنباله‌های فیبوناچی زمانی استفاده می‌شود.

واگرایی زمانی دارای دو دسته است؛ واگرایی زمانی هوشمند یا Smart Time Divergence (STD) و واگرایی زمانی معمولی یا Regular Time Divergence (RTD).

زمانی معمولی (RTD)

واگرایی زمانی معمولی، اکثرا در روند اصلاحی بازار اتفاق می‌افتد. زمانی که تعداد شمع‌های اصلاح از تعداد شمع‌های قبلی بیشتر شود، این واگرایی رخ می‌دهد.

در این صورت، تحلیلگران پیشبینی می‌کنند که حرکت قبلی سهم ادامه دار باشد و تمایلی برای چرخش روند در بازار وجود نداشته باشد.

زمانی هوشمند (STD)

در این واگرایی، تعداد شمع‌های قبلی از شمع‌های اصلاحی بیشتر است. به این ترتیب، در روند اصلاحی قدرت بازار کمتر از قدرت معامله گران خواهد بود.

در این حالت، انتظار داریم که روند قبلی به عنوان یک روند ادامه دهنده عمل کند و پیش برود. البته این نکته را فراموش نکنید که برای مشاهده واگرایی زمانی هوشمند، باید فیبوناچی بازگشت زمانی را رسم کنید!

همه چیز درباره ی واگرایی در اندیکاتور RSI

واگرایی بین اندیکاتور rsi و خطوط قیمت در زمانی که اعداد بالاتر از ۷۰ و یا پایین تر از ۳۰ را نشان می­دهد اخطار بسیار جدی ای تلقی می شود. این واگرایی از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است و نشان از برگشت نمودار قیمت می­دهد.

در شرایطی که در انتهای یک روند نزولی واگرایی بین قیمت و اندیکاتور rsi در تراز های ۳۰ و کمتر از آن را مشاهده کردیم احتمال عوض شدن روند و افزایش قیمت سهم بسیار بالا خواهد بود.

زمانی که در روندی صعودی شاهد واگرایی بین اندیکاتور و نمودار قیمت در بازار ارزهای دیجیتال در تراز ۷۰ و بالاتر باشیم به احتمال زیاد برگشت روند و نزول قیمت را خواهیم داشت.

ممکن است در تراز های کمتر از ۷۰ و بالاتر از ۳۰ نیز واگرایی بین قیمت و اندیکاتور مشاهده شود ولی این واگرایی نسبت به دیگر شرایط از اعتبار و اهمیت کمتری برخوردار خواهد بود.

نتیجه گیری

استفاده از اندیکاتورها و استراتژی­های مختلف نیازمند صرف زمان زیادی برای یادگیری و دقت بیشتری در عملکرد و مدیریت بازار است.

واگرایی‌ها را علاوه بر اندیکاتور RSI، می‌توانید در سایر اندیکاتورها مثل MFI، MACD و CCI و دیگر اندیکاتورهای معتبر مشاهده کنید. واگرایی‌ها، یکی از مهمترین نکاتی هستند که بسیاری از دوره‌های آموزش تحلیل تکنیکال، آن را آموزش نمی‌دهند.

شاید خواندن بسیاری از مبانی تحلیل تکنیکال پیچیده نباشد، اما شما زمانی می‌توانید خودتان را یک تحلیلگر تکنیکال معرفی کنید که بتوانید زمان مناسب برای استفاده از ابزار مناسب را به درستی تشخیص دهید.

یادگیری کامل تحلیل تکنیکال و تبدیل شدن به یک تحلیلگر برجسته و با تجربه، شما باید هزینه زیادی را صرف خرید دوره‌ها و همچنین تمرین دانسته‌های خود کنید و ساعات زیادی در هفته را به آموزش دیدن اختصاص دهید.

تیم کریپتو اکسیر این مسیر را برای شما هموار کرده است. شما می­توانید با عضویت در کانال سیگنال ­دهی ارز دیجیتال تیم کریپتو اکسیر، از سیگنال هایی که در اختیار شما قرار داده شده نهایت استفاده را ببرید. همچنین می­توانید بدون صرف وقت برای یادگیری دقیق اندیکاتورها و استراتژی­های مختلف از بازار ارزهای دیجیتال سود کسب کنید. با کمک تیم کریپتو اکسیر و عضویت در کانال سیگنال­ دهی، ما این نوید را به شما عزیزان خواهیم داد. که در هر شرایطی می­توان از بازار ارزهای دیجیتال کسب سود کرد.

اگر سوال و یا نظری در رابطه با این مقاله دارید حتما در بخش نظرات برای ما بنویسید.

تهیه بوم مدل کسب و کار – بخش چهارم: کانال های توزیع

منظور از کانال های توزیع در مدیریت کسب و کار، زنجیره‌ای از واحدهای سازمان یا زنجیره‌ای از کسب و کارها است که یک کالا یا خدمات باید آن را طی کند تا به دست مصرف کننده نهایی برسد.

به بیان ساده‌تر می‌توان گفت کانال های توزیع پاسخی است به این سوال که چگونه باید محصول را به دست مصرف کننده برسانیم؟ گمان کنم تا اینجا به اهمیت کانال توزیع و لزوم بررسی و ذکر آنها در حین تهیه بوم مدل کسب و کار خودتان پی برده باشید. در بخش قبلی در مورد ارزش پیشنهادی کسب و کار صحبت کردیم. به یاد داشته باشید که در صورتی که تمرکز ایده کسب و کار شما بر روی کانال های توزیع و پاسخگویی به نیازهای موجود در این بخش باشد، این حیطه می‌تواند به عنوان بخشی از ارزش پیشنهادی به مشتری را شامل شود.

کانال توزیع یک بخش از استراتژی‌های چهارگانه بازاریابی را تشکیل می‌دهد. سه بخش دیگر عبارتند از محصول، تبلیغات و قیمت.

کانال های توزیع مستقیم و غیرمستقیم

کانال های توزیع را می‌توان به دو دسته تقسیم بندی کرد: کانال توزیع مستقیم و کانال توزیع غیرمستقیم.

در کانال توزیع مستقیم، مشتری می‌تواند محصول مورد نیاز خود را مستقیما از تولید کننده خرید کند. در صورتی که در کانال های توزیع غیرمستقیم، مشتری محصول را از یک فروشنده عمده یا فروشنده خرده تهیه می‌کند.

ممکن است با افزایش تعداد واسطه‌ها یا تعداد حلقه‌های زنجیره توزیع، قیمت کالا افزایش پیدا کند. بنابراین با کوتاه کردن زنجیره کانال توزیع می‌توانیم کالا را با قیمت کمتری به دست مصرف کننده برسانیم. تا جایی که در کاتال توزیع مستقیم، همه واسطه‌ها حذف شده و مشتری می‌تواند کالا را با کمترین قیمت از تولید کننده خریداری کند.

در عین حال، در تدوین بوم مدل کسب و کار خود لازم است به این نکته هم توجه داشته باشید که افزایش تعداد مسیرهایی که مشتری بتواند طی آنها کالای شما را پیدا کند، می‌تواند منجر به افزایش فروش کالا شود.

انواع کانال های توزیع

ممکن است بتوان کانال های توزیع را به هزاران نوع مختلف تقسیم بندی کرد. اما همواره با سه نوع کلی از کانال توزیع مواجه می‌شویم که همه آنها با ترکیبی از تولید کننده، فروشنده عمده، خرده فروش و مصرف کننده نهایی ایجاد می‌شوند.

کانال توزیع نوع اول

اولین نوع کانال توزیع، طولانی ترین کانال است. چرا که در بر دارنده هر چهار جزء می‌باشد. بسیاری از محصولاتی که روزانه آنها را از سوپر مارکت تهیه می‌کنیم مثال خوبی از این نوع کانال توزیع هستند. چنانچه آنها ابتدا وارد انبارهای فروشندگان عمده می‌شوند و بعد توسط خرده فروش‌ها و فروشگاه‌ها به دست مصرف کننده می‌رسند.

کانال توزیع نوع دوم

در دومین نوع از کانال های توزیع ، فروشنده عمده حذف می‌شود و تولید کننده و خرده فروش خودشان نقش این واسط را ایفا می‌کنند. در این مدل تولید کننده محصول را به خرده فروش می‌فروشد. در حال حاضر بیشتر محصولاتی که در فروشگاه‌های بزرگ (سوپر مارکت‌ها) عرضه می‌شوند، به این روش توزیع می‌گردند.

کانال توزیع نوع سوم

در این نوع از کانال های توزیع ، تولید کننده محصولات را مستقیما به دست مصرف کننده نهایی می‌رساند. امروزه بسیاری از افراد، خودروی صفر را به همین روش و مستقیما از کارخانه خریداری می‌کنند.

انتخاب بهترین کانال توزیع

به احتمال زیاد، در حین نوشتن بوم مدل کسب و کار این سوال برای شما پیش می‌آید که چگونه می‌توانم بهترین کانال توزیع را برای محصول و یا خدمات خود انتخاب کنم.

نمی توانیم بگوییم همه انواع کانال های توزیع می توانند برای هر کالایی مورد استفاده قرار گیرند. بلکه لازم است مناسب‌ترین روش را برای رساندن کالا به مشتری‌هایمان انتخاب کنیم.

برای پیدا کردن بهترین کانال توزیع برای محصولاتتان قبل از هر چیز به نیازهای مشتری‌ها فکر کنید. آیا مشتری‌های شما ترجیح می‌دهند که در محل مورد نظر خودشان محصول را دریافت کنند؟ آیا آنها نیاز به آموزش و یا خدمات پس از فروش دارند؟

بعد از شاخت نیازها و ترجیحات مشتری، لازم است تمرکز خود را بر طراحی کانال توزیعی قرار دهید که به بهترین نحو ممکن نیازهای مشتری را برآورده کند. فراموش نکنید که در مورد تعیین قیمت فروش محصول در بازار هدف نیز محدودیت‌هایی وجود دارد که می‌تواند در تعیین کانال توزیع موثر باشد.

مثال‌هایی از طراحی کانال های توزیع

• اگر مصرف کنندگان نهایی محصولات شما نیاز به خدمات شخصی سازی شده دارند، لازم است که نمایندگان و یا یک تیم فروش در محل‌های توزیع داشته باشید. محصولاتی که نیاز به نصب در محل و یا تنظیمات تخصصی دارند لازم است از چنین کانالی به دست مشتری برسند.
• در صورتی که مشتری‌های شما ترجیح می‌دهند کالا یا خدمات شما را به صورت آنلاین خریداری کنند، می‌توانید آن را در وبسایت خودتان به فروش برسانید. در این خصوص ممکن است سایر وبسایت‌ها هم حاضر باشند فروش محصول شما را به عهده بگیرند.
• ممکن است کالا یا خدمات شما ایجاب کند که مشتری با شما در ارتباط مستقیم باشد. به نحوی که در غیر این صورت حاضر به خرید محصولتان نباشد. به عنوان مثال، اگر در حال تهیه بوم مدل کسب و کار برای یک آشپزخانه تهیه غذای خانگی هستید، یادتان باشد مشتری‌ها قبل از هر چیز به خاطر خودتان خرید خواهند کرد.

بنابراین، کانال های توزیع مستقیم در یک مدل کسب و کار کوچک که بر اساس یک برند شخصی شکل می‌گیرند، مناسب هستند.

در صورتی که قصد ورود به یک تعریف انواع کانال قیمت تعریف انواع کانال قیمت بازار جدید و ناشناخته دارید که تاکنون در آن حضور نداشته‌اید، بهتر است به فکر طراحی کانال توزیع مستقیم نباشید و لااقل در ابتدای راه، از واسطه‌های محلی برای فروش محصولاتتان استفاده کنید.

پرسش‌های متداول

با توجه به مطالبی که توضیح داده شد، همیشه لازم نیست کانال توزیع را به عنوان جزئی از سازمان در بوم مدل کسب و کار در نظر گرفته تعریف انواع کانال قیمت و برای آن منابع انسانی، تجهیزات، فضا و سایر الزامات را اختصاص دهیم. امروزه بیشتر کسب و کارها و بخصوص استارتاپ‌ها وظیفه حمل و نقل و توزیع را به شرکت‌هایی که در این زمینه تخصص دارند می‌سپارند. چرا که با این کار و با تنظیم قراردادهای بلند مدت خرید خدمات حمل و نقل و توزیع، این روش از نظر اقتصادی توجیه‌پذیری بیشتری دارد.

با توجه به این که استفاده هم زمان از کانال‌های توزیع مانند فروش مستقیم به مشتری، فروش عمده به توزیع کننده و همچنین ارائه از طریق نمایندگان به احتمال زیاد باعث بروز تضاد منافع (به انگلیسی: Conflict of Interests) می‌شود، بهتر است که از بین انواع کانال‌های توزیع موثرترین روش را انتخاب نمایید.
همچنین گاهی لازم است که در هر محدوده جغرافیایی بهترین کانال توزیع را انتخاب نماییم. به عنوان مثال، برخی تولید کننده‌ها ترجیح می‌دهند که در شهرهای نزدیک به کارخانه و یا انبار اصلی، خودشان مستقیما مسئولیت فروش به خرده فروش‌ها را به عهده بگیرند. اما در سایر شهرها و استان‌ها این کار را از طریق نمایندگان و یا عمده فروش‌های محلی انجام دهند.

براساس مدل آمیخته بازاریابی (به انگلیسی: Marketing Mix) کانال‌های توزیع یکی از اجزای چهارگانه بازاریابی است. اهمیت توزیع این است که بتوانیم محصولات و خدماتمان را در محل مناسب به مشتری ارائه نماییم. پیش‌بینی درست کانال‌های توزیع با ارائه پاسخ کامل به نیاز مشتری و همچنین محاسبه درست هزینه نهایی محصول، به ما کمک می‌کند از اشتباهات استراتژیک در بازاریابی و فروش دوری کنیم.

کندل چیست؟ انواع آن و آموزش کندل شناسی تکنیکال (با فیلم)

سال جاری، سال پرفراز و نشیب برای بورس در کشور ما بوده و مورد توجه بسیاری از مردم قرار گرفته است. ازاین رو لازم است تا دانش و آگاهی خود را نسبت به نحوه عملکرد آن افزایش دهیم. تحلیل تکنیکال یکی از راه های بررسی وضعیت بازارهای مالی است. برای فعالان این حوزه بررسی لحظه ای روند تغییرات بسیار حائز اهمیت است. به طور کلی فعالان بازار بورس از سه نمودار برای تحلیلات خود استفاده میکنند. نمودارخطی، میله ای و کندل استیک است. که از این سه نمودار کندل استیک بسیار حائز اهمیت است. که این توجه به واسطه تحلیل آسان و تشخیص راحت روند صعودی و نزولی یک سهم است. در این مقاله به طور جامع به بررسی کندل و انواع آن خواهیم پرداخت.

کندل چیست؟

تاریخچه کندل و استفاده از آن به بازار برنج فروشان ژاپن برمیگردد. بازرگانان برنج برای شناساسی قیمت و شتاب بازار از این مدل ریاضی استفاده میکردند.

در واقع کندل، یک نوع نمودار قیمتی است که با کمک آن می‌توان قیمت‌های بالا، پایین، بازشدن و بسته شدن یک اوراق بهادار در یک دوره زمانی مشخص را نشان داد. به بیان دیگر، از کندل استیک‌ها زمانی استفاده می‌شود که تغییرات قیمت سهم دارای روند یعنی صعودی یا نزولی باشد.

توی این پک فوق العاده، تحلیل تکنیکال در بورس رو جوری یاد میگیری که تو هیچ کلاس آموزشی یا پک دیگه ای نه دیدی نه شنیدی! بورس رو سریع یاد بگیر وحسابی پول دربیار!

نحوه استفاده از کندل در تشخیص روند قیمت بازار

الگوهای کندل استیک معمولاً در نقاط حمایت و مقاومت سهم (اگر الگویی تشکیل‌شده باشد) مورد توجه قرار می‌گیرند و انتخاب قیمت‌های مناسب برای خرید سهام جزیی از نقاط قوت الگوهای کندل استیک است. این در حالی است که این الگوها برای قیمت‌های خروج از سهم معمولأ عملکرد مناسبی ندارند.

نمودار کندل (شمعی)، احساسات و هیجانات سرمایه‌گذاران در بازار را به شکل تصویری در می‌آورند، به این ترتیب تحلیلگران تکنیکال می‌توانند زمان مناسب خرید و فروش را با بررسی و تحلیل این نمودارها تشخیص دهند. به همین دلیل است که کندل‌ها، یک تکنیک بسیار مناسب برای ارزیابی دارایی‌هایی مانند سهام، معاملات فارکس و معاملات آتی محسوب می‌شوند.

اجزای کندل

به طور کلی یک کندل استیک از چهار بخش اصلی تشکیل شده است. این چهار داده عبارتند از:

• قیمت آغازین open
• قیمت پایانی close
• بالاترین قیمت در بازه زمانی High
• پایین ترین قیمتی که در بازه زمانی Low

در شکل زیر میتوانید این چهار جز را مشاهده کنید. نکته قابل ذکر این نمودار توپر و توخالی بودن الگوی کندل است. زمانی که بدنه اصلی توخالی باشد، روند بازار صعودی و زمانی که توپر است نشان از روند نزولی بازار است.

با این اپلیکیشن ساده، هر زبانی رو فقط با روزانه 5 دقیقه گوش دادن، توی 80 روز مثل بلبل حرف بزن! بهترین متد روز، همزمان تقویت حافظه، آموزش تصویری با کمترین قیمت ممکن!

انواع استراتژی قیمت گذاری | آشنایی با روش های قیمت گذاری کالا و خدمات

در توضیح آمیخته بازاریابی گفتیم که یکی از المان‌های اصلی در آمیخته بازاریابی، قیمت (Price) است.

پس یک متخصص بازاریابی، در کنار مواردی مثل طراحی محصول (Product) و تصمیم‌گیری درباره‌ی کانال توزیع (Place) و انتخاب روش‌های ترویج (Promotion) باید بتواند درباره‌ی قیمت گذاری (Pricing) هم اظهارنظر کرده و تصمیم‌گیری کند.

اگر تا امروز درگیر پروژه‌ی قیمت گذاری نشده باشید، بعید است بتوانید دشواری‌های آن را تصور کنید. بنابراین اجازه بدهید مسئله را با یک مثال ساده مرور کنیم:

فرض کنید یک خوش‌بو‌کننده‌ی خودرو را تولید کرده‌اید و اکنون قصد دارید آن را به بازار عرضه کنید. قیمت این محصول را چگونه تعیین خواهید کرد؟

• آیا به هزینه‌ی تولید نگاه می‌کنید و درصد مشخصی را به عنوان سود خود در نظر می‌گیرید؟
• آیا قیمت خوش‌بو‌کننده‌های دیگر را در بازار می‌بینید و قیمت خود را بر اساس آن‌ها تعیین می‌کنید؟
• آیا با قیمتی نزدیک به بهای تمام‌شده، محصول را به بازار عرضه می‌کنید تا برند شما جا بیفتد و اصطلاحاً در بازار نفوذ کنید؟
• آیا یک سود مشخص برای کل پروژه‌ی خود تعریف می‌کنید و بر اساس آن سود، قیمت فروش را تعیین می‌کنید؟
• آیا قیمتی نسبتاً بالا برای محصول خود اعلام می‌کنید تا به مشتریان القا کنید که محصول شما کاملاً متمایز است و نباید آن را با سایر محصولات بازار مقایسه کنند؟
• آیا قیمت اولیه‌ی آن را بالا اعلام می‌کنید و پس از مدتی که بوی محصول‌تان جا افتاد و قدیمی شد، قیمت را کاهش می‌دهید؟
• آیا خوش‌بو‌کننده را در دو طرح و بسته‌بندی مختلف تولید می‌کنید و یکی را گران‌تر و دیگری را ارزان‌تر می‌فروشید؟

ده‌ها مورد سوال مشابه می‌توان مطرح کرد. سوال‌هایی که همه‌ی آن‌ها از جنس استراتژی قیمت گذاری (Pricing Strategy) هستند و پاسخ درست یا نادرست به آن‌ها، می‌تواند سرنوشت کسب‌و‌کار شما را از موفقیت به شکست یا بالعکس، از شکست به موفقیت تغییر دهد.

واقعیت این است که استراتژی قیمت گذاری یک بحث بسیار گسترده و تخصصی‌ است و کتاب‌های بسیاری به صورت اختصاصی درباره قیمت گذاری نوشته شده‌اند (+).

بنابراین نباید انتظار داشته باشیم که در یک درس متمم، همه‌ی زیر و بم‌ها و جزئیات استراتژی قیمت گذاری و روشهای قیمت گذاری کالا و خدمات به بحث گذاشته شود. ما در این درس صرفاً برخی از رایج‌ترین استراتژی‌های تعیین قیمت را برای شما معرفی می‌کنیم تا تصویر بهتری از قلمرو گسترده‌ی قیمت گذاری در ذهن شما شکل بگیرد.

چند نکته درباره اهمیت قیمت گذاری

ما در مدیریت و کارآفرینی، همواره از ایجاد ارزش و ارزش آفرینی صحبت می‌کنیم و توضیح می‌دهیم که ارزش‌آفرینی، یعنی این‌که کاری انجام دهید که دیگران حاضر باشند برایش پول بدهند. وقتی دیگران برای محصول شما پول می‌دهند و این پول، بیشتر از هزینه‌ای است که شما انجام داده‌اید، می‌توانید ادعا کنید که ارزش تعریف انواع کانال قیمت افزوده‌ی اقتصادی تولید کرده‌اید.

اما سوال این‌جاست که: «دیگران چقدر باید برای محصول شما پول بدهند؟»

بنابراین می‌توان گفت قیمت گذاری، جدا از این‌که زیرمجموعه‌ی مدیریت بازاریابی است، مکمل درس ارزش‌آفرینی هم محسوب می‌شود. شما ابتدا به یک ایده برای خلق ارزش دست پیدا می‌کنید و سپس از خودتان می‌پرسید که «برای این ایده، چقدر باید از مشتریان پول بگیرم؟»

این استراتژی قیمت گذاری شماست که ارزش‌آفرینی‌تان را به عدد و رقم تبدیل می‌کند و بنای کسب و کارتان را می‌سازد.

بعضی از کسانی که در زمینه‌ی قیمت گذاری تجربه‌ی زیادی ندارند، فکر می‌کنند که انتخاب قیمت بسیار ساده است و کافی است با اتکا به اصول حسابداری، بهای تمام شده را استخراج کرده و سودی هم برای خودمان در نظر بگیریم.

اما موضوع این است که دنیای واقعی، پیچیده‌تر از این حرف‌هاست:

هم‌چنین در دنیای واقعی، گاهی تصمیم می‌گیریم به خاطر نفوذ در بازار، حذف رقبا و یا راه باز کردن برای محصولات دیگر خود، یک محصول را به قیمتی کمتر از بهای تمام شده بفروشیم.

به‌طور کلی، نمی‌توان گفت اصول حسابداری در محاسبه‌ی قیمت فروش، بی‌فایده هستند. اما باید تأکید کنیم که در نهایت، این استراتژی است که خود را به اصول حسابداری تحمیل کرده و حکم نهایی را برای قیمت‌گذاری صادر می‌کند.

به استراتژی‌های زیر فکر کنید:

• ما در پی سود بیشتر هستیم
• ما در پی بقا هستیم
• ما می‌خواهیم مسئولیت اجتماعی خود را انجام دهیم
• ما قصد داریم سهم بازار خود را افزایش دهیم

هر یک از این استراتژی‌ها می‌توانند الگوی انتخاب قیمت ما را به کلی تغییر دهند.

با این مقدمه، به سراغ معرفی چند مورد از رایج‌ترین استراتژی های قیمت گذاری کالا و خدمات می‌رویم (+). این استراتژی‌ها را می‌توان به چهار دسته تقسیم کرد:

دوست عزیز. مطالعه مجموعه درس‌های مدیریت بازاریابی، صرفاً برای کسانی امکان پذیر است که از هر دو ویژگی زیر برخوردار باشند:

باشند. را انجام داده باشند و پروژه آنها پذیرفته شده باشد.

البته اگر کاربر ویژه متمم باشید، به درس‌های بسیار بیشتری دسترسی پیدا می‌کنید که فهرست آن‌ها را می‌توانید در این‌جا ببینید:

البته از میان درس‌ها و مطالب مطرح شده، ما فکر می‌کنیم شاید بهتر باشد درس‌های دوره مدیریت کسب و کار (MBA) متمم را به شکل منظم بخوانید؛ یا لااقل ابتدا مطالعه‌ی مباحث زیر را در اولویت قرار دهید: