نرخ واقعی دلار چند است؟


نیواکس ، ارسـال حــواله‌های ارزی، امــن، سریع و مطمئن

اولین اصل موفقیت ، پاسخگویی سریع به مشتری است. اگر در پرداخت های ارزی نیاز به مشاوره دارید، با ما در تماس باشید. تلاش ما جلب رضایت شماست.

نمودار

نرخ دلار استرالیا

نوع ارز: دلار استرالیا
درباره ما

ما در کنار شما هستیم!

گروه صرافی نیواکس با دو شعبه ارزی در ملبورن و سیدنی بیش از 20 سال است که در زمینه خدمات ارزی و نقل و انتقالات مالی به تمام نقاط دنیا فعالیت می کند.

این گروه زیر نظر آسترک ؛ سازمان ضد پول‌شویی استرالیا ، پس از کسب مجوزهای لازم از سال 2015 ، فعالیت خود را در شهر ملبورن آغاز نموده است.

این گروه جهت رفع نیازهای ارزی هموطنان ایرانی در زمینه نرخ واقعی دلار چند است؟ های مختلف در کشور استرالیا، از جمله انتقال سرمایه، حواله های دانشجویی، پرداخت های بیمه، انواع پرداخت آنلاین، مشاوره استراتژیک بیزینس و … خدمات ارایه می دهد .

صرافی نیواکس با رعایت صداقت، دقت و سرعت، همواره سعی بر جلب رضایت شما عزیزان و به روزرسانی و توسعه‌ی خدمات مالی و ارزی خود مطابق با تکنولوژی و استانداردهای روز دنیا داشته است و هر روزه به سمت نوآوری وشکوفایی در حوزه ارز و سرمایه‌گذاری گام خواهد برداشت.

نام نیواِکس برگرفته از دو واژه نیو (Neo) به معنای جدید و نوین، و (Ex) اکسچنج می باشد.

نرخ واقعی دلار چند تومان است؟

یکی از ساده‌ترین روش‌های محاسبه نرخ ارز مقایسه قیمت یک یا چند کالا در کشورهای مختلف است. از مقایسه‌های رایج اين روش، مقایسه قیمت یک ساندویچ همبرگر است و برای اینکه این روش علمی محاسبه شود باید نرخ ساندویچ همبرگر با یک نوع کیفیت محاسبه شود. در آمریکا بهترین نوع ساندویچ همبرگر مک‌دونالد ۵ دلار است و بهترین ساندویچ همبرگر در ایران ۵هزار تومان؛ یعنی اینکه نرخ برابری هر دلار با این روش باید ۱۰۰۰ تومان باشد. اگر کسی ایراد بگیرد و بگوید در صورت وجود مک‌دونالد در ایران هر ساندویچ همبرگر آن به قیمت ۷ هزار تومان فروخته می‌شد، باز هم نرخ دلار ۱۴۰۰ تومان خواهد بود نه ۳۳۰۰ تومان.

۲- دلار تورمی:

یکی از روش‌های محاسبه نرخ ارز حقیقی، تعدیل نرخ ارز اسمی بر اساس مابه‌التفاوت تورم داخلی و خارجی است. در این استدلال انتخاب سال مبنا از اهمیت راهبردی برخوردار است.

بهترین زمان برای تعیین سال مبنا، سالی است که عرضه و تقاضای ارز بدون دخالت دلارهای نفتی تعیین شده باشد. بنابراین با انتخاب سال ۱۳۴۰ و با فرض محاسبه مابه‌التفاوت تورم داخل ایران با آمریکا طی ۵۰ سال گذشته، نرخ حقیقی دلار در سال جاری حدود ۸۲۰ تومان برآورد می‌شود.

به عنوان مثال سطح عمومی قیمت‌ها در ایران از سال ۱۳۴۰ تا ابتدای سال ۱۳۹۰ در یک دوره ۵۰ ساله، ۷۸۰ برابر شده و سطح قیمت‌ها در کشور آمریکا با ارز خارجی دلار، ۷/۴۲ برابر شده است. بنابراین نسبت قیمت‌های آمریکا به ایران طی دوره مورد نظر ۱۰۵ برابر کاهش داشته است. چنانچه سال ۴۰ را که در آن نرخ ارز اسمی معادل۷۶ ریال بوده، به عنوان سال مبنا انتخاب کنیم، یک محاسبه ساده نشان می‌دهد میزان نرخ ارز اسمی در سال ۹۰ که نرخ ارز حقیقی در این سال را معادل سال مبنا قرار می‌دهد، معادل ۸۱۹۰ ریال خواهد بود.

به عبارت دیگر با لحاظ سال ۴۰ به عنوان سال مبنا، قیمت ۸۱۹۰ ریالی ارز در سال ۹۰، اثرات تورم در ۲ کشور را زدوده و نرخ ارز حقیقی را ثابت نگاه می‌دارد. از طرف ديگر اگر سال ۱۳۸۰ به عنوان سال پايه مبنا قرار گيرد، تا ابتداي سال ۱۳۹۰ سطح عمومي قيمت‌ها در ايران ۳/۶۱ و در آمريكا تنها ۱/۲۴ برابر شده است. با توجه به اينكه نرخ دلار در سال ۱۳۸۰ برابر با ۷۹۲۵ ريال بوده است، نرخ دلار در سال ۱۳۹۰، معادل ۲ هزار و ۳۰۰ تومان تعيين مي‌شود.

البته در محاسبه اين سال نيز برخي كارشناسان معتقدند بانك مركزي در سال ۸۰ كه يكسان‌سازي ارز اتفاق افتاد نرخي از بازار چند نرخي را انتخاب كرد كه بالاتر از ميزان واقعي بود. به گفته كارشناسان در آن زمان محاسبات نشان مي‌داد نرخ برابري واقعي دلار و ريال در محدوده ۵۰۰ تومان بود اما پرش بانك مركزي براي يكسان‌سازي نرخ بيش از رقم واقعي بود.

این ارقام در حالی محاسبه می‌شود که آنچه واقعا در بازار قابل دسترسی است ارقام دیگری است؛ در ۶ ماه نخست سال جاری قیمت هر دلار به طور متوسط به رقمی معادل ۲۵۰۰ تومان رسیده و نرخ رسمی بین بانکی معادل ۱۲۲۶ تومان است. برای روشن شدن موضوع مثالی دیگر می‌آوریم. به طور مشخص در بين سال‌هاي ۱۳۵۶ تا ۱۳۶۳، نرخ دلار بيش از ۸ برابر افزايش داشته و از ۷۱ ريال در سال ۱۳۵۶ به ۵۸۰ ريال در سال ۱۳۶۳ رسيده است که نشان از شيب تند تغييرات نرخ دلار طي اين سال‌ها دارد.

اگر سال مبنا سال ۱۳۵۶ باشد، نرخ دلار در ابتداي سال ۱۳۹۰، معادل ۵۰۰ تومان مي‌شود. برخي اشاره کرده‌اند که بهترين زمان براي تعيين سال مبنا، سالي است که در آن، درآمدهاي نفتي و سرريز شدن دلارهاي نفتي به اقتصاد وجود نداشته باشد و عرضه و تقاضاي ارز بدون دخالت دلارهاي نفتي تعيين شده باشد. اين دسته از کارشناسان معتقدند هرقدر دوره محاسبه طولاني‌تر باشد، بهتر است زيرا تحولات بيشتري را در خود جاي مي‌دهد. با توجه به متغیر بودن نرخ‌هایی که با محاسبات متعدد فوق به دست می‌آید به نظر می‌رسد نرخ دلار در هر صورت نباید از ۲۰۰۰ تومان فراتر رود.

۳- دلار دولتی:

روش‌های معمول و طبیعی محاسبه نرخ دلار در سطور بالا گفته شد اما در ایران نرخ واقعی دلار چند است؟ یک عامل بسیار تاثیرگذار در تعیین نرخ ارز وجود دارد؛ دولت. با توجه به حجم در اختیار داشتن ارز، دولت تنها منبع عرضه ارز به شمار می‌رود و این یعنی دولت نقش بسیار مهمی در تعیین نرخ ارز دارد. یعنی با توجه به سهم بالای دولت از اقتصاد در عمل ظرف عرضه و تقاضا در انحصار دولت است.

سهم صادرات غیرنفتی را اگر تصور کنیم همه توسط بخش غیردولتی صورت می‌گیرد که در نقطه اوج خود در سال ۹۰ معادل ۳۰ میلیارد دلار بوده و صادرات نفتی معادل ۱۱۳ میلیارد دلار، بر این اساس سهم بخش غیردولتی در عرضه زیر ۲۰ درصد خواهد بود، آن هم عرضه‌ای که با ضوابط بانکی به طور کامل در اختیار بانک مرکزی است. از طرفی در قانون هیچ نامی از ارز مرجع برده نشده و هر نرخی که بانک مرکزی به عنوان ارز مرجع استفاده کند در اصل ابزار، رانت و یارانه‌ای است برای کنترل صادرات و واردات.

البته دولت این توانایی را دارد که با استفاده از این رانت، درآمدزایی غیرقانونی را نیز انجام دهد که در صورت انجام آن شرایط اقتصادی آینده به سود دولت نخواهد بود و فقط می‌تواند بهره‌برداری مقطعی کند. با این شرایط دولت این توانایی را دارد که با عرضه گسترده ارز، نرخ آن را تعدیل کرده و حتی قیمت دلار را به کمتر از ۲۰۰۰ تومان برساند. البته رساندن نرخ دلار به یک‌ماه گذشته یعنی ۱۸۰۰ تومان انتظاری شگفت‌انگیز نخواهد بود اگر همتی باشد و برنامه‌ای.

قیمت واقعی دلار چند؟

پارسینه: نرخ واقعی دلار چقدر است؟ این سئوال را نه امروز که دلار در بازار قیمت مشخصی ندارد و خرید و فروش بر بستری روان صورت نمی‌گیرد، که در سالیان قبل نیز بار‌ها و بار‌ها کارشناسان اقتصادی پاسخ دادند، اما نتیجه هنوز روشن نیست.

نرخ واقعی دلار چقدر است؟ این سئوال را نه امروز که دلار در بازار قیمت مشخصی ندارد و خرید و فروش بر بستری روان صورت نمی‌گیرد، که در سالیان قبل نیز بار‌ها و بار‌ها کارشناسان اقتصادی پاسخ دادند، اما نتیجه هنوز روشن نیست.

عباس شاکری، استاد دانشگاه علامه طباطبایی، دیروز در حالی نرخ واقعی دلار را ۱۸۵۰ تومان اعلام کرده است که قیمت دلار تا پیش از ریزش‌های اخیر روی ۱۸ هزار و ۵۰۰ تومان را نیز دیده بود.

در هفت روز گذشته تحت تاثیر دو اتفاق مهم، یعنی اجرای بسته سیاستی ارزی جدید از سوی بانک مرکزی و همچنین تصویب لایحه CFT در مجلس شورای اسلامی، قیمت ارز با ریزشی قابل توجه روبرو شده است.

برخی خبر‌ها حکایت از آن دارد که قیمت دلار در کانال ۱۱ هزار تومان قرار گرفته و برخی ارقامی کمتر از این را نیز مورد اشاره قرار می‌دهند.

عدد ۱۸۵۰تومان از کجا آمده است؟

عباس شاکری، استاد اقتصاد دانشگاه علامه طباطبایی، مبنای محاسبه قیمت ۱۸۵۰تومان برای هر دلار را این گونه شرح داده است. وی می‌گوید: در این برآورد تفاوت تورم ایران و آمریکا را لحاظ کرده و سال پایه را زمانی که دلار هفت تومان بود تعیین کرده‌ایم.

سئوال اینجاست که در نظر گرفتن این مولفه برای محاسبه دلار کفایت می‌کند؟

عملیات بازار قیمت واقعی را روشن می‌کند

سید کمال سید علی، مدیرعامل صندوق ضمانت صادرات و معاون ارزی اسبق بانک مرکزی به این سئوال جور دیگری پاسخ داده است. وی به خبرآنلاین گفت: فرمول تعیین نرخ ارز، فرمول ساده و یگانه‌ای نیست.

به گفته وی تشخیص نرخ درست برای هر دلارباید با توجه به این مولفه‌ها روشن شود. اینکه تولید رونق بگیرد، سرمایه‌گذاری افزایش یابد و صادرات و واردات به درستی انجام شود. اگر مجموعه این‌ها هماهنگی داشت یعنی نرخ درست انتخاب شده است، اما اگر قیمتی گذاشتیم که صف طویل در برابر صرافی شکل گرفت و واردات بر تولید برتری یافت و . بدان معنی است که راه را اشتباه رفته‌ایم.

بر مبنای یک فرمول ۲۰۰۰، برمبنای فرمول دیگر .

محمدرضا جهان بیگلری، کارشناس اقتصادی، اما روایتی دیگر از تعیین نرخ ارز دارد. وی البته یکی از معترضان به عدم اعلام شفاف فرمول تعیین نرخ ارز است، اما می‌گوید در محاسباتی که داشته است، فرمولی را در نظر گرفته که بر مبنای آن قیمت ارز بین ۲۰۰۰ تا ۲۲۰۰ تومان است.

وی درباره این فرمول گفت: میزان ذخایر ارزی به علاوه صادرات و GDP تقسیم بر واردات می‌تواند قیمت ارز را نشان دهد. بر پایه این فرمول قیمت ارز باید حدود ۲۰۰۰ تا ۲۲۰۰ تومان باشد.

بر مبنای محاسبات سیاسی و اقتصادی؛ ۷۰۰۰ تومان

یحیی آل اسحاق نیز قیمت واقعی دلار را، اما بسیار بالاتر از دیگر کارشناسان ارزیابی می‌کند، وی می‌گوید: قیمت واقعی دلار هفت هزار تومان است.

وزیر اسبق بازرگانی و عضو هیات نمایندگان اتاق بازرگانی هر چند، فرمول دقیق و مشخصی را برای تعیین این نرخ ارائه نمی‌دهد، اما مولفه‌هایی را بیان می‌کند که برمبنای آن قیمت ۷ هزار تومان تعیین شده است.

وی تنها به مولفه‌های اقتصادی بسنده نمی‌کند و ماجرای تحریم، انتظارات بازیگران متعدد در داخل و مسائل بین‌المللی را در کنار خرابکاری عمدی در بازار ارز می‌گذارد تا این نرخ را استخراج نماید.

قیمت واقعی دلار، ۱۲.۰۰۰ تومان

ابراهیم رزاقی، کارشناس اقتصادی و استاد بازنشسته دانشگاه تهران، اما عقیده دیگری دارد. وی می‌گوید: سه سیاست در خصوص دلار وجود دارد. یک سیاست تعیین قیمت دلار متناسب با اختلاف تورم داخلی و خارجی است. سیاست دوم، سیاستی که است چینی‌ها بکار می‌گیرند و قبلاً ژاپنی‌ها انجام می‌دادند و بعضی کشور‌های دیگر نیز هم اکنون بصورت غیر آشکار با ظرافت‌هایی انجام می‌دهند و آن این است که دلار را بسیار گران تعیین می‌کنند.

وی افزود: صادرات کالا به کشوری که دلار را بیشتر از قیمت واقعی تعیین می‌کند، امکان ندارد که این کشور‌ها خود صادر کننده می‌شوند. البته باید گفت: تدابیر دیگری را نیز به عنوان مکمل در پی می‌گیرند و سیاست آخر اینکه قیمت دلار را به گونه‌ای تنظیم می‌کنند که پایین باشد و دولت به شیوه‌های مختلف در بازار دخالت می‌کند که قیمت دلار پایین نگه داشته شود. دولت با عرضه زیاد دلار در بازار در زمانی که تقاضا بالا رفته است، قیمت آن را پایین نگه می‌دارد. این کشور‌ها که ایران نیز یکی از آن‌ها می‌باشد، به کشور‌هایی تبدیل می‌شوند که به آن‌ها وارد کننده کالا می‌گویند.

وی معتقد است با مولفه روان سازی تولید در ایران نرخ ارز اتفاقا در ایران همواره کمتر از رقم واقعی تعیین شده است. او پیش از بحران ارزی اخیر قیمت واقعی دلار را ۱۲ هزار تومان اعلام کرده بود.

فرمول محاسبه نرخ دلار بازار

اکبر کمیجانی، قائم مقام بانک مرکزی، نیز پیش از این توضیحاتی دقیقی درباره فرمول محاسبه ارز پیش از این ارائه کرده و گفته است: روش‌های مختلفی برای محاسبه نرخ ارز به کار گرفته می‌شود که یکی از متداول‌ترین آن‌ها «روش برابری قدرت خرید» است. وی افزود: در این روش ضمن اینکه متغیر‌های اقتصاد کلان مانند تولید، تورم، بهره‌وری و تراز پرداخت‌ها دیده می‌شود، نرخ واقعی دلار چند است؟ در نهایت دو متغیر اصلی «تورم داخلی» و «میانگین وزنی تورم کشور‌های طرف تجاری ایران» ملاک محاسبه در آن است. معاون اقتصادی بانک مرکزی ادامه داد: با مبنا قرار دادن «تفاضل تورم داخل و خارج» در این روش و با استفاده از فرمول گفته شده، تعدد نرخ دلار بازار با توجه به تفاوت تورم تعدیل می‌شود.

کمیجانی افزود: به عنوان مثال در سال ۸۱ محاسباتی را انجام دادیم و با وجود اختلالات اقتصادی آن زمان، بعد از یکسان‌سازی نرخ دلار در بازار حدود ۷۹۵ تومان تعیین شد و این نرخ را آن زمان بازار دیکته می‌کرد.

کودتای ارزی از سوی ائتلاف هفت‌گانه/ نرخ واقعی دلار چند است؟

نوسان در بازار ارز در حالی ادامه دارد که بانک مرکزی و دولت همچنان همانند ۳ سال گذشته وعده بازگشت ثبات را می‌دهند و نوسان‌های هفته‌جاری را شوک بعد از انتخابات آمریکا می‌دانند، اما یک پژوهشگر اقتصادی در گفتگو با رویداد‌۲۴ وضعیت فعلی را یک کودتای ارزی می‌خواند و مسبب آن را نه تحریم بلکه یک ائتلاف داخلی معرفی می‌کند.

کودتای ارزی

رویداد۲۴بازار ارز از هفته گذشته تاکنون نوسان‌های تکان‌دهنده‌ای را به خود دیده است، نوسان‌هایی که به بازار ارز محدود نشده و پس‌لرزه‌های آن به بازار‌های موازی از جمله بورس، طلا، خودرو و مسکن نیز تسری پیدا کرد، اما این نوسان‌ها محدود به روز‌های پس از انتخابات ریاست جمهوری آمریکا نیست بلکه روندی است که نزدیک به ۳ سال است اقتصاد ایران را دچار بحران کرده است. سیاست‌گذران پولی و اقتصاددانان نزدیک به دولت روند صعودی نرخ ارز را ناشی از حجم نقدینگی و وضع تحریم‌ها و به‌تبع آن کاهش درآمد‌های ارزی می‌دانند، اما احسان سلطانی، پژوهشگر اقتصادی در گفتگو با رویداد‌۲۴ با استناد به محاسبات و ساختار اقتصادی ایران دلایل ذکر شده در افزایش نرخ ارز را پروپاگاندایی از سوی دولت و رسانه‌های وابسته می‌داند تا واقعیت بزرگی را پنهان کنند. او معتقد است، گرانی نرخ ارز دلایلی جز حجم بالای نقدینگی و تحریم‌ها دارد.

استارت گرانی ارز چه زمانی زده شد؟

احسان سلطانی در پاسخ به این سوال که چه عوامل داخلی بر نوسان‌های نرخ ارز تاثیر‌گذار است، کمی به عقب‌تر از آشفته‌بازار ارز در روز‌های فعلی می‌رود و می‌گوید: بعد از روی سر کار آمدن دولت دوازدهم، رسانه‌های کارگزار دولت پروپاگاندایی را حول واقعی‌سازی نرخ ارز (بخوانید گرانی نرخ ارز) آغاز کردند. تحلیل راست‌گرایان ایرانی در مورد نرخ ارز آن زمان این بود که دلار باید به بالای ۵هزارتومان برسد. ما همان زمان می‌گفتیم اگر معیار را می‌خواهید واقعی‌سازی نرخ ارز بگیرید، باید آن را در یک دوره چند دهه‌ای محاسبه کنید، نمی‌توانید ۸سال را ملاک قرار دهید و بگویید نرخ ارز واقعی این است، از طرف دیگر اگر سیاست گرانی نرخ ارز را دولت در پیش بگیرد، دیگر فنر آن رها خواهد شد و نمی‌توان آن را در محدوده خاص و از قبل تعیین‌شده‌ای نگه داشت.

او ادامه می‌دهد: قبل از اینکه تحریم‌ها علیه ایران وضع شود، از زمستان سال ۹۶ نرخ رشد دلار از سال‌های قبل آن بیشتر شد و در اردیبهشت‌ماه ۹۷ که تازه دونالد ترامپ اعلام کرد از برجام خارج می‌شود، دلار به ۶هزارتومان رسیده بود. همه ما می‌دانیم که تا تحریم‌ها عملی شود، خیلی از کشور‌ها معاملات تجاری و خرید نفت از ایران را ادامه دادند و هنوز درآمد‌های ارزی ما دچار تحول خاصی نشده بود که از این محل یعنی کاهش درآمد‌های ارزی، نرخ ارز افزایش یابد، به طوری که در سال ۹۷ حدود صدمیلیارد دلار درآمد ارزی حاصل از فروش نفت و کالا و خدمات داشتیم، اما تا آبان ماه سال ۹۷ نرخ دلار به ۱۸ هزارتومان رسیده بود. عین عبارتی که آقای همتی، رییس کل بانک مرکزی به کار برد، این بود که ذخایر بانک مرکزی عین ناموس ماست و همه چیز را به دست بازار می‌سپاریم.

به گفته سلطانی این «همه چیز را به دست بازارسپردن» گزاره‌ای است که در دولت‌های حسن روحانی به کرات در بخش‌های مختلف اقتصادی آن را شنیده‌ایم؛ و البته منظور از بازار هم با توجه با ترکیب ساخت اقتصادی ایران مشخص است، چه کسانی هستند؛ خصولتی‌ها و نهاد‌های بزرگ و نمایندگان دولت.

سوت آغاز رالی دلار در آبان ۹۸

نوسان‌های نرخ ارز همچنان ادامه داشت تا آبان‌ماه سال گذشته که بنزین گران شد و به تعبیر احسان سلطانی، بانک مرکزی رالی دلار را دوباره از سر گرفت و تا به این لحظه این بازی رالی ادامه دارد.

صحبت‌های این پژوهشگر اقتصادی کاملا خلاف تحلیل‌های اقتصاددانان طرفدار بازار آزاد است. به اعتقاد این دسته از اقتصاددانان وضع تحریم‌ها و حجم بالای نقدینگی مهم‌ترین عوامل افزایش نرخ ارز طی بازه زمانی ۳ سال اخیر است، اما احسان سلطانی معتقد است، گرانی نرخ ارز بیشتر از اینکه وابسته به عوامل خارجی باشد، نشات گرفته از سیاست‌گذاری داخلی است. او در پاسخ به این سوال که چه دلایلی دارید که می‌گویید این نوسان‌های ارزی بیشتر ساختگی است؟ توضیح می‌دهد: نزدیک به دو سال است، بانک مرکزی آمار‌های مختلف را منتشر نمی‌کند و به محرمانگی آمار‌ها رو آورده است، اما جالب است، در بهمن‌ماه سال گذشته ما مشاهده کردیم که در این سکوت آماری، بانک مرکزی ناگهان آمار حجم نقدینگی را اعلام کرد، همزمان با این انتشار اقتصاددان‌های وابسته هم شروع به تحلیل‌هایی درباره رابطه حجم نقدینگی و نرخ ارز کردند و سیگنال‌هایی را به سمت مردم فرستادند که باتوجه به رشد حجم نقدینگی، نرخ ارز بالا می‌رود. در همین دوره هم بود که روند صعودی نرخ ارز شدت گرفت.

او ادامه می‌دهد: عده‌ای از اقتصاددانان از ابتدای امسال تحلیل‌هایی را در رسانه‌ها مطرح کردند که افزایش نرخ ارز با توجه به حجم نقدینگی ادامه خواهد داشت و ما به‌یک‌باره شاهد انتشار توصیه‌های مکرر از سوی اقتصاددانان راست‌گرا و دولت بودیم که همه را دعوت به خرید ارز و سهام می‌کردند. آقای همتی زمانی که مجلس فعلی بر سر کار آمد، در صحن علنی مجلس اعلام کردند، بانک مرکزی در ۱۵ سال گذشته ۲۸۰میلیارددلار به بازار ارز تزریق کرده و تمام این ارز‌ها از کشور خارج شده است. یعنی ایشان به صورت تلویحی تایید کردند نرخ ارز باید بالا برود که سرمایه از کشور خارج نشود. در حالی که همه ما می‌دانیم طی دو سال گذشته که نرخ ارز صعودی بوده، خرید املاک ایرانیان در ترکیه کماکان به قوت خود ادامه دارد.

سه برابر شدن خروج سرمایه بعد از گرانی نرخ ارز

سلطانی در ادامه از آمار‌های محاسباتی تیم اقتصادی خود که با همکاری کارشناسان اقتصادی تشکیل شده گفت که نشان‌دهنده روی دیگری از صحبت‌های رییس کل بانک مرکزی است. «جالب این است که طبق آمار بانک مرکزی و مرکز آمار، ما محاسبه کردیم طی دو سال اخیر به طور میانگین سالی ۳۰میلیارد دلار ارز از کشور خارج شده است. این حجم از ارزبری در حالی اتفاق افتاده که طبق محاسبات ما (براساس میزان واردات و صادرات و قاچاق و تراز تجاری کشور) به طور میانگین طی ۲۰ سال گذشته ۳۰۰میلیارد دلار ارز از کشور خارج شده است. ۲۴۰ میلیارد دلار از این حجم مربوط به سال‌های ۷۹ تا ۹۷ است. یعنی به طور میانگین هر سال حدود ۱۳میلیارد دلار ارز از کشور خارج شده است و نرخ واقعی دلار چند است؟ از سال ۹۷ تا امسال این رقم به سالی ۳۰ میلیارد دلار رسیده است. یعنی خروج ارز در دوسال اخیر نزدیک به سه برابر سال‌های قبل شده است. ما به‌عنوان مثال محاسبه کردیم، صادرکننده سنگ آهنی که ۱۰ سنت مارجین (حاشیه) سودش بوده، الان به بالای ۵۰ سنت رسیده است. در مقابل هزینه تولید و مهم‌ترین هزینه آن یعنی هزینه نیروی انسانی و حقوق کارگران بخش سنگ‌آهن، ۲۵درصد افزایش داشته است. در مقابل قیمت ارز صادراتی آن ۱۷۰درصد بالا رفته است و این به معنی این است که صادرکننده سنگ‌آهن می‌تواند نصف ارزش را به کشور بازنگرداند و به همین ترتیب در میان بخش‌های مختلف صادرات محور ما اکنون با بحران عدم بازگشت ارز و کمبود ارز مواجه هستیم.

نرخ ارز واقعی چقدر باید باشد؟

بسیاری از کارشناسان اقتصادی و همچنین دولت از واقعی سازی نرخ ارز صحبت می‌کنند. اما این نرخ واقعی چقدر است و نرخ‌های کنونی ارز آیا با اقتصاد ایران همخوانی دارد؟

احسان سلطانی در این باره توضیح می‌دهد: درآمد مردم یعنی اصناف و حقوق بگیران طی این سه سال تقریبا دو برابر قبل شده است. خیلی‌ها هم که اصلا درآمد ندارند، از جمله یک میلیون کارگر رسمی که بعد از شیوع کرونا بیکار شدند. طبق محاسبات ما طی همین بازه زمانی ۳ ساله حجم مصرف حقوق‌بگیران تقریبا نصف شده است، قدرت خرید کالای دلاریشان هم کمتر از یک‌چهارم شده است؛ بنابراین کشش تقاضا در ۸۰درصد جمعیت کشور وجود ندارد، به این معنا که توان خرید کالای غیرمصرفی ندارند. از طرفی سه سال پیش درآمد ارزی ما صدمیلیارد دلار بوده و اکنون این میزان به ۳۰ تا ۴۰میلیارد دلار به طور متوسط رسیده است، یعنی عرضه ارز به یک سوم نسبت به سه سال پیش تقلیل یافته است. اما در مقابل تقاضای مصرف ارزی هم به یک چهارم (نسبت به دوره سه سال پیش)، کاهش پیدا کرده است. تمامی این آمار‌ها را گفتم که بگویم، همین محاسبات نشان از میزان نرخ واقعی ارز دارد. طبق محاسبات ما باتوجه به تمامی این نرخ واقعی دلار چند است؟ معادلات نرخ دلار واقعی با توجه به مختصات فعلی اقتصاد باید نرخی بین ۹ تا ۱۳هزارتومان باشد.

اما در واقعیت و البته «واقعی‌سازی نرخ ارز» طبق سلیقه دولت و اقتصاددانان وابسته به دولت، نرخ ارز نسبت به ۳ سال پیش نزدیک به ۹ برابر شده است. از طرفی همه مسئولان از سفته‌بازی و سوداگری در بازار آزاد ارز شکایت دارند، اما ما مشاهده می‌کنیم که همچنان سفته بازارن به کار خود ادامه می‌دهند. اینکه اراده‌ای در برخورد با این سفته‌بازان از سوی بانک مرکزی وجود ندارد، هم معنادار است. یعنی کسانی هستند که منافعشان در گرانی ارز است و دولت هم که همه چیز را به دست بازار سپرده است و رییس بانک مرکزی می‌گوید، دست بازار بالای همه دست‌هاست.

کودتای ارزی در اقتصاد ایران

احسان سلطانی معتقد است، هفت‌گانه دولت، بانک مرکزی، بنگاه‌های خصولتی، بانک‌های خصوصی، بخش مهمی از صادرکنندگان، نوسان‌گیران و سفته‌بازان و در نهایت رسانه‌های وابسته به این اجزا، به قول داگلاس نورث ائتلاف غالبی را تشکیل داده‌اند و کودتای ارزی علیه مردم طی سه سال گذشته شکل گرفته است.

اما منفعت دولت از افزایش نرخ ارز چیست؟ احسان سلطانی به این پرسش این‌گونه پاسخ می‌دهد:. گرانی نرخ ارز به گرانی سهام گره خورده و محرک یکدیگر هستند. دولت هم برای پوشش کسری بودجه خود و البته پیگیری خصوصی‌سازی و واگذاری‌ها از کانال بورس، روی این بازار (بازار بورس) حساب زیادی باز کرده است. اما جالب است که منفعت دولت از این گرانی از همه کمتر است.

به گفته این نرخ واقعی دلار چند است؟ پژوهشگر اقتصادی منفعت اصلی گرانی نرخ ارز را سه گانه بنگاه‌های خصولتی، بانک‌های خصوصی و ۷۰درصد صادرکنندگان می‌برند. بانک‌های خصوصی و بنگاه‌های خصولتی ورشکسته با گرانی نرخ ارز و به دنبال آن تورم مسکن، ارزش دارایی‌هایشان به مراتب بیشتر از زیانشان شده است و ورشکستگی ۱۵ ساله خود را با گرانی نرخ ارز احیا کردند. صادرکنندگان هم که عمدتا صادرکننده محصولاتی با رانت مزیت طبیعی و یارانه‌های انرژی هستند مانند پتروشیمی‌ها، سنگ‌آهنی‌ها و فولادی‌ها از محل افزایش نرخ ارز و در عوض ارزان‌بودن هزینه نیروی انسانی در مقایسه با درآمد ارزیشان، سود‌های کلانی به دست آورده و حاضر به بازگشت ارزهایشان نیستند.

این کارشناس اقتصادی با بیان اینکه قیمت‌های غیرواقعی دلار امروز در اقتصاد ایران تبدیل به یک بحران جدی شده است، به مردمی که خریدار و فروشنده این بازار‌ها به قصد سرمایه‌گذاری هستند، توصیه می‌کند، میان سود احتمالی و خرید ارز و کالا با قیمت غیرواقعی، دومی را انتخاب کنند و با خرید ارز و هر کالایی با نرخ غیرواقعی، به تامین منافع سوداگران کمک نکنند، چراکه دود همه این گرانی‌ها بیشتر از همه به چشم خود مردم خواهد رفت.

نرخ واقعی دلار چند است؟

عصر اعتبار

عصر بازار

نرخ واقعی دلار چند است؟

عصر اعتبار- یک استاد دانشگاه با اشاره به تحولات پیش آمده در بازار ارز، قیمت‌ اقتصادی و واقعی دلار را در حدود ۹ تا ۱۲ هزار تومان ارزیابی کرد.

نرخ واقعی دلار چند است؟

به گزارش پایگاه خبری «عصر اعتبار» به نقل از ایسنا، مهدی باغجری با اشاره به تحولات نرخ ارز در چند روز گذشته اظهار کرد: همانطور که پیش از این گفته بودیم، قیمت واقعی دلار بین 9 تا 12 هزار تومان است و این روال ادامه خواهد داشت.

وی گفت: واقعیت این است که اتفاقات اخیر در بازار ارز و جهش آن به خاطر متغیرهای اقتصادی نبود، بلکه رفتارها و اخبار سیاسی و بین‌المللی روی آن اثرگذار بوده است.

باغجری پیش از این هم در گفت‌وگو با ایسنا با بیان این‌که علت جهش قیمت دلار از گستره مسائل اقتصادی بیرون است، گفته بود که واقعیت این است که این مسائل سیاسی هستند که به قیمت ارز جهت می‌دهند. بخشی از علل افزایش قیمت دلار به خاطر مسائل روانی است.

برای آگاهی از تازه های بازار مالی و اعتباری، جدیدترین رویدادهای ایران و جهان اینستاگرام اعتبار را دنبال کنید



اشتراک گذاری

دیدگاه شما

اولین دیدگاه را شما ارسال نمایید.