رکود بورس چه زمانی به پایان می رسد؟
بورس تهران همانطور که اغلب کارشناسان پیش بینی می کردند هفته را در فضایی رکودی آغاز کرد.
به گزارش بیداربورس شاخص کل بورس تهران امروز شنبه ۲۳بهمن ماه ۱۴۰۰ با افت ۳۸واحدی سکون بورس تهران معاملات را به پایان برده و در محدوده یک میلیون و ۲۸۴هزار واحدی درجا زد.
شاخص هم‌وزن نیز با افزایش ۰.۰۲درصدی همراه شده و در محدوده ۳۲۶هزار و ۲۹۹واحدی تثبیت شد. ارزش معاملات خرد بورس و فرابورس نیز مانند سایر روزهای هفته گذشته در کانال دو هزار و ۷۹۵میلیارد تومانی باقی ماند تا نشانه های سکون و رکود در بازار سرمایه بیش از هر زمان دیگری قابل رویت باشد.
از اوکراین تا وین راه زیادی نیست!
بسیاری از کارشناسان معتقدند تنش ها و تحرکاتی که اخیرا در مرزهای اوکراین و روسیه شاهد بوده ایم دلیلی برای در سایه قرار گرفتن مذاکرات اتمی و همچنین تشدید ابهامات پیرامون هر دو مسئله بسیار مهم بین المللی است که بازارهای داخلی را شدیدا تحت تاثیر خود قرار داده است.
البته نیمه شب گذشته و همزمان با تشدید تنش ها در شرق اروپا، شاهد ریزش شاخص بورس های معتبر جهانی از جمله نزدک، داوجونز و اس اند پی بودیم که به شکلی کاملا غافلگیر کننده و بی مقدمه رخ داد. اما از طرفی هم قیمت نفت و طلا در بازارهای جهانی جهش ناگهانی و چشمگیری را به ثبت رساندند که طبعا می توانست بازارهای داخلی را نیز تحت تاثیر قرار دهند.
اما نکته مهمی که کارشناسان بورسی بر آن تاکید دارند احتمال اثرگذاری تنش های شرق اروپا بر روند مذاکراتت هسته ای ایران با ۵ قدرت جهانی در پایتخت اتریش است. از همین رو بسیاری از تحلیلگران نسبت به بلاتکلیف ماندن بورس تهران به دلیل مشخص نبودن وقوع جنگ بین اوکراین و روسیه و کیفیت اثرپذیری توافقات اتمی احتمالی در وین هشدار داده بودند.
روندی هم که سهامداران امروز در بورس تهران شاهد بودند نقطه تاییدی بر این تحلیل ها گذاشت چرا که شاخص کل به طور کلی دست نخورده باقی ماند و هفته را در فضایی سکون بورس تهران راکد آغاز کرد.
البته چند نشانه مثبت در بازار دیده شد که از آن جمله می توان به خروج پول از صندوق های درآمد ثابت و حرکتش به سمت سهم ها اشاره کرد که به زعم اغلب فعالان بورسی می تواند مقدمه ای برای حرکت دسته جمعی ریسک گریزها به سمت بازار سهام و معاملات مستقیم باشد.
از طرفی هم به نظر می‌رسد مجلس با جزییات بسته موسوم به ۱۰ بندی (خصوصا درباره بحث نرخ خوراک) که وزارت اقتصاد برای حمایت از بورس پیشنهاد داده بود موافقت کرده‌اند و حالا این بسته فقط باید در صحن علنی مجلس نیز آرای لازم را کسب کند تا زمینه اجرای آن در سال ۱۴۰۱ فراهم شود.
تحلیل ریسک و بازده سهام شرکت های سرمایه گذاری در بورس تهران مقاله
یکی از سکون بورس تهران ویژگی‌های بازار سرمایه وجود اوراق بهادار گوناگون در بازار با ریسک و بازده گوناگون است و سرمایه‌گذاران با توجه به میزان ریسک‌پذیری خود اقدام به خرید و فروش اوراق بهادار می‌نمایند.اما در بازار بورس تهران اوراق بهادار قابل معامله عملا به سهام شرکت‌ها محدود می‌شود.شرکت‌های سرمایه‌کذاری با توجه به ماهیت کار خود قابلین مدیریت پرتفوی و سرشکن کردن ریسک را دارند و لذا سهام این شرکت‌ها باید از ریسک پایینی برخوردار باشد.برای این منظور در این تحقیق با توجه به فروض اساسی مدیریت پرتفوی براساس الگوی خاص، پرتفوی، بهینه‌ای از متشکل از 22 سهم طراحی گردید که علاوه بر بازده بالاتر از نرخ بازده بدون ریسک، از ریسک اندکی نیز برخوردار بودند.مقایسه پرتفوی شرکت‌های سرمایه‌گذاری با یان الگو نشان داد که شرکت‌های سرمایه‌گذاری بخش اندکی از این پرتفوی را در اختیار داشتند که حکایت از نگرش متفاوت آنان نسبت به پرتفوی خود در مقایسه با خواست سهامداران جزء دارد که البته متأثر از مشکلات و محدودیت‌های بازار نیز می‌باشد.در نهایت مشخص شد که سهام این شرکت‌ها برای افراد با درجه ریسک‌پذیری اندک مناسب‌تر از سهامدارانی است که با پذیرش ریسک به دنبال سهام‌دارای بازده بالاتر می‌باشند.
خلاصه ماشینی:
"هدف از تحقیق در بازارهایی که اطلاعات کاملا واضح نیستن و یا با تأخیر به سرمایه‌گذاران جزء (1)-P>(2)-P>می‌رسد(نظیر بورس تهران)، شرکت‌ها و صندوق‌های سرمایه‌گذارایی که نسبت به سرمایه‌گذاران عادی از امکان بیشتری برای دسترسی به اطلاعات برخوردارند و توان مالی مناسبی نیز دارند، می‌توانند الگوی سرمایه‌گذاران بوده با جمع‌آوری سبد باز اوراق بهادار، مجموعه مطمئنی را گرد آورده و از طریق فروش سهام خود به سرمایه‌گذاران جزء، امکان بهره‌مندی سرمایه‌گذاران دیگر را از منابع این مجموعه فراهم سازند. حال باید دید که آیا شرکت‌های سرمایه‌گذاری در بورس تهران نیز از این ویژگی برخوردارند و آیا می‌توان سهام این شرکت‌ها را به عنوان سهام دارای ریسک و بازده مناسب به سهامداران عرضه نمود؟در این تحقیق با استفاده از الگوی که هدف اصلی سرمایه‌گذاران یعنی افزایش بازده با ریسک ثابت را تأمین می‌نماید، الگوی بهینه‌ای اراده شده و پس از آن عملکرد شرکت‌های سرمایه‌گذاری با نتایج این الگو سنجیده می‌شود. دوره مورد بررسی بورس تهران با وجود قدمت 30 ساله‌اش متاسفانه از نظام اطلاع‌رسانی مطلوبی برخوردار نبوده تا سال 1369 اقدام به محاسبه شاخص قیمت سهام و ماشینی کردن سیستمهای خود ننموده بود-ماشینی نمودن سیستمها در سال 1374 عملی شده است-بنابراین بسیاری از اطلاعات برای سال‌های قبل از 1374 قابل دستیابی نبود، همچنین عرضه اندک سهام تا سال 1374 و استقبال اندک مردم از این بازار از دیگر عواملی بودند که مطالعه ریسک و بازده را در این بازار، در سال‌های قبل از 1374 ضروری نمی‌سازند. این پدیده همچنین سبب شده است که سهامداران شرکت‌های سرمایه‌گذاری در طول دوره مورد بررسی بازدهی قابل توجهی در مقایسه با پرتفوی منتخب نداشته باشند و اغلب بازده سهام آنها نزدیک به بازده پرتفوی بازار بوده است در حالی که ریسک سهام این شرکت‌ها از ریسک بازار بسیار بیشتر می‌باشد."
کلیدواژه ها:
کلید واژه های ماشینی:
ریسک ، سرمایه ، بازده ، بازار بورس تهران اوراق بهادار ، پرتفوی ، سهام ، ریسک و بازده سهام شرکت ، بورس تهران ، بازار ، اوراق بهادار
حذف دامنه نوسان؛ پویایی بورس یا سکون بیشتر؟
خبرهای حذف دامنه نوسان بار دیگر از تالار بورس کشور به گوش می‌رسد، موضوعی که موافقان و مخالفان بسیاری در این بازار دارد.
به گزارش آگاه پرس- مهم‌ترین مولفه سلامت بازار بورس و اوراق بهادار و آنچه باعث اعتماد سهامداران می‌شود؛ شفافیت، رعایت عدالت و انصاف و همچنین سیاستگذاری منطبق بر عقلانیت در مدیریت بازار سرمایه است.
سیاستگذار در این زمینه چه ابزاری در دست دارد؟ تا کجا می‌تواند بر سلامت بازار نظارت داشته باشد و از چه مرحله‌ای دیگر دخالت او سبب به هم ریختگی بازار و قهر سهامداران می‌شود؟
طبق آن چه آیسکو (سازمان بین‌المللی کمیسیون‌های اوراق بهادار) در سال ۲۰۱۸ خطاب به سازمان‌های بورس کشورهای جهان منتشر کرده است، متوقف‌کننده‌های خودکار در سطح نماد یا شاخص کل و همچنین دامنه نوسان، از جمله ابزارهای سازمان‌های بورس و اوراق بهادار در کنترل بازار است.
بحث روی دامنه نوسان، تغییر آن، ایجاد دامنه پویا و حتی حذف کلی این ابزار کنترلی، سال‌ها است که در رسانه‌های بورسی و بین کارشناسان مورد بحث قرار می‌گیرد.
از هفته سوم مرداد سال ۱۳۹۹ و پس از ریزش تاریخی بازار، سیاستگذاران و تصمیم‌گیران دولتی از هر روشی برای جلب دوباره اعتماد سهامداران استفاده کرده‌اند. هرچند در این راه موفق نبودند.
دامنه نوسان و تصمیم‌گیری درباره شیوه مدیریت آن، پای ثابت بحث و گفت‌وگو در جلسات مدیران بورسی است. در حالی که ریزش بازار در دولت جدید هم ادامه داشته، خبر رسیده سیاستگذاران باز هم قرار است از اهرم دامنه نوسان برای شوک به بازار بورس استفاده کنند.
اما دامنه نوسان چقدر بر ریزش و یا صعود بازار اثر گذار است؟ آیا با دستکاری مداوم این ابزار، بازار سمت و سوی مثبت پیدا می‌کند؟
توصیه‌های آیسکو برای کنترل بازار
در گزارشی که توسط معاونت توسعه سازمان بورس و اوراق بهادار در مهر ماه ۱۴۰۰ منتشر شده است، با اشاره به توصیه‌های آیسکو برای کنترل بازار، موارد متعددی از ملزومات وضع دامنه بر معاملات بازار مورد تاکید قرار گرفته است.
در این گزارش هدف آیسکو از ارائه این پیشنهادات اطمینان از انجام معاملاتی شفاف و عادلانه و حفظ یکپارچگی بازار بیان شده است. توصیه‌های ۷ موردی که به شرح زیر است.
- بورس‌های اوراق بهادار باید دارای ساز و کار کنترل نوسان مناسب برای مواجهه با نوسان‌های شدید قیمتی باشند. بورس‌ها باید ساز و کار مناسب برای بازار خود را طراحی و پیاده‌سازی کنند و برای استفاده از ساز و کار یاد شده، پارامترهای مناسبی را مورد استفاده قرار دهند.
- ساز و کار کنترل نوسان باید به صورت منظم و مستمر مورد بازتعریف قرار گیرد. بورس‌ها باید در فرایند بازتنظیم ساز و کار یاد شده موارد زیر را مد نظر قرار دهند.
- نوع ابزار یا دارایی مالی ( سهام، صندوق قابل معامله یا …)
- ساز و کار نوسان مورد استفاده
- میزان نقد شوندگی هر ابزار مالی
- میزان نوسان دارایی
- قیمت ابزار مالی
- بازارهای بورس باید بر ساز و کار کنترل نوسان قیمت نظارت مستمر داشته باشند تا اطمینان حاصل کنند که این ساز و کار در اجرا به همان صورتی که طراحی شده با دقت و صحیح کار می‌کند. همچنین بورس‌ها باید شرایطی را که نیاز به بازنگری دارد، شناسایی کنند.
- بازارهای بورس باید از وجود اطلاعات مورد نیاز برای نظارت موثر بر ساز و کار کنترل نوسان اطمینان حاصل کنند. همچنین این بازارها باید از ذخیره‌سازی و نگهداری اطلاعات یاد شده، اطمینان حاصل کنند.
- اطلاعات مربوط به آغازگر ساز و کار کنترل نوسان و زمان عملکرد آنها، باید در دسترس باشد.
- بورس باید اطلاعات کافی در ارتباط با چگونگی کارکرد ساز و کار کنترل نوسان قیمت را در دسترس فعالان بازار قرار دهد.
- شرایط آغازگر برای شروع توقف
- جزئیات مربوط به متوقف کننده مورد استفاده
- مراحل معاملاتی دارای توقف
- چگونگی پایان یا تمدید توقف
- بورس باید بلافاصله پس از فعال شدن آغاز ساز و کار کنترل نوسان قیمت اطلاعات آن را منتشر کند.
از دامنه نوسان ایستا تا پویا
همانطور که توضیح دادیم، سیاستگذار از طریق دو ابزارِ متوقف‌کننده‌های خودکار و همچنین دامنه نوسان می‌تواند بازار را مدیریت کند. در این بین دامنه نوسان از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است.
اما دامنه نوسان چیست؟ محدودهای که مشخص می‌کند ارزش سهم تا چه اندازه‌ای در روز معاملات می‌تواند صعود یا نزول داشته باشد. تمام سفارشات قیمتی بیشتر یا کمتر از دامنه نوسان حذف شده و در سامانه معاملاتی به ثبت نمی‌رسند.
کشورهای مختلف، براساس نیاز بازار و بازبینی و تنظیم سیاست‌های جدید، روش‌های مختلفی را برای تعیین و اجرای دامنه نوسان در نظر گرفته‌اند.
آنچه در بازار بورس ایران برقرار است، دامنه نوسان ایستا در بازه مثبت و منفی ۵ درصد است. اما دامنه نوسان ایستا و پویا چه تفاوت‌هایی دارند؟
در دامنه نوسان ایستا مبنای قیمتی دامنه نوسان، قیمت معاملات در روز گذشته یا قیمت تئوریک آخرین حراج در نظر گرفته می‌شود. دامنه نوسان ایستا همانطور که از نامش پیدا است، ثابت است.
اما دامنه نوسان پویا، حداکثر و حداقل قیمت را در اطراف قیمت مبنای پویا نشان می‌دهد. قیمت مبنای مورد استفاده در این دامنه، قیمت آخرین معامله و یا آخرین حراج است.
در اکثر بورس‌های پیشرفته دنیا، یا دامنه نوسان وجود ندارد یا بر اساس نوع سهم، دامنه نوسان به صورت پویا در نظر گرفته می‌شود.
ورود دامنه نوسان به بورس ایران
وضع دامنه نوسان در بورس‌های دنیا به دهه ۹۰ میلادی باز می‌گردد. ورود این ابزار کنترل کننده به بازار بورس و اوراق بهادار ایران نیز در دهه ۸۰ شمسی کلید خورده است.
از آن زمان تا کنون دامنه نوسان، پای ثابت نسخه سیاستگذاران برای کنترل بازار بوده و دامنه نوسان هر ازچندگاهی به دلیل اتفاقات بازار و به دلیل ایجاد شوک در روند معاملات تغییر کرده‌است.
در روزهای بعد از ریزش بزرگ در سال ۱۳۹۹، سیاستگذاران بورسی برای ایجاد شوک مثبت به بازار بورس، به دامنه نوسان نامتقارن روی آوردند. در آن زمان دامنه نوسان بین اعداد منفی ۲ درصد و مثبت ۶ درصد تعیین شد. تصمیمی که تنها چند روز توانست بازار را به روند صعودی بازگرداند.
تغییر دامنه نوسان در بازار بورس و اوراق بهادار ایران طی سالیان گذشته بر اساس جدول زیر بوده است:
| بازه زمانی | دامنه نوسان |
| از فروردین ۷۸ تا ابتدای ۸۰ | کنترل شده قضاوتی |
| از فروردین ۸۰ تا خرداد ۸۲ | دامنه متقارن ۱ تا ۵ درصدی بر اساس نرخ P/E |
| از خرداد ۸۲ تا بهمن ۸۴ | دامنه متقارن ۵ درصدی |
| از بهمن ۸۴ تا اردیبهشت ۸۷ | دامنه متقارن ۲ درصدی |
| از اردیبهشت ۸۷ تا آبان ۸۸ | دامنه متقارن ۳ درصدی |
| از آبان ۸۸ تا تیر ۸۹ | دامنه متقارن ۵/۳ درصدی |
| از تیر ۸۹ تا خرداد ۹۴ | دامنه متقارن ۴ درصدی |
| از خرداد ۹۴ تا بهمن ۹۹ | دامنه متقارن ۵ درصدی |
| از بهمن ۹۹ تا اردیبهشت ۱۴۰۰ | دامنه نامتقارن منفی ۲ و مثبت ۶ درصدی |
| از اردیبهشت۱۴۰۰ تا امروز | دامنه متقارن ۵ درصدی |
آشفتگی اعداد جدول بالا حاکی از سردرگمی روند سیاستگذاری در بازار بورس ایران است. بازاری که در دو سال گذشته بعد از موج حضور سهامداران خرد و مردم بی تجربه، بعد از صعودی حباب‌گونه، سقوطی را تجربه کرد که سرمایه بسیاری از مردم را بر باد داد.
موافقان وضع دامنه نوسان، مواردی را از جمله جلوگیری از تلاطم شدید بازار، ایجاد دوره سکون، جلوگیری از دستکاری قیمت‌ها، جلوگیری از سفته‌بازی و … را برای دفاع خود از وضعیت موجود بازگو می‌کنند. اما مخالفان اصرار دارند که وضع دامنه نوسان با روند فعلی تنها و تنها باعث سرکوب بازار می‌شود.
مخالفان علاوه بر این نظریه، معتقدند دامنه نوسان باعث سر ریز تلاطم به روزهای آتی و ریزش‌های دوره‌ای خواهد شد. دامنه نوسان عملا از ریزش‌های بزرگ یک روزه و اصلاح قیمت در مدت زمان کوتاه جلوگیری می‌کند. این سکون بورس تهران روند سبب می‌شود بازار روزهای بیشتری را در حالت ریزش طی کند.
این خود مقدمه اثری مخرب با نام اثر «ربایش» و یا «کهربایی» در بازار بورس است. در این مواقع سهامداران با نزدیک شدن قیمت به کف یا سقف دامنه نوسان، به سرعت در صف‌های خرید و یا فروش به سمت سقف یا کف قیمت سهم حرکت می‌کنند.
این اثر باعث قفل شدن بازار و همچنین کاهش نقد شوندگی خواهد شد. بررسی‌های سازمان بورس و اوراق بهادار نشان می‌دهد ۸۰ درصد سهام شرکت‌های حاضر در بورس، بر اثر وضعیت «کهربایی» به سمت کف قیمتی حرکت کرده‌اند. این تحقیق بازگو کننده این مسئله است که دامنه نوسان، بر خلاف ذهنیت مدیران بورسی در جهت تضعیف بازار و قفل شدن صف‌های فروش حرکت کرده است.
عظیم ثابت از کارشناسان بازار سرمایه در گفت‌وگو با اقتصاد آنلاین در مورد وضعیت بازار و دامنه نوسان ثابت گفته است:
«یکی از انتقادهایی که به دامنه نوسان وارد است موضوع «صف محوری» است. در واقع سهامدار با کنار گذاشتن تحلیل‌های علمی و سکون بورس تهران منطقی به‌صورت توده‌وار «صف‌محوری» را تقویت می‌کند. ایجاد صفوف فروش و خرید این شائبه را ایجاد می‌کند که با خریدن یا نخریدن، ۵ درصد سود یا زیان به‌صورت قطعی نصیب سهامدار می‌شود از این رو با بازاری سر و کار خواهیم داشت که صف، محور معاملات قرار می‌گیرد. از سوی دیگر دست برخی افراد را برای جهت‌دهی بازار و دستکاری قیمت‌ها نیز باز می‌گذارد.
متولیان بورس اگر به دنبال بازاری پویا و تحلیل محور هستند باید بدانند این ۵ درصدها وحی منزل نیستند. به گونه‌ای که در مواقع رشد بازار، دامنه نوسان بالا را محدود و زمانی که بازار رو به سرازیری می‌رود دامنه نوسان پایین را محدود کنند.
او بهترین راهکار برای به تعادل رساندن بازار در وضعیت فعلی را بازارگردانی عنوان می‌کند و می‌گوید: «اشاعه بازارگردانی امکان نقدشوندگی را افزایش می‌دهد. در حال حاضر بسیاری از سهامداران نسبت به بلوکه شدن سرمایه خود نگرانی زیادی دارند از این رو این دسته از سهامداران با رفتارهای هیجانی، فضای معاملات را متشنج می‌کنند و وارد صفوف فروش می‌شوند. دو سوم معامله‌گران سهام، سرمایه‌شان زیر ۱۰۰ میلیون تومان است، بنابراین تصمیمات جدیدی که اتخاذ می‌شود باعث ترس و وحشت سهامداران می‌شود و مشکلات عمده‌ای را برای کل بازار به وجود می‌آورد.»
از زمان ریاست شاپور محمدی بر بازار بورس و اوراق بهادار، زمزمه‌های تغییر نوسان ایستا و تبدیل آن به نوسان پویا به گوش می‌رسد. قاسم دهنوی رئیس پیشین بازار بورس نیز از ایجاد مقدمات کار برای تغییر نوع نوسان در بازار سهام ایران خبر داده بود.
وعده‌ای که عنوز محقق نشده است. در همین رابطه حسن برادران هاشمی از کارشناسان بازار سرمایه به اقتصاد آنلاین گفته است:
«زمانی که زمزمه اجرای دامنه نوسان پویا به گوش می‌رسید، بازار سرمایه بسیار متعادل پیش می‌رفت و با مشکل خاصی دست و پنجه نرم نمی‌کرد. در آن سکون بورس تهران مقطع نه بازار خیلی منفی بود و نه خیلی مثبت. بازاری کاملا متعادل که می‌توانست با حذف دامنه نوسان و تبدیل آن به دامنه نوسان پویا روند معاملات وارد فاز جذاب‌تری شود. تغییر مکرر قوانین و تصمیمات لحظه‌ای مسوولان این سیگنال را سکون بورس تهران به سهامدار می‌دهد که وضعیت خوب نیست بر همین اساس فعالان بازار را برای ماندن در بورس با تردید مواجه می‌کند.»
او با تاکید بر حذف دامنه ایستا برای سهم‌های بزرگ اضافه کرده است:
«حذف دامنه نوسان برای کل سهام اقدامی نامناسب محسوب می‌شود، اما آن ۵۰ شرکت بزرگ بازار که حجم مبنای زیادی دارند می‌توانند با دامنه باز روند بازار را به سمت متعادل شدن هدایت کنند، اما باز کردن دامنه نوسان برای سهام کوچک‌تر ممکن است منجر به اتفاقات ناخوشایندی شود.»
دامنه نوسان در سایر بورس‌های دنیا
در بسیاری از بورس‌های پیشرفته جهان، دامنه نوسان به صورت پویا و حتی ترکیبی مورد استفاده قرار می‌گیرد. برخی هم که به طور کلی دامنه نوسان را از گردونه معاملاتی بازار سهام خود حذف کرده‌اند.
در تاریخ ۶ می سال ۲۰۱۰ میلادی شاخص داوجونز در مدت ۱۰ دقیقه، ۹ درصد سقوط کرد. این اتفاق باعث شد سیاستگذاران امریکایی به فکر وضع قوانینی برای جلوگیری از سقوط متحد بازار بیفتند.
به همین دلیل کمیسیون بورس و اوراق بهادار امریکا در سال سکون بورس تهران ۲۰۱۰ طرحی را برای مواجهه با نوسانات سریع به تصویب رساند.
مطابق این قانون اگر سهمی در کمتر از ۵ دقیقه، ۱۰ درصد نوسان کند، بسته خواهد شد. ۵ دقیقه پس از توقف، بورسی که این دستور را داده اگر سفارشات نامتوازنی نداشته باشد، می‌تواند معاملات را از سر بگیرد. در غیر این صورت سهم بسته خواهد ماند.
بعد از گذشت ۲ سال یعنی در سال ۲۰۱۲، طرح دیگری با نام حد بالا و پایین به تصویب رسید. این طرح در سال ۲۰۱۹ به قانونی دائمی تبدیل شد. این قانون در دو سطح برای شرکت‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرد. سطح اول تمام شرکت‌های عضو شاخص S&P500 و Russell 1000 و سطح دوم شامل سایر شرکت‌های پذیرفته شده در بورس و اوراق بهادار امریکا است.
مطابق این قانون برای هر سهم دامنه مجاز قیمتی تعریف می‌شود. این دامنه بر اساس درصدی بر قیمت مبنا توسط پردازشگر اطلاعات اوراق بهادار تعیین می‌شود.
اولین قیمت مبنا بر اساس قیمت حراج آغازین است و پس از آن قیمت مبنا برابر است با میانگین قیمت معاملات ۵ دقیقه قبل. حدود قیمت توسط پردازشگر بر اساس فرمول زیر محاسبه می‌شود:
قیمت: قیمت مبنا + – (پارامتر درصد * قیمت مبنا)
اسپانیا دارای چهار بازار اوراق بهادار شامل بارسلونا، بیلبائو، والنسیا و مادرید است. در بورس‌های اسپانیا از هر دو دامنه ایستا و پویا استفاده می‌شود. از دامنه ایستا در زمان حراج آغازین و آخرین و همچنین معاملات روزانه بازار و از دامنه پویا در حراج و جلسات اصلی معاملات.
در این بورس شاهد محدوده نوسان روزانه و همچنین محدوده نوسان از هر معامله به معامله بعدی هستیم که هر دو بر اساس واحد پول (ین) در دامنه‌های قیمتی متفاوت تعریف شداند. محدوده نوسان از هر معامله به معامله بعدی بر اساس مظنه ویژه تعریف می شود که در فواصل سه دقیقه‌ای و در صورت عدم انجام معامله دامنه افزایش می‌یابد.
در بورس استانبول هم از دامنه نوسان استفاده می‌شود اما در شرایط حساس بازار و به صلاحدید مدیر بازار و دو تن از اعضای بازار، دامنه می‌تواند به ۲ برابر تغییر کند. و همچنین سکون بورس تهران با پیشنهاد ۵ عضو بازار و صلاحدید مدیر عامل بورس دامنه امکان حذف شدن دارد.
بورس مالزی از دو حد آستانه یعنی حد آستانه قیمتی ایستا و حد آستانه قیمتی پویا استفاده می کند. آستانه قیمتی پویا، محدوده قیمتی را برای هر معامله بالقوه نسبت به معامله قبل در طول روز معاملاتی تعریف می کند و آستانه قیمتی ایستا، محدودهای است که برای یک روز معاملاتی و بر مبنای قیمت مبنا تعیین می شود. در صورت برخورد قیمت سهم به هر یک از حدود سکون بورس تهران بالا و پایین معاملات متوقف شده و حراج نوسان اجرا می شود.
سخن آخر
تغییر در نوع دامنه نوسان یا حذف کلی آن موضوعی است که بسیاری از کارشناسان در سال‌های گذشته در مورد آن موضع گیری کرده‌اند.
عموم کارشناسان معتقدند تغییر در وضعیت فعلی به نفع بازار بورس و اوراق بهادار است اما این تغییر باید در شرایطی رخ دهد که بازار به آرامش رسیده است. بعد از ریزش بازار در هفته سوم مرداد سال ۱۳۹۹، هنوز بازار بورس نتوانسته خود را پیدا کرده و روند ثابتی داشته باشد.
از طرف دیگر رفتن به سمت دامنه پویا، نیازمند ایجاد ساختار در سامانه معاملاتی و همچنین کارگزاری‌ها است. اتفاقی که ممکن است زمانبر باشد.
سکوت، سکون و احتیاط در بازار دلار + نمودار
اقتصادنیوز: امروز 25 اسفند 1399 رخوت و سکون سراپای بازار ارز را فرا گرفته است. خبری از خریدهای سنگین نیست، همانطور که فروششندگان زیادی نیز در بازار حضور فعالی ندارند.
به گزارش اقتصادنیوز با این حال می توان مشاهده کرد که کفه ترازو تا حد اندکی به سود فروشندگان و کاهشی ها سنگینی می کند. امروز تحت تاثیر قدرت بیشتر کاهشی ها، دلار ۲ دهم درصد از ارزش خود را از دست داد و در مقطعی حتی وارد محدوده ۲۴ هزار و ۵۵۰ تومان شد. تحلیل گران فنی بر مبنای بررسی رفتارهای گذشته انتظار دارند که قیمت اسکناس آمریکایی از محدوده ۲۴ هزار و ۵۰۰ تومانی پایین تر نرود و دلار با افزایش خریدیها در محدوده یاد شده مواجه شود. روز دوشنبه نیز چنین اتفاقی در بازار افتاد و منجر به محدود سکون بورس تهران شدن دامنه کاهشی دلار شد. دلار عصر امروز با قیمت ۲۴ هزار و ۶۰۰ تومان مورد معامله قرار می گرفت که ۶۰ تومان کمتر از روز یک شنبه بود.
در واکنش به افت قیمت دلار، انتظار می رفت که سکه امامی نیز در مسیر نزولی قرار بگیرد. با این حال، به نظر می رسد در انتهای سال سطح تقاضا در بازار سکه کمی بیشتر شده است. در کنار این، طلای جهانی نیز به یاری سکه بازان آمده است. سکه با تکیه برچنین عواملی امروز ۶ دهم درصد افزایش قیمت را به ثبت رساند و به محدوده ۱۰ میلیون و ۷۰۰ هزار تومانی بازگشت. طلا روز دوشنبه تا ساعت ۴ بعدازظهر نشانه کاهشی از خود بروز نداد و حتی توانست به بالای محدوده هزار و ۷۳۰ دلاری قدم بگذارد. این موضوع معامله گران سکه را امیدوار کرده است که طلا در ادامه هفته رشد بیشتری را تجربه کند. هم چنین گفته می شود پیش از تعطیلات نوروز، تقاضا برای انواع سکه های نقدی بیشتر شده است. این تقاضا در بازار سکه های کوچک بیشتر به چشم می آید و نیم سکه و ربع سکه در حال تجربه سطوح قیمتی بالایی هستند. نیم سکه تا محدوده ۶ میلیون و ۶۰۰ هزار تومانی اوج گرفته است و ربع سکه خود را به بالای ۴ میلیون و ۲۰۰ هزار تومان رسانده است. ارزش ذاتی نیم سکه و ربع سکه بسیار پایین تر از قیمت بازاری آن هاست و به احتمال زیاد با عبور از تقاضای فصلی، راه کاهشی را در پیش خواهند گرفت.
پیش بینی بورس فردا ۱۸ دی ۱۴۰۰
با اخبار برجامی بورس تهران از ادامه مسیر صعودی بازماند. دلار به عنوان پیشگام بازارها تا کمتر از ۲۹ هزار تومان عقب نشسته است. این موضوع بازارها را به حالت سکون درآورده است و بورس تهران نیز از این قاعده مستثنی نیست. با این حال روز چهارشنبه تحرکات مثبتی در سهام دیده شد و اندکی امید به وضعیت آتی را ایجاد کرد
بورسان : در پیش بینی بورس فردا باید درنظر داشته باشیم که به عقیده کارشناسان بازار سهام، بورس تهران هم‌پای دیگر بازارها به استقبال برجام رفته است. سایر اخبار فعلا به کنار رفته و چندان اعتنایی به این موضوع به صورت عمومی نمی‌شود. برای مثال حذف ۴۲۰۰ می‌تواند اثر محسوسی بر سودآوری برخی از گروهها کوچک داشته باشد؛ اما ابهام توافق هسته‌ای سهام را به حالت کما فروبرده است. البته بعضا تحرکات مثبتی در بازار دیده می‌شود؛ برای مثال می‌توان به افزایش تقاضا در سهام غبشهر در معاملات چهارشنبه اشاره کرد.
این هفته شرایط بورس تهران چه می‌شود؟
به‌طور کلی به نظر می‌رسد معاملات این هفته نیز به شدت تحت تاثیر اخبار برجامی باشد و شاید دلار مهم‌ترین نماگری باشد که سهام دنبال می‌کند. در این میان رشد دلار نیمایی باید مورد توجه معامله‌گران بورسی باشد. دلار نیمایی حالا به بیش از ۲۵ هزار تومان رسیده است. رشد دلار نیما طبیعتا اثر محسوسی بر تقاضای سهام کالایی و حتی غیرکالایی خواهد داشت. بعضا تحرکات مثبت در سهام پالایشی مانند شبندر و شپنا را به رشد نرخ نیما نسبت می‌دهند و البته برخی دیگر از تحلیلگران در انتظار یک پاییز دلنشین برای سودآوری پالایشی‌ها هستند.
برای فردا چه انتظاری از بورس داشته باشیم؟
معاملات شنبه بورس با اخبار کنونی مذاکرات احتمالا با نوسان اندک دنبال می‌شود. در این میان باید توجه داشت که هر گونه تحرک صعودی نرخ دلار می‌تواند به بازار جهت دهد. بازگشت پایان هفته دلار تهران به مرز ۲۹ هزار تومان اگر در معاملات فردا تایید شود و ادامه رشد را شاهد باشیم می‌تواند اطمینان را برای سرمایه‌گذاران بورس به دنبال داشته باشد.
تاثیر حذف دلار ۴۲۰۰ بر گروه‌های مختلف بورس چیست؟
در گروه‌های کوچک اخبار بودجه و مهم‌تر از همه ۴۲۰۰ باید دنبال شود. تایید حذف دلار ترجیحی برای گروه‌های مرتبط می‌تواند افزایش تقاضای سهام را در این گروهها به دنبال داشته باشد. گروه دارو نیز می‌تواند با تایید نهایی خبر حذف ۴۲۰۰ حتی با وقوع برجام مورد استقبال سرمایه‌گذاران قرار گیرد.
بر این اساس درمعاملات این هفته بورس دلار، اخبار بودجه و همچنین اخبار مذاکرات وین باید به دقت رصد شود. با توجه به ابهام کنونی شاید نباید انتظار تحرکات عجیب را در سهام تا رفع ابهام انتظار داشت.
دیدگاه شما