خروج عظیم نقدینگی از بورس

خروج عظیم پول حقیقی ها از بازار سهام!

با ثبت یک افت شدید در معاملات روز گذشته، پیش بینی می شود بورس تهران امروز با جوی منفی آغاز به کار خواهد کرد.

(تصویر شماره 1)
(تصویر شماره 2)
بورس تهران در سایه ابهاماتی مهم، وضعیتی نوسانی دارد. شرایط طوری است که نه مثل نیمه دوم 99 می توان با قاطعیت حرف از نزول زد، نه می توان صعود را برای آن قطعی دانست.
البته وضعیت موجود در کشور که مهم ترین آن تورم ناشی از افزایش قیمت کالاهای مختلف است، در صورت های مالی شرکت های بورسی اثرگذار خواهد بود و سود آن ها را دستخوش تغییر می کند. اما قیمت گذاری دستوری، ابهاماتی بزرگ در این راه ایجاد کرده و ترس فعالان بازار سهام از این است که این نوع از قیمت گذاری، تولیدکننده را به مرحله زیان دهی برساند و برخلاف چیزی که تصور می شود، سود شرکت ها کاهش یابد یا حتی از بین برود.
در چنین شرایطی و در روزهایی که ابهامات مربوط به احیای برجام بیشتر شده است، تحلیلگران به راحتی نمی توانند آینده بورس و صنایع مختلف را پیش بینی کنند. به همین دلیل هر گاه کوچک ترین اتفاقی به ضرر بورس رخ دهد یا حتی شایعه ای برخلاف جهت منافع بورس در فضای اقتصاد منتشر شود، بازار سهام به سرعت واکنش نشان می دهد.
خروج عظیم پول حقیقی ها از بازار
افت 27 هزار واحدی شاخص کل بورس در روز گذشته را هم می توان واکنشی به همین مسائل و ابهامات دانست. دیروز در بورس شایعه شد که نرخ سود بین بانکی افزایش خواهد یافت و ترس از همین موضوع باعث بیش واکنشی فعالان بازار سهام شد. البته پس از پایان ساعت معاملات مشخص شد که این شایعه درست نبوده و حالا تنها امیدواری که نسبت به معاملات امروز وجود دارد، همین مسئله است.
روند معاملات روز گذشته به گونه ای بود که حقیقی ها بیش از هزار میلیارد تومان نقدینگی از بازار سهام خارج کردند که این عدد بزرگی محسوب می شود. ضمن اینکه قدرت فروشندگان حقیقی هم افزایش یافت و شاخص قدرت خریداران حقیقی به عدد 0.75 رسید که یکی از پایین ترین رقم ها در سال 1401 محسوب می شود.
صفوف فروش 6 برابر صفوف خرید!
وجود 520 نماد منفی در مقابل 100 نماد مثبت، نشانه ای است برای آغاز منفی معاملات در روز جاری. ضمن اینکه تعداد صفوف فروش هم به بیش از 6 برابر تعداد صفوف خرید رسیده که چنین وضعیتی، چشم انداز مثبت بودن معاملات در روز جاری را ضعیف می کند.
تنها امیدی که می توان داشت، واکنش مثبت احتمالی بازار به تکذیب شایعه افزایش نرخ سود بانکی است که این موضوع می تواند تا حدودی از فشار فروش بکاهد و تقاضا را افزایش دهد.
اقتصادنیوز

خروج ۶۰ هزار میلیاردی از بورس

به گزارش گروه رسانه های خبرگزاری تسنیم ، به نقل از فرهیختگان، روز گذشته رئیس‌جمهور در اظهارنظری از تلاش دولت برای برطرف کردن موانع بازار سرمایه گفته بود اما ظاهرا ایشان از برخی آمار و ارقام خبر ندارد. از فروردین‌ماه 99 تا همین روز گذشته انواع و اقسام قوانین جدید و خلق‌الساعه و اظهارنظرهای غیرکارشناسی توسط مسئولان، برای بازار سرمایه تجویز شد که نتیجه آن گرفتاری بازار در «بی‌رمقی و کم‌حجمی» است. به این ارقام توجه کنید: در دو هفته کاری اخیر حدود 75درصد سهام‌های بازار در صف فروش بوده‌اند. روز گذشته (22 فروردین) از 340 سهم بورس تهران 130 سهم صفر درصد تغییر قیمتی داشته‌اند. میانگین ارزش معاملات بازار سهام به 2 هزار و 500 میلیاردتومان رسیده که افت 50درصدی را نسبت به مدت مشابه سال گذشته نشان می‌دهد. شاخص کل بورس 40درصد افت کرده است. با وجود ورود حدود 100 هزار میلیاردتومان نقدینگی به بازار بورس در سال 98 و نیمسال اول سال 99، از مهر 99 تا روز گذشته 60 هزار میلیاردتومان آن از بازار خارج شده است. فرصت استثنایی توسعه مالی و تامین مالی از پول‌های سرگردان از بین رفته است. این نتیجه تلاش‌های دولت و مقامات مالی و بورسی کشور برای حمایت از بازار سرمایه بوده، برای همین پیشنهاد می‌شود برای اجرای دقیق‌تر شعار «مانع‌زدایی» دولت به دخالت، اظهارنظر و استفاده ابزاری از بورس پایان دهد. همچنین سازمان بورس «نقش داوری» خود در این بازار را نمود بیشتری بدهد. بورس تهران دو سال متفاوت داشته و از سال بلوا (سال 99) به سال رکود رسیده است. رکود و بی‌رمقی بازار هر روز ادامه دارد و در این فضا نمی‌شود صحبتی جز توصیه به صبر و نقد شدن درصورت امکان داشت.

مدل جدیدی از ناکارایی بورس

سال 99 بورس تهران را می‌توان «سال بلوا» یا «سال کابوس» نامید. در 5 ماهه ابتدایی این سال سرمایه‌گذاران زیادی به صف‌های خرید بورسی پیوستند و از سود‌های فضایی نیز بهره بردند. شاخص بازار سهام طی 5 ماهه ابتدایی این سال رشد 308 درصدی داشت و از 508 هزار واحد به 2 میلیون 7 هزار واحد در تاریخ 19 مرداد 99 رسید. در بازه مذکور در حدود 14 میلیون سرمایه‌گذار جدید با نقدینگی 60 هزار میلیارد تومانی به بازار آمدند و فضای امیدواری محض شکل گرفت. اما در 19 مرداد 99 بالاخره فضای ترس بر امیدواری غلبه کرد و بلوای بورس آغاز شد. از این تاریخ تا انتهای سال 99 شاخص کل 40 درصد عقب‌نشینی کرد و نه‌تنها سود، بلکه سهامداران از اصل پول خود وارد ضرر‌های هنگفتی شدند (و هستند) که دیگر برای هر کاری دیر شده بود. در این سال تصمیمات مختلفی از سوی دولت، وزارت اقتصاد و بانک مرکزی برای تاثیرگذاری و تعادل‌بخشی به بازار سرمایه گرفته شد که هرکدام به‌نحوی آسیب و ضربه جدیدی برای بازار محسوب می‌شد. در آخرین تصمیم نیز در 20 بهمن‌ماه 1399 شورای عالی بورس خبر از تغییر دامنه نوسان به مثبت 6 و منفی 2 داد، بلکه بتواند رونق از دست رفته را به بازار برگرداند. روند کُند معاملات و عدم‌تغییر قیمت‌های پایانی بسیاری از نماد‌ها در بازار این مهم را می‌رساند که بورس از مدار توجه‌ها خارج و احتمالا به دوره رکود سنگین وارد شده است. رکود در بازار سهام به معنی اتمام «کابوس» نیست، بلکه بازار بورس به شکل دیگری ناکارا شده است.

تغییر دامنه نوسان 8 هزار میلیارد تومان را فراری داد

در سال گذشته مقرر شد از 25 بهمن‌ماه، دامنه نوسان قبلی بازار سهام که بازه 10 درصدی مثبت و منفی 5 درصد را شامل می‌شد، به‌صورت موقت حذف شود و به‌جای آن دامنه نوسان نامتقارن منفی 2 و مثبت 6 درصدی بر معاملات سهام اعمال شود. این تصمیم در شرایطی بود که بازار روند فرسایشی به خود گرفته بود و از مقامات این سازمان انتظار می‌رفت که یکی از عوامل این فرسایش که «دامنه نوسان» بود را حذف کنند؛ اما نه‌تنها این اتفاق نیفتاد، بلکه قانونی جدید و البته مسبوق به سابقه اعمال شد. تغیر دامنه نوسان و تبدیل آن به دامنه نامتقارن یکبار در سال 84 و در بازار بورس تهران به کار گرفته شده بود و شکست آن مشخص بود. این تصمیم که با هدف رونق در بازار سهام گرفته شده بود درنهایت به رکود عجیب در بازار تبدیل شد و روند بورس را فرسایشی‌تر کرد. از تاریخ اجرای این قانون تا روز گذشته شاخص کل بازار سهام 3 درصد دیگر افت کرده است و از همه مهم‌تر 8 هزار میلیارد تومان نیز توسط حقیقی‌ها از بازار خارج شده است. جالب این‌جاست که بازوی پژوهشی سازمان بورس یعنی «مرکز پژوهش و توسعه» در بهمن‌ماه 99 طی گزارشی تحلیلی «کاهش دامنه نوسان» را به‌عنوان سیاستی رونق‌زا رد کرده بود و تاکید کرده بود که کم‌بودن دامنه نوسان تفاوت محسوسی در روند رشد ارزش بازار سهام ایجاد نکرده و میزان صعود و سقوط بازار را تحت الشعاع قرار نداده است. همچنین نتوانسته است در میزان زیانی که به سرمایه‌گذاران جدید (به‌طور مشخص خریداران سهام در اوج قیمت بازار) وارد شده است، تغییری ایجاد کند. بر این اساس، چنانچه در گذشته دامنه نوسان کاهش می‌یافت، احتمالا مانع از نوسانات ماه‌های گذشته بازار نمی‌شد.

مردم 60 هزار میلیارد تومان از بورس خارج کردند

این روزها تصاویر زیادی از تجمعات بورسی در نهادهای مختلف دست‌به‌دست می‌شود، تجمعاتی که افراد حاضر در آن متضرران این روزهای بازار بورس هستند. یکی از این تجمع‌ها دیروز مقابل سازمان بورس واقع در سعادت‌آباد بود که افراد حاضر شعار «کسری بودجه داشتین. پول مارو برداشتین» را فریاد می‌زدند. برخی کارشناسان نوک پیکان چنین غائله‌ای را به‌سوی مردم می‌گیرند و معتقدند که حتی با وجود اشتباه‌های دولت و سیاستگذار، این خود مردم بودند که نباید ندانسته وارد آن می‌شدند، اما چنین تحلیلی درست نیست. انتظاری از مردم نمی‌رود که منافع کوتاه‌مدت و سودهای آنچنانی را کنار گذاشته و منطقی و بلندمدت به بازار بورس نگاه کنند. استفاده کلان از بازار سرمایه، ایجاد شرایط برای رشد پایدار آن و. همگی از وظایف دولت و سیاستگذار است. وقتی دولت منافع کوتاه‌مدت خود در بازار بورس را دنبال می‌کند تا بتواند اوراق بفروشد و سهام شرکت‌های خود را به مردم بدهد (نه مدیریت آن) چطور می‌توان مردم را راضی نگه‌داشت که توطئه‌ای در کار نبوده و ذات بازار‌ها همین است؟ همین می‌شود که سرمایه اجتماعی و اعتماد به سیاستگذار از بین می‌رود. وقتی از کمرنگ‌شدن سرمایه اجتماعی در بازار سهام و محروم‌شدن بازار سرمایه از منابع بالقوه صحبت می‌شود، منظور خروج 60 هزار میلیارد تومان پول حقیقی تنها در 8 ماهه اخیر از بازار سهام است. این درحالی است که از ابتدای سال 98 تا اواخر مردادماه 99، شاهد ورود 100 هزار میلیارد نقدینگی جدید به بازار بوده‌ایم، منابعی که می‌توانست درصورت هدایت صحیح تحول عظیمی در تولید کشور باشد، اما با سهل‌انگاری دولت و سیاستگذاران درحال تحلیل رفتن است. خروج 60 هزار میلیارد تومان پول حقیقی در حد فاصل شهریور 99 تا 20 فروردین 1400 می‌تواند نشان‌دهنده مواردی باشد که در بالا مطرح شد. درحال حاضر بسیاری از فعالان، سوءاستفاده دولت و دخالت‌های خلق‌الساعه مقامات پولی و مالی را عامل ریزش بازار دانسته و معتقدند سرمایه‌گذاری در بازاری که بازده آن به میل دولت و ابزارهای آن بستگی دارد، صرفه‌ای نخواهد داشت. به اذعان رئیس بانک مرکزی، بازار بورس با جذب پول‌های سرگردان در نیمسال اول 99 به کنترل تورم توسط دولت کمک کرد، اما درحال حاضر این سوال وجود دارد که این پول‌ها با خروج از بورس به کدام بازار حرکت می‌کنند و چه تبعاتی را ممکن است داشته باشند؟

بورس گزینه آخر سرمایه‌گذاری

حقیقت تلخی اتفاق افتاده است و باید آن را قبول کرد. بازار سهام از گزینه اول سرمایه‌گذاری مردم در یک‌سال قبل به آخرین گزینه درحال حاضر تبدیل شده است. حتی اگر بخواهیم بدبینانه به بورس نگاه نکنیم باز هم به این نتیجه می‌رسیم که عمده معامله‌گران مترصد فرصت برای خروج از بازار هستند و تنها معامله‌گران حرفه‌ای و باسابقه پای این بازار خواهند ماند. اما چرا بازار بورس به این روز افتاد؟ به‌لحاظ انگیزه‌ای اکثر سرمایه‌گذاران که تازه‌وارد نیز بودند در ضرر‌های هنگفتی به‌سر می‌برند و تمایل به ادامه فعالیت ولو به قیمت سود نیز ندارند. در تحلیل اقتصادی نیز اخبار مثبت و خوشبینی در سطح کلان برای بورس وجود ندارد و آنچنان فضای هراس غلبه کرده است که معدود خبر‌های خوش برخی سهام‌ها نیز نمی‌تواند ترس حاکم را تقلیل دهد. از نظر زمانی نیز در شرایط بلاتکلیفی داخلی و خارجی قرار داریم. در بعد داخلی به‌دلیل تغییر دولت و سیاست‌های اقتصادی تصور دقیقی از نیمه بعدی سال وجود ندارد و در بعد خارجی نیز نتیجه خاصی در مذاکرات با غرب به‌دست نیامده و بعید است تا پایان سال نیز به‌دست آید. همه این موراد باعث شده است که روند خروج پول از بورس توسط حقیقی‌ها ادامه یابد و به رقم 60 هزار میلیارد تومان برسد. بررسی‌ها نشان می‌دهد که از ابتدای شهریور 99 تا روز گذشته چیزی در حدود 60 هزار میلیارد تغییر مالکیت به‌نفع حقوقی‌ها رخ داده و این میزان از پول توسط حقیقی‌ها از بازار خارج شده است. عمده سرمایه‌گذاران در بازار از آینده اقتصادی کشور دو برداشت حدی دارند. گروه اول تصور می‌کنند که معجزه‌ای در مذاکرات رخ خواهد داد و احتمالا تورم کنترل خواهد شد، برای همین این دسته از افراد به‌سمت سرمایه‌گذاری در بانک‌ها (درآمد ثابت) حرکت می‌کنند. گروه دوم نیز معتقدند که در مذاکرات اتفاق خاصی نخواهد افتاد و بودجه تورمی موجب افزایش قیمت‌ها در سال 1400 خواهد شد، برای همین اقدام به سرمایه‌گذاری در طلا، سکه، مسکن و ارز‌های دیجیتال می‌کنند. فعالیت در طلا و مسکن از جنس سفته‌بازی بوده و عایدی برای اقتصاد نخواهد داشت و فعالیت در ارز‌های دیجیتال نیز عایدی برای اقتصاد داخل نخواهد داشت و تنها به خروج سرمایه دامن می‌زند. بنابراین این دو گروه بدون تفاوت از کنار بازار سهام رد خواهند شد و حتی نوسان‌های مثبت آن نیز جذابیتی برای بازگشت آنها ایجاد نمی‌کند. این بازار می‌توانست با جذب سرمایه‌های مردم به تولید، پیشرفت مالی و رشد اقتصادی شبیه به مدلی که در سنگاپور اجرا شد منتهی شود، اما فرصت‌سوزی دولت و نگاه ابزاری به این بازار، این فرصت را برای همیشه یا لااقل در یک بازه‌ای طولانی از اقتصاد ایران گرفت.

معاملات بورس 90 درصد افت کرده است

اینکه «بورس در رکود رفته است» نه‌فقط از توصیفات بالا بلکه در تحلیل‌های آماری نیز دیده می‌شود، به‌طوری که براساس آمار‌ها، میانگین ارزش معاملات بازار سهام در فروردین‌ماه 1400 با افت بی‌سابقه‌ای به 2 هزار 445 میلیارد تومان در روز رسیده است. از طرفی دیگر در ماه جاری 74 میلیارد برگ سهم مبادله شده است (حجم معاملات) که حاکی از افت 30 درصدی در مقایسه با دو هفته نخست در اسفند 99 است. همچنین حجم معاملات در دو هفته نخست ماه جاری 70 درصد کاهش را در مقایسه با مرداد 99 و همچنین 30 درصد کاهش را در مقایسه با فروردین 99 نشان می‌دهد. از طرف دیگر درحالی میانگین ارزش روزانه معاملات در بورس تهران در حدود 2 هزار میلیارد تومان است که این مقدار کمترین رقم در یک‌سال اخیر بوده است. میزان ارزش معاملات که پویایی و نقدشوندگی بازار در گرو آن است در مقایسه با مرداد سال 99 در حدود 90 و در مقایسه با فروردین همان سال نیز 50 درصد کاهش داشته است. میانگین ارزش معاملات روزانه در بورس تهران در مردادماه 99 برابر با 15 هزار میلیارد تومان و در فروردین نیز 4 هزار 629 میلیارد تومان بوده است.

آینده بورس؛ امید یا ترس؟

درحال حاضر سه گروه با بازار بورس سروکار دارند؛ یک گروه نقد نیستند و با سهم‌ها و سبد خود در ضرر به‌سر می‌برند، گروهی دیگر در سبد خود تعدادی سهام نقدشونده دارند و مقداری نیز نقد شده‌اند و درنهایت گروهی که به‌طور کامل نقد و مترصد بهبود شرایط برای حضور مجدد در بورس هستند. باقی نیز از بازار فرار کرده‌اند و احتمالا تا سال‌های‌سال به هیچ قیمتی به آن برنخواهند گشت. گروه اول ابهام اصلی‌اش این است که چه زمانی ضررش جبران خواهد شد؟ گروه دوم و سوم نیز در پی این هستند که آیا بیرون از بازار بمانند یا زمان مناسب برای بازگشت چه موقعی خواهد بود. حول تصمیم‌گیری، این موارد مطرح می‌شود: 1-مهم‌ترین اتفاقی که در چند ماه گذشته در بازار سهام اتفاق افتاده است، مشخص شدن کف قیمت بسیاری از سهم‌های مهم است. قیمت‌هایی که ظاهرا به این راحتی کمتر از آن یا حتی حدود آن قابل تجربه مجدد نیست. از طرف دیگر قیمت‌ها خیلی از این کف‌ها بالاتر نیست. به‌نوعی می‌شود گفت بازار نیازی به هیجان‌های منفی ندارد و عمده هیجانات پیش‌خور شده است. درواقع اوضاع طوری نیست که اگر همین امروز در صف فروش نباشید دوماه بعد سرمایه شما نصف شده باشد. حداکثر 10 تا 15درصد (آن‌هم در برخی سهم‌ها) از دست می‌دهید. بنابراین هرچند سخت است و غیرقابل توجیه اما باید همچنان صبر کرد. 2-بزرگ‌ترین شوک منفی بازار سرمایه درحال حاضر بازگشت دلار به رقم 15هزار تومان و به نتیجه رسیدن مذاکرات با غرب است. چنین مساله‌ای به این زودی رقم نخواهد خورد و حتی با وجود آزادسازی دارایی‌های ارزی ایران به‌دلیل وجود تقاضای وارداتی سرکوب‌شده بعید است قیمت دلار پایین‌تر از محدوده 21 تا 23 هزار تومان باشد. 3-در دیدگاه منطقی بازار بورس در سال جاری بازدهی به اندازه تورم آتی خواهد داشت که با توجه به انتخابات و مشخص نبودن سیاست‌های دولت آینده در زمان حاضر، عمده این بازدهی در نیمه دوم سال رقم خواهد خورد.

اخبار گروه سایر رسانه‌ها صرفا بازنشر اخبار سایت‌ها و خبرگزاری‌هاست و خبرگزاری تسنیم هیچ مسئولیتی در قبال آن ندارد.

خروج عظیم پول از بورس /فروشندگان بازار قدرت گرفتند

بورس تهران بالاخره پس از چند هفته رشد، با افت مواجه شد و شاخص ها در مجموع معاملات روزهای هفته افت کردند. اما معاملات روز چهارشنبه دوباره امیدها را نسبت به بهبود وضعیت بورس افزایش داد.

به گزارش اقتصادنیوز، شاخص کل بورس تهران در هفته جاری 30484 واحد معادل 1.9 درصد افت کرد. این شاخص در پایان معاملات هفته در ارتفاع یک میلیون و 564 هزار واحد قرار گرفت. شاخص کل که هفته گذشته به کانال 1.6 میلیون واحد هم ورود کرده بود، این هفته روند اصلاحی داشت و باید دید آیا انتظار معامله گران برای ورود مجدد شاخص به کانال 1.6 میلیون واحدی محقق می شود یا خیر.

شاخص هم وزن هم این هفته منفی بود و افت کرد. افت شاخص هم وزن کمی کمتر از افت شاخص کل بود و با کاهش 1.3 درصدی، این شاخص به ارتفاع 436 هزار واحد رسید.

شاخص فرابورس نیز مانند سایر شاخص ها این هفته منفی بود و با کاهش 72 صدم درصدی به عدد 21488 رسید.

ارزش معاملات کم شد

ارزش معاملات خرد بورس در هفته جاری کاهشی بود. در حالی که هفته گذشته در تمام روزها ارزش معاملات بالای 6 هزار میلیارد تومان بود، این هفته حتی عدد کمتر از 5 هزار میلیارد تومان هم برای ارزش معاملات ثبت شد.

بیشترین ارزش معاملات در این هفته مربوط به روز دوشنبه با 7215 میلیارد تومان و کمترین ارزش معاملات مربوط به روز سه شنبه با 4982 میلیارد تومان بود. در مابقی روزهای هفته هم ارزش معاملات بین 5500 الی 6500 میلیارد تومان بود.

خروج عظیم نقدینگی از بورس

هفته جاری یکی از بدترین هفته ها از نظر خروج پول حقیقی در سال 1401 بود. در 5 روز معاملاتی این هفته، 4 روز خروج پول حقیقی ثبت شد و تنها یک روز ورود پول اتفاق افتاد.

در چهار روز ابتدایی هفته به ترتیب 447، 213، 1257 و 455 میلیارد تومان خروج پول حقیقی ثبت شد و تنها در روز چهارشنبه این روند معکوس شد و حقیقی ها 135 میلیارد تومان نقدینگی وارد بازار کردند.

صندوق ها و اوراق بدهی مورد توجه قرار گرفتند

با منفی شدن شاخص ها و ایجاد تردید درباره ادامه رشد شاخص کل، ورود پول به اوراق بدهی و صندوق ها شدت گرفت.

به جز اولین روز هفته که 120 میلیارد تومان پول از اوراق بدهی و صندوق ها خارج شد، در 4 روز باقی مانده هفته هر روز تزریق پول به آن ها انجام شد که نشان دهنده تمایل معامله گران به دور کردن نقدینگی خود از ریسک های فعلی شاخص کل است تا بعدا درصورت برطرف شدن برخی از تردیدها، دوباره سرمایه خود را تبدیل به سهام کنند.

جولان 4 روزه فروشندگان در بازار

این هفته بالاخره شاخص قدرت خریداران حقیقی روندی معکوس را در پیش گرفت و قدرت فروشندگان حقیقی از قدرت خریداران حقیقی بیشتر شد. طی دو ماه ابتدای امسال خریداران وضعیت بهتری نسبت به فروشندگان داشتند و قدرت خریداران حتی گاهی تا 1.5 برابر قدرت فروشندگان هم می رسید، اما این هفته با منفی شدن شاخص ها، خریداران احتیاط بیشتری در معاملات خود دارند و فروشندگان با جسارت بیشتری دکمه فروش را فشار می دهند.

از اولین روز معاملاتی این هفته قدرت خریداران به کمتر از قدرت فروشندگان افت کرد و در 4 روز معاملاتی ابتدای هفته این وضعیت پایدار بود. اما در روز چهارشنبه که بورس وضعیت بهتری پیدا کرد، مجددا خریداران قدرت بیشتری پیدا کردند و شاخص قدرت خریداران حقیقی به عدد 1.3 رسید. کمترین عدد این شاخص در هفته جاری مربوط به روز دوشنبه با عدد 0.79 بود.

خروج از رکود بورس

نوید قدوسی مدتی است که بازار سرمایه در شرایط رکودی قرار دارد. رکود در بازار سرمایه در شرایطی ادامه پیدا می‌‌کند که کشور با افزایش نقدینگی، افزایش انتظارات تورمی و افزایش نرخ ارز مواجه است. سوالی که در اینجا پیش می‌‌آید این است که با وجود این شرایط، چرا بازار سرمایه همچنان راکد مانده است؟ در پاسخ به این پرسش باید گفت که دو دلیل عمده، مانع از رشد بازار سرمایه می‌‌شود. اول، عدم قطعیت شدید متغیرهای تاثیرگذار بر شرایط اقتصادی و دوم، مشکلات خاص بازار سرمایه.

عدم قطعیت شدید متغیرهای تاثیرگذار بر شرایط اقتصاد کشور: در شرایط کنونی، نوعی بلاتکلیفی با شدت بالا و دامنه‌ وسیع بر اقتصاد ما حاکم است. این مساله موجب می‌‌شود تا ریسک سیستماتیک فضای اقتصادی کشور افزایش پیدا کند. در ‌‌چنین شرایطی، طبیعی است که گرایش صاحبان سرمایه به سمت کالاهای کم‌ریسک بیشتر از کالاهای پرریسک باشد. در نتیجه، صاحبان سرمایه به جای انتخاب بازار سرمایه، بازارهای دیگری را برای سرمایه‌‌گذاری انتخاب می‌‌کنند.

مشکلات خاص بازار سرمایه: بازار سرمایه در کشور ما با محدودیت‌‌های خاصی روبه‌رو است که دیگر بازارهای سرمایه‌‌گذاری را چندان دربرنمی‌‌گیرند. به‌صورت یک گزاره کلی، می‌‌توان گفت که با کنار گذاشتن برخی استثنائات، فعالیت‌‌های تولیدی و خدماتی و به‌ویژه بنگاه‌های اقتصادی بزرگ در خروج عظیم نقدینگی از بورس تامین نهاده‌های تولید و همچنین در فروش محصول، با سطوح نسبتا بالایی از انحصار مواجه می‌‌شوند. در واقع دولت به‌عنوان بازیگر مسلط عرصه سیاستگذاری و بنگاه‌‌داری در کشور، اراده خود را بر شئون مختلف فعالیت‌‌های اقتصادی از تعیین جزئیات بهای تمام‌شده‌‌ نهاده‌های تولیدی مانند برق و گاز گرفته تا نرخ فروش کالاهای تولیدی تحمیل می‌‌کند. گرچه این موضوع سابقه تاریخی طولانی داشته و منحصر به دولت فعلی نیست، لیکن در ماه‌های اخیر شدت بیشتری به خود گرفته است.

به‌عنوان مثال یکی از مهم‌ترین موانع رشد بازار سرمایه در مقطع فعلی، ارز نیمایی است. در شرایطی که قیمت دلار آزاد در بازاری مبتنی بر عرضه و تقاضای واقعی تعیین شده و چرخه‎های رشد و اصلاح قیمتی در واکنش به اخبار مثبت و منفی شکل می‎گیرند، الزام صادرکنندگان به فروش ارز صادراتی در سامانه نیما با نرخی نزدیک به ۳۰درصد پایین‌تر از نرخ آزاد، تداعی‌کننده شکل دیگری از برخورد تعزیراتی و اعمال کنترل قیمتی است. این مساله بی‌‌شک روی انتخاب‌‌های سرمایه‌‌گذار تاثیر می‌‌گذارد. وقتی سرمایه‌‌گذار مشاهده می‌‌کند که محدودیت چندانی در بازارهای موازی حاکم نیست، اما بازار سرمایه در بند محدودیت‌‌های متعدد گرفتار شده است، انگیزه کمتری نسبت به خرید و نگهداری سهام خواهد داشت. از این نظر، یکی از سیاست‌‌هایی که سیاستگذار می‌‌تواند انجام دهد تا بازار سرمایه را از ‌‌چنین وضعیت رکودی خارج کند، پر کردن شکاف بین ارز نیمایی و نرخ آزاد ارز است.

البته مشکلات بازار سرمایه، محدود به این مورد نیست و موارد دیگری از کنترل‌‌ها و محدودیت‌‌ها در ساختار تولید و فروش شرکت‌ها و همچنین معاملات سهام آنها در این بازار دیده می‌‌شود.

متاسفانه به‌دلیل افت چشمگیر سرمایه‌‌گذاری در زیرساخت‌‌ها، ظرفیت کافی برای تامین پایدار برق و گاز مورد نیاز صنایع از دست‌رفته و شرکت‌های تولیدی بزرگ فعال در صنایعی مانند فلزات اساسی، پتروشیمی و سیمان در سال‌های اخیر با تعطیلی اجباری در مقاطعی از سال مواجه بوده‌‌اند. چنانچه چشم‌انداز روشنی از تقویت سرمایه‌‌گذاری در صنایع بالادستی وجود نداشته باشد، تشدید تدریجی معضلات یادشده دور از ذهن نیست و تبدیل به یک عامل ریسک برای صنایع کشور و بازار سرمایه خواهد شد.

مضاف بر عوامل بنیادی یادشده، برخی فاکتورهای دیگر در حوزه رفتاری به‌عنوان ترمزی برای آغاز رشد بازار سرمایه عمل می‌‌کنند. با توجه به شرایط ویژه‌‌ای که بازار سرمایه در نیمه اول سال۹۹ با آن روبه‌رو بود و اتفاقاتی که پس ازآن رخ داد، متاسفانه یک فرصت طلایی برای گسترش ضریب نفوذ بازار سرمایه به ضد خود تبدیل شد و نوعی ترس و بدبینی در جامعه نسبت به این بازار شکل گرفت. فضای ذهنی منفی شکل‌گرفته نسبت به بورس، عامل کناره‌گیری بسیاری از این بازار و حاکم شدن جو رکودی بر آن شده است. این در حالی است که کاهش ارزش معاملات در بازار سرمایه با واکنش منفی فعالان آن روبه‌رو می‌شود و روندهای فرسایشی را به دنبال دارد.

با در نظر گرفتن این شرایط که موجب رکود در بازار سرمایه شده است، کلید خروج بازار سرمایه‌‌ از رکود در دست سیاستگذار است. البته حمایت از بازار سرمایه پیش از هر چیز نیازمند درک درست از آن و طراحی و اجرای سیاست‌‌های حمایتی اصولی است. متاسفانه در دو سال گذشته حمایت از بازار سرمایه بیشتر در قالب تزریق نقدینگی به واسطه خریدهای دستوری کدهای حقوقی صورت گرفته است که نه تنها کارآیی و ماندگاری لازم را نداشته، بلکه موجب هدررفت حجم عظیمی از منابع شده است. دولت در مقام سیاستگذار، اگر به دنبال خروج بازار سرمایه از وضعیت رکودی است، دو راهکار اساسی را می‌‌تواند در پیش بگیرد. اول بهبود فضای سیاسی کشور با به نتیجه رساندن مذاکرات، دوم کاهش قواعد دست‌‌و‌‌پا گیر بر شرکت‌های بورسی و معاملات سهام.

بهبود فضای سیاسی کشور با به نتیجه رساندن مذاکرات: به نتیجه رسیدن مذاکرات یکی از موثرترین عوامل بر خروج بازار سرمایه از شرایط رکودی است. با بهبود فضای کسب‌وکار، بازگشت کشور به مدار رشد و عادی شدن جریان تجارت بین‌‌المللی می‌‌توان گفت که بازار سرمایه به بازار برنده بین بازارهای سرمایه‌‌گذاری تبدیل شده و بازارهای موازی شانس چندانی برای خروج عظیم نقدینگی از بورس رقابت با آن نخواهند داشت.

کاهش قواعد دست‌‌و‌‌پا گیر بر شرکت‌های بورسی: اگر ما به‌‌دنبال احیای یک بازار سرمایه پر رونق هستیم، باید قواعد دست‌‌و‌‌پا گیر بازار سرمایه را چه در صورت به نتیجه رسیدن مذاکرات و چه در صورت شکست مذاکرات، کاهش دهیم؛ اما طبیعی است که ضرورت این امر به‌عنوان تنها راه خروج عظیم نقدینگی از بورس خروج بازار سرمایه از رکود در شرایط شکست مذاکرات، بیش از پیش خواهد بود. کاهش محدودیت‎های معاملاتی از جمله محدودیت دامنه نوسان و حجم مبنا نیز به افزایش کارآیی و پویایی بورس کمک می‌کند و جذابیت حضور در آن را افزایش خواهد داد.

خروج عظیم نقدینگی از بورس

شکست های پی درپی در بازار سرمایه موجب بی اعتمادی مردم و خروج نقدینگی از بورس ، این بازار پرحاشیه شده است.

به گزارش برات نیوز، با توجه به تبلیغات دولت درخصوص سرمایه گذاری دربورس، ابتدای سال جاری بسیاری از مردم نقدینگی خود را از بانک ها خارج کرده و به بازار بورس تزریق کردند.

مردم به امید کسب سود بیشتر از سود بانکی تمامی نقدینگی خود را از بانک ها خارج کردند و در بازار پرتلاطم بورس سرمایه گذاری کردند.

اما پس از مدتی بازار سرمایه دچار مشکلاتی شد که دیگر با روند صعودی همراه نشد و شاخص های بورس به صورت روزانه قرمز پوش می شدند و روند نزولی را درپیش گرفته خروج عظیم نقدینگی از بورس بودند.

هدایت مردم به سمت بازار رمز ارزها و بروز اشتباهی دیگر

در همین حال بسیاری از مردم متضرر شدند و نسبت به دولت و این بازار پرتلاطم بی اعتماد و قصد فروش سهام خود را کردند.

به طوری که دیگر میزان عرضه و تقاضا در بازار سرمایه با هم هماهنگی نداشت و تنها همه قصد عرضه سهام خود را داشتند.

پس از تلاش سهام داران برای فروش سهام خود قیمت ها در تابلوی معاملات بازار سرمایه با روند نزولی همراه شد.

کارشناسان و فعالان این حوزه معتقدند که برنامه ریزی های دولت برای جذب سرمایه مردم در بازار بورس از جمله کاهش نرخ بهره های بانکی ومواردی از این دست نتوانست مردم را از پافشاری برای فروش هام خود منصرف کند.

آن ها معتقدند که هدایت سرمایه مردم به سمت بازار رمز ارزها و جمع آوری نقدینگی در بازار ارز دیجیتال راه کار نا به جایی است که متاسفانه درکشور درحال اجراست.

انتقاد از سلب اعتماد مردم و هدایت نقدینگی از بورس به رمزارزها

در همین راستا، عضو شورای عالی بورس با انتقاد از عملکرد نادرست عده‌ای در هدایت نقدینگی عظیم به رمزارزها و سلب اعتماد مردم از بورس و ریزش ۱۹ درصدی بیت کوین، اظهار امیدواری کرد این افراد متوجه ضربه ای که به اقتصاد وارد کردند، بشوند.

شاهین چراغی، با انتشار پیامی در صفحه شخصی خود در توییتر اعلام کرد: با توجه به ریزش 19 درصدی بیت کوین در هفته گذشته، کسانی که با عملکردهای نادرست، دانسته و ندانسته باعث شدند اعتماد مردم از بازار سرمایه سلب شود .

وی ادامه داده است: حجم نقدینگی عظیمی از منابع این مردم بدون شناخت از نوسانات ذاتی رمز ارزها وارد آن بازار شود، امید می‌رود روزی متوجه شوند چه آسیبی به اقتصاد وارد کردند.

ادامه دار شدن روند خروج پول از بورس

روند فعلی خروج پول از بورس می تواند زنگ هشداری برای دخالت های دولت و کاهش اعتماد به بازار سرمایه باشد. این مساله می تواند در آینده ای نزدیک نقدشوندگی بسیاری از نمادها را با مشکل مواجه کند.

این درحالی است که با توجه به خروج نقدینگی از بورس، متولیان بازار سرمایه با تغییرات مداوم به دنبال بهبود شرایط هستند، اما بازار کماکان روند منفی خود طی ماه‌های اخیر را حفظ کرده و توجهی به این تجویز‌ها ندارد.

تغییر رییس سازمان بورس نیز نتوانست تغییری در روند خروج سرمایه های مردم از بورس ایجاد کند .

به طوری که مسوولان به دنبال تغییر سیاست ها و روندهای موجود در بورس به امید بهبود وضعیت بودند؛ اما تغییر در ریاست سازمان بورس و تغییر در دستورالعمل های بازار سرمایه توسط رئیس جدید تنها یک روز توانست سهامداران را قانع کند تا از صف های فروش خارج شوند.

روزهای منفی بازار بورس و صف فروشندگان برای خروج از این بازار

بر اساس این گزارش،این روند از روز یکشنبه هفته پیش دوباره به بست‌نشینی در صف های فروش منجر شد و بازار سرمایه در 8 روز گذشته روزهای منفی را سپری کرده است.

این درحالی است که پس از ریزش ۴۵ درصدی شاخص کل و برخی نمادها تا ۸۰ درصد از سقف خود در مرداد ماه، همچنان به دلیل عدم تقاضای قوی، وجود ابهامات و پافشاری فروشندگان برای خروج از بازار، شاهد نزول متوالی قیمت ها در تابلوی معاملات هستیم.

قوانین جدید نه تنها هیچ کمکی به بهبود وضعیت بازار نکرده؛ بلکه همان حجم معاملات نسبتا بالایی که در بازار حاکم بود و نوید روزهای بهتر به سهامداران را می داد نیز از بین برده است.

خروج 9 هزار و 350 میلیارد تومان پول از بازار سرمایه

نکته قابل تامل در این بین خروج پول از ابتدای بهمن ماه سال جاری توسط سهامداران حقیقی بوده است.

در این مدت تنها 7 روز پول از سوی سهامداران حقیقی وارد بازار شده است. در 19 روز دیگر پول از بازار خارج شده است. برآیند پول ورودی و خروجی نشان می دهد حدود 9 هزار و سیصد و پنجاه میلیارد تومان پول در این مدت از بازار سرمایه خارج شده است.

متاسفانه این رقم نشان می دهد، باید شاهد ورود پول به سایر بازارهای مالی موازی بورس باشیم.

درهمین حال برخی از کارشناسان معتقدند با توجه به شرایط حاکم در بازارهای موازی و تثبیت قیمت دلار در کانال ۲۵ هزار تومان پیش ‌بینی می ‌شود که کف شاخص بورس و قیمت سهام در همین محدوده‌ ها باقی بماند و دیگر شاهد افت سنگین شاخص ‌ها نباشیم.

اما با توجه به عدم وجود تقاضا در بازار سرمایه و پر نشدن قیمت پایانی در اکثر سهم ها، نباید امیدوار بود فشار فروش از بورس کم شده و همچنان در بیشتر نمادها شاهد ادامه صف های فروش خواهیم بود.

عدم کارگشایی کاهش نرخ بهره بانکی

نکته قابل توجه آن است که بانک مرکزی به بهانه هدایت نقدینگی به سمت تولید در یک ماه گذشته نرخ بهره بین بانکی را به زیر 20 درصد کاهش داده است.

این مساله که با فشار بسیاری از فعالین بازار سرمایه رخ داده است، نه تنها نتوانست در مقابل خروج پول از بورس را بگیرد، به احتمال زیاد باعث خروج پول از بانک ها نیز خواهد شد.

بسیاری از کارشناسان معتقد بودند با کاهش نرخ بهره بین بانکی، نرخ سود سپرده نیز کاهش خواهد یافت.

حسین درودیان در این زمینه می گوید: «این اتفاق سبب خواهد شد، پول به سمت بورس روانه شود. اما با توجه به عدم اعتماد ایجاد شده در بازار سرمایه، افراد به سمت اوراق با بازدهی ثابت خواهند رفت.

عدم تامین مالی دولت از سوی بازار سرمایه

در این مدت که مردم متقاضی خروج نقدینگی از بورس بودند ،روند معامله اوراق بدهی دولت نیز در بازار سرمایه به دلیل اتفاقات رخ داده از ناحیه دولت در بورس و عدم حمایت از آن، به شدت روند نزولی داشته است و دیگر دولت نمی تواند مانند گذشته از بورس تامین مالی داشته باشد.

در این زمینه حتی می توان به عرضه اولیه اپال نیز اشاره کرد که نتوانست انتظارات را برآورد کند. حدود 169 میلیون برگ سهم این شرکت که در سال جاری حدود 2000 میلیارد تومان سود کسب کرده است، در کف قیمتی، معامله شده است.

ثبات قیمت دلار و رکود دربازار سرمایه

اکثر تحلیلگران بازار سرمایه دخالت های بیش از حد دولت و خارج شدن بورس از روند طبیعی در ماه های ابتدایی سال را دلیل افت شاخص در ماه های گذشته می دانند.

حال باید منتظر بود و دید دولت و سازمان بورس برای جلوگیری بیش از حد پول از بورس چه برنامه ای دارند.

البته برخی دیگر از کارشناسان ثبات قیمت دلار در کانال 25 هزار تومانی و انتظار کاهش قیمت آن در هفته های آینده را یکی از دلایل رکود در بورس می دانند.