کاربردهای اختیار معامله

تشریح ابزار اختیار معامله در بازار سرمایه

پنل تخصصی «مسیر اختیارمعامله در ایران» روز گذشته به همت مرکز مالی ایران برگزار شد. در این پنل که با حضور مدیران مربوطه ارکان بازار سرمایه برگزار شد، شرکت کنندگان به تشریح مکانیسم این معاملات در بورس تهران پرداختند.

دوشنبه 4 مهر تعطیل است؟ | جزئیات تعطیلی روز دوشنبه

اولین عکس دیده نشده از امین تارخ با همسر جوانش | بیوگرافی کامل امین تارخ

واتس‌اپ و اینستاگرام برای همیشه فیلتر شد؟

حال آتیلا پسیانی وخیم شد | برای آتیلا پسیانی دعا کنید

اولین عکس دیده نشده از امین تارخ با همسر جوانش | بیوگرافی کامل امین تارخ

به گزارش شمانیوز: پنل تخصصی «مسیر اختیارمعامله در ایران» چهارم دی‌ماه با حضور علی صحرایی، معاون بازار شرکت بورس اوراق بهادار تهران؛ علیرضا ناصرپور، مدیر توسعه بازار مشتقه بورس کالای ایران؛ علی فروش باستانی، عضو کمیته پژوهشی سازمان بورس و اوراق بهادار؛ مسلم پیمانی، رئیس سابق اداره نظارت بازار سازمان بورس و اوراق بهادار با محوریت بررسی دستاوردها؛ تجربیات و چالش‌های توسعه معاملات اختیارمعامله در بازار سرمایه ایران برگزار شد. علی نقوی، مدیرعامل مرکز مالی ایران در ابتدای جلسه به فعالیت‌های انجام شده مرکز مالی ایران در حوزه مشتقه اشاره کرد و گفت: پس از یک سال از راه‌اندازی قراردادهای اختیارمعامله در بازار سرمایه ایران حال زمان آن رسیده است تا عملکرد آن را مورد بررسی قرار دهیم. باور ما این است که با آموزش صحیح در این حوزه می‌توان در افزایش دانش و آگاهی بازار سرمایه ایران موثر واقع شد تا تمامی ذینفعان نیز از آن استفاده ببرند. پس از آن علی صحرایی، معاون بازار شرکت بورس تهران ضمن تشکر از نقش موثر مرکز مالی ایران در فرهنگ‌سازی و شکل‌گیری ابزارهای مشتقه در بازار ایران، سخنان خود را با موضوع «قراردادهای اختیارمعامله در بورس اوراق بهادار تهران» آغاز کرد و با ارائه آمار معاملات مشتقات در سال 2015 و 2016، گستردگی مشتقات در بورس‌های مختلف جهان، تنوع ابزارهای مشتقه در بین بورس‌های جهان به نقش و اهمیت این ابزارها در بازارهای مالی پرداخت. وی در این زمینه بیان کرد: بررسی معاملات بازارهای جهانی طی بازه زمانی مزبور نشان می دهد بالاترین رتبه مربوط به بازار سهام است و بعد از آن معاملات آپشن بیشترین حجم معامله را میان سرمایه گذاران داشته است، که این موضوع نشان از اهمیت بالای این ابزار در جهان دارد. وی با اشاره به صحبت های رییس سازمان بورس و اوراق بهادار، هدف از راه‌اندازی قراردادهای اختیارمعامله را قبل از استفاده این ابزار، فرهنگ‌سازی آن خواند. در ادامه علیرضا ناصرپور اختصاصا به تشریح قراردادهای اختیارمعامله سکه طلا در بورس کالای ایران پرداخت. وی حجم معاملات انجام شده از تاریخ راه اندازی اختیار معامله در ایران(24آذرماه سال 1395) را 82 هزار و 520 قرارداد معادل 82520 سکه عنوان کرد. مدیر توسعه بازار مشتقه بورس کالای ایران چالش های پیش روی ابزارهای اختیارمعامله در ایران را در نبود بازارگردان فعال، عدم مشارکت فعالانه شرکتهای نرم افزاری ارائه دهنده خدمات برخط به مشتریان و محدودیت در اعمال قراردادهای اختیارمعامله خواند. علی فروش باستانی، سومین سخنران این پنل به بررسی چالشها و فرصتهای اوراق اختیارمعامله در ایران پرداخت. وی برخی از کاربردهای اختیارمعامله را پوشش ریسک، متنوع‌سازی سبد سرمایه، تولید درآمد، افزایش نقدشوندگی و عمق‌بخشی به بازار برشمرد. وی اذعان داشت: اختیارمعامله دارای پیچیدگی‌های بسیاری از جمله تاثیرپذیری بالای قیمت اختیار از تغییرات قیمت دارایی پایه‌ای، سخت و نابدیهی بودن فرایند قیمت‌گذاری عادلانه اختیار در شرایط واقعی بازار، لزوم داشتن دانش کافی در مورد این ابزار و حساسیت بالای سرمایه‌گذاری در اختیار به پارامتر زمان و . است. وی بزرگترین محدودیت قراردادهای اختیارمعامله در ایران را محدودیت‌های مربوط به قوانین نظارتی به خصوص در زمینه حفاظت از منافع سرمایه گذاران دانست. مسلم پیمانی، آخرین سخنران این پنل بود که به نقشه راه اختیارمعامله در ایران و مرور آن در یکسال گذشته پرداخت و مشکلات و پیچیدگی‌های آن را در هر مقطع زمانی برشمرد. وی آپشن را ماهیتا پیچیده دانست که محدودیت‌های آن به این پیچیدگی افزوده است. وی ابراز امیدواری کرد تا با افزایش نقدشوندگی کمی از محدودیت‌ها از جمله مشکلات فنی و زیرساختی آن حل شود. منبع:روابط عمومی بورس سنا

کاربرد انواع صکوک در تامین مالی طرح‌ها

با توجه به محدوديتهاي شرعي اسلام در خصوص بهره ثابت، در کشورهای اسلامي، استفاده از ابزارهای مالی متعارف در غرب مانند اوراق قرضه، محدود شده است. بر این اساس دولت‌ها و شرکت‌های اسلامی بدنبال تأمین مالی و مدیریت بدهی خود از طريق ابزاري منطبق با شرع اسلام بودند و ابتدا "صكوك" را طراحي نمودند.

صکوک ابزار نوینی است که در کشورهای اسلامی به جای اوراق قرضه به کار گرفته می‌شود. در حالت کلی می‌توان صکوک را اوراق بهادار مبتنی بر دارایی، با درآمد ثابت یا متغیر، قابل معامله در بازار ثانویه و مبتنی بر اصول شریعت دانست.

مقاله حاضر به تشريح انواع صكوك و كاربرد هريك از آنها در تامين مالي بخشي از سرمايه گذاريهاي توليدي، كشاورزي و . و نيز ديگر كاربردهاي صكوكو در بازار سرمايه مي پردازد.

انواع ابزارهای نوین مالی اسلامي(صکوک) شامل چیست؟

صکوک یا همان اوراق بهادار اسلامی را می‌توان از ابعاد مختلفی دسته بندی کرد. یکی از ابعاد را می‌توان سود آوری اوراق دانست. از این بعد صکوک مشتمل بر 2 نوع کلی انتفاعي و غيرانتفاعي تقسيم مي شود. تقسيم بندي صكوك و زير مجموعه هاي آن در نمودار زير آمده است و در ادامه تشريح مي شود.

ابزارهای مالی غیر انتفاعی:

• اوراق قرض الحسنه:بر اساس قرارداد قرض بدون بهره منتشر می‌شود، ناشر اوراق به میزان ارزش اسمی آن‌ها از دارندگان اوراق استقراض می‌کند و به همان مقدار بدهکار است و باید در سررسید معین یا عندالمطالبه به آنها پرداخت نماید.

• اوراق وقفی:اوراق بهادار با نام که به قیمت اسمی مشخص برای مدت معین منتشر می‌شود و به افرادی که قصد مشارکت در طرح‌های عام المنفعه را دارند، واگذار می گردد.

ابزارهای مالی انتفاعی:

: هدف آن بیعی است که فروشنده بهای تمام شده¬ کالا را به اطلاع مشتری می‌¬رساند و پس از آن مبلغ یا درصد اضافه‌تری را به عنوان سود تقاضا می‌کند. این اوراق بازدهی ثابت دارند و قابل فروش در بازار ثانویه هستند. انواع اوراق مرابحه شامل: اوراق مرابحه تأمین مالی، اوراق مرابحه تأمین نقدینگی و اوراق مرابحه تشکیل سرمایه شرکت‌های تجاری است.

ساختار انتشار اوراق صکوک مرابحه به شرح ذیل می باشد:

• اوراق اجاره:یکی از رایج ترین انواع صکوک، صکوک اجاره است. موارد کاربرد صکوک اجاره در تامین مالی پروژه های توسعه ای و خرید دارایی های فیزیکی نظیر ساختمان، ماشین آلات و تجهیزات می باشد. در این نوع اوراق، سرمایه گذار می‌تواند در مقاطع زمانی معین، سود حاصل از سرمایه‌گذاری خود را دریافت کند. اوراق اجاره بر اساس عقد اجاره منتشر می شود بصورت با نام و قابل نقل و انتقال که بیانگر مالکیت واحدهای سرمایه گذاری با ارزش برابر از دارایی های با دوام فیزیکی است. اوراق اجاره مبتنی بر سود معین و ثابت است بدین صورت که اجاره بها را می کاربردهای اختیار معامله توان در ابتدای هر دوره، انتهای دوره و یا سررسیدهای ماهانه، فصلی و سالانه پرداخت کرد. این اوراق را می توان در بازار ثانویه و به قیمتی که توسط عوامل بازار تعیین می شود معامله نمود. انواع اوراق اجاره شامل اوراق اجاره تامین دارایی، اوراق اجاره تامین نقدینگی و اوراق اجاره جهت تشکیل شرکتهای لیزینگ است.

ساختار انتشار اوراق صکوک اجاره به شرح ذیل می باشد:

• اوراق استصناع:اسناد و گواهی‌های دارای ارزش یکسان که برای تجمیع وجوه لازم جهت ساخت کالایی استفاده می‌شود که تحت تملک دارنده صکوک است.

ساختار انتشار اوراق صکوک استصناع به شرح ذیل می باشد:

اوراق سلف: کاربردهای اختیار معامله از اقسام بیع بوده و عکس نسیه است که جهت تامین مالی تولید یا ارائه کالای معین منتشر می شود. در این نوع اوراق، کالای مورد نظر توسط سرمایه گذار پیش خرید می شود.

• اوراق منفعت: اسناد مالی بهادار که بیانگر مالکیت دارنده آن بر مقدار معین خدمات یا منافع آینده از یک دارایی با دوام است.
• اوراق جعاله: اوراق مالکیت مشاع خدمتی است که بر اساس قرارداد جعاله، انجام و تحویل آن تعهد شده است. بعد از پایان خدمت (موضوع جعاله) صاحبان اوراق، مالک مشاع نتیجه خدمت خواهند بود. نتیجه خدمت ممکن است امتیاز مالی یا دارایی فیزیکی باشد.
• اوراق مشارکت: سندی است که گویای مالکیت دارنده آن نسبت به بخشی از یک دارایی حقیقی است و تا سررسید اوراق هر نوع تغییر قیمت دارایی متوجه صاحب اوراق مشارکت است.
• اوراق مضاربه:در این نوع اوراق ناشر با واگذاری اوراق، وجوه متقاضیان را جمع‌آوری کرده و بعنوان مضاربه در اختیار بانی قرار می دهد و بانی هم در فعالیت اقتصادی سودآور بکار می‌گیرد. در پایان هر دوره مالی سود حاصله بر اساس نسبتهایی که روی اوراق درج گردیده است، میان ناشر و صاحبان اوراق تقسیم می‌شود.

ساختار انتشار اوراق صکوک مضاربه به شرح ذیل می باشد:

اوراق مزارعه: بر اساس قرارداد مزارعه طراحی شده است بدین صورت که ناشر با واگذاری این اوراق، وجوه متقاضیان را جمع‌آوری کرده و با آن اراضی قابل زراعت خریداری می‌کند. سپس این اراضی را طی قرارداد مزارعه از طرف دارندگان اوراق به کشاورزان واگذار می‌کند تا روی این اراضی زراعت کنند و در پایان سال زراعی، محصول را با هم تقسیم کنند.

اوراق مساقات: ناشر با واگذاری این نوع از اوراق بهادار، وجوه متقاضیان را جمع‌آوری کرده و با آن باغات قابل بهره برداری را خریداری کرده و سپس با وکالت از طرف دارندگان اوراق طی قرارداد مساقات به باغبانان واگذار می کند تا به آن‌ها رسیدگی کنند و در پایان، محصول بدست آمده را با هم تقسیم کنند. در این نوع صکوک، دارنده اوراق نقش مالک، ناشر نقش وکیل و باغبان نقش عامل و اوراق مساقات سند مالکیت مشاع دارندگان است.

اوراق مشتقه: قراردادهای بین دو یا چند نفر که پرداختهای آن بر اساس موقعیت سنجی تعیین می‌شود. اوراق مشتقه‌ ابزاری جهت کاهش یا انتقال ریسک بشمار می آیند. قراردادهای ذیل برخی از رایج ترین اوراق مشتقه هستند:

قرارداد سلف: قراردادی که در آن عرضه‌کننده بخشی از دارایی پایه را به ازای بهای نقد و مطابق قرارداد سلف به فروش می‌رساند تا در دوره تحویل به خریدار تسلیم کند. خریدار می‌تواند معادل دارایی پایه خریداری شده را در یک قرارداد سلف موازی استاندارد به فروش رساند که به این قرارداد نیز به اختصار سلف می‌گویند.

قراردادهای آینده (آتی): به واسطه این نوع قرارداد، فروشنده تعهد می‌کند در زمان مشخصی (سررسید)، مقدار معینی از یک کالای مشخص را به قیمتی که در لحظه حال تعیین می‌کنند، به خریدار بفروشد. خریدار نیز طبق این قرارداد تعهد می‌کند کالای مذکور را با همان مشخصات (مقدار و زمان)، خریداری کند.

قراردادهای معاوضه: قرارداد معاوضه یا سوآپ که طی آن توافقی بین دو شرکت برای معاوضه جریان نقدی در آینده (با دو نوع پرداخت متفاوت از بدهی یا دارایی) صورت می‌گیرد. این قرارداد تاریخ پرداخت و چگونگی محاسبه جریانات نقدی را که باید پرداخت شود مشخص می‌کند.

قراردادهای اختیار معامله: اختیار معامله قراردادی دوطرفه بین خریدار و فروشنده است که براساس آن خریدار قرارداد حق (نه الزام و تعهد) دارد که مقدار معینی از دارایی مندرج در قرارداد را با قیمت معین و در زمانی مشخص بخرد یا بفروشد. در واقع در این قرارداد دو طرف توافق می‌کنند که در آینده معامله‌ای انجام دهند که در این معامله خریدار اختیار معامله، در ازای پرداخت مبلغ معینی، حق خرید یا فروش دارایی مندرج در قرارداد را در زمانی مشخصی با قیمتی که هنگام بستن قرارداد تعیین شده است، به دست می‌آورد. از طرف دیگر، فروشنده قرارداد اختیار معامله، در مقابل اعطای این حق به خریدار با دریافت مبلغ معینی هنگام عقد قرارداد، براساس مفاد قرارداد، آماده فروش دارایی مذکور می باشد.

قرارداد اختیار معامله یا آپشن در بایننس

معاملات آپشن یا قراردادهای اختیار معامله نوع ساده ای از آپـشن های سنتی هستند که برای بالا بردن توان معاملاتی کاربر و از بین بردن موانع برای سرمایه گذاران خرد طراحی شده اند. این معاملات در صرافی بایننس نیز وجود دارند که در هر زمانی قبل از تاریخ انقضای خود اعتبار دارند.

معاملات آپشن در بایننس تنها شامل یک دارایی است که قرارداد آتی بایننس BTCUSDT است.

مفهوم قراردادهای آپشن

آپـشن ها نوعی از قراردادهای مشتق هستند که به عنوان توافق نامه ای میان خریدار و فروشنده بر سر یک دارایی مانند سهام، اوراق قرضه و ارزهای دیجیتال عمل می کند.

در واقع قرارداد آپشن یک ابزار مشتق است که به خریدار این اختیار را می دهد تا یک دارایی را با قیمت از پیش تعیین شده در یک بازه زمانی بخرد یا بفروشد. حق برای خرید call option گفته می شود و حق فروش put option است. این قراردادها برای محافظت از دارایی سرمایه گذار به کار می روند.

برای سرمایه گذاران مبتدی، آپشن ها کمی پیچیده هستند و نیاز به مهارت خاصی در معامله گری دارند. به همین دلیل زیاد مورد استفاده قرار نمی گیرند. با این حال، با درک صحیح می توانید از این ابزار سود بیشتری کاربردهای اختیار معامله به دست آورید.

مزایا

مناسب برای محافظت در برابر ریسک های بازار

انعطاف پذیری بیشتر در معامله گری

قابل استفاده در روش های معاملاتی با الگوهای ریسک به ریوارد

پتانسیل سود آوری از بازارهای خرسی و روندهای نزولی

استفاده برای وارد شدن کم هزینه تر به پوزیشن ها

امکان انجام چندین معامله به صورت هم زمان

معایب

ریسک بالا مخصوصاً برای فروشندگان

استراتژی های معاملاتی پیچیده تر در مقایسه با معاملات معمولی

بازارهای آپشن با سطح کمی از نقدینگی همراه هستند و همین امر باعث جذابیت بیشتر آن ها می شود.

ارزش زاتی معاملات آپشن بسیار نوسانی است و با رسیدن به تاریخ انقضا نیز کاهش می یابد.

مشخصات معاملات آپشن در بایننس

قرارداد Binance Options تا زم قبل از تاریخ انقضا یا زمان انقضای آپشن، معتبر خواهد بود. بنابراین ، کاربران دسترسی به اصل سفارش ندارند ، زیرا تنها راه حل برای خارج شدن از قرارداد، تسویه حساب است.

آپـشن های بایننس برای سرمایه گذاران خرد مناسب است. این معاملات در بایننس برای کاربران ساده شدند و موانع را برای آن ها از میان برمی دارد. معاملات آپشن در بایننس به مزایایی همراه است.

• انعطاف پذیری
• استراتژی های کوتاه مدت
• آسان برای استفاده
• نقدینگی نامحدود
• قیمت گذاری رقابتی
• اهرم های ویژه بدون ریسک نقدشوندگی

نحوه ی استفاده از معاملات آپشن در بایننس

قبل از شروع معاملات آپـشن در بایننس، باید ویژگی های آن را بدانید. علاوه بر نکات ذکر شده در بالا، باید دانید که کاربران تنها می تواننند خریدار آپشن های بایننس باشند زیرا بایننس تنها طرف قرارداد محصول است. بنابراین، کاربران آپشن های بایننس برخلاف فروشندگان آپـشن های سنتی، در معرض روندهای نزولی نامحدود قرار نمی گیرند. حال باید با نحوه ی خرید آپشن در بایننس آشنا شوید.

۱.ابتدا مدت زمان آپـشن را برای خرید انتخاب کنید. آپـشن های بایننس به صورت کوتاه مدت بین ۱۰ دقیقه تا ۱ روزه متغیر هستند.

۲.بعد می توانید یک call یا put را بر اساس پیشبینی خود از آینده ی نزدیک بیت کوین خریداری کنید. در صورت آمادگی آپشن مناسب را انتخاب کنید.

۳.بعد از آن، قیمت اعمال (strike price) و دامنه ی خاص (premium) را که نمایش داده می شود را تایید کنید.

۴.حال می توانید پوزیشن خود را به صورت دستی انتخاب کنید یا با توجه به اکسپایری تایم پیش بروید.

۵.اگر می خواهید قبل از تاریخ اکسپایری، سیو سود کنید، باید با قیمت اعمال فعلی تسویه حساب کنید.

۶.می توانید آپـشن را تا زمان اکسپایری نگه دارید که قرارداد به صورت خودکار تسویه می شود.

۷.اما اگر قرارداد هنوز به سود نرسیده باشد، می توانید آپشن را تا زمان اکسپایری نگه دارید، که ضرر شما برابر با پرمیموم پرداخت شده باشد.

معاملات آپشن در اپلیکیشن بایننس

معاملات آپـشن در اپلیکیشن بایننس در دسترس است و به زودی در نسخه ی وب فعال خواهدشد. روی اپلیکیشن می توانید بازار آپشن را کنترل کنید، استراتژی خود را مشخص کنید و بر روی این پلتفرم ترید کنید.

همچنین می توانید بازارهای دیگر مانند قراردادهای آتی یا بازار نقدی را کنترل کنید. همچنین، با یک اپلکیشن توزیع شده، کاربران می توانند تغییرات قیمت را در بازارهای مربوطه را ببینند.

با افزودن معاملات آپـشن در اپلیکیشن بایننس، اکوسیستم معاملاتی بایننس با ارائه پوزیشن های پوشش ریسک توسعه پیدا می کند.

خبری خوب برای "ذوب"

معاملات قرارداد‌های اختیار خریدوفروش سهام "ذوب" از امروز دوشنبه ۱۸ مرداد در بازار ابزار‌های مشتقه فرابورس آغاز شد. معاملات مربوط به این قرارداد، تنها به‌صورت برخط بوده و صرفاً از طریق کارگزارانی که مجوز معاملات برخط در این بازار را دارا باشند، قابل انجام خواهد بود.

به گزارش بورس نیوز ، معاملات قرارداد‌های اختیار خریدوفروش سهام شرکت سهامی ذوب‌آهن اصفهان در سررسید آذرماه ۱۴۰۰ برای اولین بار در بازار ابزار‌های مشتقه فرابورس انجام شد.

مجید عبدالحمیدی کارشناس بازار سرمایه در گفت‌وگو با بورس نیوز در این خصوص بیان کرد: معاملات قرارداد‌های اختیار خریدوفروش سهام "ذوب" از امروز دوشنبه ۱۸ مرداد در بازار ابزار‌های مشتقه فرابورس آغاز شد. معاملات مربوط به این قرارداد، تنها به‌صورت برخط بوده و صرفاً از طریق کارگزارانی که مجوز معاملات برخط در این بازار را دارا باشند، قابل انجام خواهد بود.

عبدالحمیدی در ادامه گفت: قرارداد‌های اختیار معامله ازجمله ابزار‌های نوین مالی هستند که چندی است به بازار سرمایه راه‌یافته است. بر اساس این قرارداد، دو طرف توافق می‌کنند در آینده معامله‌ای انجام دهند.

عبدالحمیدی با اشاره به استقبال ضعیف از قرارداد‌های اختیار معامله تا این لحظه، اظهار کرد: گرچه بیش از ۳ سال از معرفی این قرارداد‌ها در بازار سرمایه می‌گذرد، ولی گویا توجه به شایستگی آن‌ها به‌تازگی شروع‌شده است. برخی از سرمایه‌گذاران از انجام معاملات اختیار معامله‌ها (options) خودداری می‌کنند، چراکه بر این باورند آن قرارداد‌ها پیچیدگی‌های خاص خود را دارند و لذا شناخت و فهم و درک درست آن‌ها مشکل است. برخی از سرمایه‌گذاران هم تجربه تلخی از اولین تجارت خود روی این ابزار‌ها دارند، زیرا نه خود آن‌ها و نه کارگزار آن‌ها آموزش علمی و عملی مناسبی را در چگونگی به‌کارگیری آن ابزار‌ها ندیده‌اند. به‌کارگیری نامناسب و نادرست از قرارداد‌های اختیار معامله، مثل هر ابزار قدرتمند دیگری، می‌تواند به مشکلات عدیده‌ای منجر شوند.

این کارشناس بازار سرمایه در معرفی بیشتر ابزار‌های مشتقه عنوان کرد: این نوع از اوراق بهادار معمولاً ریسک بالایی دارند و همچنین این توانایی را دارند که اقتصاد را به هم بریزند، اما این تفکر کمی اغراق‌شده است. معنای «مشتقه» بودن این است که قیمت آن به قیمت چیز دیگری وابسته یا از آن مشتق شده است. مثل آبمیوه که از میوه مشتق است و بنزین که مشتق از نفت است. اختیار معامله از اوراق بهادار مالی مشتق است، یعنی ارزش آن‌ها به ارزش دارایی‌های دیگر بستگی دارد. مشتق بودن به این معنی است و انواع مختلفی از اوراق بهادار وجود دارند که تحت عنوان مشتق قرار می‌گیرند، مثلاً پیمان‌های آتی، قرارداد سلف و قرارداد‌های معاوضه که خود انواع زیادی دارد.

پوشش‌دهندگی ریسک و ابزارهای مشتقه

وی در رابطه با کاربرد‌های ابزار‌های مشتقه گفت: کاربرد اول برای پوشش‌دهندگان ریسک است؛ اشخاصی که مالک، تولیدکننده یا مصرف‌کننده دارایی پایه هستند، برای قرار گرفتن در منطقه کاربردهای اختیار معامله امن، می‌توانند وارد قرارداد اختیار معامله شوند. به‌عنوان‌مثال مصرف‌کننده صنعتی یک ماده اولیه که بازار آن ماده، دارای نوسان قیمتی زیادی است، می‌تواند وارد سمت خرید اختیار آن ماده اولیه شود و هزینه مواد اولیه در آینده را تثبیت کند. سمت فروش برای طیف وسیع‌تری از دارایی‌ها قابل‌تعریف است. مثلاً فردی که مالک سهام یک شرکت است و معتقد به روند رو به کاهش قیمت سهام است، می‌تواند اختیار فروش آن سهام را خریداری کرده و از ریسک افت قیمت دارایی اجتناب کند. کاربرد بعدی برای سفته‌بازان و استفاده از اهرم در معاملات است. هدف سفته‌باز، کسب سود از تحرکات دارایی پایه است.

جذاب برای آربیتراژگران

عبدالحمیدی افزود: درصورتی‌که سرمایه‌گذار به بهتر (بدتر) شدن شرایط معامله یک دارایی پایه اعتقاد داشته باشد، به‌جای خرید (فروش) دارایی می‌تواند اقدام به خرید (فروش) اختیار معامله آن کند. مهم‌ترین نقطه قوت استفاده از قرارداد اختیار به‌جای سرمایه‌گذاری مستقیم بر دارایی پایه را می‌توان استفاده از اهرم ایجادشده دراین‌بین دانست، چراکه پرمیوم پرداختی برای اختیار، عموماً در مقایسه با قیمت دارایی پایین، درصد کمی است. کاربرد سوم جذاب برای آربیتراژگران است. هدف این دسته از معامله گران، کسب سود بدون ریسک از طریق ورود هم‌زمان در دو بازار است. در واقع به دلیل عدم دقت کافی در بازار معاملات سهام و تغییرات شدید مثبت و منفی قیمت سهام، فرصتی ایجاد می‌شود که شخص آربیتراژگر، قرارداد اختیار خرید با قیمت پایین‌تر را با پرمیوم پرداختی پایین خریداری می‌کند و قرارداد اختیار خرید با قیمت اعمال بیشتر را به پرمیوم دریافتی بیشتری می‌فروشد و به این روش کسب سود می‌کند. معمولاً در بازار‌های کارآ، این نوع فرصت‌ها در زمان کوتاهی از بین می‌روند.

• بیشتر بخوانید: پرچم "ذوب" با تیرآهن عمود شد

وی در مورد تجربیات جهانی معامله ابزار‌های مشتقه اختیار خریدوفروش، اظهار کرد: تجربه جهانی مرتبط با ابزار اختیار به اوایل قرن ۱۸ در اروپا و آمریکا برمی‌گردد، اما مبادله رسمی در قالب اختیار معامله سهام، ابتدا در سال ۱۹۷۵ در بورس سهام آمریکا (AMEX) و بورس فیلادلفیا (PHLX) راه‌اندازی شد. بورس شیکاگو (CBOT) در ۱۹۷۳ یک بورس انحصاری برای اختیار معاملات روی سهام تشکیل داد. هم‌اکنون در ایران قرارداد‌های اختیار بر روی سهام تعدادی از شرکت‌های بزرگ و تأثیرگذار بورس طراحی و قابل انجام است و خبر خوشحال‌کننده ورود سهم ذوب از بازار فرابورس برای اولین بار است.

عبدالحمیدی در پایان خاطرنشان کرد: با توجه به راه‌اندازی سامانه مدیریت ریسک و امکان محاسبات وجه تضمین بر اساس ضوابط وجه تضمین قرارداد اختیار معامله در بورس تهران و فرابورس، امکان اتخاذ موقعیت باز فروش در قرارداد‌های اختیار معامله به‌شرط کفایت وجوه تضمین برای تمامی فعالان بازار سرمایه وجود دارد.

اوراق بهادار مشتقه

از صدها سال قبل افراد برای انجام معاملات خود نیازمند توافق بودند. این توافق برای کسب اختیار برای انجام معاملات تجاری در آینده انجام می‌شد. درست مانند قراردادهای تجاری ساده، قراردادهایی که در سررسید معینی به انجام قراردادهای تجاری منتج می‌شدند نیز قدمتی دیرینه دارد. حتی تاریخ نشان می‌دهد که معاملات تجاری آتی در قرون وسطی نیز وجود داشته است. یعنی افراد قراردادهایی را منعقد می‌کردند تا در آینده دارایی‌ها را با قیمت ثابتی که در زمان انعقاد قرارداد مشخص می‌شد، تحویل بگیرند یا تحویل بدهند.

اوراق بهادار مشتقه: بازاری که معاملات ابزارهای مبتنی بر دارایی‌های مالی یا فیزیکی (اختیار معامله و قرارداد آتی) در آن صورت می پذیرد.

اوراق بهادار مشتقه:

ابزار مشتقه به قرارداد یا اوراقی گفته می‌شود که ارزش آن وابسته به ارزش اوراق بهادار، کالا، انرژی، شمش یا ارز اصلی و پول و سرمایه مشتق شده‌اند و در بورس‌های مربوطه انجام می‌پذیرند و هیچگونه ارزش مستقلی ندارد.

بازار مشتقه شامل قراردادهای آتی و اختیار معامله است که این ابزارها به طور معمول در بورس‌های معتبر جهان دادوستد می‌شوند.

معاملات در این بازار نسبت به بازار نقدی سرعت و قدرت نقد شوندگی بیشتری دارد و هزینه کمتری در بازار ایجاد می کند و می تواند از نظر اقتصادی در انتقال خطر بازار و کاهش هزینه تامین مالی، افزایش بازده دارایی، تعدیل سریع ساختار جریان نقدی و گریز از مالیات و در نهایت تغییر نرخ ثابت بدهی به نرخ شناور موثر باشد و از نظر اسلام به دلیل مشروع بودن نرخ شناور، این ابزار در کشورهای اسلامی مورد استفاده قرار گرفته و زمینه های استفاده از آن در ایران هم در حال پایه ریزی است.

هدف از طراحی و استفاده از اوراق کاهش ریسک معاملات است. برای نمونه بیایید ببینیم چگونه می‌شود از ابزار «اختیار معامله» برای کاهش ریسک استفاده کرد.

تعدادی از ابزارهای مشتقه را با هم مرور می‌کنیم:

• قراردادهای سلف(forward)
• قراردادهای آتی (futures)
• قراردادهای اختیار معامله(option)
• قراردادهای معاوضه(swaps)

قراردادهای سلف:

خرید یا فروش دارایی در تاریخ مشخص در آینده با قیمت مورد توافق هنگام امضا قرارداد را سلف می گویند. کل مبلغ معامله و قیمت کالا در روز عقد قرارداد تعیین می‌شود و تمامی آن توسط خریدار پرداخت می‌شود.

زمانی که تولید کننده ای در جریان تولید کالا یا فرآورده، دچار کمبود سرمایه در گردش می شود می‌تواند از طریق پیش فروش قسمتی از تولید خود به بانک نیاز مالی بنگاه را تامین نماید.

متقاضی معامله سلف با بانک علاوه بر اطلاعات شخصی بایستی اطلاعاتی مانند مشخصات بنگاه تولیدی میزان تولید و فروش، نوع و اوصاف کالای مورد معامله، قیمت کالا هنگام انعقاد قرارداد، قیمت پیش بینی در زمانی که محصول به دست می آید، زمان و مکان تحویل کالا و نوع وثیقه ای که به بانک می سپارد، را به بانک ارایه کند و بانک بعد از بررسی موافقت خود را اعلام می کند.

قراردادهای آتی (futures):

قرارداد آتی یک قرارداد دو طرفه هست که هم میتوان از افت قیمت سود گرفت هم از رشد قیمت

خرید و فروش مقدار معینی و با کیفیت مشخصی از یک دارایی در زمان مشخص در آینده است که قیمت آن توافقی می باشد. یکی از کاربردهای اصلی قراردادهای آتی پوشش خطر در معاملات دیگر است.

در زمان انجام معاملات قراردادهای آتی شما باید درصدی از مبلغ قرارداد را که توسط بورس تعیین می شود به عنوان ودیعه نزد بورس بسپارید. قراردادها هر روز تسویه می-شوند و درنتیجه اگر تغییرات قیمت به نفع شما باشد ودیعه ی شما افزایش یافته و در غیراین صورت ودیعه ی شما کاهش می یابد. اگر مبلغ ودیعه کمتر از آستانه ای مشخص شود، باید میزان ودیعه را تا حد اولیه افزایش دهید. در هر زمانی قبل از سررسید قرارداد، می توانید با معامله قراردادی در جهت مقابل از بازار خارج شوید (مثلا اگر قرارداد خرید 100 میلیون یورو را برای سه ماه بعد خریده اید می توانید یک ماه بعد با فروش قرارداد خرید صد میلیون یورو، از بازار خارج شوید).کاربردهای اختیار معامله

در حقیقت قیمت آتی نشان‌دهنده قیمتی است که فرد مشارکت‌کننده می‌تواند آن را برای خود تثبیت کند. به این ترتیب در آینده با عدم اطمینان در خصوص قیمت نقد دارایی پایه مواجه نخواهد شد.

نحوه خرید وفروش قرار داد آتی:

در هر بازاری اولین قدم برای شروع معاملات شارز حساب است. برای این معاملات نیاز به دو حساب دارید، حساب عملیاتی و حساب پشتیبان.

حساب عملیاتی یا حساب در اختیار بورس : یک حساب مشترک با سازمان بورس است. شما نمی‌توانید از این حساب پول برداشت کنید و حق برداشت منحصرا در اختیار سازمان بورس است.

حساب پشتیبان یا حساب شخصی: حسابی است که به حساب عملیاتی وصل می‌شود و برای برداشت وجه کاربرد دارد. در حال حاضر افتتاح این دو حساب تنها از طریق بانک‌های ملت و سامان امکان پذیر است.

نکته: هر دو حساب عملیاتی و پشتیبان باید از یک بانک باشند.

برای شارژ حساب معاملات آتی نیست وجهی به حساب کارگزار پرداخت کنید، بلکه باید حساب در اختیار بورس خود را شارژ کنید. پس می‌توانید با مراجعه به بانک یا روش‌های آنلاین پرداخت وجه، این کار را انجام دهید.

نام نمادهایی که در بازار آتی معامله می‌شوند در سایت بورس کالا به ادرس cdn.ime.co.ir آمده است. در حال حاضر تنها زعفران، پسته و زیره سبز در این بازار معامله می‌شوند.

قراردادهای اختیار معامله(option)

برای معاملات اختیار می‌توانید از همان سامانه معاملاتی اوراق بهادار استفاده کنید. تنها کافیست به کارگزاری مراجعه کنید تا دسترسی شما در سامانه افزایش یابد

اختیار معامله یا آپشن (option) قراردادی است که به خریداران حق خرید یا فروش دارایی پایه با یک قیمت اعمال معین (Strike Price) و در یک تاریخ خاص (Expiration Date) را می‌دهد ولی خریدار در اجرای آن تعهد ندارد. فروشنده نزد کارگزاری برای انجام کامل معامله (خرید یا فروش) اگر خریدار خواهان اعمال باشد تعهد می‌دهد .

قیمت تعیین شده ای که خریدار می تواند، دارایی را خریداری نموده، یا بفروشد، قیمت اعمال یا قیمت توافق نامیده می شود.

اختیار معامله 2 نوع کلی دارد، اختیار خرید call، اختیار فروش put. این قرار داد در برگیرنده نوعی حق است.

اختیاری که به دارنده آن اجازه می‌دهد که دارایی را به قیمت مشخص خریداری کند اختیار خرید نامیده (Call Option) می‌شود. اختیاری که به دارنده آن اجازه می‌دهد که دارایی را به قیمت مشخص به فروش برساند اختیار فروش (Put Option) نامیده می‌شود.

خریداران حق خرید و خریداران حق فروش (کلا خریداران) اجباری ندارند که خرید یا فروش انجام بدهند. آنها می‌توانند اگر بخواهند از حقوق خود استفاده کنند. بیشترین ضرری که ممکن است متوجه‌ خربداران باشد از دست دادن وثیقه یا وجه تضمین (Premium) اختیار معامله است.

اما فروشندگان حق خرید و فروشندگان حق فروش (کلا فروشندگان) مجبور هستند بخرند یا بفروشند. به این معنا که فروشنده ممکن است به قول خود برای خرید یا فروش عمل کند. این یعنی فروشنده‌ی اختیار معامله ریسک نامحدود دارد، یعنی ممکن است خیلی بیشتر از مبلغ وثیقه اختیار معامله را از دست بدهد.

قراردادهای معاوضه(swaps)

سوآپ در لغت به معنی معامله پایاپای (ارز)، معاوضه، مبادله، جانشینی و اخراج کردن می باشد و در اصطلاح، توافقی است بین دو شرکت که برای معاوضه جریان نقدی در آینده، با دو نوع پرداخت متفاوت از بدهی یا دارایی، صورت می گیرد.

قرارداد معاوضه قراردادی است که طرفین آن تعهد می کنند که برای مدت توافق شده دو دارایی یا نفع حاصل شده از دو دارایی را با کیفیت مشخص به نسبت تعیین شده معاوضه کنند. پس از تاریخ سررسید، هریک از طرفین قرارداد متعهد اند عین دارایی را به صاحب آن برگردانند. این قراردادها به صورت غیررسمی انجام می گیرند. اجزا اصلی این قرارداد:

دارایی پایه، موضوع قراردادی است که هدف آن، انتقال ریسک اعتباری موجود می باشد. معمولا دارایی های پایه یکی از اقلام زیر هستند:

• اوراق قرضه دارای ریسک اعتباری
• وام
• پرتفوی (سبد دارایی ها در بورس) مرجع متشکل از اوراق قرضه و وام ها
• شاخص های مربوط به بخشی از بازار اوراق قرضه
• شاخص سهام

فروشنده سوآپ (Swap Seller)، به طرف قراردادی گفته می شود که نرخ شناور را دریافت و بازده کل را به طرف مقابل پرداخت می کند. به این فروشنده، خریدار حمایت نیز گفته می شود.

خریدار سوآپ (Swap Buyer)، به طرف قراردادی می باشد که با پرداخت نرخ شناور و بازده کل را دریافت می کند، به این خریدار فروشنده حمایت یا سرمایه گذار نیز گفته می شود.

4.شخص مرجع یا تعهد مرجع:

شخص مرجع (تعهد مرجع)، صادر کننده ابزار بدهی است که می تواند شرکت، دولت و یا صادر کننده وام باشد.

صرف سوآپ (Swap Premium) به پرداخت هایی گفته می شود که به وسیله خریدار حمایت صورت می گیرد، و همچنین پرداخت های احتمالی که ممکن است فروشنده حمایت به پرداخت آنها مجبور شود به پایه حمایت موسوم است.

قرار داد سوآپ: توافقی میان طرفین برای معاوضه جریان نقدی در آینده با دو نوع پرداخت متفاوت از بدهی یا دارایی است. در این نوع قرارداد تاریخ پرداخت، چگونگی محاسبه جریانات نقدی را که باید پرداخت شوند، مشخص می شود.

درواقع، سواپ حالت کلی‌تر پیمان‌های آتی است که در آن به‌جای یک پرداخت با مجموعه‌ای از پرداخت‌ها روبه رو هستیم. بنابراین، می‌توان سوآپ را به عنوان مجموعه‌ای از پیمان‌های آتی در نظر گرفت. در هنگام انعقاد سوآپ هیچ پولی بین طرفین معامله ردوبدل نمی‌شود.

• در قرارداد آتی طرفین قرارداد تعهد دارند که قرارداد را اجرا نمایند اما در قرارداد اختیار معامله، تنها یک طرف قرارداد متعهد به انجام آن است و طرف دیگر دارای اختیار جهت اجرای قرارداد می باشد.

مقاله ” بازار بایننس چیست ” را مطالعه نمایید.

ابزار مشتقه به قرارداد یا اوراقی گفته می‌شود که ارزش آن وابسته به ارزش اوراق بهادار، کالا، انرژی، شمش یا ارز اصلی و پول و سرمایه مشتق شده‌اند و در بورس‌های مربوطه انجام می‌پذیرند و هیچگونه ارزش مستقلی ندارد. بازار مشتقه شامل قراردادهای آتی و اختیار معامله است که این ابزارها به طور معمول در بورس‌های معتبر جهان دادوستد می‌شوند.